Rod Kuča

[caption id="attachment_69146" align="aligncenter" width="1024"] Medun, Google Street View[/caption]

Autor: Ivan Vukićević (ivan.vukicevic@poreklo.rs)
Objavljeno: 23.10.2018. | Dopunjeno: 24.10.2018.

Kratki opis roda

Kuči su etnički mešoviti srpsko-albanski rod kome pripada najveći deo stanovništva istoimenog plemena u Brdima na području današnje Crne Gore, kao i brojni iseljenici širom Crne Gore i Srbije. O nazivu roda postoje različite teorije od kojih je najčešća ona da potiče od albanske reči "kuč" koja se prevodi na srpski kao "crven". Prezime Kuči se prvi put spominje 1330. godine na severu Albanije, dok se Kuči kao pleme prvi put spominju 1455. godine u Zeti.

Do sada je uvrđeno da rodu Kuča pripada čak 11 grupa srodnih bratstava iz samog plemena koja imaju različita predanja o poreklu, a to su Mrnjavčići, Drekalovići, Bonkeći, Nikići i Nuculovići, Ljuhari, Peralovići, Nilejići, Jovovići i Jokanovići u Kučima, kao i iseljeni Bektaševići i Lončarevići iz Banjkana u Zatrijepču i Lapi iz Fundine. Ovom rodu pripadaju i pojedina bratstva u Crnoj Gori, Hercegovini i Srbiji koja imaju predanje o poreklu iz Kuča, ali za koja se ne zna od kog tačno bratstva i mesta potiču, kao i nekih bratstava koja uopšte nemaju predanje o poreklu iz Kuča. Među prvima se po brojnosti izdvajaju Radovići u okolini Nevesinja, a među drugima Bakići u Vasojevićima, Kaljići iz Donjeg Kolašina, Ljaljevići iz Bjelopoljske oblasti i Banderi i Cirikovići u Plavsko-Gusinjskoj oblasti.

O Kučima kao teritorijalnom plemenu su detaljno pisali mnogi autori, a najznačajniji su radovi vojvode Marka Miljanova Popovića, Jovana Erdeljanovića i Miljana Jokanovića koji su vredan izvor informacija o bratstvima iz Kuča iako u to vreme nije bilo poznato da većina Kuča pripada istom rodu. U ovom tekstu su po prvi put korišćeni DNK rezultati kao osnov za razumevanje i otkrivanje praporekla ogromne većine pripadnika ovog plemena za koje se, nasuprot predanjima, ispostavilo da je proisteklo od istoimenog roda. Uporednom analizom plemenskih predanja, rodoslova, istorijskih izvora i genetike bratstava iz Kuča se danas može doći do bitnih zaključaka do kojih spomenuti autori nisu mogli da dođu na osnovu njima dostupnih podataka. Upravo to i jeste cilj ovog teksta koji se prevashodno bavi rasvetljavanjem porekla, migracija i grananja roda Kuča, a ne plemenom Kuča. Shodno tome, o bratstvima iz Kuča koja ne pripadaju ovom rodu, plemenskoj istoriji i sličnim temama ovde neće biti puno reči. Tekst će biti dopunjavan kako budu pristizali rezultati DNK testiranja.

Kuči pripadaju grani E-V13>Z5018>Z16661>BY5293 kojoj, na osnovu dosadašnjih rezultata, ne pripada nijedan drugi rod na našim prostorima. Bratstva koja pripadaju ovom rodu čine ubedljivu većinu stanovništva u plemenu Kuči, dok su iseljenici iz Kuča brojni u Rožajskoj oblasti, Bihoru, Bjelopoljskoj oblasti i Vasojevićima. Kuči su najbrojniji rod u Crnoj Gori sa 7,18% zastupljenosti prema anonimnom istraživanju.

Istorijski pomeni

Prezime Kuč se prvi put spominje u 1330. godine katunu Lješa Tuza u katunu Arbanasa u selu Kuševu, smještenom na granici Zete sa Kupelnikom (današnja severna Albanija). Naime, jedan od stanovnika tog katuna bio je i Petar Kuč. Kuči se kao selo u oblasti severno od Skadra spominju prvi put u Skadarskom zemljišniku za 1416. godinu, međutim u tom selu nije zabeleženo prezime Kuč koje se spominje u sledećim mestima severno od Skadra iste godine: Santo Auracio, Egressi soto Podegora, Sordani soto Podegora, Ibardi, Bolsa i Rapisti. Da prezime Kuč nije specifično samo za severnu Albaniju, pokazuje i podatak da je 1431. godine zabeleženo selo Kuči kod Valone. Južno od Skadra takođe postoji selo Kuči, a nešto južnije u Zadrimi i selo Bušati što upućuje na to da se radi o iseljenicima iz katuna Lješa Tuza imajući u vidu da su u njemu živeli i Bušati. Ne može se sa sigurnošću tvrditi da su Kuči iz okoline Skadra osnovali pleme Kuči u Brdima, ali tako nešto se osnovano može pretpostaviti na osnovu istog pravca migracija koje su imali i drugi rodovi koji se spominju u katunu Lješa Tuza. Kuči se na području u Brdima koje nastanjuju već vekovima prvi put spominju 1455. godine u ugovoru koji je Mletačka Republika potpisala sa predstavnicima zetskih sela i plemena kojim su joj se obavezali na vernost.

Za istraživanje porekla roda Kuča, kao i drugih rodova koji su formirani u poznom srednjem veku, od izuzetnog su značaja podaci iz turskih deftera (poreskih popisa). Turske deftere su prevodili Selami Pulaha (na albanski jezik) i Branislav Đurđev (na srpski jezik), s tim što je Pulaha za razliku od Đurđeva prevodio i imena popisanih lica. Kako rod Kuča nastanjuje gotovo sva sela na području istoimenog plemena, u tabeli koja sledi će biti prikazani podaci o broju kuća za sva mesta iz nahije Kuči. Pojedina sela na istoku plemenske oblasti Kuča, poput Meduna i Fundine, tada su pripadala gradu Podgorici, zbog čega je malo verovatno da su Kuči tada stanovali u njima. S druge strane, nahija Kuči se prostirala istočnije nego pleme Kuči i obuhvatala je pojedina sela koja danas pripadaju Albaniji.

Naziv prema Pulahi	Naziv prema Đurđevu	Sadašnji naziv na osnovu dostupnih podataka	Broj kuća 1485.	Broj kuća 1497.	Broj kuća 1570.
/	Banjović(i)	Lopari u Koćima ili Lopari u Fundini	/	39	/
Bankeq	Bankeć(i)	Donji Zatrijebač	11 (A)	29	27
Bardhani	Bardanji	Bardanji u Klimentima	25 (A)	/	6
Bytidosi	Bitidosi	Deljani	11 (A)	32	/
Brokina	Brođine	Broje u Klimentima	12 (A)	24	25
Liazorçi	Lazorci	Lazorci	5 (A)	30	26
/	Lopar(i)	Lopari u Koćima ili Lopari u Fundini	/	9	0
/	Koć(i)	Koći	/	31	/
Pantalesh	Panta Lješ	Orahovo	110 (M)	/	/
/	Lješević(i)	Kuti	/	37	25
/	Pavlović(i)	Podgrad	/	60	35
/	Petrović(i)	Berova	/	54	25
Radona	Radun	Kosor, Liješta i Ubli	55 (S)	43	25
Stani	bez prevoda	Brštan u Klimentima	24 (S)	/	/
UKUPNO			253	388	194
Etnički sastav naselja 1485. godine prema Pulahinom prevodu deftera gde su imena delom albanizovana: (A) - pretežno albanska naselja (S) - pretežno srpska naselja (M) - etnički meštovita naselja

Đurđev navodi da su sva naselja 1485. godine popisana kao sela, a 1497. kao katuni izuzev Brođina i Radone (ili Raduna) koji su i tada bili popisani kao sela. Pulaha je za razliku od Đurđeva za defter iz 1485. preveo i imena popisanih poreskih obveznika, ali ih je u velikoj meri albanizovao. To posebno dolazi do izražaja kod čisto srpskih imena kojima je dodavao slovo "i" te je recimo ime "Veselin" zapisao kao "Veselini". Međutim, uprkos tome, većina imena su ili tipično srpska ili tipično albanska, te albanizovana imena predstavljaju problem samo kada su u pitanju kalendarska imena koja su zajednička i Srbima i Albancima jer je tada na osnovu njegovog prevoda nemoguće utvrditi imena u originalu. Ono što se na osnovu imena popiisanih može primetiti jeste da su Kuči još u XV veku bili etnički mešovito srpsko-albansko pleme. Najbitnija promena do koje je došlo između deftera 1485. i 1497. godine jeste što je nekadašnje selo Pantalješ podeljeno na tri zasebna sela (Lješevići, Pavlovići, Petrovići), kao i nastanak sela Banjovići, Lopari i Koći.

Bankeći su selo koje pod ovim imenom danas ne postoji, ali postoji istoimeni rod koji je najbrojniji u Zatrijepču. Matica ovog roda je u Mužečkoj (na albanskom Mužečk) odakle su se najpre proširili na Rudine i Nikmaraš sa kojima Mužečka čini Donji Zatrijebač. To je ujedno i područje na koje se selo Bankeći najverovatnije odnosi.

Banjovići su selo nazvano po današnjem istoimenom bratstvu koje je prema predanju najpre živelo u Loparima, selištu koje danas pripada Koćima, da bi odatle prešli u sadašnje selo Lopari koje pripada Fundini gde i danas žive. Selo je zabeleženo jedino 1497. godine. Iako Fundina u XV veku nije pripadala nahiji Kuči, već Podgorici, moguće je da se selo Banjovići ipak odnosi na Lopare u Fundini jer se radi o izdvojenom zaseoku na krajnjem istoku područja koje danas pripada Fundini. Druga mogućnost je da se pod Banjovićima podrazumevalo nekadašnje selo Lopari koje je danas u ataru Koća.

Bardanji i Brštan su nekadašnja kučka sela na desnoj obali Cijevne iz kojih su se prema predanju Mrnjavčići doselili u Orahovo. Ova sela već par vekova pripadaju Klimentima, a prilikom razgraničenja Crne Gore i Albanije 1913. godine pripala su Albaniji i nalaze se odmah iza granice naspram Poprata u Zatrijepču. Sela su nalaze na strmini i izuzetno su nepovoljna za život te je njima u današnje vreme preostalo svega par kuća. Pulaha u svom prevodu turskog deftera Brštan navodi kao Stani, a na albanskom se Brštan danas zove Rštani.

Bitidosi su selo nazvano po istoimenom rodu koji je zabeležen još 1314. godine u katunu Lješa Tuza severno od Skadra. Kako se u istom katunu pominje i Petar Kuč, najverovatnije su bili deo iste migracije sa Kučima iz okoline Skadra ka Brdima. Robert Elsi navodi da se selo Bitidosi nalazilo na mestu gde je danas selo Deljani (Delaj).

Broćine su selo za koje Đurđev i Jokanović, autori koji su analizirali turske deftere, nisu uspeli da utvrde gde se nalazilo. Međutim, kako su se granice nahije Kuči prostirale istočnije nego granice plemena Kuči, najverovatnije je u pitanju selo Broje u Klimentima koje se nalazi na levoj obali Cijevne preko puta Brštana i Bardanje.

Lazorce je selo koje i danas postoji pod tim nazivom u Orahovu. Kako je prikazano odvojeno od sela Pantalješ 1485. godine, može se zaključiti da Perići koji su grana Mrnjavčića-Petrovića tada nisu živeli u tom selu. Ogroman porast broja kuća između 1485. i 1497. godine (sa 5 na 30) ukazuje na to da su Perići upravo u tom periodu doseljeni u Lazorce.

Lopari su, kao što je već rečeno, selo u Fundini, ali ujedno i selište u Koćima. Nije poznato na koje od dva Lopara se odnosi ovo selo sa turskih deftera.

Pantalješ je selo koje je najverovatnije nazvano po Panti, pretku Mrnjavčića. Matica Mrnjavčića na današnjem prostoru Kuča je predeo Orahovo koji se sastoji od sela Podgrad, Berova, Kuti i Lazorce, a kako je jedino Lazorce zasebno prikazano na svim turskim popisima iz tog perioda, može se zaključiti da se sela Lješevići, Pavlovići i Petrovići gotovo izvesno odnose na preostala tri sela u Orahovu. Prema predanju Panta je imao sinove Petra, Đurđa, Tiha, Lješa i Mara, tako da su Lješevići i Petrovići po svemu sudeći dobili svoje nazive po dvojici njegovih sinova Petru i Lješu. Kako je Matica Lješevića selo Kuti, a matica Petrovića selo Berova, zahvaljujući ovom popisu možemo sa velikom sigurnošću reći da su to stariji nazivi ovih sela. Selo Pavlovići se verovatno odnosi na Podgrad, maticu Đurđevića, a ime je moglo dobiti po Pavlu Đurđevom koji se spominje u defteru iz 1485. godine u selu Pantalješ.

Radona ili Radun je selo za koje se ne može pouzdano tvrditi gde se tačno nalazilo, ali kako je po veličini drugo naselje u nahiji i pritom jedino u kojem je bilo i muslimana koji su po pravilu živeli u najplodnijim selima, može se osnovano pretpostaviti da se radi o najžupnijem delu plemena koji čine Kosor, Liješta i Ubli. Na području severno od Orahova se nalazi katun Radan koji su moguće osnovali stanovnici ovih sela.

Marjan Grbičić Bolica u svom opisu Skadarskog sandžaka iz 1614. godine spominje Lala Drekalovog i Nika Rajičeva kao vojvode veoma ratobornih Kuča Albanaca katoličke veroispovesti kojih je bilo 490 kuća i koji su imali 1500 ratnika: N. 490 Chuzzi Albanesi commandata Lale Drecalov et Neco Raizcov, gente bellicosissima et valorosissima 1500. Iako bi se na osnovu ovoga moglo zaključiti da su svi Kuči bili katolici i ujedno Albanci, to sigurno nije bio slučaj jer sva predanja govore o tome da je još u tom periodu pleme bilo delom pravoslavno. Međutim, imajući u vidu da je Lale Drekalov rođen kao katolik i da mu je prva žena bila Albanka iz Kastrata, kao i da je tek u drugoj polovini XVII veka prešao na pravoslavlje, ovaj podatak zaista navodi na zaključak da su Kuči tada bili većim delom katolici, a ujedno i Albanci.

Predanja

O poreklu stanovništva Kuča su pisali brojni autori od kojih su najzapaženiji radovi vojvode Marka Miljanova i Jovana Erdeljanovića koji su zapisali brojna predanja o poreklu porodica iz tog plemena. Najstarija zabeležena predanja srpskih autora o Kučima potiču od Tome Oraovca koga su Miljanov i Erdeljanović u više navrata citirali u svojim radovima. S obzirom da rod Kuča čini veliki broj bratstava sa različitim predanjima, za svaku grupu bratstava će biti navedena predanja o njihovom poreklu.

Mrnjavčići prema predanju potiču od Gojka Mrnjavčevića, brata kralja Vukašina. Gojkova porodica je nakon njegove smrti morala da napusti Skadar zbog dolaska Turaka, a odatle su se preselili u Brštan (prema Oraovcu) ili Bardanju (prema Miljanovu) na desnoj obali Cijevne. Oba sela se nalaze na krajnjem jugu današnje plemenske teritorije Klimenata, međutim u to vreme su oba sela pripadala Kučima što potvrđuju turski defteri iz XV veka. Tu su boravili dve generacije i primili katoličku veru jer nije bilo pravoslavnih sveštenika, a u isto vreme su pored srpskog počeli da govore i albanski jer su živeli isključivo sa Albancima. S obzirom na loše uslove života sele se u Orahovo u Kučima odakle su ubrzo proterali starosedeoce. Iz Orahova su se dalje širili po drugim selima u Kučima.  Mrnjavčići smatraju da su Mrnjavčevići starinom iz Bjelopavlića gde je prema njihovom predanju živeo rodonačelnik Mrnja. Gojko je prema ustaljenom predanju koje su zabeležili Miljanov i Erdaljanović imao sina Nenadu, Nenada je imao sina Grču, a on je imao sina Pantu od čije petorice sinova Mara, Petra, Leša, Đurđa i Tiha potiče pet osnovnih grana Mrnjavčića:

1. Nikezići (po Nikezi Marinom) sa maticom u Bezjovu (slave Nikoljdan)
2. Petrovići (po Petru Pantinom) koji se dele na Dediće, Ljačeviće i Paljeviće sa maticom u Berovi, Periće sa maticom u Lazorcu, Martinljakoviće i Nileviće sa maticom u Bezjovu i Bojoviće sa maticom u Ublima (u Orahovu slave Jesenji Jovanjdan, a u Bezjovu i Ublima Nikoljdan)
3. Lješevići (po Lešu Pantinom) koji se dele na Glavatoviće sa maticom u Kutima u Orahovu, Ljuljanoviće sa maticom u Krivom Dolu, Žikoviće sa maticom u istoimnom selu u Ublima i Ljušoviće sa maticom u Kolašinu (slave Mitrovdan sem Glavatovića u Fundini koji slave Nikoljdan i Ljuljanovića u Fundini koji su muslimani)
4. Đurđevići (po Đurđu Pantinom) sa maticom u Podgradu u Orahovu (slave Mitrovdan)
5. Kostrovići (po Kostru Tihovom) sa maticom u istoimnom selu u Ublima (slave Nikoljdan)

Bitno je spomenuti da se u narodnim predanjima ne spominju Petrovići i Lješevići, već samo bratstva koja su od njih nastala. Međutim, na osnovu turskih deftera se jasno vidi ne samo da su postojala ta dva prezimena, već da su se po njima i zvala sela koja su potomci Petra i Leša nastanjivali. Miljanov navodi i da je Grča imao dvojicu braće ili bližih rođaka koji su se zvali Krsto i Šako, te da od njih potiču albanska plemena Kastrati i Šaljani. Prema istom predanju, od Grčinih potomaka koji su se iselili u okolinu Đakovice potiču Beriše sa kojima su se Kuči najviše rođakali od ova tri albanska plemena. Međutim, na osnovu dosadašnjih DNK rezultata ovo predanje se može odbaciti jer Kuči nemaju srodnike među testiranima iz tih plemena.

