Poreklo stanovništva varošice Brus, opština Brus – Rasinski okrug. Prema knjizi Radoslava LJ. Pavlovića „Kopaonik“, izdanje 2012. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj naselja.
Varošica u ataru sela Male Grabovnice zasnovana je na mestu zvanom "Brusu". Toponim "Na Brusu" u narodu se objašnjava oblikom zemljišta; ono liči na brus – belegiju za oštrenje kose. Dugačak a uzan pojas zemljišta pored desne obale reke Rasine i severnim padinama Žiljačkog brda (Ravna čuka, 522m), do stava Rasine i jake, vodom bogate njene desne pritoke Graševačke reke ispod kote 429, oblikom zaista podseća na brus-belegiju: sužen na krajevimna širi se u sredini.
Postanak naselja.
Za turske vladavine Brus je "jalija", ispaša za ovce zaseoka Male (Donje) Grabovnice. Gospodar seoski aga–Turčin dao je ovu jaliju u razmenu za "dobru (belu) kobilu i ćup masla" Živku Starincu iz Drtevaca. Živko poklanja jaliju opštini bruskoj (u zaseoku Tršanovcima) i određuje da se na darovanom zemljištu podigne crkva i da ono, zemljište, zauvek ostane crkveno.
Ispod stava Rasine i Graševačke reke izdigla se velika visoka plavina slaganjem materijala što ih reke naneše. Na najvišem zaravnjenom delu planine, pored stare crkvine "Kod Drena" sagrađenaje 1836. godine nova crkva "Na Brusu", posvećena Preobraženju Gospodnju. Posle godinu dana po izgradnji crkve Preobraženja, na desnoj strani crkve idući zapadu kraj puta u Brzeće na Kopaoniku, današnjoj Kopaoničkoj uličici podižu se kuće i dućani prvog, najstarijeg bruskog naselja. Ovde se prvi nastanio neki Stojanović, mutavdžija iz zaseoka Žiljaka. Pored puta podigao je kuću "daščaru", uz kuću radionicu u kojoj je tkao razne stvari potrebne selu kao i putujućim kiridžijama. Današnja Kopaonička ulica druga je glavna ulica varošice. Šezdesetih godina 19. veka, na levoj strani crkve idući zapadu nad desnom obalom Rasine pograđene su kuće za stanovanje, trgovačke i zanatlijske radnje od slabog materijaala, na placevima izdeljenog crkvenog zemljišta "otkupljenog" od crkve. Ovo je danas najveći i najgušće naseljeni deo varošice.
Razvoj naselja.
Osim velikih savremenih zgrada za stanovanje u ulici su: škola i razne javne ustanove, hotel i gostionice, velike trgovine i zanatlijske radnje.
Oko 200 m idući od crkve zapadu je raskrsnica puteva: kopaoničkog puta pravca Biljanovac na Ibru–Jošanička Banja—Pleš—Brus–Razbojna i župskog puta pravca Kruševac–Aleksandrovac–Brus—Brzeće–Blaževo–Rudnica na Ibru. Pored glavnih ulica kojima idu pomenuti putevi ima šest kratkih sporednih ulica "sokaka". U njima su izgrađene najviše zgrade za stanovanje. Dve sporedne ulice odvajaju se od glavnih i otvorene su, dok su četiri zatvorene ulice; povezuju dve glavne ulice bruskog naselja. "Pijaca" za snabdevanje namirnicima je u središnjem delu varošice. Na Vašarištu uvrh Kopaoničke ulice na desnoj strani i prema Sreskom rasadniku, trguje se zemaljskim proizvodima i stokom.
Istorijat naselja.
Jovan Gavrilović u svom Rečniku ne pominje Brus. Navodi da je "primeritelni" sud (opština) u Tršanovcima i da selo Tršanovci sa selima Gornjom Grabovnicom, Kobiljem i zaseocima: Malom (Donjom) Grabovnicom, Drenovom, Drtevcima i Kočinom sastavljaju opštinu. U Tršanovcima 1840. godine je sedište bruske opštine. U knjigama za upisivanje umrlih bruske crkve od 1860–1970. godine Mala Grabovnica, Drtevci i Tršanovac zabeleženi su kao zaseoci Brusa.
Godine 1874. u Brusuje 43 kuće; 1895 – 50 kuća; 1921 — 76 domaćinstava sa 359 članova; 1948 – 195 domaćinstava sa 660 članova; 1953 – 260 domaćinstava sa 856 članova.
Starine u naselju.
