[caption id="attachment_68080" align="aligncenter" width="786"]
Jovanović Dragoslava Života iz Radmilovića, streljan u Šumaricama 21. oktobra 1941.[/caption]
Povod za streljanje u kragujevačkim Šumaricama bili su nemački gubici u borbi sa zajedničkim četničkim i partizanskim snagama 16.oktobra 1941. godine, na putu Kragujevac — Gornji Milanovac. Nemci su u toj borbi imali gubitke od 10 mrtvih i 26 ranjenih vojnika.
Prema odredbi iz naredbe generala Franca Bemea, za jednog ubijenog nemačkog vojnika streljaće se 100 ljudi, a za ranjenog 50 ljudi. Prema toj računici, za odmazdu je trebalo da bude streljano 2.300 ljudi.
Naredbu o streljanju u Kragujevcu doneo je komandant 749. puka, major Oto Deš, a rukovodilac akcijom streljanja bio je komandant 1. bataljona 724. puka, major Paul Kenig. Na intervenciju Krajskomandanta Kragujevca, Ota fon Bišofshauzena, sa streljanjem se otpočelo po okolnim selima 19. oktobra. Kako je broj streljanih bio nedovoljan, odlučeno je da se streljanje nastavi u samom gradu Kragujevcu. U Kragujevcu je 20. oktobra uhapšeno više hiljada ljudi koji su zatvoreni u topovske šupe, na periferiji grada. Streljanje 21. oktobra počelo je u 7 sati ujutro i završilo se do 14 sati. Streljano je više hiljada ljudi, među kojima su bili i đaci kragujevačkih srednjih škola. Podaci o broju streljanih kreću se između 2300, prema nemačkim izvorima, pa sve do 7000 kako u narodu preovlađuje verovanje.
U Spomen-muzeju „21. oktobar“, posle višegodišnjih istraživanja do sada svih dostupnih izvora i istraživanja na terenu, sakupljeni su podaci za 2796 streljanih ljudi i podaci o 61 preživelom u tri dana streljanja. U Spomen-muzeju „21. oktobar“, postoje podaci za 2381 lice streljano u Šumaricama 21. oktobra 1941. godine, i 415 u okolnim selima, dok je široj javnosti manje poznat podatak da se među streljanima našao i veliki broj ljudi sa teritorije opštine Knić.
Skoro da nema knićanskog sela iz kog nije neko streljan 21. oktobra 1941. godine u Šumaricama. Crni barjaci su se viorili na mnogim kućama po knićanskim selima. U Šumaricama je streljano 172 nevina stanovnika sa područja opštine Knić. Nisu streljani zbog pripadnosti nekom pokretu otpora ni zbog svg političkog ubeđenja, nisu bili naoružani, nisu streljani zbog nečeg što su učinili ili nameravali da učine. Bile su to najnevinije moguće žrtve, život su izgubili samo zbog toga što su bili Srbi i zbog toga što su se zatekli u Kragujevcu. Bili su to zanatlije, đaci, pitomci Vojno-tehničkog zavoda i sealjaci koji su se slučajno zatekli na kragujevačkim ulicama u vreme nemačke racije ili su pokupljeni u selima pored druma Kragujevac-Gornji Milanovac.