Prema manje prihvaćenom predanju koje je zapisao Oraovac, Gojko je imao Gavrila i Marka, Gavrilo je imao Nenada, a Marko Gojka. Nenad je imao pet sinova Mara, Leša, Tiha, Petra i Pantu, dok je Gojko imao Đurđa.

Erdeljanović je greškom među starince svrstao nekoliko bratstava koja su prema predanju od Mrnjavčića, a to su Bojovići, Neljevići i Goljevići u Ublima, Ciknići u Fundini i Martinljakovići u Prikalju koji su doseljeni iz Bezjova. Erdeljanović za Goljeviće i sam navodi da neki smatraju da su od doseljenih Mrnjavčića, u šta on lično nije verovao, dok za ostala bratstva ne navodi ništa slično, najverovatnije jer je o njima podatke prikupio od većih bratstava u okruženju. Najbolji dokaz za to su Martinljakovići za koje navodi da su "živeli u Bezihovu pod brdom Martinikom, i narod možda s pravom dovodi njihovo prezime u vezu s imenom toga brda" iako oni prezime nose po svom rodonačelniku Martinu Ljakovu, o čemu imaju čvrsto predanje. Ovo je ujedno i sasvim logično jer je konstrukcija prezimena Martinljaković (izvedenica od imena sina i oca) tipična za albanska bratstva i javlja se u manjem broju i kod Srba koji žive sa Albancima. Kako su brdo i katoličko groblje u Bezjovu nazvani po pretku ovog bratstva, ovde imamo još jednu potvrdu da su Mrnjavčići u Kuče došli kao katolici, kako im i glasi predanje. Burišić je 1894. godine u svom radu o Kučima za Bojoviće i Neljeviće u Ublima i Martinljakoviće u Bezjovu zabeležio da potiču od Petra Pantova i da su sva tri bratstva došla iz Berove u Orahovu gde su doseljeni iz Albanije. Miljan Jokanović, koji je poreklo Kuča istraživao u drugoj polovini XX veka, za Neljeviće tvrdi da su ogranak Ljuljanovića iz Krivog Dola. U svakom slučaju se radi o bratstvu koje potiče od Mrnjavčića bili oni ogranak Berovjana ili Krivodoljana.

Erdeljanović ni Ljuljanoviće nije smatrao za Mrnjavčiće, već za doseljenike iz Dinoše u Grudama, a zanimljivo je da je on pod tim bratstvom smatrao samo Ledinjane i deo Krivodoljana nasuprot predanju po kome svi Krivodoljani potiču od Ljuljana Kojkovog, unuka Lješa Pantinog. Pasovi Ljuljanovića su prema Jokanoviću sledeći: Gojko Mrnjavčević-Nenad-Gavrilo "Grča"-Panto-Aleksa "Lješo"-Kojko-Ljuljan-Jovan-Ivan. Ivan je imao petoricu sinova: od Vučice, Koja (zvani Kaljo) i Đurice su Krivodoljani i Jusuframići u Dinoši, od Vuka su Neljevići u selu Prelevići u Ublima, a od Ćetka su Ledinjani. Prema predanju, Koja i Ćetko su se preselili u Ljuljan u Dinoši, odakle su zbog sukoba sa Grudama prešli u selo Ledine u Fundini gde je ostao Ćetko, dok se Koja vratio u Krivi Do. Erdeljanović je na osnovu podatka da su Ledinjani i deo Krivodoljana došli iz zaseoka Ljuljan u Dinoši zaključio da Ljuljanovići odatle potiču, dok se zapravo radi samo o delu Ljuljanovića iz Krivog Dola koji su dobili zemlju u Dinoši. Tako on ne navodi da su Koja i Ćetko imali braću, te smatra da su se pribratili Krivodoljanima. Erdeljanović očito nije znao za ovo predanje o migraciji Krivodoljana u Dinošu i odatle u Ledine i nazad u Krivi Do koje spominje i Stevan Dučić u svom delu o Kučima. Na osnovu rezultata Nikolića iz Kržanje koji potiču od Koje, može se zaključiti da Ljuljanovići tj. Krivodoljani u celosti pripadaju rodu Kuča.

Od Mrnjavčića su prema predanju između ostalih i Jankovići u Donjoj Morači, Vujačići iz Zete, Podgora i Lješanske nahije, Micanovići iz Pljevaljske oblasti, Zatarja i Donjeg Kolašina, Đurđevići iz Zatarja, Mekići iz Kolašina i Drakulovići, Kolinovići, Muratagići i Radonjčići iz Plavsko-Gusinjske oblasti. Za Klikovce u Zeti je utvrđeno da nasuprot ustaljenom predanju nisu od Mrnjavčića i da pripadaju grani R1a-YP417, već da su najverovatnije od Tihomira koji su jedno vreme živeli u Orahovu po dolasku iz Gruda, kako glasi drugo predanje koje navodi Jokanović. Većina Mrnjavčića slavi Mitrovdan, dok Kostrovići, Nikezići i Vujačići slave Nikoljdan, a Berovjani i Perići Jesenji Jovanjdan.

Drekalovići su najbrojnija grupa bratstava u Kučima, a potiču od Drekala koji je živeo u XVI veku i o čijem poreklu postoji nekoliko različitih predanja. Prema ustaljenom predanju samih Drekalovića njihov rodonačelnik je sin Jovana i unuk Đurđa Kastriota Skenderbega. Jovan je nakon smrti svog oca pobegao u Italiju, dok je njegova trudna žena najpre otišla u svoj rod u Kastrate, a odatle prema jednoj verziji prešla u Selce u Klimentima, a prema drugima u Brštan (danas takođe u Klimentima, a u to vreme u Kučima) gde se rodio Drekale. Odatle je Jovanova žena prešla sa Drekalom u Kuče gde se preudala za Nikezu Marina iz Bezjova, rodonačelnika Nikezića.  S druge strane, Mrnjavčići su oduvek tvrdili da su Drekalovići njihov ogranak i da je Drekale rođeni sin Nikeze Marina. Prema trećem predanju Drekalova majka je bila ćerka Martina Đona, vojvode iz Selca u Klimentima, koja se udala za nekog Mrnjavčića u Skadru odakle je pobegla pred Turcima nazad kod oca u Selca. I tamo su je navodno pronašli pa je otišla u Brštan gde se rodio Drekale. S obzirom da Drekalovići pripadaju rodu Kuča, može se zaključiti da je predanje Drekalovića o poreklu od Kastriota, pored toga što je krajnje nelogično, u potpunosti oboreno. Između dva preostala predanja koja imaju potporu u rezultatima DNK testiranja daleko je verovatnije da je Drekale zaista bio rođeni sin Nikeze Marina. Drekale je prema predanju bio u dobrim odnosima sa Turcima u Skadru, te je jednom prilikom izdejstvovao da nad Kučima ne izvrše odmazdu zbog nekog sukoba. Dreca Dedin iz Orahova, koji je u to vreme uz Žija Peralova bio kučki vojvoda, u znak poštovanja prema Drekalu prepustio mu je vojvodsku titulu. Od Drekala pa sve do vojvode Marka Miljanova Popovića, vojvode najpre istočnog dela plemena, a kasnije i svih Kuča, će biti birane iz roda Drekalovića.

Prema predanju Drekalovići potiču od petorice sinova Lala Drekalovog - Vuka, Vujoša, Ilika, Čeja i Mija i dele se na sledeće grane:

1. Turkovići
2. Vujoševići
3. Ilikovići
4. Čejovići
5. Mijovići

Svi slave Nikoljdan sem Turkovića koji su muslimani. Od Drekalovića prema predanjima su između ostalih i Anđelići u Vasojevićima, Đalovići i Čampari u Koritima, Đurovići kod Rožaja, islamizirani Rožajci (Bećiragići, Ganići, Kardovići, Fetahovići i drugi) i Durovići u Bihoru. Kad su Rožajci u pitanju, o Aliji Kuču i njegovoj braći od kojih svi potiču postoji više predanja, a svima je zajedničko da su došli iz Meduna. Neka bratstva smatraju da potiču od Popovića koji tamo žive, dok iseljeni Rožajci u Đerekarama na Pešteru smatraju da potiču od Hasana Glavatovića iz Meduna. U samim Kučima ne postoji predanje kod Drekalovića o tome da ova bratstva potiču od njih, već ih jedino svojataju Milići iz Orahova koji su grana Mrnjavčića-Đurđevića. Za Dragoševiće iz Grahova, Lakoviće i Tomanoviće iz Malih Cuca, Barjaktaroviće iz Vasojevića, Rakonjce kod Bijelog Polja, kao i islamizirane Rastodere iz Bihora i Kalače iz okoline RožajaZatrijepča i od njih potiču Hoti, Krasnići, Vasojevići i Mrke, dok je Ban ostao u Zatrijepču i od njega potiču Bonkeći. Prema drugoj verziji ovog predanja koju je utvrđeno da nisu Drekalovići nasuprot njihovim predanjima. Naime, prema ustaljenom predanju Kalači su od Milačića iz Brskuta u Kučima koji su ogranak Ilikovića. Kako Drekalovići pripadaju rodu Kuča, prvo predanje se može odbaciti, zbog čega se može pretpostaviti da su Milačići pribraćeni Ilikovićima. Svi pravoslavni Drekalovići slave Nikoljdan.

Bonkeći iz Zatrijebača su albanska katolička grupa bratstava koja prema ustaljenom predanju vodi poreklo od Bona Kećija. O Kećiju postoji više verzija predanja od kojih će ovde biti navedene dve najpoznatije. Prema prvoj verziji predanja koju navodi J. Han, Keči (kako on naziva Kećija) je bežeći od Turaka došao u slovenski predeo, koji je kasnije postao poznat kao Piperi, i tamo je dobio šestoricu sinova sa sledećim imenima: Lazar, Ban, Merkot, Kaster, Vas i Piperi. Zbog sukoba sa starosedeocima, petorica braće su pobegla u Zatrijebač, dok su ostali jedino Keči i Piperi od koga potiču današnji Piperi. Lazar, Kaster, Vas i Merkot su ubrzo potom otišli iz Zatrijepča i od njih potiču Hoti, Krasnići, Vasojevići i Mrke, dok je Ban ostao u Zatrijepču i od njega potiču Bonkeći. Prema drugoj verziji ovog predanja koju je N. Radovanović poslao Miljanovu 1893. godine kaže se Kećo Pontin došao niz korito reke Cijevne sa šest sinova: sa prvom ženom je imao Ozdra, Vasa, Krasa i Pipa, a sa drugom koju je doveo sa sobom Ota i Bona. Četvorica Kećovih sinova iz prvog braka su se ubrzo raselili na razne strane i od njih potiču Ozrinići, Vasojevići, Krasnići i Piperi, dok su Oto i Bon ostali sa roditeljima u koritu Cijevne. Kasnije je Bon otišao u Mužečku u Zatrijebač i od njega su Bonkeći, a Oto u Gvozden u Traboin i od njega su Hoti. Bonkeći i Hoti su, za razliku od ostalih rodova, imali predanje o poreklu od Keća Pontinog. Pritom Ozrinići, Vasojevići i Piperi za razliku od Hota, nisu smatrali Bonkeće za rođake. Genetika je pobila ova predanja i ne samo što je utvrđeno da srpska plemena nisu srodna Hotima i Bonkećima, što je bilo i očekivano, već i oni sami međusobno nisu srodni jer Hoti pripadaju grani J2b2-Y21878, a Bonkeći pripadaju rodu Kuča. Bogišić takođe spominje da svi ovi rodovi potiču od Keća Pontina, međutim navodi za njega da se doselio iz Kuršumlije.

Bonkeći se dele na Dacaite, Đokiće, Nik-Đerkoviće, Nikmaraše, Duke, kao i nekoliko bratstava iz Stjepova. Za Caceviće koji su prema sopstvenom predanju ogranak Nikmaraša se smatra da su doseljeni iz Lješanske nahije i da su srodni pravoslavnim Ćušarima iz Sjenica i muslimanima Oručevićima u Podgorici. Od Bonkeća su Nikočevići i nekoliko drugih bratstava u okolini Gusinja gde su svi prešli na islam. Bonkeći u Zatrijebaču slave Malu Gospojinu, a u daljoj prošlosti su slavili Nikoljdan.

Nikići i Nuculovići su prema predanju koje je zabeležio Pavle Rovinski je 1894. godine poreklom iz Radetine kod Selca odakle se doselio Goga sa sinovima Nikom, Đeljošem, Ljuljašem i Dedom. Nika je ostao u Lazorcu i od njega su Nikići i njihov ogranak Pajovići koji takođe nabrajaju pasove do Nike, a ostala braća su prešla u Koće od njih su Nuculovići koji su jedini ostali katolici i Albanci. Svega deceniju kasnije, Erdeljanović je zabeležio nešto drugačije predanje po kome su preci ovih bratstava doseljeni u Lazorce sredinom XVIII veka iz sela Bar kod Selca u Klimentima, a da su poreklom iz Kastrata. Prema toj verziji su kasnije iz Lazorca, nakon što su se namnožili, četiri brata Nik, Đeloš, Ljuljaš i Deda prešli u Koće i od njih potiču Nuculovići. Nikići i Pajovići su se prema svim predanjima posrbili, prešli na pravoslavlje i preuzeli slavu Jesenji Jovanjdan od Perića. Nuculovići su sve do sredine XX veka su slavili Stevanjdan, dok danas slave Sv. Antonija. Nikići i Pajovići su dugo održavali odnose sa Klimentima o čemu govori i predanje da su Kuči jednom prilikom zbog neprijateljstva sa Klimentima naterali jednog njihovog uglednog bratstvenika da pogubi dvojicu zarobljenih Klimenata zbog čega su prekinute prijateljske i rodbinske veze koje su ova bratstva sa Klimentima decenijama po dolasku u Lazorce čuvala. Jokanović navodi da Bracovići sa Kosora smatraju su u srodstvu sa Nikićima i Pajovićima, kao i Nuculovićima, a tome ide u prilog i predanje koje Erdeljanović navodi po kome su Bracovići takođe iz Radetine kod Selca. Međutim, to predanje je verovatno novijeg datuma i predstavlja pokušaj Bracovića da se vežu za veća bratstva koja takođe potiču iz Klimenata jer je Bogišić prethodno za njih zabeležio da su doseljeni iz Vukli, a ne iz Radetine.

Ljuhari iz istomenog sela u Fundini su albansko bratstvo koje prema predanju potiče od doseljenih Martinovića sa Bajica, što s obzirom na pripadnost rodu Kuča svakako nije slučaj. Erdeljanović je zabeležio da se doseljeni Martinovići izmešali sa starosedelačkim bratstvom Ljuharima koji su preuzeli njihovo prezime. Dele se na katolike Đoloviće i Perkoviće i muslimane Muhoviće. Od Ljuhara su i islamizovani Šabovići iz Plava kojih ima i u Donjem Bihoru. Većim delom su katolici i slave Nikoljdan, a manjim delom muslimani.

Peralovići iz Kosora se smatraju za starosedeoce, a ovo bratstvo je nekoliko generacija davalo vojvode u plemenu. Žijo, sin rodonačelnika Perala, je prvi poznati plemenski vojvoda iz ovog bratstva. Njega je nasledio sin Rajič, a njega sin Niko koga 1614. godine Bolica spominje kao jednog od dvojice kučkih vojvoda. Slave Nikoljdan. Od Peralovića su muslimani Kolenovići iz Gusinja i okoline.

Nilejići iz Bezjova, odnosno Niljevići kako se danas prezivaju, važe za starosedeoce u Kučima, a od njih potiču Bojovići u Grnčaru kod Gusinja, kao i muslimani Ljuce iz Nikšića koji prešli u Bjelopoljsku oblast zahvaljujući čijem rezultatu je utvrđeno da Nilejići takođe pripadaju rodu Kuča. Niljevići slave Nikoljdan, kao i iseljeni Bojovići.

Jovovići su prema sopstvenom predanju koje spominje Jokanović poreklom sa Čeva u Ozrinićima odakle su se doselili najpre u Kosor, da bi odatle prešli u Momče. Iz tog mesta je deo bratstva kasnije prešao u Gornju Kržanju. Erdeljanović ih je smatrao za starince. Slave Nikoljdan.