Brus je varoško naselje. Međutim, u varošici ima tragova ranijeg života. Uvrh Vašarišta je staro groblje Male Grabovnice. U njemu se sahranjivalo i posle zasnivanja naselja Na Brusu. Tako je groblje neko vreme bilo zajedničko za pomenuta naselja. Danas je groblje na Vašarištu sasvim rastureno. Kraj crkve Preobraženja sahranjivali su sveštenike i pojedine članove njihovih porodica. Najstariji natpis na nadgrobnoj ploči je iz 1841. godine. Izvan ograde je varoško groblje obrazovano oko 1860. godine. Najstariji natpis na nadgrobniku je iz 1864. godine. U ovom groblju se sahranjivalo do rata 1914/18, kada je dalje sahranjivanje zabranjeno, a obrazovano novo brusko groblje na Rosuljama, u ataru zaseoka Drtevaca.
Po prisajedinjenju kruševačke nahije u knez Miloševoj Srbiji nastaje naseljavanje mesta "Na Brusu". Pored starih doseljenika, stanovnika Male Grabovnice, porodice iz naselja u okolini naseljavaju se u Brus. Doseljenici iz udaljenih mesta i oblasti u prvo vreme su sasvim retki. Doseljenici iz okoline kao i ranije nastanjeni stanovnici Male Grabovnice su po zanimanju, u prvom redu, zemljoradnici, pa zanatlije, trgovci "sitničari", mehandžije, abadžije, terzije. Podmiruju potrebe sela i seljaka dok neki među zanatlijama svojim proizvodima vezuju za živ saobraćaj kiridžijski. Trgovci –sitničari, u svojim "dućanima" bave se "terzilukom" —izrađuju razne delove muške i ženske odeće.
Način obrade podataka.
Kako nisam raspolagao starijim popisima stanovništva Brusa sve do popisa 1931. godine, skoro uvek sam se oslanjao na podatke ispisane iz crkvenih knjiga, naročito iz Protokola rođenih (krštenih) od 1837–1901. godine i knjiga za upisivanje umrlih od 1837–1910. godine. Neki broj podataka dali su mi članovi pojedinih rodova, a do nekih podataka došao sam, ispisujući natpise na nadgrobnim spomenicima. Mogu reći da među današnjim stanovnicima preovlađuju potomci doseljenika iz sela i zaselaka u okolini varošice i da je među njima i neznatan procenat pravog varoškog elementa.
U novije vreme, osobito posle rata 1914/ 18. godine u varošici se nastanio priličan broj službenika raznih struka i zvanja iz udaljenih pokrajina i mesta. Kako su u Brus došli po službenoj potrebi i za mesto su vezani jedino službom, to ove privremeno nastanjene službenike ne ubrajam u stalne stanovnike. Međutim, kako među doseljenim službenicima ima priličan broj naseljenih iz naselja u okolini i vezani su za naselje, a u mestu službovanja ostaju i po više godina, to ih, kao potomke ranije nastanjenih srodnika, ubrajam y stanovnike Brusa.
Poreklo stanovništva.
Rodovi:
Najstariji stanovnici zasnovanog naselja "Na Brusu" su sami stanovnici zaseoka Male Grabovnice, znatnije ranije naseljeni u zaseoku. Na prvom mestu to su:
-Vojmilovići – Stevovići i druga prezimena (Sv. Jovan, 7*. januara) od Miletića iz Vojmilovića u Plani. Godine 1953. u Brusu su 4 kuće Stevovića: zanatlije, službenik i trgovac.
-Dmitrovići – Mitrovići su od Mitrovića –Moračana iz Hočina. U Maloj Grabovnicp poznati su kao Gornji i Donji Mitrovići. Slave Sv. Arhanđela, 8. novembra. Godine 1953. u Brusu je jedna kuća ovih Mitrovića –ugostiteljski radnik.
-Stojanovići (Sv. Arhanđeo, 8. novembra) su od Moračana u Žiljcima. Posle rata 1914/ 18. odselili su se na Kosovo i nastanili kao kolonisti. Pominju se u vezi izgradnje Bruske crkve, odmah posle 1836. godine.
-Starinci (Miljkovići i Stanojevići), (Sv. Arhanđeo 8. novembra), od Starinaca - Stanojevića iz zaseoka Drtevaca. Godine 1806. rođen je u Drtevcima Miljko, sin Živka Starinca. Godine 1935. u Brusu su dve porodice Stanojevića, trgovci.
-Nedeljkovići 1828–1953** (Sv. Arhanđeo, 8. novembra, Aćim i Ana 9. septembra i Mala Sv. Ana), od Nedeljkovića iz zaseoka Drtavaca. G. 1953. u Brusu su dve kuće ovih Nedeljkovića, zanatlija i radnik.