Streljana su sledeća lica rođena u selima sa teritorije opštine Knić:
Vuković Isaila Vukoje, rođen 9.5.1894. godine u Bajčetini, penzioner
Vuković Isaila Milovan, rođen 1897. godine u Bajčetini, radnik
Vuletić Tanasija Lazar, rođen 20.2.1888. godine u Barama, zemljoradnik
Vuletić Tanasija Milan, rođen 10.5.1886. godine u Barama, zemljoradnik
Jovanović Milovana Živojin, rođen 15.08.1913. godine u Barama, bravar
Jovanović Milovana Života, rođen 09.04.1912. godine u Barama, bravar
Marković Đorđa Ljubomir, rođen 10.02.1886. godine u Barama, putar
Milanović Radovana Zdravko, rođen 21.04.1914. godine u Barama, kolar
Mićić Milan, rođen 1908. godine u Barama, zemljoradnik
Mićić Hranislav, rođen 1906 . godine u Barama, zemljoradnik
Nešović Sretena Branislav, rođen 1903. godine u Barama, zanatlija
Nešović Sretena Hranislav, rođen 10.10.1898. godine u Barama, kovač
Obradović Jovana Božidar, rođen 15.05.1890. godine u Barama, zemljoradnik
Obradović Bogosava Miladin, rođen 1873. godine u Barama, zemljoradnik
Obradović Ljuba, rođen 1908. godine u Barama, zemljoradnik
Radonjić Jakova Gavrilo, rođen 1873. godine u Barama, zemljoradnik
Simović Jelesija Aleksa, rođen 19.05.1907. godine u Barama, bravar
Vuletić Radovana Radosav, rođen 25.03.1921. godine u Bečevici, limar
Dimitrijević Arsenija Aleksandar, rođen 1912. godine u Bečevici, stolar
Marković Velimira Marko, rođen 11.10.1911. godine u Bečevici, trg.pomoćiik
Matović Miloša Dragoljub, rođen 1894. godine u Bečevici, podoficir
Miloradović Sime Milorad, rođen 01.04.1900. godine u Bečevici, prodavac
Radović Prvoslav, rođen 1894. godine u Bečevici, građevinar
Radonjić Ignjata Prvoslav, rođen 23.05.1893. godine u Bečevici, zidar
Božović Krste Radenko, rođen 1906. godine u Borču, radnik
Vukadinović Mijaila Milovan, rođen 15.01.1905. godine u Borču, bravar
Đoković Jovana Miodrag, rođen 01.03.189. godine u Borču, radnik
Đoković Jovana Radivoje, rođen 01.01.1898. godine u Borču, radnik
Jeftovnć Gojka Zaharije, rođen 30.06.1895. godine u Borču, stolar
Krstić Stojana Radovan, rođen 03.01.1908. godine u Borču, stolar
Marić Velimira Ljubiša, rođen 09.08.1912. godine u Borču, bravar
Marić Milenka Milorad, rođen 27.01.1906. godine u Borču, radnik
Pačariz Milovana Stojan, rođen 25.02.1910. godine u Borču, stolar
Branković Stanislava Aranćel, rođen 10.11.1910. godine u Brestovcu, puškar
Vuković Dobrivoje, rođen 1903. godine u Brestovcu, radnik
Gavrilović Ljubomira Milovan, rođen 01.08.1915. godine u Brestovcu, pekar
Luković Dragutina Dobrivoje, rođen 07.02.1903. godine u Brestovcu, bravar
Maksimović Miluna Bogoljub, rođen 25.01.1903. godine u Brestovcu, pisar
Matijević Svetozara Janko, rođen 01.08.1900. godine u Brestovcu, crkveni služ.