Jokanovići "Dobrošani" su bratstvo iz Vrbice u Kučima gde su doseljeni iz Banjkana u Zatrijepču. Prema predanju koje navodi Jokanović za svoje bratstvo, u Banjkanima su živela braća Đuro i Gašo Jokanović pa se Đuro iselio u Vrbicu, a od Gaša potiču Gašovići u Banjkanima. Jokanovići slave Nikoljdan, a Gašovići koji su se albanizovali i postali katolici slave Malu Gospojinu, plemensku slavu Zatrijepčana. Jokanovići se rođakaju sa nekoliko bratstava istog prezimena u Hercegovini, međutim kako pripadaju rodu Kuča, takva predanja se mogu odbaciti.

Bektaševići i Lončarevići iz Gusinja su prema predanju Lončarevića poreklom od Milića iz Bjelica, a u Gusinje su se doselili preko Banjkana u Zatrijebaču gde je ostao predak Banjkana. Međutim, za Zećiroviće iz Lahola u Bihoru koji su ogranak Bektaševića je utvrđeno da pripadaju rodu Kuča čime je osporeno i poreklo od Milića iz Bjelica koji pripadaju E-Z19851 grani i srodstvo sa Banjkanima koji pripadaju R1b-Y32147 grani. Kako u Orahovu nedaleko od Banjkana žive Milići koji pripadaju rodu Kuča, vrlo je moguće da  Bektaševići i Lončarevići potiču od njih, a da je predanje o poreklu od Milića iz Bjelica nastalo jer su znatno poznatije bratstvo od onih iz Orahova. Međutim, isto tako je moguće da Bektaševići i Lončarevići potiču od Jokanovića iz Banjkana koji su se iselili u Vrbicu, a od njih su u Banjkanima zaostali Gašovići. Bektaševići su muslimani, dok Lončarevići slave Mratindan. Od Bektaševića potiču Zećirovići iz Lahola u Bihoru. Ono što najviše unosi zabunu kada su u pitanju ova bratstva jeste vrlo retka slava Mratinjdan koju u Kučima niko ne slavi niti ima podataka o tome da je neko slavio u prošlosti.

Lapi ili Ljapi su iseljeno starosedelačko bratstvo iz Fundine o kome nema mnogo podataka. Na osnovu prezimena se može pretpostaviti da su bili Albanci. Od njih potiču Lapčevići iz Aleksandrovačke Župe zahvaljujući čijem rezultatu je utvrđena pripadnost ovog iseljenog bratstva rodu Kuča. Lapčevići slave Nikoljdan, a može se pretpostaviti da je istu slavu slavilo i bratstvo Lapi.

Radovići su najstarije i ujedno najbrojnije bratstvo iz sela Bratač kod Nevesinja. Prema predanju su poreklom iz Kuča odakle su se doselili preko Riđana. O tome da su Radovići iz Kuča pisao je i vojvoda Marko. Do sada su jedino testirano bratstvo u Hercegovini sa predanjem o poreklu iz Kuča za koje se ispostavilo da pripada istoimenom rodu.

Krsna slava

Krsnu slavu imaju ne samo sva pravoslavna, već i sva katolička albanska bratstva u Kučima koja su ovaj običaj preuzela od Srba. Najčešća krsna slava u Kučima je Nikoljdan koji slave sva bratstva u okviru ovog roda koja važe za starosedelačka, svi Drekalovići, deo Mrnjavčića i katolici Ljuhari. Druga po zastupljenosti slava je Mitrovdan, slava većeg dela Mrnjavčića, a treća slava po brojnosti je Jesenji Jovanjdan koga slavi deo Mrnjavčića i Nikići. Gotovo sva katolička bratstva u Zatrijepču, uključujući i Bonkeće koji pripadaju rodu Kuča, slave Malu Gospojinu koju oni nazivaju Zoja. Bratstva u Koćima su do polovine XX veka slavila Stevanjdan, a danas slave Sv. Antonija. Nekoliko bratstava je promenilo slavu u prošlosti o čemu je Erdeljanović detaljno pisao. Tako za Berovjani i Perići nekada slavili Mitrovdan kao i većina Mrnjavčića, pa su prema predanju počeli da slave Jesenji Jovanjdan da bi mogli oni i Kućani mogli jedni drugima da idu na slavu. Ljuljanovići su ranije slavili Nikoljdan, a prema predanju počeli su da slave Mitrovdan da bi mogli da se posećuju sa Drekalovićima na slavama. Sva albanska bratstva u Zatrijepču su nekada slavila Nikoljdan, da bi kasnije počeli da slave Malu Gospojinu.

Pun naziv slave	Skraćeni naziv slave	Datum po Julijanskom kalendaru	Datum po Gregorijanskom kalendaru
Prepodobni Antonije Veliki	Sv. Antonije	17. januar	30. januar
Rođenje Presvete Bogorodice	Mala Gospojina / Zoja	8. septembar	21. septembar
Začeće Svetog Jovana Preteče i Krstitelja	Jesenji Jovanjdan	23. septembar	6. oktobar
Sveti velikomučenik Dimitrije	Mitrovdan	26. oktobar	8. novembar
Sveti Nikolaj, Arhiepiskop Miriklijski Čudotvorac	Nikoljdan	6. decembar	19. decembar
Sveti prvomučenik i arhiđakon Stefan	Stevanjdan	27. decembar	9. januar

Među iseljenim Kučima su retki slučajevi gde su u novim sredinama preuzimali druge slave. Jedan od takvih primera su Čampari iz Korita koji slave Sv. Agatonika zbog čega postoje mišljenje da nisu srodni Đalovićima, još jednom bratstvu iz Kuča u Koritima, kako im glasi predanje.

Pun naziv slave	Skraćeni naziv slave	Datum po Julijanskom kalendaru	Datum po Gregorijanskom kalendaru
Sveti velikomučenik Georgije	Đurđevdan	23, april	6. maj
Sveti mučenik Agatonik	ne postoji	22. avgust	4. septembar
Prepodobna mati Paraskeva	Petkovdan	14. oktobar	27. oktobar
Obnovljenje hrama Svetog vlikomučenika Georgija	Đurđic	3. novembar	16. novembar
Sabor Svetog Arhangela Mihaila i ostalih bestelesnih sila	Aranđelovdan	8. novembar	21. novembar
Sveti kralj Stefan Dečanski	Mratindan	11. novembar	24. novembar

Pored krsne slave, svi Kuči proslavljaju i plemensku slavu koja se još naziva i prislužnicom, a to je Stevanjdan, odnosno Šćepandan, kako ovu slavu nazivaju u Brdima. Smatra se da su Kuči ovu slavu uzeli za plemensku jer na dan Svetog Stefana pobedili Turke u bici na Malom Orljevu 1688. godine.

Porodice

U sledećoj tabeli je prikazan do sada najpotpuniji spisak bratstava koja pripadaju rodu Kuča na osnovu predanja o pripadnosti gore navedenim srodnim grupama bratstava prema stanju iz perioda između dva svetska rata. Bratstva za koja je utvrđeno da nasuprot njihovim predanjima ne pripadaju ovom rodu će nešto kasnije takođe biti navedena.