-Popovići (1837–1953), sveštenički rod od Popovića Moračana iz Žiljaha. G. 1953. u Brusu je jedna kuća ovih Popovića, nezaposleni trgovac.
-Popovići –Antonijevići, od starine Botuni, sveštenički rod (Đurđic i Sv. Đorđe) 1837–1953. U Brusu su 4 kuće ovih Botuna Popovića, zanatnije, trgovac i domaćica.
-Golubovići. Godine 1821. Turci su obesili u Nišu Goluba, mutavdžiju, oca Todora i Ilije N. Po oslobođenju Kruševca (1833) Todor i Ilija izbegli su u Srbiju, pa se iz Kruševca odselili u Brus. Slava Golubovićaje Sv. Jovan zimnji. Godine 1953. u Brusu su Golubovići, dve službeničke porodice.
-Popovići – Kostići (Sv. Petka), sveštenički rod od Popovića – Kostića iz Velike Grabovnice (1837–1910).
-Milićevići - Popovići, sveštenički rod (Sv. Jovan, 7. januara) u zaseoku Hočinama, od Popovića iz Vlajkovaca pre 1833–1953. Godine 1953. u Hočinama je kuća Milićevića.
-Vukićevići - Bićani (Sv. Nikola, zimnji), od Bićana iz Osredaka (1842–1859), dve porodice: trgovačka i zanatlijska. Izumrli su.
-Nikolići (Sv. Nikola zimnji) 1846–1953), od Nikolića iz sela Drenove kod Brusa. Godine 1953. u Brusu su šest porodica ovih Nikolića: trgovci, zanatlije i službenici. Napomena: Naselje "Na Brusu" pominje se 1864. godine. U groblju kod crkve sahranjena je "raba božija Jovana. Na nadgrobnom spomeniku ove Jovane čitamo: Ovde počivaet(6) raba boži! Jovana supruga počiv/šeg/b ege! Milenka Nikolića presa/la s! u v6nos(t6) na sv. troicu 7 !on!! 1864 god na brusu.
-Božanovići — Radovanovići, od Božanovića iz Kobilja (Sv. Nikola zimnji) od 1851–1953. Po popisu od 1963. U Brusu 6 njihovih porodica: zanatlije i službenici.
-Stankovići 1849–1880 (Sv. Mina-Mrata). Prešli su u Brus iz Trošanovaca, od tamošnjih Stankovića.
-Zbilje –Zbiljići 1852-1953 (Sv. Arhanđeo i Velika Gospođa —Velji Gospođindan). Svi su od Moračana Tatića iz Brzeća. Iz Brusa spustili su se u Dupce "na Rasine".
-Lazarevići 1852–1953 (Sv. Arhanđeo, jesenji) su od Lazarevića iz Jelakca u Jošanici. G. 1953. 1 kuća (penzionisani zanatlija).
-Azdejkovići 1855-1953 (Sv. Arhanđeo, 8. novembra, Aćim i Ana, 9. septembra i Mala Sv. Ana, 25. jula). Njihove daleke pretke preveo je iz zaseoka Drtavaca u Kobilje kod Brusa predak "Sviloje iz Drtevaca". Godine 1953. u Brusu su 5 kuća Azdejkovića, od Azdejkovića iz Kobilja: zemljoradnik, zanatlija i službenici.
-Marjanovići 1855-1953 (Sv. Vartolomej, Vrtoloma i Varnava) od Marjanovića iz Velike Grabovnice. Godine 1953. u Brusu dve kuće Marjanovića: zanatlija i službenik.
-Beljanski, služavka Danica 1855-1894. U crkvenim knjigama nalazimo zabeleženo da je rođena i umrla u Brusu.
-Đorđevići (Đurđic) 1856-1858, dva učitelja u bruskoj školi su od Đorđevića iz Botunja.
-Mihailovići (Sv. Jovan Krstitelj) su jedan rod sa Stevovićima 1848-1900: Vuksan–Vuksa kafedžija i supruga Marija, prešli su iz Male Grabovnice. –
-Janoševići 1860–1882, sveštenik Todor – "pop Toša", paroh brzećki bio je iz Trstenika. Porodica se vratila u Trstenik.
-Agatonović Lazar, trgovac pa crkvenjak bruske crkve; slavio je Sv. arh. Stefana. Poreklom od Ćosića iz kopaoničkog zaseoka Guvništa. U Brusu od 1860–1898, kadje umro.