Nenadović Mojsila Hristivoje, rođen 1910. godine u Brestovcu, radnik
Đurić Milije Janko, rođen 18.6.1898. godine u Brnjici, učitelj
Đurić Milunka, rođena 1920. godine u Brnjici, učenik
Zečević Čedomira Radenko, rođen 10.03.1904. godine u Brnjici, majstor
Jovanović M. Ljubiša, rođen 1903. godine u Brnjici, radnik
Joksimović Milosava Ljubiša, rođen 15.11.1910. godine u Brnjici, opančar
Maksimović Ivan, rođen 1902. godine u Brnjici, redov
Marković Bogosava Radič, rođen 17.08.1922. godine u Brnjici, radnik
Nešović Božidar, rođen 14.05.1904. godine u Brnjici, radnik
Nikolić Božidara Damnjan, rođen 14.05.1914. godine u Brnjici, bravar
Nikolić Velimira Danilo, rođen 05.06.1907. godine u Brnjici, opančar
Popadić Aleksija Nikola, rođen 07.01.1901. godine u Brnjici, činovnik
Radić Jovana Radovan, rođen 22.03.1904. godine u Brnjici, kovač
Stevanović Radivoja Momir, rođen 1914. godine u Bumbarevom Brdu, opančar
Debljević Dragutina Milan, rođen 1905. godine u Vrbeti, službenik
Barlov Vladimira Aleksandar, rođen 16.06.1903. godine u Vučkovici, kovač
Vasović Miladina Bogoljub, rođen 14.03.1914. godine u Vučkovici, strugar
Vasović Joksima Dragoljub, rođen 20.07.1904. godine u Vučkovici, obućar
Vasović Radovana Đorće, rođen 1911. godine u Vučkovici, četkar
Đukić Radosava Živan, rođen 5.6.1892. godine u Vučkovici, penzioner
Ilić Radojko, rođen 1874. godine u Vučkovici, učitelj
Luković Dragomira Milojko, rođen 1913. godine u Vučkovici, mašinbravar
Milojević Božidar, rođen 09.07.1904. godine u Vučkovici, radnik
Milojević Božidara Milosav, rođen 09.08.1904. godine u Vučkovici, radnik
Minić Petronija Velimir, rođen 05.03.1889. godine u Vučkovici, zastupnik
Mihajlović Stanoja Radoje, rođen 12.11.1921. godine u Vučkovici, činovnik
Mihajlović Veljka Stanoje, rođen 1894. godine u Vučkovici, zemljoradnik
Savić Andrije Dragoljub, rođen 1904. godine u Vučkovici, radnik
Đorđević Janka Ljubomir, rođen 06.03.1903. godine u Grabovcu, korpar
Živadinović Borisav, rođen 1903. godine u Grabovcu, radnik
Živanović Jovana Borisav, rođen 1903. godine u Grabovcu, radnik
Jovanović Mladena Tomislav, rođen 06.10.1899. godine u Grivcu, služitelj
Karović Mladena Uroš, rođen 1901. godine u Grivcu, radnik
Mićaković Ostoja, rođen 17.06.1913. godine u Grivcu, zanatlija
Pavlović Milenka Radovan, rođen 11.10.1923. godine u Grivcu, trgovac
Petrović Dragoljuba Boriša, rođen 10.09.1919. godine u Grivcu, krojač
Đorđević Marka Milorad, rođen 17.10.1912. godine u Gruži, korpar
Đorđević Marka Petar, rođen 01.02.1911. godine u Gruži, korpar
Đorđević Janka Raka, rođen 1899. godine u Gruži, korpar
Maksimović Krste Dragomir, rođen 22.11.1900. u Gruži, radnik
Vujinović Antonija Novak, rođen 01.04.1908. godine u Guberevcu, bravar
Dragić Nikole Živorad, rođen 1925. godine u Guberevcu, učenik
Kostić Radovana Dragiša, rođen 1911. godine u Guberevcu, radnik
Kostić Radisav, rođen 1909. godine u Guberevcu, zemljoradnik
Filipović Vojislava Miodrag, rođen 06.06.1906. godine u Guberevcu, pisar
Aksentijević Radosava Sreten , rođen 1921. godine u Guncatima, bravar