Bratstvo	Naselja	Slava
Mrnjavčići
Nikezići	Bezjovo; Kolašin/Gornji Kolašin, Zoganje/Ulcinj, Nikezići/Velja Gorana/Mrkojevići	Nikoljdan, u Veljoj Gorani su muslimani
Bojanići
Drekovići
Đekići
Lazovići
Perovići
Jelikići
Đurići
Durkovići	Prisoja; Podgorica	Nikoljdan
Vučevići (delom zvanično Nikezići)	Bezjovo; Kolašin, Bar	Nikoljdan
Mitrovići (ranije Dmitrovići)	Gornje Momče, Donje Momče	Nikoljdan
Birovi	Mašte/Vasojevići	Nikoljdan
Prelići	Vasojevići	Nikoljdan
Dragovići	Vasiljevac/Kuršumlija
Jankovići	[Donji Ravni/Ravni, Žirci]/Donja Morača, Lipovo/Gornji Kolašin	Nikoljdan
Muratagići	Kruševo/Plavsko-Gusinjska oblast	muslimani
Drakulovići	[Gusinje, Vojno Selo]/Plavsko-Gusinjska oblast, Gornja Ržanica/Vasojevići	Nikoljdan
Vukotići
Arsovići	Vojno Selo/ Plavsko-Gusinjska oblast	Nikoljdan
Turkovići	Vojno Selo/ Plavsko-Gusinjska oblast	Nikoljdan
Pavlovići
Memedovići	Vojno Selo/ Plavsko-Gusinjska oblast	muslimani
Petrovići
Dedići	Berova/Orahovo; Gusinje/Plavsko-Gusinjska oblast, Darza/Ulcinjska oblast, Vasiljevac/Kuršumlija, Bukoloram/Prokuplje, Obrtnica/Toplica	Jesenji Jovanjdan
Ivanovići	Laze/Plavsko-Gusinjska oblast	Jesenji Jovanjdan
Spasojevići (delom zvanično Dedići)	Vasiljevac/Kuršumlija	Jesenji Jovanjdan
Dabići
Gudovići	Brskut; Donja Ržanica/Vasojevići, Bukovica/Rožajska oblast	Mitrovdan
Rajkovići (ranije Ranjkovići)	Ubli	Mitrovdan
Komatine / Komadine	[Donja Ržanica, Zagorje, Mašnica]/Vasojevići, Grnčar/Plavsko-Gusinjska oblast, [Deževa, Živaljići, Novi Pazar]/Novi Pazar, Brnjak/Zubin Potok, [Prekašnica, Gojinovac]/Prokuplje, Selište/Kuršumlija	Mitrovdan, u Novom Pazaru su delom muslimani
Vukovići	Prekašnica/Prokuplje	Mitrovdan
Komadinovići	[Mačkovac, Visoka]/Kuršumlija, [Gojinovac, Prekašnica, Široke Njive]/Prokuplje	Mitrovdan
Milenkovići	Mačkovac/Kuršumlija	Mitrovdan
Ognjenovići	Prekašnica/Prokuplje	Mitrovdan
Ljačevići	Berova/Orahovo; Podgorica	Jesenji Jovanjdan, u Podgorici su muslimani
Braljići	Berova/Orahovo	Jesenji Jovanjdan
Stakići	Vasiljevac/Kuršumlija	Jesenji Jovanjdan
Đekići	Momišići/Lješkopolje	Jesenji Jovanjdan
Paljevići	Berova/Orahovo	Jesenji Jovanjdan
Arovići	Podgorica	muslimani
Perići	Lazorce/Orahovo, Novo Selo; Darza/Ulcinj	Jesenji Jovanjdan
Kuči	Babino/Vasojevići	Jesenji Jovanjdan
Martinjakovići (ranije Martinljakovići)
Radosavovići	Ptikalj/Kržanja	Nikoljdan
Račkovići
Simonovići
Tomovići
Cunovići
Đurkovići	Ptikalj/Kržanja	Nikoljdan
Bojovići "Makovići"	Lazovići/Ubli	Nikoljdan
Jovovići	Potkrš/Bratonožići	Nikoljdan
Stevanovići	Petrilje/Medveđa	Nikoljdan
Macanovići*	Mahala/Zeta	Jesenji Jovanjdan
Stanovići	[Bijelo Polje, Gostilj]/Zeta	Jesenji Jovanjdan
Rkočevići	Podgorica	muslimani
Đurčevići	Vraka	muslimani
Lješevići
Ljuljanovići “Krivodoljani”	videti Kaljeviće i Ćetkoviće
Perkovići	Gornja Kržanja; Podgorica	Mitrovdan
Bućići	Doljani	Mitrovdan
Mitrovići	Gornja Kržanja	Mitrovdan
Dmitrovići	Gornja Kržanja	Mitrovdan
Jovanovići	Gornja Kržanja	Mitrovdan
Savići	Gornja Kržanja	Mitrovdan
Bećkovići	Donja Kržanja	Mitrovdan
Neljevići / Nelevići	Prelevići/Ubli; Gusinje/Plavsko-Gusinjska oblast	Nikoljdan, u Gusinju su muslimani
Raičevići	Laze/Plavsko-Gusinjska oblast	Mitrovdan
Kaljevići (delom zvanično Ljuljanovići)	Kržanja	Mitrovdan
Ljaljevići
Ljakići
Gošovići	Donja Kržanja	Mitrovdan
Baljušići
Bojovići	Gornja Kržanja	Mitrovdan
Prentići	Krivi Do, Donja Kržanja	Mitrovdan
Pakevići	Kržanja; Mačja Stena/Kuršumlija, Nevoljane/Vučitrn	Mitrovdan
Miljići	Donja Kržanja	Mitrovdan
Šćepovići	Donja Kržanja; Podgorica, Rijeka Crnojevića/Ceklin, Nikšić, Šavnik/Drobnjaci, Darza/Ulcinjska oblast	Mitrovdan
Marići	Donja Kržanja	Mitrovdan
Kostovići	Donja Kržanja	Mitrovdan
Manojlovići	Donja Kržanja	Mitrovdan
Mirkovići	Podgorica, Lješnica/Bihor	Mitrovdan
Krgovići	Štitarica/Polja Kolašinska, Resnik/Bjelopoljska oblast, Zastup/Prijepolje	Mitrovdan
Ćetkovići	iseljeni	Mitrovdan
Nikolići	Kržanja; Briska Gora/Ulcinjska oblast	Mitrovdan
Pajovići	Kržanja; Podgorica	Mitrovdan
Mrkuljići / Mrkulići	[Gusinje, Dolja, Laze, Vojno Selo]/Plavsko-Gusinjska oblast	Mitrovdan, u Gusinjskoj oblasti su muslimani
Rajčetići	Donja Kržanja	Mitrovdan
Arambašići	Donja Kržanja	Mitrovdan
Draškovići	Donja Kržanja	Mitrovdan
Perovići	Donja Kržanja	Mitrovdan
Zonjići	Krivi Do	Mitrovdan
Jusuframići	Ljuljani/Dinoša/Grude, Podgorica	muslimani
Ćetkovići (delom zvanično Ljuljanovići)	Ledine/Fundina, Podgorica	muslimani
Mustafagići
Prekovići
Curići
Ledinjani	Tuzi/Grude, Podgorica, Radetina/Rožajska oblast	muslimani
Mijovići	Gornja Kržanja	Mitrovdan
Janjići	videti Mitroviće
Nikolići	Mal-Brinj/Ulcinj	Mitrovdan
Veljovići	Vasiljevac/Kuršumlija	Mitrovdan
Mitrovići (zvanično Janjići)	Vasiljevac/Kuršumlija	Mitrovdan
Krstovići	Vasiljevac/Kuršumlija	Mitrovdan
Aksovići	Vasiljevac/Kuršumlija	Mitrovdan
Vujoškovići
Nikići	Gornja Kržanja	Mitrovdan
Ilići	Berane/Vasojevići	Mitrovdan
Nušovići	Gusinje/Plavsko-Gusinjska oblast	muslimani
Živkovići (ranije Žikovići)	Živkovići/Ubli; Mataguži/Zeta, Ulcinj	Nikoljdan
Adžići (ranije Adžijići)	Živkovići/Ubli	Mitrovdan
Stojanovići	Vasiljevac/Kuršumlija, Vidovača/Prokuplje	Mitrovdan
Mirovići	Živkovići/Ubli	Mitrovdan
Đurovići	Živkovići/Ubli	Mitrovdan
Milićevići	Prevetica/Toplica	Mitrovdan
Ljašovići	Živkovići/Ubli	Mitrovdan
Spasojevići	Vasiljevac/Kuršumlija	Mitrovdan
Mijatovići	Živkovići/Ubli	Mitrovdan
Ljakovići	Živkovići/Ubli	Mitrovdan
Maksimovići	[Vasiljevac, Merdare]/Kuršumlija	Mitrovdan
Ilići	Merdare/Kuršumlija	Mitrovdan
Ljuševići	Kolašin	muslimani
Glavatovići	[Ciknići, Rašovići]/Fundina	Nikoljdan, manjim delom su muslimani
Sutovići “Ciknići”
Paćukići
Đurići	[Međugor, Krajinoviće]/Sjenica	Nikoljdan
Abdulahovići	Sjenica	muslimani
Kuči	Milovanac/Peć	muslimani
Gašići	[Goraždevac, Glavičica]/Peć	Nikoljdan
Kostići	Međere/Toplica	Đurđic
Milutinovići	Međere/Toplica	Đurđic
Vučinići	Kuti/Orahovo	Mitrovdan
Oraovci	Kuti/Orahovo	Mitrovdan
Maljevići	Gusinje/Plavsko-Gusinjska oblast	muslimani
Drakulovići	Kuti/Orahovo	Mitrovdan
Nikočevići	Kuti/Orahovo; Zaljevo/Barska oblast	Mitrovdan
Prenkići-Martinovići	Nikšićka oblast	muslimani
Đurđevići	Liješta; Podgorica, [Đurđevića Tara, Jakupi]/Zatarje, Lijeska/Donji Kolašin, Cerovo/Bjelopoljska oblast, Berane/Vasojevići, [Slatina, Prijepolje]/Prijepolje	Mitrovdan u Liještima, u ostalim mestima su muslimani
Vujoševići	Podgrad/Orahovo	Mitrovdan
Maraševići
Radevići
Mašanovići
Popovići	Hrtica/Podujevo	Mitrovdan
Sinanovići	Vasiljevac/Kuršumlija	Mitrovdan
Đekići	Mataguži/Zeta	Mitrovdan
Jogići	Vladni/Zeta	muslimani
Radončići (ranije Radonjčići)	[Gusinje, Kruševo, Grnčar, Laze, Dosuđe]/Plavsko-Gusinjska oblast	muslimani
Lukovići	[Komorača, Meteh, Plav, Prnjavor, Rudo Polje]/Plavsko-Gusinjska oblast	muslimani
Asanlukovići	Komorača/Plavsko-Gusinjska oblast	muslimani
Smakići	Osmanbegovo Selo/Korita	muslimani
Rešovići	Nadumce/Tutin	muslimani
Sinanovići	Nadumce/Tutin	muslimani
Džankovići	Nadumce/Tutin	muslimani
Arslanovići	Nadumce/Tutin	muslimani
Sejdovići	Nadumce/Tutin	muslimani
Ahmetovići	Nadumce/Tutin	muslimani
Halilovići	Nadumce/Tutin	muslimani
Šaćirovići	Nadumce/Tutin	muslimani
Nailovići	Nadumce/Tutin	muslimani
Arifovići	Nadumce/Tutin	muslimani
Mujkovići	Nadumce/Tutin	muslimani
Vujadinovići
Micanovići	Ljuće/Pljevlja, Grančarevo/Donji Kolašin, [Bijelo Polje, Ravča Polje]/Bjelopoljska oblast	muslimani
Boškovići	[Maoče, Beljkovići, Zekavice]/Pljevljska oblast	muslimani
Alilovići
Adilovići	[Kovren, Babajići, Bliškovo, Stožer]/Donji Kolašin, Brodarevo/Prijepolje	muslimani
Bamburi	Maoče/Pljevljska oblast	muslimani
Baorovići	[Kovren, Bliškovo]/Donji Kolašin	muslimani
Duranovići	Vrulja/Pljevljska oblast	muslimani
Đozgići	Maoče/Pljevljska oblast	muslimani
Kujovići	nepoznato	muslimani
Memići	[Vodno, Vrulja, Maoče, Mijakovići]/Pljevljska oblast	muslimani
Merdovići	nepoznato	muslimani
Muminovići	Bliškovo/Donji Kolašin, Oštra Stijena/Prijepolje	muslimani
Popovići
Redžovići	[Vidre, Vrela, Podborova, Tikova]/Pljevljska oblast	muslimani
Rapovići	[Kosanica, Staničani]/Zatarje, Mijakovići/Pljevljska oblast	muslimani
Ružići	Podborova/Pljevljska oblast	muslimani
Serdarevići	Gorice/Donji Kolašin	muslimani
Sinanovići	[Vodno, Dubočica]/Pljevljska oblast, Varine/Zatarje, [Gorice, Grab]/Donji Kolašin	muslimani
Felahovići	Staničani/Zatarje	muslimani
Ciguljini	nepoznato	muslimani
Štroke	Gorice/Donji Kolašin, [Baščinovići, Zabrđe]/Pljevljska oblast	muslimani
Krgovići	[Barice, Lijeska, Pisana Jela, Prošćenje]/Donji Kolašin, Resnik/Bjelopoljska oblast	Mitrovdan
Čabarkape	[Barice, Pisana Jela]/Donji Kolašin, Đurđevića Tara/Zatarje, [Krupice, Vodno, Maoče]/Pljevljska oblast, Jelina Gora/Šaranci	Mitrovdan
Šepići	Pušanjski Do/Zatarje	Mitrovdan
Šutovići	nepoznato	Mitrovdan
Mekići	[Stričina, Pape]/Donji Kolašin, [Bijelo Polje, Jabučno]/Bjelopoljska oblast, Korita, Rožaje	muslimani
Nikšići	Novi Pazar	muslimani
Podbićani	Brvine/Prijepolje	muslimani
Milići	Podgrad/Orahovo; Dajbabe/Zeta	Mitrovdan
Drekovići
Dečkovići
Niljići
Perovići
Makovići
Kaljevići
Ljumanovići
Dragovići
Mirovići
Rašovići	[Vasiljevac, Krčmare]/Kuršumlija	Mitrovdan
Preljevići	Kolašin/Gornji Kolašin, Čokrlije/Donji Kolašin	muslimani
Kamberovići	Kolašin/Gornji Kolašin	muslimani
Tahirovići	Kolašin/Gornji Kolašin	muslimani
Nukovići	Kolašin/Gornji Kolašin	muslimani
Viličići	Kolašin/Gornji Kolašin, Bjelahova/Prijepolje	muslimani
Baševići	Kolašin/Gornji Kolašin	muslimani
Alovići	Podgorica	muslimani
Mekići	[Stričina, Jabučno, Pape]/Donji Kolašin, Bijelo Polje, Korita	muslimani
Dučići	Dučići; Plav/Plavsko-Gusinjska oblast	Mitrovdan, u Plavu su muslimani
Rakovići (delom zvanično Dučići)	Dučići	Mitrovdan
Cekovići	Dučići	Mitrovdan
Đurovići	Dučići	Mitrovdan
Vuljevići	Dučići	Mitrovdan
Ivanovići	Dučići	Mitrovdan
Radovanovići	Dučići	Mitrovdan
Dragovići	Dučići	Mitrovdan
Savovići	Dučići; Darza/Ulcinjska oblast	Mitrovdan
Mitrovići	Dučići	Mitrovdan
Milići	Dučići	Mitrovdan
Kostrovići
Boškovići	Kostrovići/Ubli	Nikoljdan
Krkovići	Podgorica	Nikoljdan
Krcalovići	Kostrovići/Ubli, Ptikalj/Kržanja; Bar, Podgorica	Nikoljdan
Rajovići*
Goljevići / Golevići	Rajovići/Ubli; Gusinje/Plavsko-Gusinjska oblast	Nikoljdan, u Gusinju su muslimani
Vujačići*	[Golubovci, Mahala, Gošići]/Zeta	Nikoljdan
Stanišići	Ovtočići/Podgor	Nikoljdan
Jovovići
Stjepčevići (ranije Šćepćevići)	Ovtočići/Podgor	Nikoljdan
Janjevići	Ovtočići/Podgor	Nikoljdan
Vukićevići	Ćepetići/Lješanska nahija	Nikoljdan
Vuksanovići	Ćepetići/Lješanska nahija	Nikoljdan
Bojanići	[Brežine, Briđe]/Gradac	Nikoljdan
Garovići*	Bašča/Rožajska oblast, Kuršumlijska Banja/Kuršumlija	Mitrovdan
Rakovići
Avramovići
Jankovići	Batnik/Raška	Mitrovdan
Miličani*	[Vinjište, Beloševac, Erdeč]/Kragujevac	Mitrovdan
Kevići*
Jovanovići	Radalj/Mali Zvornik	Mitrovdan
Teodorovići	Radalj/Mali Zvornik	Mitrovdan
Vukovići	Radalj/Mali Zvornik	Mitrovdan
Čovići*	Voljevci/Mali Zvornik	Mitrovdan
Nedići*
Ilići	Vasiljevac/Kuršumlija	Mitrovdan
Milovanovići*	Kruševac	Mitrovdan
Drekalovići
Turkovići	Podgorica	muslimani
Vujoševići	Ubli, Masline, Kupusci; Zagrad/Vasojevići, [Zaton, Lješnica, Pripčići]/Bihor	Nikoljdan
Đurići
Otaševići	Gusinje/Plavsko-Gusinjska oblast, Gornja Ržanica/Vasojevići	Nikoljdan
Dedići (delom zvanično Vujoševići)	Zaugao; Zabjelo/Zeta	Nikoljdan
Ivanovići	Brskut	Nikoljdan
Čarapići	Ubalac; Beli Potok/Voždovac/Beograd, Kriva Reka/Gornji Milanovac	Nikoljdan, Đurđevdan u Belom Potoku
Savovići (delom zvanično Vujoševići)	Kosor, Donje Momče, Gornje Momče, Gornja Kržanja, Kupusci	Nikoljdan
Ostojići	Veliki Borak/Barajevo	Đurđic
Maksimovići	Veliki Borak/Barajevo	Đurđic
Nastići	Veliki Borak/Barajevo	Đurđic
Pavlovići	Božidarevac/Barajevo	Đurđic
Stojakovići	Veliki Borak/Barajevo	Đurđic
Stojićevići	Veliki Borak/Barajevo	Đurđic
Čupići	Noćaj/Mačvanska Mitrovica	nepoznato
Simići	Sankovac	nepoznato
Markovići	Zuce/Voždovac/Beograd	Đurđevdan
Stefanovići	Ritopek/Grocka	Đurđic
Božovići	Zagreda	Nikoljdan
Nikovići
Vujadinovići	Donje Momče, Gornje Momče, Gornja Kržanja; Lješnica/Bihor	Nikoljdan
Mitrovići	Vasiljevac/Kuršumlija	Nikoljdan
Vukovići	Balovac/Podujevo	Nikoljdan
Petrovići	[Vasiljevac, Merdare]/Kuršumlija, [Mirovac, Balovac]/Podujevo	Nikoljdan
Rašovići	Donje Momče, Gornje Momče	Nikoljdan
Ljakovići
Paljevići	Donje Momče, Gornje Momče	Nikoljdan
Marovići	Zaugao	Nikoljdan
Jovanovići	Osredci/Donja Morača	Nikoljdan
Milutinovići
Vučkovići
Rašovići
Jošovići
Perišići	Brskut	Nikoljdan
Vuletići	Brskut	Nikoljdan
Premići	Premići/Fundina	Nikoljdan
Drekalovići	Trepča/Vasojevići	Nikoljdan
Ilikovići
Petrovići	Kosor, Bioče; Petrovac/Leskovac	Nikoljdan
Ivanovići	Potkrajnice, Masline, Novo Selo, Vrbica, Fundina, Donji Medun, Račice, Pod Škalicom, Mosor, Ograđenica, Grb Doljanski, Zelenika, Na Cuke, Sjenice, Cvarin, Zlatica, Kosti; Golubovci/Zeta, Bar	Nikoljdan
Otaševići
Vukstankovići
Škurtovići
Nikići
Tomovići
Đurovići
Jokovići
Milovanovići
Mašovići
Kikići
Paovići
Novovići
Lukići
Perišići
Đurovići
Nokačevići
Velišići
Omerbožovići	Omerbožovići/Grude, Bar	muslimani
Šutkovići (delom zvanično Ivanovići)	Doljani; Radetina/Rožajska oblast	Nikoljdan, u Radetini su muslimani
Drekalovići	Vesniće/Tutin	muslimani
Čovići	[Stožer, Prošćenje]/Donji Kolašin, Dašnica/Aleksandrovac	Stevanjdan
Smiljnovići	Jablanovo/Bistrica	Nikoljdan
Radojevići	Vrbica, na Burumu, Masline	Nikoljdan
Vujovići		Nikoljdan
Pešovići		Nikoljdan
Dacovići		Nikoljdan
Mirkovići		Nikoljdan
Dragojevići	Donji Medun; Novo Selo/Bjelopavlići, Golubovci/Zeta	Nikoljdan
Krdovići
Pavlovići	Ivanje/Bihor	Nikoljdan
Pižurice	Velje Duboko/Rovca, Donja Bijela/Drobnjak, [Lipovo, Selište]/Gornji Kolašin	Nikoljdan
Milovanovići	Mačja Stena/ Kuršumlija	Nikoljdan
Stepići	[Krčmare, Vrani Do]/Kuršumlija	Nikoljdan
Popovići	Ubli, Skoč, Pazarište, Pod-Krš Sokolov, Potkrajnice, Masline, Novo Selo, Vrbica, Gornji Medun, Donji Medun, Donje Stravče; [Balabani, Rakića Kuće]/Zeta, Zaostro/Vasojevići, Zoganje/Ulcinjska oblast	Nikoljdan
Novovići “Miculjevići”
Pejovići
Džonovići
Jokovići
Perovanovići
Andrijići
Spaovići
Čubrovići
Miljanovići	Gornji Medun	Nikoljdan
Kasomovići	Rašovići/Fundina, Gornji Medun	Nikoljdan
Dragovići
Blažijići
Novičići	Gornji Medun	Nikoljdan
Rašovići	Rašovići/Fundina, Gornji Medun; Velika, Podgorica, Rakića Kuće/Zeta, Darza/Ulcinjska oblast	Nikoljdan
Krkići
Vuljevići
Jovanovići
Miljevići
Bešići
Gogići
Stankovići
Kirići
Tomovići	Polja/Polja Kolašinska	Nikoljdan
Medunjani	[Gusinje, Plav, Brezojevica, Rudo Polje]/Plavsko-Gusinjska oblast	muslimani
Anđelići	Kaludra/Vasojevići	Nikoljdan
Božovići	[Glavaca, Kirikuće, Praćevac, Bastahe]/Gornja Sela, Goražde/Vasojevići, Zagrad/Bjelopoljska oblast, [Zaton, Dubovo, Boljanine, Rastoka, Srđevac]/Bihor, Boturići/Bistrica, Korita	Nikoljdan
Veskovići	[Kostići, Ivanje]/Bihor	muslimani
Đalovići	[Đalovići, Dupljaci]/Korita	Nikoljdan
Dragićevići
Čampari	Čampari/Korita	Sv. Agatonik
Busarci	Knić	Sv. Agatonik
Milosavljevići	Grabovac/Knić	Sv. Agatonik
Fetahovići	Rožaje, Novi Pazar	muslimani
Bećiragići	Rožaje	muslimani
Ademovići	Mitrova/Tutin	muslimani
Ganići (ranije Ganijići)	[Rožaje, Koljeno]/Rožajska oblast, Plav/Plavsko-Gusinjska oblast, [Sebečevo, Novi Pazar]/ Novi Pazar	muslimani
Kamberovići
Kardovići	Rožaje, Tutin	muslimani
Čolakovići	Rožaje, [Draga, Mojstir, Čulije, Špiljani]/Tutin	muslimani
Hadžići	Rožaje	muslimani
Hamzagići	Rožaje, Tutin	muslimani
Husovići	Koljeno/Rožajska oblast	muslimani
Bačević	Bačevac/Rožajska oblast	muslimani
Hodžići	Bačevac/Rožajska oblast	muslimani
Ramovići
Izberovići	[Lučice, Biševo]/Rožajska oblast	muslimani
Lučani	Lučice/Rožajska oblast	muslimani
Ibrahimovići	Jezgroviće/Tutin	muslimani
Lučičani	[Jezgroviće, Starčeviće]/Tutin	muslimani
Mahmutovići	Jezgroviće/Tutin	muslimani
Rizvanovići	Starčeviće/Tutin	muslimani
Kučevići	Žabren/Sjenica	muslimani
Ademovići	Đerekare/Tutin	muslimani
Aljovići	[Đerekare, Tutin]/Tutin	muslimani
Ahmetovići	Đerekare/Tutin	muslimani
Destanovići	Đerekare/Tutin	muslimani
Ibrovići	Đerekare/Tutin	muslimani
Kurtovići	Đerekare/Tutin	muslimani
Suljevići (ranije Suljovići)	Đerekare/Tutin	muslimani
Halilovići	Đerekare/Tutin	muslimani
Husovići	Đerekare/Tutin	muslimani
Duljevići	Međugor/Sjenica	muslimani
Ljakovići / Lakovići	Vrbica, Donji Medun; Dobre Vode/Mrkojevići	Nikoljdan
Vuksanovići	Bioče	Nikoljdan
Vukići
Dragojevići
Mijatovići
Lazovići	Ubli, Donje Stravče	Nikoljdan
Kikovići
Šćepanovići
Vukoslavovići	Bioče	Nikoljdan
Kotlice	Timar/Drobnjaci	Nikoljdan
Ristići	Sirovac/Uskoci	Nikoljdan
Stanići	[Bare, Sirovac]/Uskoci, Prošćenje/Polja Kolašinska	Nikoljdan
Tmušići	Bare/Uskoci	Nikoljdan
Čejovići	Zaton/Bijelo Polje (od Mićkovića), Ćurjan/Krajina	Nikoljdan
Matovići (delom zvanično Čejovići)	Kosor, Ubli, Gornje Stravče; Merdare/Podujevo	Nikoljdan
Barići (zvanično Čejovići)	Stravče	Nikoljdan
Camovići	Kruosa	Nikoljdan
Paunovići	Sanković/Mionica, Merdare/Kuršumlija	Nikoljdan
Božovići	Ubli, Stravče; Podgorica	Nikoljdan
Mićkovići (delom zvanično Čejovići)	Bezjovo, Masline, Novo Selo, Vidijenje, Cvarin/Vidijenje; Bar	Nikoljdan
Asanovići
Bjelanovići
Šuknići
Pavićevići	Ubli, Mazanica, Brezojevice/Gornje Stravče; Ulcinj, Pljevlja, Dosuđe/Plavsko-Gusinjska oblast, Petrovac/Leskovac	Nikoljdan
Rašovići
Perovanovići
Stanojevići
Stankovići
Bućkovići
Đeloševići
Sinanovići
Paunovići
Prelevići	Kosor, Prelevići/Ubli, Kruosa, Donje Stravče, Boljev Do, Golo Brdo, Masline, Doljani; Podgorica, Lučice, Piperi, Rakića Kuće/Zeta; Berane/Vasojevići, [Lješnica, Zaton]/Bihor, Novi Pazar	Nikoljdan
Dedprelevići
Labudovići
Stanišići
Mitarprelevići
Ivanprelevići
Kekovići
Nikolići
Šutanovići
Belojevići	Doljani	Nikoljdan
Radevići	Kosor	Nikoljdan
Radonjići	Kosor, Ubli, Medun, Smokovac, Vidjenje, Masline, Doljani; [Balabani, Golubovci]/Zeta; Pope/Tutin	Nikoljdan
Vujovići
Ćetkovići
Mrgunovići
Sekulići "Acnići"
Đukovići
Borovići
Jankovići
Novovići
Petrovići
Curanovići
Petrovići
Ljatići	Ubli	Nikoljdan
Dedići	Ubli	Nikoljdan
Mijovići	Liješta, Raćesi, Bioče, Kosor, Ubli, Brezojevice; [Mataguži, Golubovci]/Zeta, Brijege/Brčeli, Darza/Ulcinj	Nikoljdan, u Brijegama slave Đurđevdan
Boškovići
Vulići
Lazovići
Asanovići
Mrgunovići
Nonići
Vasovići
Savovići
Spajići
Begovići
Ćapići
Đurovići*	[Grižica, Bašča]/Rožajska oblast, Lozna/Bihor	Nikoljdan
Miletići	Kuršumlija	Nikoljdan
Durovići*	Goduša/Bihor	muslimani
Drekalovići*	Karan/Užice	Nikoljdan
Čivovići*	Prline/Rudnik	Nikoljdan
Vučkovići*	Vodanj/Smederevo	Stevanjdan
Šarčevići*	Batočina	Nikoljdan
Rabasovići*	Solotuša/Bajina Bašta	Nikoljdan
Miletići	Solotuša/Bajina Bašta	Nikoljdan
Blagojevići	Solotuša/Bajina Bašta	Nikoljdan
Aleksandrovići	Solotuša/Bajina Bašta	Nikoljdan
Gentići*	[Solotuša, Gola Glava]/Bajina Bašta	Nikoljdan
Stamenići	Obajgora/Bajina Bašta	Nikoljdan
Filipovići	Solotuša/Bajina Bašta	Nikoljdan
Bonkeći (Bonkeq)
Đokići (Gjokaj)	Mužečk/Zatrijebač	Mala Gospojina / Zoja
Dacići (Dacaj)	Mužečk/Zatrijebač	Mala Gospojina / Zoja
Nikđerkovići (Nikgjerkaj)
Đoljevići (Gjolaj)	Mužečk/Zatrijebač	Mala Gospojina / Zoja
Nikolići (Nikollaj)	[Mužečk, Cijevna]/Zatrijebač	Mala Gospojina / Zoja
Nikmaraši (Nikmarash)
Ljuljnici (Lulnik)
Arapovići (Arapaj)	Nikmaraš/Zatrijebač	Mala Gospojina / Zoja
Margiljići (Margilaj)	Nikmaraš/Zatrijebač	Mala Gospojina / Zoja
Građevići	Podgorica	muslimani
Đeljoševići (Gjeloshaj)	Nikmaraš/Zatrijebač	Mala Gospojina / Zoja
Đuraševići (Gjurashaj)	Nikmaraš/Zatrijebač	Mala Gospojina / Zoja
Dukići (Dukaj)	Budza/Zatrijebač	Mala Gospojina / Zoja
Đuravčevići (Gjuravçaj)	Budza/Zatrijebač	Mala Gospojina / Zoja
Pjetrovići	[Gusinje, Dolja]/Plavsko-Gusinjska oblast	muslimani
Curanovići (Curanaj)	Višnjevo/Plavsko-Gusinjska oblast	Mala Gospojina / Zoja
Čungovići (izumrli)	Stjepovo/Zatrijebač	Mala Gospojina / Zoja
Đekići (Gjekaj)	Stjepovo/Zatrijebač	Mala Gospojina / Zoja
Dedivanovići (Dedivanaj)	Stjepovo/Zatrijebač	Mala Gospojina / Zoja
Đonovići (Gjonaj)	Stjepovo/Zatrijebač	Mala Gospojina / Zoja
Ljucovići (Lucaj)	Stjepovo/Zatrijebač	Mala Gospojina / Zoja
Nikočevići*	[Gusinje, Kruševo, Dolja, Zagrađe]/Plavsko-Gusinjska oblast	muslimani
Lucevići*	[Gusinje, Kruševo]/Plavsko-Gusinjska oblast	muslimani
Feratovići*	[Gusinje, Budevica]/Plavsko-Gusinjska oblast	muslimani
Đeševići*	Plav/Plavsko-Gusinjska oblast, Brezojevica/Vasojevići	muslimani
Kusići*	Plav/Plavsko-Gusinjska oblast	muslimani
Nikići i Nuculovići (Nuculaj)
Nikići	Lazorce/Orahovo, Novo Selo, Kržanja; Bar, Podgorica, Zoganje/Ulcinjska oblast, Vladni/Zeta	Jesenji Jovanjdan
Pajovići	Lazorce/Orahovo, Rakića Kuće/Zeta, Podgorica, [Mal Brinja, Zoganje]/Ulcinjska oblast	Jesenji Jovanjdan
Vušići
Micovići
Canići
Šabovići
Orahovci	Vladni/Zeta	muslimani
Nuculovići (Nuculaj)	Koći; Zoganje/Ulcinj	Sv. Antonije
Uljići (Ulaj)	Koći	Sv. Antonije
Redžići	[Plav, Rudo Polje]/Plavsko-Gusinjska oblast, Brezojevica/Vasojevići	muslimani
Redžovići	Pešter	muslimani
Martinići "Ljuhari"
Đoljevići (Gjolaj)	[Ljuhari, Kakarička Gora]/Fundina	Nikoljdan
Perkovići (Perkaj)	[Ljuhari, Kakarička Gora]/Fundina	Nikoljdan
Muhovići (Muhaj)	[Ljuhari, Kakarička Gora]/Fundina	muslimani
Šabovići	[Gusinje, Plav, Bogajiće, Meteh]/Plavsko-Gusinjska oblast, Gornja Ržanica/Vasojevići, Brestovik/Bihor	muslimani
Ferovići	Plav/Plavsko-Gusinjska oblast	muslimani
Peralovići
Peralovići	Kosor; Podgorica	Nikoljdan
Kulići	Podgorica, Vladne/Zeta	Nikoljdan
Kolenovići	[Gusinje, Kolenovići, Kruševo, Grnčar, Laze]/Plavsko-Gusinjska oblast	muslimani
Nilejići
Nilejići
Niljevići	Bezjovo; Podgorica	Nikoljdan
Radovanovići	Podgorica	Nikoljdan
Ristovići	Podgorica	Nikoljdan
Bojovići	[Grnčar, Dolja]/Plavsko-Gusinjska oblast	Nikoljdan
Ljuce	[Bijelo Polje, Gornja Lješnica, Kruševo, Ravča Polje, Pobrnjica, Dio, Pribilovići, Pali]/Bjelopoljska oblast	muslimani
Nikšići	Novi Pazar	muslimani
Jovovići
Jovovići	Momče, Gornja Kržanja; Podgorica, Danilovgrad	Nikoljdan
Adžimanići	Nikšić	muslimani
Jokanovići "Dobrošani"
Jokanovići	Vrbica, Doljani, Masline, Donji Medun; Podgorica	Nikoljdan
Gašovići (Gashaj)	Benkaj/Zatrijebač	Mala Gospojina / Zoja
Bektaševići i Lončarevići
Bektaševići	[Gusinje, Kruševo, Dolja]/Plavsko-Gusinjska oblast, Laholo/Bihor, [Nedakusi, Rasovo]/Bjelopoljska oblast, Novi Pazar	muslimani
Zećirovići	Laholo/Bihor, Vitomirica/Peć	muslimani
Lončarevići	Gusinje, [Andrijevica, Berane]/Vasojevići	Mratindan
Lapi
Lapi
Lapčevići	Rokci/Aleksandrovac	Nikoljdan
Radovići
Radovići	[Bratač, Donja Bijenja]/Nevesinje	Nikoljdan
Napomene: Prezime - ogranak bratstva čije prezime nije u zvaničnoj upotrebi Prezime - bratstvo za koje je utvrđeno da pripada rodu Kuča Mesta iz kojih potiču testirani su obeležena na isti način. Za nekadašnja bratstva koja su se razgranala ili promenila naziv nisu navedena mesta stanovanja i krsna slava. Za rodove čija bratstva praznuju više krsnih slava podvučena je najstarija krsna slava. Mesta stanovanja u van plemenske teritorije u Crnoj Gori su navedena u formatu zaseok/selo/pleme ili oblast, a van Crne Gore u formatu zaseok/selo/opština. * bratstva koja nisu u rodoslovima velikih rodova