-Jeličići 1860-1953. Slava Sv. arh. Stefan, od Jeličića iz Kobilja. Godine 1953. u Brusu bilo je 6 kuća Jeličića, najviše nezaposlenih trgovaca i zanatlija.
-Bradići 1861–1878. Slavili su Sv. Petku. Iz Grgura u Toplici prešli su u Pavašticu, a otud su došli u Brus. Iseljena porodica.
-Živanovići, Petar, mutavdžija, "zanatlija trgovačkog reda" i supruga njegova Jana, "mutavdžika" Jana; slava Sv. Arhanđeo; od Živanovića iz Graševca, 1861–1878.
-Vasilijevići–Vasiljkovići ili Petrovići 1862-1877, bili su iz Velike Grabovnice.
-Uroševići 1863-1953, su od Uroševića iz Trošanovaca kraj Brusa. Obrad Urošević je otkupio plac na crkvenoj zemlji. Godine 1953. u Brusu Bošnjak Jeremija 1863–1867, na placu otkupljenom od bruske crkve. Pronović Petar 1863. Vlasnik placa s kućom na zemljištu otkupljenom od bruske crkve.
-Đorđevići, Petronije, trgovac i supruga Milenija 1863–1895 su od Đorđevića iz Gornjeg Stupnja u Aleksandrovačkoj Župi. Izumrla porodica.
-Filimonovići (Arhanđelov dan 8. novembra, Aćim i Ana i Mala Sv. Ana) 1863-1913. Blagoje, sveštenik bruske crkve i supruga Draginja - Draga su od Filimonovića iz Lepenca. Daljim poreklom su od Crnoglavaca iz Crne Glave u Jošaničkoj Banji.
-Kostić Radosav, od Popovića - Kostića iz Velike Grabovnice, na crkvenom zemljištu otkupljenom od bruske crkve. Podigao na otkupljenom placu 1863. kuću od slabog materijama.
-Petrović, berberin Mijailo i supruga Draginja 1864-1900.
-Tomići, Miloš 1864–1898, po zanimanju trgovac-abadžija, crkvenjak bruske crkve, pa zemljoradnik, služitelj Telegrafa bruskog bio je iz Graševaca.
-Jovanovići (1866–1953, zanatlije kovači i potkivači. Došli su iz Kukljina u Temniću. Godine 1953 – 1 kuća.
-Beočani (1866–1935). Milan, sveštenik bruske crkve (Sv. Nikola zimnji), iz Stanjeva kod Aleksandrovca u Aleksandrovačkoj Župi. Posle 1935. odselili su se u Stanjevo i tamo su izumrli.
-Đorđevići, Milan, pisar Bruske opštine (1866–1882).
-Stamatovići (Sv. Vartolomej i Varnava), od Marjanovića iz Velike Grabovnice (1867- 1935), dve kuća, obućar i domaćica.
-Nikolići – Strugari (Sv. Jovan Krstitelj), od Strugara iz Žareva (1869-1953; dve trgovačke porodice.
-Ivezići (1869-1953) (Arhanđelov dan 8. novembra i Velika Gospođa), od Moračana iz Bozoljina. Najdaljom starinom su iz Severne Albanije. Prezime po pretku Ivezi. Od Ivezića bio je Gerasim Ivezić, lekar i književnik.
-Sudimci - Lazarevići (1855-1869), su od Sudimaca iz Ćelija – Sudimske klisure u u Donjoj Rasini.
-Živkovići (Sv. Arhanđeo, 8. novembra), je od Živkovića – Moračana iz Kočina.
-Lazarevići (1870-1900) (Sv. Arhanđeo, 8. novembra, Aćim i Ana i Mala Sv. Ana), od Crnoglavaca iz Crne Glave u Jošaničkoj Banji.
-Nikolići, Luka (1870–1889), kafedžija i trgovac i njegova supruga Smiljka, doselili su se iz Atenice kod Čačka.
-Paunovići – "Dučulovci" (1870–1953), Čedomir, Đak, posle pekar i kasapin i supruga Zlata iz Dučalovića u Donjem Dragačevu. Godine 1953. u Brusu jedna kuća, penzioner.
-Kneževići (1871–1953). Milan, trgovac i supruga Anka (Sv. (Sv. Alimpije Stolpnik), od Kneževića iz Osredaka. Godine 1953. imamo 3 kuće od ovih Kneževića: trgovac, zanatlija (krojač) i službenik.
-Milenkovići (1871–1910). Slava Sv. Arhanđel 8. novembra, od Milenkovića iz Graševaca.
-Pavličevići (1871-1876). Sv. Mina-Mrata. Milan i supruga Nikosava, od Pavličevića iz Trošanovaca.