Đermanović Radovan, rođen 25.06.1911. godine u Guncatima, radnik
Joksović Milana Dragiša, rođen 24.03.1909. u Guncatima, moler
Marković Mihajla Aleksandar, rođen 1898. godine u Guncatima, radnik
Marković Mihajla Ljubodrag, rođen 27.05.1905. godine u Guncatima, zanatlija
Mihailović Miloša Radojica, rođen 15.12.1913. godine u Guncatima, opančar
Milenković Ljubomira Miodrag, rođen 1916. godine u Guncatima, radnik
Radojičić Miloša Dragoljub, rođen 08.06.1908. godine u Guncatima, šofer
Stamenković Vukosava Milovan, rođen 1914. godine u Guncatima, radnik
Stanković Srećka Milovan, rođen 05.10.1911. godine u Guncatima, radnik
Cvetić Save Radovan, rođen 19.12.1892. godine u Guncatima, sveštenik
Čekanović Jovana Radovan, rođen 1916. godine u Guncatima, radnik
Janaćkovnć Svetislav, rođen 20.09. 1905. godine u Dragušici, bravar
Radojković Leke Blagoje, rođen 1895. godine u Dragušici, činovnik
Todorović Ljubomira Đorđe, rođen 23.06.1904. godine u Dragušici, bravar
Damnjanović Nestora Vojislav, rođen 10.2.1894. godine u Dubravi, radnik
Damnjanović Nestora Ljubomir, rođen 16.03.1900. godine u Dubravi, zidar
Pantović Živadin, rođen 1905. godine u Dubravi, pekar
Pantović Milovan, rođen 1905. godine u Dubravi, sedlar
Radojičić Dragoljub, rođen 1907. godine u Žunjama, zemljoradnik
Damnjanović Nestor, rođen 1874. godine u Zabojnici, zidar
Pavlović Živojin, rođen 25.01.1914. godine u Zabojnici, radnik
Nikolić Živojina Jovica, rođen 1880. godine u Kikojevcu, zemljoradnik
Obradović Vasilija Dragomir, rođen 1884. godine u Kikojevcu, zemljoradnik
Obradović Živojina Dragomir, rođen 22.02.1906. godine u Kikojevcu, radnik
Obradović Vojislava Dragutin, rođen 1882. godine u Kikojevcu, zemljoradnik
Pantović Milovan, rođen 1906. godine u Kikojevcu, novinar
Pantović Mihajla Milutin, rođen 1920. godine u Kikojevcu, krojač
Đorđevnć Ljubomira Miloš, rođen 25.09.1925. godine u Kniću, muzičar
Ivanović Bogoljub, rođen 02.02.1911. godine u Kniću, radnik
Luković Radomira Jovan, rođen 25.01.1920. godine u Kniću, učenik
Marjanović Mateje Bogoljub, rođen 1909. godine u Kniću, bravar
Milivojević Bogdana Dragutin, rođen 07.03.1907. godine u Kniću, radnik
Milivojević Dragutina Živorad, rođen 1898. godine u Kniću, radnik
Pantović Milana Petar, rođen 23.11.1911. godine u Kniću, trgovac
Stojanović Spasoja Milovan, rođen 11.10.1903. godine u Kniću, radnik
Todorović Radomira Milija, rođen 10.06.1912 . godine u Kneževcu, kovač
Vesović Milisava Mihailo, rođen 1910. godine u Kusovcu, trgovac
Vuković Blagoja Živan, rođen 3.1.1896. godine u Kusovcu, opančar
Vučković Živan, rođen 18.11.1896. godine u Kusovcu, kotlar
Đokić Đurđa Milentije, rođen 1892. godine u Kusovcu, zanatlija
Radosavljević Nenada Tadija, rođen 15.03.1905. godine u Kusovcu, stolar
Dragović Gavrila Svetozar, rođen 05.11.1911. godine u Leskovcu, majstor
Đekić Stojan, rođen 1909. godine u Leskovcu, trgovac
Đorđević Blagoja Dragoljub, rođen 18.08.1912. godine u Leskovcu, prodavac
Đorđevnć Mirka Đorđe, rođen 1911. godine u Leskovcu, narednik
Sekulić Jeremije Milorad, rođen 12.06.1907. godine u Lipnici, obućar