Pored bratstava iz Kuča i onih koja potiču iz ovog plmena, za pojedina bratstva se takođe ispostavilo da pripadaju rodu Kuča iako nemaju takvo predanje.

Bratstvo	Naselja	Slava
Adilovići prema predanju potiču iz Borja kod Kuksa u Albaniji
Adilovići	Bistrica, Brestovik/Bihor, Ličine/Korita, Bijelo Polje	muslimani
Tekbaši	Istanbul	muslimani
Alijagići prema predanju potiču iz Gusinja
Alijagići
Gusinci (ranije Gisinjci)	[Jablanovo, Kostenica]/Bistrica, Šolja/Sjenica, Dolovo/Tutin, Novi Pazar	muslimani
Gusinjani	Ibarac/Rožajska oblast	muslimani
Bakići prema predanju potiču od Vasojevića-Mijomanovića
Bakići	Zabrđe, Berane; okolina Ivanjice, Jablanica/Čajetina, Tubravić/Valjevo, Kačer, Crni Vrh/Peć, Dobri Do/Kuršumlija	Aranđelovdan
Šabovići
Nikovići
Perovići
Vukašinovići
Jeremići	Tubravić/Valjevo	Aranđelovdan
Gajići	Tubravić/Valjevo	Aranđelovdan
Marići	Tubravić/Valjevo	Aranđelovdan
Arsenovići	Tubravić/Valjevo	Aranđelovdan
Banderi i Cirikovići prema predanju potiču iz Anadolije
Banderi
Smajlevići	Plav/Plavsko-Gusinjska oblast	muslimani
Cirikovići	Skić/Plavsko-Gusinjska oblast	muslimani
Đutovići	Plav/Plavsko-Gusinjska oblast	muslimani
Olevići	Plav/Plavsko-Gusinjska oblast	muslimani
Mulkovići	Skić/Plavsko-Gusinjska oblast	muslimani
Kaljići prema predanju potiču od Bjelopavića-Mitrovića-Kalezića
Kalići (ranije Kaljići)	Đurđevića Tara/Zatarje, [Grančarevo, Kičava, Grab, Šahovići, Čoklije, Pape, Lijeska, Obod]/Donji Kolašin, [Donja Lješnica, Jabučno]/Bejlopoljska oblast	muslimani
Heldići	[Mojkovac, Lepenac, Obod]/Donji Kolašin	muslimani
Lanići	nepoznato	muslimani
Žareni	nepoznato	muslimani
Čokovići	[Čokovići/Cerovo, Pribilovići, Jabučno, Okladi, Zminac] /Bejlopoljska oblast, Zaton/Bihor	muslimani
Gezovići	[Gornja Lješnica, Jabučno, Okladi]/Bejlopoljska oblast	muslimani
Račići	Obod/Donji Kolašin, Donja Lješnica/Bejlopoljska oblast	muslimani
Kupusari	Obod/Donji Kolašin	muslimani
Hasići
Ibrahimovići	Obod/Donji Kolašin, Kaljin/Vračevo/Leposavić	muslimani
Redžovići	Ivanje/Bihor	muslimani
Kolašinci	Lukavica/Tutin	muslimani
Karišici prema predanju potiču od Vasojevića
Karišici	Bijelo Polje, Boturići/Bistrica, [Zahumsko, Trijebine]/Sjenica, [Donje Muhovo/Muhovo, Velika Trnava/Trnava, Novi Pazar]/Novi Pazar	Mitrovdan u Bijelom Polju, u ostalim mestima su muslimani
Karovići prema predanju potiču iz Kolašina
Karovići
Tarići	Kladnica/Sjenica	muslimani
Kačapori prema predanju potiču iz Rožaja i su srodni Kurpejovićima koji su iz Morače (postoji i mišljenje, ispostaviće se tačno, da su iz Kuča)
Kačapori	[Orlje, Murovac, Komine]/Tutin, Novi Pazar	muslimani
Muratovići	Orlje/Tutin	muslimani
Mustafići	Orlje/Tutin	muslimani
Avdovići	Murovac/Tutin	muslimani
Hamidovići	Kožlje/Novi Pazar	muslimani
Ragipovići	Orlje/Tutin	muslimani
Ljaljevići prema predanju potiču od Bukumira-Ljaljovića
Ljaljevići	[Ljetine, Cerovo, Pripčići]/Bjelopoljska oblast, Radojeva Glava/Bistrica, Siga/Donji Kolašin	muslimani
Bihorci	Delimeđe/Tutin	muslimani
Bandići	Bistrica, Radavac/Peć, Kovrage/Istok	muslimani
Martinovići prema predanju potiču od Orlovića-Martinovića i živeli su u Kolašinu
Martinovići	[Bijelo Polje, Gornja Lješnica, Donja Lješnica, Kukulje, Cerovo, Dio, Okladi, Resnik, Loznice]/Bjelopoljska oblast, [Pavino Polje, Sokolac, Kovren, Čokrlije]/Donji Kolšin, [Kosanica, Đurđevića Tara]/Zatarje, Pobretići/Bistrica, Korita, Bukovica/Rožajska oblast, Boljare/Sjenica, [Dolovo, Raduša]/Tutin	muslimani
Fehratovići	[Brezovica, Murovce]/Novi Pazar	muslimani
Madžgalji nepoznatog su porekla
Madžgalji	[Donja Lješnica, Nedakusi]/Bjelopoljska oblast, [Donja Trnava/Rajinovićka Trnava, Novi Pazar]/Novi Pazar	muslimani
Milivojevići prema predanju potiču iz Stare Srbije
Milivojevići	[Gornje Jarinje/Jarinje, Berberište]/Leposavić	Đurđevdan
Mujovići nepoznatog su porekla
Mujovići	Jarebice/Tutin	muslimani
Plazinići nepoznatog su porekla
Plazinići	Guberevci/Lučani	Nikoljdan
Radevići-Mezgaljani prema predanju potiču od Vasojevića-Novakovića-Radevića iz Lijeve Rijeke
Radevići	Mezgalji/Šekular	Aranđelovdan
Rahići prema predanju potiču od Vasojevića-Rajevića-Lopaćana-Đukića
Rahići	Trijebine/Sjenica	muslimani
Salihovići nepoznatog su porekla
Salihovići	Doljani/Novi Pazar	muslimani
Doljanci	Požega/Novi Pazar	muslimani
Tokovići prema predanju potiču od Zornića iz Kladnice kod Sjenice
Tokovići	Gradac/Tutin	muslimani
Hadžibulići prema predanju potiču od turskog oficira i doseljeni su iz Rovačkog Trebaljeva
Hadžibulići	Suvi Do/Tutin, Novi Pazar, Bezdagići/Rogatica, Pećišta/Srebrenica, Sarajevo	muslimani
Napomene: Prezime - bratstvo za koje je utvrđeno da pripada rodu Kuča Mesta iz kojih potiču testirani su obeležena na isti način. Za nekadašnja bratstva koja su se razgranala ili promenila naziv nisu navedena mesta stanovanja i krsna slava. Za rodove čija bratstva praznuju više krsnih slava podvučena je najstarija krsna slava. Mesta stanovanja u van plemenske teritorije u Crnoj Gori su navedena u formatu zaseok/selo/pleme ili oblast, a van Crne Gore u formatu zaseok/selo/opština.

Pojedina bratstva iz samog plemena Kuča, kao i veća muslimanska bratstva sa severa Crne Gore koja imaju predanja o poreklu iz Kuča, najverovatnije takođe pripadaju rodu Kuča. Za sva dosada testirana bratstva koja važe za starosedelačka u Kučima se ispostavilo da pripadaju istoimenom rodu, tako da se osnovano može pretpostaviti da isto važi i za preostalih par bratstava koja nisu do sada testirana.