-Gočmanci – Nikolići, Grujica, bojadžija i supruga Anica, od Nikolića iz Gočmanca (1872-1896). G. 1953. u Brusu ih je bilo dve kuće: radnik i službenik.
-Stanković, dunđer, Đorđe, došao je iz "Turske" – iz sela Dragočeva na Rogozni. Pominje se 1872–1878. Posle rata 1877/78. odselio se iz Brusa u Prekadin u Toplici.
-Radonjić, "tufekdžija" (puškar) Damnjan i supruga njegova Nikoleta (1873–1910). U Brus se doselio Damnjan iz sela Koritnika u Moravicama.
-Tatići (Sv. Arhanđeo i Velika Gospođa) Milivoje, trgovac i supruga Petrojka (1874–1881), su od Tatića iz Žiljaka. Prezime im po dalekom pretku Tatu, poreklom Moračaninu iz severne Albanije.
-Milićevići (1874-1953) su od Milićevića iz Velikog Ribara. Godine 1953. U Brusu su 4 kuće ovih Milićevića: zanatlija i radnici.
-Valjari - Valjarevići (1875–1953), doselili se iz Velike Grabovnice. Godine 1953. u Brusu je jedna službenička porodica.
-Vukajlovići (1875–1853). Slava Sv. Arhanđeo, 8. novembra. Godine 1953. u Brusu su 3 kuće Vukajlovića: zanatlije i službenik.
-Jovanovići, mutavdžija Vojin (Sv. Arhanđeo, 8. novembra) (1875–1881). Vojin je bio iz Graševaca.
-Zdravići (Sv. Nikola zimnji), od Zdravića iz Kobilja (1875–1953). Po popisu od 1953. g. Zdravići su 4 kuće: zanatlije, radnik i službenik.
-Živadinovići (1876–1953); Mateja, trgovac i supruga Jelisaveta (Sv. Alimpije Stolpnik), od Živadinovića iz Žareva. Godine 1953. porodica službenika.
-Lozanci - Jovanovići, Milan, kafedžija i supruga Stojka (Đurđic, 3. novembra), za rata 1876. iz Lozne na južnom Kopaoniku. Pominju se i 1898. godine.
-Đorđevići, Vladimir Vlada, gostioničar i supruga Kostadinka (Sv. Vračevi jesenji i letnji), (1872-1953). Doselili su se u Vlajkovce iz zaseoka Ostraća, u kmetiji Lešku, na kopaoničkom području sliva Gornjeg Ibra. Godine 1953. u Brusu su 4 kuće ovih Đorđevića: trgovac i službenici.
-Đorđevići (drugi), Radomir, trgovac (1876-1880), od Đorđevića iz Vlajkovaca.
-Deljani (1876–1882), (Đurđic i Đurđevdan), od Deljana iz Lipovca u okolini Brusa.
-Bašići (Sv. Arhanđeo zimnji). Milun, "ustaš" u ratu 1876, iz Boranca kod Blaževa na Kopaoniku. U Brusu otvorio kafanu. Godine 1953. kuća Milunovog unuka.
-Kozići (1876–1953). Nedeljko, abadžija i supruga Persa (Sv. Alimpije Stolpnik). Nedeljko je od Kozića iz Velikog Ribara. Godine 1953. u Brusu Kozići su 4 kuće: radnici, službenik i zanatlija.
-Radulovića, starinom Đotuni (Đurđic i Đurđev dan), (1876–1953) iz Botunja u Aleksandrovačkoj Župi. Godine 1953. 4 kuće Radulovića u Brusu: radnici, 1 službenik i 1 udova gostioničara.
-Čajići (Sv. arh. Stefan), (1877–1953), od Čajića - Čajetinaca iz Čajtine na Kopaoniku. Najdaljom starinom su od plemena Kuča. U Brus su se doselili iz Dobroljubaca – Dobrlevica u Aleksandrovačkoj Župi. Godine 1953. u Brusu su 3 kuće Čajića: zanatlija i službenici.
-Šovići-Milutinovići (Đurđic i Đurđev dan), (1878-1953) su od Šovića iz Botunja. Godine 1953. u Brusu su 2 kuće ovih Šovića: službenik i zanatlija (krojač).
-Marinkovići (1878-1901), kuća Svetozara, trgovca.
-Lazići (Sv. Arhanđeo), (1879–1909). Od Lazića iz Brđana.
-Jovanovići – Jovčinovići (1882–1932-1935), (Sv. Mina–Mrata), Miloje, kafedžija i supruga Jovka, od Jovanovića - Jovčinovića iz Trošanovaca kod Brusa.