Žunić Nikola, rođen 05.01.1901. godine u Ljubiću, stolar
Jovanović Vujice Živojin, rođen 1871. godine u Ljubiću, korpar
Mijatović Alekse Dragiša, rođen 18.08.1908. godine u Ljubiću, geometar
Mijatović Vasilija Živadin, rođen 15.06.1914. godine u Ljubiću, zanatlija
Rosić Mihajla Milun, rođen 05.04.1899. godine u Ljubiću, krojač
Stevanović Dragutin, rođen 18.01.1895. godine u Ljubiću, zemljoradnik
Beljaković Svetozara Petar, rođen 1904. godine u Ljuljacima, učitelj
Despotović Gavrila Ilija, rođen 19.6.1884. godine u Ljuljacima, zemljoradnik
Milinković Milana Božidar, rođen 1899. godine u Ljuljacima, radnik
Ognjanović Radosava Svetolik, rođen 15.05.1890. godine u Ljuljacima, bojadžija
Veljković Matije Dragomir, rođen 17.05.1910. godine u Oplaniću, stolar
Veljković Matije Milutin, rođen 1914. godine u Oplaniću, opančar
Veljović Novice Dragomir, rođen 08.05.1910. godine u Oplaniću, stolar
Veljović Sretena Živojin , rođen 15.03.1904. godine u Oplaniću, bravar
Vulović Krste Milivoje, rođen 1912. godine u Oplaniću, kafedžija
Mićić Miloja Jezdimir, rođen 01.08.1898. godine u Oplaniću, trgovac
Mićić Lazar, rođen 1903. godine u Oplaniću, zemljoradnik
Mićić Miloja Radoje, rođen 1905. godine u Oplaniću, trgovac
Borisavljević Arsenija Radisav, rođen 20.7.1893. godine u Pajsijeviću, radnik
Pavlović Dragutin , rođen 13.10.1919. godine u Pajsijeviću, krojač
Acović Velimira Milisav, rođen 18.03.1904. godine u Pretokama, bravar
Đoković Jovana Radisav, rođen 1895. godine u Pretokama, radnik
Jaković Milana Adam, rođen 1906. godine u Pretokama, radnik
Jovanović Krste Milorad, rođen 18.10.1901. godine u Pretokama, učitelj
Antonijević-Vranić Ristana Miodrag, rođen 1908. godine u Radmiloviću, bravar
Jovanović Dragoslava Dragoljub, rođen 11.05.1914. u Radmiloviću, obućar
Jovanović Dragoslava Života, rođen 28.06.1911. godine u Radmiloviću, krojač
Lazarević Save Života, rođen 19.10.1911. godine u Radmiloviću, radnik
Lazarević Save Stanimir, rođen 10.02.1908. godine u Radmiloviću, kovač
Pantović Miladina Ljubisav, rođen 03.08.1900. godine u Radmiloviću, opančar
Pantović Ljubisava Milan, rođen 29.04.1918. godine u Radmiloviću, opančar
Otašević Jovana Radisav, rođen 1913. godine u Sumorovcu, zemljoradnik
Pavlović Božidara Živan, rođen 25.01.1914. godine u Sumorovcu, radnik
Milinković Života, rođen 15.06.1907. godine u Toponici, opančar
Miljković Jelesija Života, rođen 1907. godine u Toponici, opančar
Filipović Šimun, rođen 02.06.1911. godine u Toponici, radnik
Bojović Živojina Radosav, rođen 12.01.1907. godine u Čestinu, obućar
Zlatić Miloja Mirko, rođen 26.02.1906. godine u Čestinu, šofer
Zlatić Vladimira Radosav, rođen 20.11.1896. godine u Čestinu, trgovac
Lazarević Đorća Radomir, rođen 16.10.1905. godine u Čestinu, radnik
Milovanović Mladena Vlastimir, rođen 1895. godine u Čestinu, kafecija
IZVORI:
Arhiv Muzeja „21. Oktobar“
Staniša Brkić: Ime i broj, Kragujevac, 2007.
Slobodan Ćirović: Gruža u četnicima, Pogledi, Kragujevac, 2000.
AUTOR: Saša Zarić, saradnik portala Poreklo
The post Knićani streljani 21. oktobra 1941. godine u Šumaricama appeared first on Poreklo.