Bratstvo	Naselja	Slava
Aličkovići i Beganovići
Aličkovići	[Pobretići, Mediše]/Bistrica, [Lepenac, Obod]/Donji Kolašin	muslimani
Beganovići	[Podrađe, Bioča, Zaton, Ivanje, Dubovo, Sipanje, Lozna]/Bihor, Stubo/Bistrica	muslimani
Babaji
Babajići/Babaići (ranije Babaji)	[Babaići, Pavino Polje, Grab, Vranštica (Muslići), Čokrlije]/Donji Kolašin, Bijelo Polje/Bjelopoljska oblast, [Zastup, Komaran]/Prijepolje	muslimani
Ibričevići	Nikšić/Nikšićka oblast	muslimani
Bakečevići
Bakečevići	Kosor	Nikoljdan
Vuksanovići
Šćepovići
Đeljoševići (Gjeloshaj)	Koći	Stevanjdan
Bakije, Kadići i Džogovići
Bakije	[Bioča, Zaton]/Bihor	muslimani
Kadići	Gusinje/Plavsko-Gusinjska oblast	muslimani
Džogovići	[Laholo, Žurena]/Bihor, Jabučno/Bjelopoljska oblast, Ušanovići/Bistrica	muslimani
Kolići
Kolići	[Zapotočje, Kukulje, Ljetine, Cerovo, Jabučje, Okladi, Bijelo Polje, Mioče, Dobrakovo]/Bjelopoljska oblast, Grančarevo/Donji Kolašin, Bioče/Bihor, [Rudinija, Raduša]/Tutin	muslimani
Muslići
Muslići	[Vranštica (Muslići), Kičava, Grab, Stožer, Šahovići, Čokrlije]/Donji Kolašin, Grahovo/Rožajska oblast	muslimani
Premtići
Premtići	[Jasen, Savin Bor]/Bihor	muslimani
Džokići
Džokići (zvanično Milovići kojima su se pribratili)	Bezjovo	Nikoljdan
Džukelići
Džukelići
Vuljevići	Lazorce/Orahovo	Nikoljdan
Novovići	Toplica	Nikoljdan
Tošovići	[Mirovac, Hrtica]/Podujevo	Nikoljdan
Mitrovići	Lazorce/Orahovo, Briska Gora/Ulcinjska oblast	Nikoljdan
Đonlekići (Gjonlekaj)	Stjepovo/Zatrijebač	Mala Gospojina / Zoja
Perišići	Lazorce/Orahovo	Nikoljdan
Džukele	[Orahovica, Donja Lješnica, Bojišta, Jabučno]/Bjelopoljska oblast, [Lepenac, Žari, Kičava]/Donji Kolašin, Radojeva Glava/Bistrica, Ivanje/Bihor, Komaran/Prijepolje	muslimani
Šahovići
Šahovići	Šahovići (Tomaševo)/Donji Kolašin	muslimani
Napomene: Za nekadašnja bratstva koja su se razgranala ili promenila naziv nisu navedena mesta stanovanja i krsna slava. Mesta stanovanja u van plemenske teritorije u Crnoj Gori su navedena u formatu zaseok/selo/pleme ili oblast, a van Crne Gore u formatu zaseok/selo/opština.

Porodice koje se vezuju za bratstva roda Kuča

Za pojedina bratstva koja imaju predanja o poreklu od bratstava koja pripadaju rodu Kuča se ispostavilo da to ipak nije slučaj. Dve srodne grupe bratstava se po svojoj brojnosti svakako izdvajaju, a to su Dragoševići iz Grahova i Lakovići i Tomanovići iz Malih Cuca. Prema predanju koje je zabeležio Jovan Ivanišević 1891. godine, Lako Medunjanin je sa četiri sina bežeći od Turaka došao u selo Riđane kod Nikšića. Od jednog sina su Radovići i Delibašići, od drugog Vujačići u Grahovo, a od Stanoja (koga su po ocu zvali Lako) i Srdana koji su sa ocem prešli u Male Cuce su Lakovići i Tomanovići. Od svih navedenih bratstava jedino Radovići iz okoline Nevesinja pripadaju rodu Kuča, dok sva ostala bratstva pripadaju E-Z19851 grani. Ovo predanje je veoma bitno jer svega dve decenije kasnije ni bratstva iz Grahova, koja se zajedno nazivaju Dgagoševićima po svom pretku Dragošu, kao ni bratstva iz Malih Cuca nisu imali predanje o zajedničkom poreklu. Čak šta više, Lakovići i Tomanovići su sebe vezivali za Ljakoviće iz Kuča koji su grana Drekalovića-Ilikovića, a ta se priča očito dopala i samim Ljakovićima, pa su i oni vremenom počeli da prisvajaju bratstva iz Malih Cuca.

Bratstvo	Naselja	Slava
Agići (R1b-Y32147) prema predanju od Drekalovića-Ilikovića-Popovića
Fejzagići
Omerovići	Biševo/Rožajska oblast	muslimani
Mukovići	Biševo/Rožajska oblast	muslimani
Redžovići	[Biševo, Crnokrpe]/Rožajska oblast, Novi Pazar	muslimani
Čolovići	Biševo/Rožajska oblast, Paljuh/Bihor, Rasovo/Bjelopoljska oblast, Novi Pazar	muslimani
Biševci	Novi Pazar	muslimani
Kuči	Luke/Biševo/Rožajska oblast	muslimani
Alići, Kujovići i Hodžići (R1b-Y32147) prema predanju od Mrnjavčića-Vujoševića-Micanovića
Alići	Metanjac/Bjelopoljska oblast, Zaton/Bihor	muslimani
Kujovići	[Metanjac, Gornja Lješnica, Kukulje]/Bjelopoljska oblast, Grančarevo/Donji Kolašin, Mokri Lug/Bistrica	muslimani
Hodžići	Milovo/Bjelopoljska oblast	muslimani
Barjaktarovići (I2-L701) prema predanju od Drekalovića-Ilikovića-Popovića
Barjaktarovići	[Petnjik, Kaludra]/Vasojevići	Nikoljdan
Dudići	Biohane/Turin	muslimani
Dragoševići (E-Z19851) prema predanju od Drekalovića
Bulajići	[Grahovo, Zagora, Vilusi, Okolišta, Podbožur]/Grahovo, [Rastovnica, Balčak, Prokuplje]/Prokuplje	Nikoljdan
Vukajlovići	Nevesinje	Nikoljdan
Milinići	Podosoje/Bileća	Nikoljdan
Pašajlići	[Gornji Lukavac, Kljen, Zovi Do]/Nevesinje	Nikoljdan
Radani	[Biograd, Miljevac, Zalom, Žiljevo]/Nevesinje, Zagradci/Gacko, [Berkovići, Ljuti Do, Trusina]/Stolac, Hodžići/Bileća	Nikoljdan
Samardžići	Bileća	Nikoljdan
Todorovići	Gacko	Nikoljdan
Golubovići	Petrovo Selo/Kladovo	Nikoljdan
Filipovići	Petrovo Selo/Kladovo	Nikoljdan
Spasojevići	Petrovo Selo/Kladovo	Nikoljdan
Andrići	Ljubovija	Nikoljdan
Božovići	Ljubovija	Nikoljdan
Ilići	Ljubovija	Nikoljdan
Vujačići	[Grahovo, Vilusi, Riječani, Maočići]/Grahovo, Kuti/Boka Kotorska, Glavati/Grbalj, Vidačice/Toplica	Nikoljdan, u Kutima slave Aranđelovdan
Dakovići	[Grahovo, Vilusi, Riječani, Maočići]/Grahovo, Broćanac/Banjani, [Gornji Orahovac, Donji Orahovac]/Orahovac, [Bojišta, Donji Lukavac]/Nevesinje	Nikoljdan
Perišići	Kazanci/Gacko, Gornji Kazanci/Golija	Nikoljdan
Jakšići	Grahovo	Nikoljdan
Popovići	[Risan, Herceg-Novi]/Boka Kotorska	Nikoljdan
Stevanovići	[Donji Lukavac, Gornji Lukavac, Rast, Zovi Do]/Nevesinje	Nikoljdan
Cvijetići	[Bojišta, Donji Lukavac, Šehovina]/Nevesinje	Nikoljdan
Pešići	Golija	Nikoljdan
Luburići	[Rioca, Brestice, Donja Meka Gruda]/Bileća	Nikoljdan
Vučetići	[Grahovo, Grahovac, Nudo, Vilusi]/Grahovo, Nevesinje, Trebinje	Nikoljdan
Vujovići	[Broćanac, Rudine]/Nikšićke Rudine, [Štedim, Kočani]/Nikšićka oblast, [Jasenovo Polje, Lukovo]/ Lukovo, Vraćenovići/Oputne Rudine, Preraca/Bileća	Nikoljdan
Stanići	Hatlji/Stolac	Nikoljdan
Kulušići	Hatlji/Stolac	Nikoljdan
Hercegovci	Katići/Busovača	Nikoljdan
Delibašići	[Voljin Do, Rudine, Kamensko, Krstac, Ponikvica]/Nikšićke Rudine, Riđani/Nikšić, Golija, Pljevlja, Selište/Kuršumlija	Nikoljdan
Čolakovići	Ponikvica/Nikšićke Rudine	Nikoljdan
Markovići	[Nadinići, Medanići]/Gacko	Nikoljdan
Lakovići i Tomanovići (E-Z19851) prema predanju od Drekalovića-Ilikovića-Ljakovića
Lakovići
Markovići	[Trnjine, Prentin Do, Veljerog]/Male Cuce, Grahovo, Brestice/Nikšićke Rudine, [Bubrežak, Štedim]/Nikšićka oblast, [Orahovac, Dobrota, Herceg-Novi]/Boka Kotorska, Obiljevac/Leskovac	Nikoljdan
Roganovići	[Prentin Do, Veljerog, Kobilji Do]/Male Cuce, Progonovići/Lješanska nahija, [Brestice, Trepča]/Nikšićke Rudine, [Bubrežak, Štedim]/Nikšićka oblast, Dabar, Krivošije, Kotor, Orahovac, Drvsno, [Berilje, Rastovnica]/Prokuplje	Nikoljdan
Crnogorci	[Stari Dulići, Danići]/Gacko, Bajov Kamen/Goslić/Golija	Nikoljdan
Cuce	Ruđin Do/Baljci/Bileća, Ruđin Do/Vrbica/Oputne Rudine	Nikoljdan
Ćosovići	Prentin Do/Male Cuce	Nikoljdan
Stevovići	[Prentin Do, Kobilji Do]/Male Cuce, [Brestice, Trepča]/Nikšićke Rudine. Nikšić, Zelenika/Boka Kotorska, Toplica	Nikoljdan
Bigovići	[Trnjine, Prentin Do, Kobilji Do]/Male Cuce, Nikšić, Bar, Zelenika/Boka Kotorska	Nikoljdan
Tomanovići	[Rovine, Pretin Do]/Male Cuce, [Perast, Kostajnica, Lepetane]/Boka Kotorska, [Bileća, Baljci, Podosoje]/Bileća, Domaševo/Trebinje, Berilje/Prokuplje, Rača/Kuršumlija, Duboko/Užice	Nikoljdan
Mijovići	Konjsko/Zubci	Nikoljdan
Reskovići	Orašje/Zubci	Nikoljdan
Klikovci (R1a-L1029) prema predanju od Mrnjavčića-Vujoševića
Klikovci	[Mahala, Bijelo Polje, Bistrice, Kurilo, Ponari, Mitrovići, Podgorica]/Zeta	Đurđic
Radovići	Mataguži/Zeta	Đurđic
Milačići (I1-L1237) prema predanju od Drekalovića-Ilikovića
Milačići	Milačići, Dubaje, Kruševi Do, Brskut; Murino/Vasojevići, Bijele Vode/Toplica, Merdare/Kuršumlija, Široke Njive/Prokuplje, Mirovac/Podujevo	Nikoljdan
Mićovići
Perovići
Šćepanovići
Došovići	nepoznato	Nikoljdan
Nešovići	Donja Bejašnica/Prokuplje	Nikoljdan
Ljabovići	nepoznato	Nikoljdan
Kalači	[Kalači, Lomnica, Rožaje]/ Rožajska oblast	muslimani
Nurkovići (J2a-Z387) prema predanju od Drekalovića-Ilikovića-Petrovića-Hrastodera
Nurkovići	Seošnica/Rožajska oblast, Paljuh/Bihor, Biohane/Tutin, Novi Pazar	muslimani
Rakonjci (E-Z17107) prema predanju od Drekalovića-Ilikovića-Popovića
Rakonjci	[Unevina, Oluja, Njegnjevo, Dobrinje, Nedakusi, Potkrajci, Kukulje, Ravča Polje, Ljetine]/Bjelopoljska oblast, Boljanina/Bihor, Korita, [Grgaje, Zahumsko]/Sjenica	Nikoljdan, u Kukulju su muslimani
Ćemani (R1b-Y32147) prema predanju od Drekalovića-Ilikovića-Popovića
Ćemani	Gornja Vrbica/Bihor	muslimani
Hrastoderi (R1b-Y32147) prema predanju od Drekalovića-Ilikovića-Petrovića
Rastoderi	[Radmanci, Savin Bor, Paljuh]/Bihor, Rožaje	muslimani
Kršići	Novi Pazar	muslimani
Napomene: Prezime - ogranak bratstva čije prezime nije u zvaničnoj upotrebi Prezime - bratstvo za koje je utvrđeno da ne pripada rodu Kuča Mesta iz kojih potiču testirani su obeležena na isti način. Za nekadašnja bratstva koja su se razgranala ili promenila naziv nisu navedena mesta stanovanja i krsna slava. Za rodove čija bratstva praznuju više krsnih slava podvučena je najstarija krsna slava. Mesta stanovanja van matičnih plemenskih teritorija u Crnoj Gori su navedena u formatu zaseok/selo/pleme ili oblast, a van Crne Gore u formatu zaseok/selo/opština.

Genetski profil roda

Kuči pripadaju grani čiji je filogenetski niz sledeći:
E-V13>Z1057>CTS5856>BY3380>Z5018>S2979>Z16659>Y3183>S2972>Z16661>BY5293
Pripadnost roda Kuča BY5293 grani je potvrđena na osnovu detaljnih DNK analiza testiranog Božovića iz Zatona kod Bijelog Polja.

Starost Z16661 grane je na YFull stablu procenjena na između 3100 i 3500 godina godina, dok procena za BY5293 granu još uvek nije završena, ali svakako ne može biti starija od 3100 godina. Najbliži srodnici Kuča na našem prostoru sudeći po haplotipovima su bratstva iz Veliševca kod Ljiga koja slave Stevanjdan, kao i Jekić iz Grabovca Banskog kod Petrinje i Torbica iz Kistanja sa istom slavom. Međutim, ova bratstva nisu SNP profilisana, a bez toga je nemoguće reći da li takođe pripadaju istoj grani kao Kuči.

Kada su u pitanju dalji srodnici van srpskog etničkog prostora, to su jedan testirani iz Arhangelske oblasti u Rusiji i jedan testirani iz Južne Karoline koji pripadaju Z16661 grani.

Modalni haplotip Kuča na 111 markera po FTDNA redosledu je prikazan u sledećoj tabeli.

DYS393	DYS390	DYS19	DYS391	DYS385	DYS426	DYS388	DYS439
13	25	13	10	16-17	11	13	12

 

DYS389i	DYS392	DYS389ii	DYS458	DYS459	DYS455	DYS454	DYS447
13	11	31	17	9-9	11	11	25

 

DYS437	DYS448	DYS449	DYS464	DYS460	YGATAH4	YCAII	DYS456
14	20	34	14-16-17-17	9	11	19-21	16

 

DYS607	DYS576	DYS570	CDY	DYS442	DYS438	DYS531	DYS578
12	20	18	32-34	11	10	10	8

 

DYF395S1	DYS590	DYS537	DYS641	DYS472	DYF406S1	DYS511	DYS425
15-15	8	11	10	8	12	10	0

 

DYS413	DYS557	DYS594	DYS436	DYS490	DYS534	DYS450	DYS444
23-24	18	11	12	12	18	7	12/13

 

DYS481	DYS520	DYS446	DYS617	DYS568	DYS487	DYS572	DYS640
23	18	12	13	12	14	11	11

 

DYS492	DYS565	DYS710	DYS485	DYS632	DYS495	DYS540	DYS714
11	11	34	15	8	15	11	23

 

DYS716	DYS717	DYS505	DYS556	DYS549	DYS589	DYS522	DYS494
27	19	14	12	12	10	12	9

 

DYS533	DYS636	DYS575	DYS638	DYS462	DYS452	DYS445	YGATAA10
12	11	10	11	12	31	10	13

 

DYS463	DYS441	YGGAAT1B07	DYS525	DYS712	DYS593	DYS650	DYS532
19	14	12	10	19	16	19	12

 

DYS715	DYS504	DYS513	DYS561	DYS552	DYS726	DYS635
23	13	14	16	23	14	23

 

DYS587	DYS643	DYS497	DYS510	DYS434	DYS461	DYS435
18	12	14	17	9	12	11

Geografska prisutnost roda

Rod Kuča je najviše prisutan u istoimenom plemenu gde čini preko 90% stanovništva. Ovaj rod na plemenskoj teritoriji, uključujući i uža plemena Koći i Zatrijebač, ne čini apsolutnu većinu jedino u 4 naselja koja zvanično imaju taj status (Raći, Koći, Benkaj i Delaj). Plemensko sedište je u Ublima, mestu koje je uz Orahovo i Fundinu najveće u ovom plemenu. U periodu nakon Drugog svetskog rata su kučka naselja Doljani i Masline postala najnaseljenija jer se nalaze u neposrednoj blizini Podgorice kojoj su kasnije i pripojena. Bratstva koja pripadaju ovom rodu su veoma brojna u okolini Gusinja, Plava, Rožaja i Tutina gde su pripadnici ovog roda najvećim delom muslimani, a islamizirani Kuči su bili vrlo brojni i u Pljevaljskoj oblasti i Donjem Kolašinu sve do 20-ih godina prošlog veka kada je završen proces iseljavanja u Tursku koji je započet nakon Balkanskih ratova. Iseljenih bratstava koja prema predanjima potiču od bratstva koja pripadaju ovom rodu u većem broju ima u Vasojevićima, Donjoj Morači, Zeti i Podgoru.