-Kneževići (drugi), (Sv. Arhanđeo, u novembru). Milan i supruga Živka (1882–1 911). Povratnici iz Blaca u Brus. U Blace su otišli posle rata 1877/78. Oni su od Kneževića iz Brđana, a daljim poreklom od Moračana Petrovića iz Žiljaka.
-Gribanovići-Veljkovići (Tomindan i prekada Tomine nedelje), su iz Velje Glave (nom. Veljeglava) u Aleksandrovačkoj Župi, a tamo su došli od Pribanovića iz Jelakca u Jošanici (1883–1953). Godine 1953. u Brusu su 4 kuće, zanatlije i radnik.
-Mladenovići „Vranjanci" (Sv. Petka, 14. oktobra), (1885-1904-1953). Nikola, dunđerin i supruga Persa su došli iz sela Vučedelca u Vranjskoj kotlini. Po smrti Radojka Mladenovića Vranjance je nasledio usinjenik"-usinovljenik Nikolin Vuković - Mulić od Vukovića Mulića iz Kobilja. Usinjenik slavi slavu poočimovu, a svoju slavu Sv. Nikolu zimnjeg prislužuje.
-Stefanovići, Avram, obućar i Jovan, pekar (1887-1899).
-Mihailović, opštinski pisar (Trifundan), (1889-1953), doselio se iz varošice Raške. Godine 1953. kuća udove Katarine.
-Stošovići (Sv. Arhanđel, 8. novembra), Bogoljub, trgovac i supruga Stanika; od Stošovića iz Igroša, daljim poreklom su iz Morače – Moračani. Stanovnici Brusa (1893–1910).
-Antići (1893-1897), Stevan, "šuster" i supruga Darinka su iz velike Grabovnice.
-Skoković Ranko, sveštenik bruske crkve, bio je iz Sevojna kod Užica (1895–1905). Po smrti popa Ranka porodica se odselila.
-Simići (Sv. Đurđic), (1896-1953), od Simića iz Graševaca. U Brusu kuća Novice, predsednika Opštine bruske.
-Miljkovići (Sv. Alimpije Stolpnik i Đurđevdan), Petar, zanatlija (potkivač), od Đukića iz Ploče, došao u Brus od Miljkovića iz Gornjeg Stupnja. (1897-1953) u Brusu 1 kuća Mila, učitelja u penziji.
-Arsići, Vladislav, mehandžija, od Arsića iz Igroša (1901-1953). U Brusu su 4 kuće ovih Arsića, nezaposleni trgovac, zanatlija i službenici.
-Krapčevići (1900–1953), Milorad, poreski pomoćnik. Iz Brusa se odselila Miloradova udovica.
-Palurci – Palurovići (Đurđic i Đurđev dan), mehandžija Vasa i kafedžija Žika su od Paluraca – Palurovića iz Dobroljubaca, a daljim poreklom su Botuni iz Botunja, od tamošnjih Đurđevštaka. Pominju se od 1901–1953. Godine 1953. u Brusu je kuća udove Žike kafedžije.
-Milosavljevići (1901-1931), Dragutin, kafedžija i njegova supruga, sada udova Angelina, odseljena porodica.
-Nedeljkovići (Sv. Nikola, zimnji), (posle rata 1914/18-1932). Porodica pekara Nedeljkovića se odselila iz Brusa.
-Savići, Stanoje, kazandžija, iz Blaca (posle rata 1914/18—1931). Kasnije se porodica odselila u Kraljevo.
-Vukovići - Mulići (Sv. Nikola, zimnji), (1919-1953), su od Vukovića - Mulića iz Kobilja. U Brusu su 3 njihove kuće: trgovac, službenik i zanatlija (krojač).
-Kaluđerovići, Blagoje, sveštenik iz Kruševa (Makedonija), posle rata 1914/ 18. Godine 1953. kuća Blagojeve udove–popadije.
-Mađarci, (posle rata 1914/18-1932), porodica poč. Bogomira, pekara, iz Poljne u Levču, daljim poreklom iz sela Mađara u Toplici. Odseljena porodica.
-Milosavljevići (Sv. Petka), (1919–1932). Panta, stolar, došao iz Pridvorice u Moravičkom Starom Vlahu. Odseljena porodica.
-Cvetkovići (Sv. Arhanđeo, zimnji) (posle rata 1914/18-1931). Sima, piljar, doselio se iz Prokuplja. Posle Simine smrti porodica se odselila nekud.