Na sledećoj karti su prikazani svi rodovi iz Kuča prema narodnim predanjima 1913. godine koji su činili apsolutnu većinu stanovništva na određenim prostorima u Crnoj Gori, a za većinu ovih rodova se kasnije ispostavilo da su zapravo čine jedan veliki rod Kuča.

[caption id="attachment_69141" align="aligncenter" width="228"] Rodovi iz Kuča u Crnoj Gori 1913. godine prema ustaljenim narodnim predanjima[/caption]

Kada se prethodna karta uporedi sa kartom rasprostranjenosti roda Kuča, jasno se može videti zbog čega su Kuči najbrojniji rod u Crnoj Gori, za razliku od Drekalovića i Mrnjavčića pojedinačno.

[caption id="attachment_69142" align="aligncenter" width="228"] Rod Kuča u Crnoj Gori 1913. godine prema narodnim predanjima, istorijskim podacima i DNK rezultatima[/caption]

Fotografije područja matičnog predela roda

[caption id="attachment_69143" align="aligncenter" width="300"] Bardanji, Google Street View[/caption]

[caption id="attachment_69144" align="aligncenter" width="300"] Bezjovo, Google Street View[/caption]

[caption id="attachment_69145" align="aligncenter" width="300"] Ubli, Google Street View[/caption]

[caption id="attachment_69147" align="aligncenter" width="300"] Gornje Stravče, Google Street View[/caption]

[caption id="attachment_69148" align="aligncenter" width="300"] Brskut, Google Street View[/caption]

Istaknuti pripadnici roda

Iz roda Kuča je proisteklo dosta poznatih ličnosti o kojima bi se moglo dosta pisati, međutim ovde će biti reči samo o nekoliko najpoznatijih pripadnika ovog roda, pri čemu njihovi ljudski kvaliteti nisu bili kriterijum prilikom izbora.

Lale Drekalov (XVI vek-XVII vek) - kučki vojvoda u prvoj polovini XVII veka i predak svih Drekalovića. Njegov otac Drekale takođe je bio kučki vojvoda koji je na tom mestu nasledio svog tasta Žija Peralovog. Kao što je već spomenuto, Marjan Grbičić Bolica 1614. godine spominje Lala Drekalovog kao jednog od dvojice vojvoda ratobornog plemena Kuča Albanaca. Lale se ženio dva puta - prva žena mu je bila Albanka iz Kastrata, a druga Srpkinja iz Bratonožića koja je bila sestra ili ćerka bratonoškog vojvode Peja Stanojeva. Drugom ženidbom Lale u dogovoru sa mitropolitom cetinjskim Ruvimom prelazi u pravoslavlje, a nakon toga je ogromnna većina katolika u Kučima, sem u Zatrijepču i Koćima, sledila njegov primer. Sa prvom ženom je imao sina Vuka koji je bio katolik i koji se odselio sa majkom u Kastrate, a kasnije prešao u Podgoricu i prešao na islam, a sinove Vujoša, Ilika, Čeja i Mija je dobio sa drugom ženom. Slobodno se može reći da je odluka vojvode Lala da pređe na pravoslavlje najdalekosežnija u istoriji Kuča jer su nakon toga, sa izuzetkom užih plemena Zatrijepča i Koća, Kuči postali većinski srpsko pravoslavno pleme. Da je Lale kojim slučajem ostao katolik, Kuči bi danas najverovatnije i danas većinski bili ne samo katolici, već i Albanci.

Vasa Čarapić (1770-1806) - vojvoda Gročanske nahije i vojskovođa ustaničke Srbije poznat i kao Zmaj od Avale. Rođen je u podavalskom selu Beli Potok, a Čarapići iz tog sela su prema predanju poreklom od istoimenog bratstva iz Ubaoca u Kučima koji su grana Drekalovića-Vujoševića. Zbog toga što slave Đurđevdan, postoji i mišljenje da potiču od drobnjačkih Čarapića. Prezime su prema predanju dobili tako što je njihov predak slučajno ubio psa od nekog Turčina, pa kad mu je plaćao naknadu, novac je poslao u čarapi zbog čega su prozvani Čarapićima. Vasa Čarapić je kao frajkor (pripadnik austrijske dobrovoljačke milicije sastavljene od Srba) učestvovao u  Austrijsko-turskom ratu 1788–1791 kada je privremeno oslobođeno područje oko Velike Morave poznatije kao Kočina Krajina. Tom prilikom se istakao velikim junaštvom zvog čega je na nahijskoj skupštini izabran za kneza gročanske nahije. Izbegao je seču knezova 1804. godine, ali Turci su mu tom prilikom ubili brata Marka nakon čega Vasa odlazi u hajduke. Od početka je učestvovao u Prvom srpskom ustanku u kome je bio jedan od glavnih vojskovođa i najodanijih saradnika vožda Karađorđa. Na Vasin nagovor, Karađorđe odlučuje da napadne Beograd, iako većina ustaničkih prvaka nije verovala u uspeh. Vasa je sa 3000 ustanika predvodio napad 29. novembra 1806. godine, a teško je ranjen kuršumom pred Stambol-kapijom kada je povikom "Za mnom, braćo!" započeo juriš na turske položaje. Umro je istog dana u Karađorđevom šatoru, a po sopstvenoj želji je sahranjen u manastiru Rakovica. Po naredbi kralja Petra 1910. godine podignut mu je spomenik u Beogradu, a ulica u strogom centru Beograda koja vodi od Narodnog pozorišta do Kalemegdana je nazvana po njemu. Vasa je bio poznat je bio po velikoj netrpeljivosti prema Turcima, a u narodu je upamćen pre svega po velikom junaštvu i herojskoj pogibiji prilikom oslobađanja Beograda.

[caption id="attachment_69151" align="aligncenter" width="225"] vojvoda Vasa Čarapić[/caption]

Marko Miljanov Popović (1833-1901) - kučki i crnogorski vojvoda i narodni književnik. Rođen je u Medunu u Kučima, matici Popovića koji su grana Drekalovića-Ilikovića. Kao perjanik ulazi u službu knjaza Danila 1856. godine, iste godine kada je izvršena druga poharu Kuča, nedelu crnogorske vojske o kojem je vojvoda Marko kasnije pisao u delima osuđujući zločine koji su tada počinjeni protiv Kuča. Istakao se junaštvom u mnogim borbama protiv Turaka, a knjaz Nikola ga je nagradio položajem sudije. Zbog rada na prisajedinjenju Kuča Crnoj Gori, za njegovu glavu su Turci raspisali nagradu. Izabran je u Crnogorski senat 1874. godine koji će kasnije postati Državni savjet. Komandovao je crnogorskom vojskom u čuvenoj bici na Fundini 1876. godine kada su turci pretrpeli težak poraz, a Kuči u potpunosti oslobođeni od turske okupacije. Nakon oštrog sukoba sa knjazom Nikolom, 1882. godine napušta Državni savjet i vraća se u rodni Medun. Iako je do tada bio nepismen, kao i skoro sve tadašnje vojvode iz Crne Gore, počinje da se bavi književnošću nakon što je naučio da čita i piše. Iako njegov stil pisanja nije imao neku veliku literarnu vrednost, njegova dela su po značaju odmah nakon Njegoševih. Njegov stil pisanja je bio faktografski, tako da se držao činjenica često navodeći izvore. Najpoznatija dela su mu "Primjeri čojstva i junaštva", "Pleme Kuči u narodnoj priči i pjesmi" i "Život i običaji Arbanasa". U prvom radu je prepričao brojne anegdote iz svakodnevnog života Crnogoraca kojima je iznad svega idealizovao moralne vrednosti, dok je njegov rad o Kučima jedan od najznačajnijih o ovom plemenu. Knjigom o Arbanasima je pokušao da Srbima približi ovaj narod i istakne pre svega njihove dobre osobine. Uvek je sa ponosom isticao svoje srpstvo, a tako je vaspitavao i svoje tri ćerke od kojih je Milica Miljanov kao dobrovoljac učestvovala u borbama tokom celog Prvog svetskog rata. Vojvoda Marko se u istorijskim izvorima uglavnom navodi po imenu oca, a ne po prezimenu, zbog čega se često pogrešno smatra da se prezivao Miljanov.

[caption id="attachment_69140" align="aligncenter" width="226"] vojvoda Marko Miljanov Popović[/caption]

Ejup Ganić (1946-) - bošnjački političar iz Stranke demoktratske akcije u Bosni i Hercegovini. Rođen je u Sebečevu kod Novog Pazara. Diplomirao je i magistrirao u Beogradu, a doktorirao u Torontu. Kao samostalni istraživač i profesor je radio na nekoliko poznatih univerziteta u SAD. Član predsedništva Bosne i Hercegovine postaje 1992. godine kao navodni predstavnik ostalih naroda iako je bio Bošnjak, a član ovog tela koje je bilo pod direktnom kontrolom Alije Izetbegovića ostaje sve do kraja rata 1995. godine. Od 1997. do 2001. godine u dva odvojena mandata vršio funkciju predsednika Federacije Bosne i Hercegovine. Srbija ga tereti za zločin u Dobrovoljačkoj ulici kada su uprkos dogovoru o mirnom povlačenju JNA iz Sarajeva bošnjačke paravojne jedinice napale kolonu JNA i tom prilikom ubile 9 vojnika, a ukupno 42 vojnika zajedno sa drugim ubistvima koje su muslimani počinili tih dana. Ganić je uhapšen 2010. godine tokom posete Velikoj Britaniji da bi ga tamošnji sud ubrzo pustio sa obrazloženjem da se radi o politički motivisanoj optužnici.

Duško Vujošević (1959-) - najuspešniji košarkaški trener u istoriji KK Partizan. Rođen je u Podgorici, a njegova porodica potiče od Vujoševića iz Kuča. Od svoje pete godine živi u Beogradu. U domaćim klupskim takmičenjima je sa Partizanom osvojio 12 titula prvaka države i 5 nacionalnih kupova, dok je u regionalnoj ABA ligi osvojio 5 titula prvaka. Na evropskim takmičenjima je osvojio Kup Radivoja Koraća sa Partizanom (1989) i titulu prvaka Evrope sa juniorskom reprezentacijom Jugoslavije (1988). Trenirao je više klubova u instoranstvu, između ostalih i CSKA iz Moskve, ali u više navrata se vraćao u Partizan. Vodio je reprezentaciju Crne Gore od 2007. do 2010. godine u periodu nakon otcepljenja. Od 2011. do 2015. je uporedo sa trenerskim poslom obavljao i funkciju predsednika JSD Partizan. Protiv svog matičnog kluba je podneo tužbu zbog neisplaćenih dugovanja 2017. godine zbog čega su blokirani računi kluba. Poznat je po oštrom jeziku i čestim ispadima na terenu. Ističe se po jugoslovenstvu i osudi nacionalizma, i to pre svega srpskog, kao i stavu da je Srbija najviše odgovorna za ratove 90-ih koji je izneo ubrzo nakon što je postao selektor reprezentacije Bosne i Hercegovine 2017. godine. Već sledeće godine je postao počasni građanin Sarajeva. Vujošević se izjašnjava kao etnički Crnogorac.

Osobine roda

Zahvaljujući tome što je nekoliko autora vrlo opširno pisalo o Kučima početkom XX veka, o ovom rodu možda postoji više podataka iz tog perioda nego o bilo kom drugom u Crnoj Gori. Ono što su svakako najbitnije osobine Kuča, jesu ratobornost i spremnost da se i po cenu života bore za svoju slobodu. Pravoslavni Kuči su se uvek isticali po svom srpstvu, a i u današnje vreme su uz Vasojeviće i Pivljane okosnica srpstva u Crnoj Gori kada su u pitanju plemena. Katolički Kuči, iako su često dolazili u sukobe sa svojim pravoslavnim komšijama, uvek su zajednički nastupali sa njima prema susednim plemenima što je posebno došlo do izražaja u sukobu sa Hotima oko Korita i desne strane doline Cijevne kod današnje granice sa Albanijom. Zajedništvo, uprkos verskim i etničkim razlikama, je dakle takođe jedna od bitnih osobina Kuča.

Miljanov je u svojim delima prepričao dosta zanimljivih anegdota o Kučima, a jedna koja se tiče njegovog bratstva je posebno upečatljiva. Kad je jedan stari Popović pitao Đaku, ženu vojvode Čubra s Meduna iz ovog bratstva koja je ranije bila udata za nekog Božovića iz Pipera, koje je bratstvo od ta dva bolje, onda mu je odgovorila: "Vi ste, Popovići, i bolji i gori od Božovića.". Na pitanje zbunjenog Popovića kako je to moguće, odgovorila mu je sledeće: "Evo ovako: kod vas ima i dobrih da ih možeš pored cara staviti i da ti ne bude žao što si ih tu postavio, ali ima i onih da ih postaviš pored najgoreg Ciganina i da te ne zaboli duša što mu nisi dao mesto koje je dostojno njega. Kod Božovića nema, kao kod vas, ljudi koji bi mogli ni kod cara ni kod Ciganina, nego se oni drže zajedno da ne znaš koji je od koga bolji. Oni ni na koga ne liče, nego samo na sebe! Evo, zato ste vi i bolji i gori.". Ovo je verovatno najbolja anegdota ikada ispričana ne samo o Popovićima, koji su inače najuglednije bratstvo u plemenu, već i o Kučima u celini jer pogađa u srž kada je u pitanju njihov mentalitet.

Kod Kuča se primećuje i jedna osobina koja nije tipična za crnogorska i brđanska plemena, a to je ne baš tako čvrsta vezanost za veru. O promeni vere kod Kuča govore kako predanja, tako i istorijski izvori. Mrnjavčići i Drekalovići su prema predanjima izvorno bili pravoslavci, pa su kasnije prešli na katoličanstvo, da bi se kasnije ponovo vratili na pravoslavlje. Svakako najpoznatiji slučaj je masovni prelazak sa katoličanstva na pravoslavlje za vreme vojvode Lala, a veoma su brojni pojedinačni slučajevi islamizacije pravoslavaca i katolika koji su uglavnom živeli u Medunu odakle su kasnije proterani od strane Drekalovića. Bitno je spomenuti da među iseljenim Kučima ima više muslimana nego među svim plemenima iz Crne Gore zajedno, a čak i u samim Kučima u Fundini žive pojedina muslimanska bratstva. S druge strane, malobrojna muslimanska bratstva u Kučima su se vratila na pravoslavlje ili katoličanstvo po slabljenju turske vlasti. U današnje vreme se pravoslavni Kuči pretežno izjašnjavaju kao Srbi, a manjim delom kao Crnogorci, katolici se izjašnjavaju kao Albanci, a muslimani većinom kao Bošnjaci.

Ono po čemu se Kuči takođe ističu jeste jak plemenski identitet koji su držali i po iseljenju iz plemena. Ponosno su isticali da su Kuči čak i po prelasku na islam, što nije slučaj sa iseljenicima ni iz jednog drugog srpskog plemena koji bi se po pravilu odricali ne samo srpskog, već i plemenskog identiteta. Koliko su islamizirani Kuči držali do svog plemenskog porekla, najbolje govori i sledeća priča koju je zabeležio Andrija Jovićević govoreći o pretku Ganića u Plavu koji je od Ganića iz Rožaja: "Jedan put se u njegovu prisustvu hvalio neki Turčin, da je ubio jednoga Kuča, pa se izrazio pogrdno: da je ubio Kučkića, (mjesto Kuča). Ovo je uvrijedilo Ganića, i ako je bio musliman, pa ubije Turčina i uteče u Plav, gdje njegovo potomstvo i danas živi.".

Zaključna razmatranja

Za utvrđivanje porekla roda Kuča nisu dovoljna samo predanja, isto kao što nisu dovoljni istorijski izvori koji su u velikoj meri oskudni. Iako su istorijski izvori svakako relevantniji od predanja, njima se mogu nadomestiti praznine i određeni istorijski podaci staviti u odgovarajući kontekst.

Najstarija matica roda Kuča je najverovatnije katun Lješa Tuza u kome se spominje Petar Kuč i koji se nalazio u području današnjih plemena Kastrata i Škrelja. Odatle su prešli u današnje selo Kući severno od Vrake i okolna sela u kojima se Kuči spominju 1416. Godine da bi se preko Kastrata doselili u Brštan i Bardanju na Cijevni. Odatle je veći deo prešao na današnju teritoriju Kuča, a manji deo u Selce u Klimentima, odakle će kasnije deo ili svi takođe preći na plemensku teritoriju Kuča. Kao što je već rečeno, i Brštan i Bardanji već vekovima pripadaju Klimentima, a u XV i XVI veku su pripadala Kučima. O tome da su Kuči na prostor istoimenog plemena doseljeni niz Cijevnu jasno govore predanja četiri najveće grupe bratstava koja čine rod ovaj o njihovim migracijama:

1. Mrnjavčići (iz Brštana ili Bardanja u Orahovo)
2. Dreklovići (iz Klimenata u Brštan i odatle u Bezjovo)
3. Bonkeći (niz Cijevnu u današnje istoimeno selo u Zatrijepču, a odatle u Mužečku)
4. Nikići i Nuculovići (iz Klimenata u Lazorce u Orahovu)

Ovde naravno nisu uzeti u obzir delovi predanja o starijim migracijama koje su gotovo izvesno plod mašte i pokušaja da se Grča i Drekale vežu za Mrnjavčeviće i Kastriote. Kako ove četiri grupe bratstava nemaju predanje o međusobnom srodstvu, sem što Mrnjavčići svojataju Drekaloviće, može se zaključiti da je matica Kuča iz Crne Gore zaista dolina Cijevne koja danas čini južni deo plemenske teritorije Klimenata. Da li su Drekalovići ogranak Mrnjavčića ili su deo drugog talasa migracije nije od nekog značaja kada je u pitanju geografsko poreklo ovog roda jer se predanja što se toga tiče poklapaju. Isto tako, odgovor na pitanje od koga tačno potiču ostala manja bratstva iz Kuča koja pripadaju ovom rodu ne bi doprineo razjašnjavanju porekla roda Kuča, već samo utvrđivanju njgovog rodoslova.