-Lazići (1919–1953) (Mitrov dan i Jeremin dan). Lazić, zanatlija (opančar), došao je u Brus iz Dubaca - Kovioca na Kopaoničkom području sliva Rasine, a daljim je poreklom od Mitrovštaka iz Paljevštice bruske.
-Čelikovići (Sv. Jovan Milostivi, 12. novembra), od Čelikovića iz Milutovca u Temniću. Godine 1953. u Brusu je kuća Đorđa, opančara.
-Raičevići (tako), Sv Ćirik), (posle rata 1914/18), od Raičevića iz Stroinaca y Župi. Godine 1953. trgovački rod.
-Ratkovići (Sv. Mina-Mrata, od Ratkovića iz Igroša (posle rata 1914/18). Kuća udove Radomira, predsednika Opštine bruske.
-Pantići (Sv. Mina–Mrata), Božidar, opančar (posle rata 1914/18–1931). Božidar je došao u Brus iz Milutovca u Temniću. Porodica Božidarova odselila se u Kruševac.
-Antić (posle rata 1914/18–1936), zanatlija (berberin), bio je iz Kruševca. Posle 1936. povratio se u Kruševac.
-Todorović Vukoman, stolar, od Todorovića iz Brđana (1914/18–1931). Porodica se odselila u Kruševac.
-Saula–Saulović (Sv. Mina–Mrata), Mato, hotelijer od Saula – Saulovića iz Budilovine (za rata 1914/18). Godine 1953. udova Matova, domaćica.
-Crnići - Mitrovići (Đurđic), (1914/18-1953), od Crnićke familije iz Rataja u Župi, a u Rataje su došli iz Lipovca (više Brusa) i od Đokića. U Brusu 1 kuća Mitrovića - Crnića, kasapina.
-Miljkovići (Sv. Jovan Krstitelj), (posle rata 1914/18). Vujadin, trgovac i supruga Jelena, od Miljkovića iz Ljubinaca kod Aleksandrovca. Godine 1953. – 1 kuća Miljkovića.
-Lazarevići (1918–1953), Jelenko, opančar iz Lazarevića iz Jelakca u Jošanici.
-Tomići, 1 kuća (Sv. Alimpije Stolpnik), (posle rata 1918), od Tomića iz Gornjeg Stupnja. Godine 1953. porodica Vitomira, službenika.
-Obradovići (Sv. Alimpije Stolpnik) (posle rata 1914/18), od Obradovića iz Šljivova. G. 1953. kuća Vlastimira, trgovca, potom penzionisanog službenika.
-Slavkovići (1914/18–1942) Velimir, sveštenik, rodom iz Malog Umnikova. U toku rata 1941/45. odselio se s porodicom u Železnik u okolini Beograda.
-Lazić Stanislav, opančar, od Lazića iz Kovioca (1914/18-1953).
-Čukurani - Čukuranovići – Petrovići (Sv. Mina–Mrata), od Čukurana iz Lepenca. Godine 1953. Kuća Save, trgovca, kafedžije pa službenika.
-Milojević, Jovan, potkivač, od Milojevića iz Ražnja (1931–1953).
-Gašići (Sv. evanđ. Luka, 18. oktobra), od Gašića iz Žiljaka. Godine 1953. Kuća Gašića, bolničara pri Sreskoj bolnici u Brusu.
-Burgići (1931–1953), od Burgića iz Dubaca – Kovioca. Godine 1953. Dve porodice službenika.
-Pavlović (1931-1953). Pavlović, stolar, je od Glavnjana, iz zaseoka Glava u selu Kovačima.
-Milenkovići (1931-1953), Dušan, opančar iz Milenkovića iz Žilinaca u Donjoj Rasini.
-Rakonjac (Sv. Nikola, zimnji). Došao za vreme rata 1941/45. Iz Prebreze u Toplici. Godine 1953. kuća Rakonjca, penzionisanog službenika.
Doseljenici posle rata 1941/45 – 1953. godine.
-Ilić, berberin iz okoline Blaca u Toplici. – Šindići, 1 kuća (Sv. Sv. Arhanđeo, zimnji i "Veliki Gospođindan"), od Šindića iz Lesenovaca u Župi.
-Dačkovići (Sv. Alimpije Stolpnik), od Dačkovića iz Malog Ribara. Godine 1953. u Brusu su 3 njihove kuće: zanatlije i službenik.
-Dimići (Sv. ap. Toma), od Dimića iz Belog Polja na Kopaoniku. Godine 1953. porodica službenika.
-Dragići (Sv. Nikola, zimnji), sveštenik Đorđe, rodom iz Peći u Metohiji. U Brusu od 1947. i danas (1953. g.).
-Živančevići (Sv. Mina–Mrata), od Živančevića iz Trošanovaca. Godine 1953. tri njihove porodice: zanatlije i službenik.
-Jovkovići (Sv. Nikola), od Jovkovića iz Osredaka. Godine 1953. u Brusu jedna njihova porodica.
-Kapijadis Đorđe, apotekar, poreklom Grk, doselio se u Brus iz Prokuplja. Godine. 1953. jedna kuća Đorđa, apotekara.
-Katančevići (Sv. Arhanđeo zimnji), od Katančevića iz Lesenovaca. Starinom su od plemena Morače. Godine 1953. – jedna porodica službenika.
-Kačarevići, 1 kuća, radnik; od Kačarevića iz Dubaca - Kovioca.
-Kljajići (Tomindan i prekada Tomina nedelja), od Kljajića iz Lopaša u Zapadnomoravskom Pomoravlju. Godine 1953. kuća službenika Kljajića.
-Lisinci (Sv. Jovan Krstitelj), od Lisinaca iz Gornjeg Stupnja. Godine 1953. kuća Miroslava, penzionisanog službenika.
-Malinići, 1 kuća (Sv. Jovan 7. januara), od Malinića iz Milentije. Godine 1953. jedna kuća službenika.
-Miladinovići, od Miladinovića iz Sebečevca u Donjoj Rasini. Godine 1953. kuća krojača HH.
-Milanovići, od Milanovića iz iz Strojinaca u Župi. Godine 1953. kuća opštinskog službenika.
-Minići (Sv. Nikola zimnji), od Minića iz Parčina u Župi. Godine 1953. porodica Milana, sveštenika.
-Moskovljevići (Sv. ap. Toma i Tomina nedelja), od Moskovljevića u Velikom Ribaru. Godine 1953. Dve porodice službenika.
-Nedovići (Sv. Nikola zimnji), od Nedovića iz Gornjeg Goračića u Sjenici. G. 1953. u Brusu je kuća radnice Borke.
-Obradovići – Šundići (Sv. Nikola zimnji), od Obradovića – Šundića iz Budilovine. Godine 1953. jedna njihova kuća u Brusu.
-Pejići (Sv. Alempije Stolpnik), od Pejića iz Osredaka. Godine 1953. kuća kovača Pejića.
-Perići (Sv. Nikola zimnji), od Perića iz Kobilja. Godine 1953. porodica krojača Radisava.
-Predolci (Sv. Nikola zimnji), od Predolaca iz zaseoka Ravni u selu Razbojni. Godine 1953. u Brusu jedna porodica ovih Predolaca.
-Stanići (Sv. ap. Toma), od Stanića iz Trnavaca kod Aleksandrovca. Godine 1953. u Brusu je kuća Stanića, upravnika Pošte, telegrafa i telefona.
-Stanković Mirko, radnik iz Aleksandrovca. Godine 1953. porodica radnika Mirka.
-Toskići (Sv. Nikola zimnji), od Toskića iz Budilovine. Godine 1953. jedna njihova porodica.
-Ćirković Božin, voskar iz Kruševca. Godine 1953. kuća Božina voskara.
-Šulovići (Sv. Jovan Krstitelj), od Šulovića iz Ravništa – Zaplanine na Kopaoniku. Godine 1953. dve porodice penzionera Šulovića.
-Šindići (Sv. Arhanđeo i Velika Gospođa), iz Lesenovaca u Župi. Godine 1953. jedna porodica službenika.
-Boškovići (Sv. Nikola zimnji), od Boškovića iz Batota. Godine 1953. jedna službenička porodica.
-Virijević (Sv. Arhanđeo zimnji), od Virijevića iz Razbojne. Godine 1953. u Brusu dve porodice službenika.
-Đorđevići - Đorđilevići, bolničar u Veterinarskoj stanici u Brusu, od Đorđevića – Đorđilovića iz Razbojne.
-Jovanović, potkivač, od Jovanovića iz Gornjeg Stupnja. Godine 1953. jedna zanatlijska porodica.
-Halimi Ismail, poslastičar Goranac iz Prizrenske Gore, došao 1951. godine. Godine 1953. kuća Ismaila, poslastičara.
-Petrovići, Stanimir "lončar" (1951-1953), došao iz sela Gnjilan kod Pirota.
*Datumi su po starom kalendaru.
**Vremenski period obrađenih podataka.
IZVOR: Prema knjizi Radoslava LJ. Pavlovića „Kopaonik“, izdanje 2012. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
The post Poreklo prezimena, varošica Brus appeared first on Poreklo.