Na sledećoj karti je prikazan najverovatniji pravac migracija Kuča u srednjem veku, kao i četiri najveće grupe bratstava koje čine ovaj rod.

[caption id="attachment_69149" align="aligncenter" width="128"] Migracije roda Kuča u srednjem veku[/caption]

Etničko poreklo Kuča je tema o kojoj je dosta pisano i o kojoj postoje različita mišljenja i među najuglednijim etnografima. Tako je Jovan Cvijić smatrao Kuče za posrbljene Albance što se može videti i na njegovoj etničkoj karti Balkana iz 1913. godine, što je zanimljivo imajući u vidu da je čitavu severnu Albaniju označio kao etnički mešovitu iako su Srbi i tada bili u velikoj manjini u odnosu na Albance.

[caption id="attachment_69150" align="aligncenter" width="300"] Kuči na etničkoj karti Balkana Jovana Cvijića[/caption]

Kako se Petar Kuč spominje u arbanaškom katunu Lješa Tuza zajedno sa Bitidosima i Bušatima koji su kasnije živeli u Kučima i susednim Piperima, može se osnovano pretpostaviti da je u pitanju rodonačelnik roda Kuča. Drugi najčešći argument da su Kuči izvorno Albanci je što rodovski naziv Kuč verovatno potiče od istoimene albanske reči koja u prevodu na srpski znači "crven". S druge strane, većina samih Kuča je zbog predanja Mrnjavčića i Drekalovića o poreklu od srpske vlastele oduvek smatrala da su srpskog porekla. Na osnovu turskog deftera iz 1485. godine, jasno se može videti da su Kuči još tada bili etnički mešovito pleme iako je rod Kuča i tada u njemu činio većinu stanovništva što danas znamo na osnovu DNK rezultata potomaka tadašnjeg stanovništva. Albanska imena su preovlađivala u pet naselja (Bankeći, Bardanji, Bitidosi, Brođine i Lazorci), srpska u dva (Brštan i Radun), a jedno naselje je imalo približan broj srpskih i albanskih imena (Pantalješ).

Zanimljiv je podatak da su Kuči u prvih par vekova postojanja ovog plemena imali dvojicu vojvoda što potvrđuju i predanja i istorijski izvori. Do te podvojenosti je najverovatnije došlo usled toga što su u zapadnom delu plemena živeli pretežno pravoslavci, a u istočnom katolici. Tako su jedno vreme vojvode bili Žijo Peralov sa Kosora i Dreca Dedin iz Orahova. Po imenima bi se moglo naslutiti da je prvi bio Srbin, a drugi Albanac. Peralovići žive na Kosoru i važe za starince, a Dreca je sin rodonačelnika Dedića iz Berove u Orahovu koji su grana Mrnjavčića. Ono što je kuriozitet ovde jeste da danas znamo da su i Peralovići i Dedići isti rod iako su prvi tada bili pravoslavci, a drugi katolici. Dreca Dedin je kasnije vojvodsko zvanje na plemenskom zboru preneo na Drekala, a njega je nasledio sin Lale za koga je Bolica zabeležio 1614. godine da je bio jedna od dvojice vojvoda Kuča Albanaca. Drugi vojvoda je tada bio Nika Rajičev, unuk Žija Peralova, zbog čega se može odbaciti Boličina tvrdnja o tome kako su svi Kuči bili Albanci je su Peralovići još tada bili pravoslavni Srbi. Može se zaključiti da je Nika bio vojvoda srpskog dela Kuča, a Lale albanskog pri čemu su katolici bili brojniji. Po prelasku Lala i njemu lojalnih plemenika na pravoslavlje, preostali katolici u Zatrijepču i Koćima formiraju istoimena uža plemena u okviru šireg plemema Kuča i od tada su imali svoje vojvode, dok vojvodstvo kod Peralovića nakon Nika prestaje i Drekalovići od tada postaju vojvodsko bratstvo svih pravoslavnih Kuča. Koliko je ovaj događaj prelaska vojvode Lala na pravoslavlje uticao na etničku i versku sliku Kuča, pokazuje i to što su Albanci početkom XX veka prema Erdeljanovićevom istraživanju činili svega nešto više od jedne sedmine stanovništva u plemenu.

Da bi razmotrili etničko poreklo celokupnog roda iz svih uglova, neophodno je analizati njegove osnovne grane pojedinačno.

1) Mrnjavčići su prema predanju poreklom Srbi koji su dolaskom u dolinu Cijevne postali katolici i delom se albanizovali jer nije bilo Srba u okruženju. Ovom predanju u prilog ide to što su u selu Pantalješ (današnje Orahovo), koje je nazvano po pretku Mrnjavčića, srpska i albanska imena bila gotovo podjednako zastupljena. Takođe, u prilog ovoj mogućnosti bi išlo to što se za Peraloviće sa Kosora, za koje nema naznaka da su ikada bili Albanci, ispostavilo da su isti rod sa Mrnjavčićima, te su verovatno deo tog prvog talasa doseljavanja Kuča. Ako su Mrnjavčići izvorno bili Srbi, to bi značilo da su i ostala bratstva roda Kuča izvorno srpska, ali da su se albanizovala jer su duže boravila u albanskom okruženju u dolini Cijevne. Druga mogućnost je da su se Mrnjavčići doselili kao Albanci i da su se vremenom posrbili, isto kao što se to kasnije dogodilo sa Drekalovićima, Nikićima i Pajovićima. Erdeljanović je nakon obimnog istraživanja ovog plemena bio ubeđen da su Mrnjavčići zaista bili Srbi, iako su se doselili kao katolici, kako im i glasi predanje.

2) Drekalovići su prema predanju doseljeni kao katolici iz Albanije. LJ. Kovačević u svom predgovoru za knjigu vojvode Marka o Kučima navodi da su Drekalovići doseljeni kao Albanci i da su Drekale i Lale tipična albanska imena iz tog perioda. U prilog tome navodi da se savremenik Lala Drekalovog koji je bio vojvoda u Krajini zvao Lale Drekin. Ako imamo u vidu da je Lale Drekalov rođen kao katolik, može se konstatovati da su Drekalovići zaista doseljeni u Kuče kao Albanci bili oni ogranak Mrnjavčića ili ne.

3) Bonkeći su doseljeni u istom periodu kad i Mrnjavčići, međutim nešto drugačijim putem o čemu je već bilo reči, iako im je matica ista kao Mrnjavčićima. Prema predanju su oduvek Albanci i katolici, te su zbog svoje brojnosti predvodili manja albanska bratstva u plemenu. Kako se u Fundini 1485. godine spominju samo srpska imena, jasno je da Ljuhari ne mogu biti starosedeoci u tom selu, a kako su katolici i Albanci i pritom pripadaju rodu Kuča, jedino mogu biti od Bonkeća iako ne postoji takvo predanje.

4) Nikići i Nuculovići su se poslednji doselili i sa njihovim dolaskom je završen proces naseljavanja ovog plemena od strane roda Kuča. Predanja govore da su se doselili iz okoline Selca u Klimentima, s tim što prvi kažu da su iz Radetine, a drugi iz sela Bar, te je vrlo moguće da i dan danas u Klimentima ima bratstava koja pripadaju rodu Kuča. Nikići i njihov ogranak Pajovići imaju čvrsto predanje da su se vremenom posrbili i prešli na pravoslavlje, dok su njihovi rođaci Nuculovići iz Koća ostali Albanci i katolici.

Na osnovu ovih podataka može se zaključiti da su se Kuči doseljavali u najmanje tri etape, a možda i u četiri što je ipak daleko manje verovatno. Ono što se pouzdano može reći jeste da su preci tri od četiri najveće grupe bratstava koja čine rod Kuča doseljeni kao Albanci ili kao albanizovani Srbi kako pojedina predanja tvrde, dok se za Mrnjavčiće zasigurno zna jedino da su doseljeni kao katolici. Zanimljivo je da Kuči mešaju slovo L izgovaraju ga kao meko LJ, što je inače tipično za Albance, tako da se ta dva slova često mešaju pa mnoga bratstva imaju po dva prezimena zavisno od toga kako su zvanično popisivana (sa L ili sa LJ) o čemu je pisao Kovačević u svom predgovoru za knjigu vojvode Marka Miljanova.

I na kraju, neophodno je reći da se ne može sa sigrnošću tvrditi da su Kuči daljim poreklom Srbi ili Albanci, već se jedino može govoriti o tome koja je od te dve mogućnosti verovatnija. Ono što je činjenica jeste da su poslednjih nekoliko vekova Kuči jednim delom Srbi, a drugim Albanci, po čemu su uz Šestane iz Krajine jedino pleme, ali i rod, koje je ostalo etnički mešovito. Međutim, pripadnost jednoj naciji se ne meri daljim etničkim poreklom, već delima, a pravoslavni Kuči su svojom borbom za oslobođenje i ujedinjenje srpskog naroda za to najbolji primer. Kuči su dali veliki broj istaknutih ličnosti u srpskoj istoriji, a vojvoda Marko Miljanov je svakako najčuveniji Srbin iz Crne Gore uz vladike Petra I i II. Takođe, malo koje pleme iz Crne Gore se može pohvaliti da se nije odreklo srpstva čak ni u današnje vreme kada su Srbi u Crnoj Gori izloženi brojnim pritiscima nakon osamostaljivanja Crne Gore 2006. godine, već se i dalje ogromnom većinom izjašnjavaju kao Srbi.

Izvori podataka

DNK rezultati:

• Srpski DNK projekat
• Bošnjački DNK projekat
• Albanian Bloodlines Project
• 23andMe - rezultate prikupio Nebojša Novaković (Srpski DNK projekat)
• YFull (E-Z16661)
• Anonimno testiranje 404 pojedinca iz Crne Gore iz studije Human Y-Chromosome Short Tandem Repeats: A Tale of Acculturation and Migrations as Mechanisms for the Diffusion of Agriculture in the Balkan Peninsula, 2010. - statistička obrada Siniša Jerković (Srpski DNK projekat)

Literatura:

• Andrija Jovićević, Zeta i Lješkopolje, Naselja i poreklo stanovništva (knjiga 23), Srpski etnografski zbornik (knjiga 38), Srpska Kraljevska Akademija, Beograd, 1926.
• Andrija Jovićević, Malesija, Naselja i poreklo stanovništva (knjiga 15), Srpski etnografski zbornik (knjiga 27), Srpska Kraljevska Akademija, Beograd, 1923.
• Andrija Jovićević, Plavsko-Gusinjska oblast, Polimlje, Velika i Šekular, Naselja i poreklo stanovništva (knjiga 10), Srpski etnografski zbornik (knjiga 21), Srpska Kraljevska Akademija, Beograd, 1921.
• Andrija Jovićević, Crnogorsko Primorje i Krajina, Naselja i poreklo stanovništva (knjiga 11), Srpski etnografski zbornik (knjiga 23), Srpska Kraljevska Akademija, Beograd, 1922.
• Andrija Luburić, Drobnjaci - pleme u Hercegovini, Beograd, 1930.
• Bogdan Lalević i Ivan Protić, Vasojevići u turskoj granici, Naselja srpskih zemalja (knjiga 3), Srpski etnografski zbornik (knjiga 6), Srpska Kraljevska Akademija, Beograd, 1905.
• Branislav Đurđev, Postanak i razvitak brdskih, crnogorskih i hercegovačkih plemena, Posebni radovi (knjiga 4), Crnogorska akademija nauka i umjetnosti, Titograd, 1984.
• Vukota Miljanić, Akim Miljanić, Prezimena u Crnoj Gori, Beogradska knjiga, Beograd, 2007.
• Ejup Mušović, Stanovništvo Sjeničkog i Tutinskog kraja, Etnoantropološki problemi, monografije (knjiga 8), Odeljenje za etnologiju Filozovskog fakulteta u Beogradu, Beograd, 1989.
• Jevto Dedijer, Hercegovina, Naselja srpskih zemalja (knjiga 6), Srpski etnografski zbornik (knjiga 12), Srpska Kraljevska Akademija, Beograd, 1909.
• Jovan Vukmanović, Crmnica - antropogeografska i etnološka istraživanja, Posebna izdanja (knjiga DLXXXIII), Odeljenje drštvenih nauka - odbor za filozofiju i društvenu teoriju (knjiga 1), Srpska akademija nauka i umetnosti, Beograd, 1988.
• Jovan Erdeljanović, Bratonožići - pleme u crnogorskim Brdima, Naselja srpskih zemalja (knjiga 5), Srpski etnografski zbornik (knjiga 11), Srpska Kraljevska Akademija, Beograd, 1909.
• Jovan Erdeljanović, Kuči, Naselja srpskih zemalja (knjiga 4), Srpski etnografski zbornik (knjiga 8), Srpska Kraljevska Akademija, Beograd, 1907.
• Jovan Erdeljanović, Stara Crna Gora, Naselja i poreklo stanovništva (knjiga 24), Srpski etnografski zbornik (knjiga 39), Srpska Kraljevska Akademija, Beograd, 1926.
• Marko Miljanov Popović, Pleme Kuči u narodnoj priči i pjesmi, Zadužbina Ilije M. Kolarca, Beograd, 1904.
• Marko Miljanov Popović, Primjeri čojstva i junaštva, Čupićeva zadužbina, Beograd, 1901.
• Mileta Vojinović, Pljevaljski kraj - prošlost i poreklo stanovništva, Pljevlja, 1997.
• Milisav Lutovac, Bihor i Korita - antropogeografska istraživanja, Naselja i poreklo stanovništva (knjiga 40), Srpski etnografski zbornik (knjiga 81), Srpska Kraljevska Akademija, Beograd, 1967.
• Milisav Lutovac, Rožaje i Štavica - antropogeografska istraživanja, Naselja i poreklo stanovništva (knjiga 37), Srpski etnografski zbornik (knjiga 75), Srpska Kraljevska Akademija, Beograd, 1960.
• Milorad Joknić, Stanovništvo u pljevaljskom kraju, "Proleter" AD Bečej, Pljevlja, 2006.
• Miljan Jokanović, Pleme Kuči - etnička istorija, 2. izdanje, Medeon / Print, Podgorica, 2000.
• Miloš Vojinović, Stotinu godina od iseljavanja muslimana iz Crne Gore za Tursku 1914-2014, Kolašin / Alačata, 2014.
• Miloš Vojinović, Tadija Bošković, Popis domova u novim krajevima Kraljevine Crne Gore 1913. godine, Kolašin, 2015.
• Mirko Barjaktarović, Selo Petnjik, Zbornik radova Enografskog instituta knj. 19, Beograd, 1986.
• Pavle Radusinović, Stanovništvo i naselja Zetske ravnice od najstarijeg do novijeg doba (knjiga prva), NIP Univerzizetska riječ / Istorijski institut SR Crne Gore, Beograd, 1991.
• Pavle Radusinović, Stanovništvo i naselja Zetske ravnice od najstarijeg do novijeg doba (knjiga druga), NIP Univerzizetska riječ / Istorijski institut SR Crne Gore, Beograd, 1991.
• Petar Petrović, Raška - antropogeografska istraživanja - Knjiga II, Muzej "Ras", Novi Pazar, 2010.
• Predrag Vlahović, Brodarevo i njegova okolina, Univerzitet u Beogradu, Beograd, 1968.
• Radoslav Vešović, Pleme Vasojevići, Sarajevo, 1935.
• Rajko Raosavljević, Morača, Rovca, Kolašin, Stručna knjiga, Beograd, 1989.
• Tomo Oraovac, Arbanaško pitanje i srpsko pravo, Beograd 1913.
• Čedomir Bulajić, Vilusi, Odbor za proučavanje sela SANU / Institut za sociološka istraživanja, Beograd 1994.
• Čedomir Bulajić, Rodoslov bratstva Bulajić, Beograd, 1987.
• Jovo Medojević, Muslimani u bjelopoljskom kraju 1477-2002, Almanah, Podgorica, 2003.
• Risto Kovijanić, Pomeni crnogorskih plemena u kotorskim spomenicima - Knjiga I, Istorijski institut SR Crne Gore, Cetinje, 1963.
• Risto Kovijanić, Pomeni crnogorskih plemena u kotorskim spomenicima - Knjiga II, Istorijski institut SR Crne Gore, Cetinje, 1974.
• Robert Elsie, The Tribes of Albania - History, Society and Culture, I.B. Tauris & Co. Ltd, London / New York, 2015.
• Selami Pulaha, Defteri i regijstrimit të sanxhakut të Shkodrës i vitit 1485, Shtypshkronja "Mihal Duri", Tiranë, 1974.

The post Rod Kuča appeared first on Poreklo.