OPŠTE NAPOMENE:
Haplogrupa I2 je danas jedna od najmnogobrojnijih i najraširenijih haplogrupa na evropskom kontinentu, i verovatno najstarija haplogrupa nastala u Evropi. Najviše procente beleži u Jugoistočnoj Evropi, pre svega među južnoslovenskim narodima. Više od jedne trećine Srba pripada ovoj haplogrupi (~33-36%), a posebno visoke procente beleži kod hercegovačkih Srba (preko 40%).
POREKLO I MIGRACIJE:
Haplogrupa I2 nastala je pre nekih 25.000-30.000 godina (Yfull), najverovatnije na prostoru Evrope. Proistekla je, zajedno sa svojom sestrinskom haplogrupom I1, iz haplogrupe I, koja je bila zastupljena već kod nosilaca Gravetijenske kulture, jedne od najranijih skupina ljudskih populacija koje su naseljavale Evropu. Haplogrupa I2 bila je dominantna kod evropskih poznopaleolitskih i mezolitskih lovaca-sakupljača, koji su se nakon poslednjeg glacijalnog maksimuma (pre oko 16.000 godina) raselili širom Evrope, a pojavljivala se i u svim kasnijim periodima, doduše u ne tako visokim procentima.
SNP MUTACIJE: M438
MAPA RASPROSTRANJENOSTI:
STABLO:
PODGRUPE I ZASTUPLJENOST:
Haplogrupa I2a je karakteristična pre svega za evropske narode, mada se u tragovima nalazi i u nekim susednim oblastima, kao što su Bliski Istok i Cenralna Azija, međutim to je najverovatnije posledica migracija u bližoj prošlosti. Danas se, u vidu velikog broja svojih podgrana, javlja kod gotovo svih evropskih naroda, u manjem ili većem postotku. Najveće postotke dostiže u južnoslovenskim, i njima susednim zemljama: Bosni i Hercegovini (~55%), Hrvatskoj (~38%), Srbiji (~33%), Crnoj Gori (~31%), Rumuniji (~28%), Makedoniji (~24%), Sloveniji (~22%), Bugarskoj (~22%), Mađarskoj (~18%) i Albaniji (~13,5%). Visoke procente beleži i u Moldaviji (~24%), Belorusiji (~18,5%), Slovačkoj (~17,5%) i Ukrajini (~13,5%). (Eupedia). Ubedljivo najveći deo haplogrupe I2 u navedenim državama čini relativno govoreći jako mlada podgrana Y3120 (poznata i kao I2-Slavic-Carpatian, ranije I2-Dinaric), koja se vezuje za širenje slovenskih plemena u ranom srednjem veku. Jedina oblast u ostatku Evrope koja beleži visok procenat haplogrupe I2 je Sardinija (~39,5%), međutim za razliku od ranije navedenih oblasti, kod stanovnika Sardinije ubedljivo dominira grana L158/M26, koja je od grane Y3120 udaljena preko 18.000 godina. (Yfull)
I2b: L416
Za sada zabeležena kod svega nekoliko ljudi u svetu, sa udaljenih područja (Nemačka, Škotska, Italija, Iran) pa se o njoj za sada ništa konkretnije ne može reći.
I2c: L596
Takođe prilično retka grana, koja se još tokom paleolita podelila na dve grane, koje su danas geografski prilično jasno podeljene. Grana I2c1-S6635 je skoro isključivo evropska, zastupljena najviše u severnoj i zapadnoj Evropi, a poreklom je po svoj prilici iz Skandinavije, gde je pronađena u skeletu mezolitskog lovca-sakupljača. Sa druge strane, grana I2c2-Y16649 najveće postotke beleži na područji Anadolije i Južnog Kavkaza, kod Jermena, Turaka i Gruzina, a poreklom je najverovatnije od evropskih lovaca-sakupljača koji su prešli u Anadoliju i utopili se u pretke ranih anadolskih zemljoradnika.
I2a2a: M436>M223
Ovo je najzastupljenija grana I2 u najvećem delu Zapadne i Severne Evrope. Podgrana M284 se javlja skoro isključivo u Velikoj Britaniji i Irskoj, gde je prisutna još od neolita, a u tragovima se javlja i u Francuskoj, Nemačkoj, Portugalu i Norveškoj. Grana CTS10057>Z161 je najbrojnija podgrana ispod M223, i javlja se u obliku svoje podgrane L801 pretežno kod germanskih naroda, u Nemačkoj, Danskoj, Holandiji i Engleskoj. Grana CTS10057>L701 je takođe najzastupljenija u Zapadnoj Evropi, mada se u manjem procentu javlja i u Centralnoj i Istočnoj Evropi. Njena podgrana L701>P78>A427 javlja se kod nekih srpskih rodova (npr. kod dela roda Kovačana iz okoline Leposavića), i može se reći da je ovo najzastupljenija podgrana M223 kod Srba.
I2a2b: M436>L38
Jedna prilično retka grana, zastupljena u značajnijem procentu pre svega u centralnoj-zapadnoj Evropi (severna Italija, Švajcarska, jugozapadna Nemačka, Holandija i Belgija, Velika Britanija). Po svemu sudeći nosioci ove podgrane pripadali su staroevropskom stanovništvu, koje se u ranom bronzanom dobu utopilo u nadolazeća indoevropska plemena, a u kasnijim periodima se širila Evropom najpre kao deo (Proto) keltskih plemena, a kasnije verovatno i kao deo pojedinih germanskih plemena.
I2a1a1: P37>CTS595>L158
Ova podgrana je široko rasprostranjena, pre svega u Zapadnoj Evropi, a najviše postotke dostiže na Sardiniji (~39,5%), i među Baskima (~5%), dve specifične i izolovane populacije. Zanimljivo je da upravo Sardinjani i Baski beleže i najveće procente autosomalne komponente koja je bila karakteristična za najranije neolitske zemljoradnike, pa je verovatno da je ova grana bila zastupljena kod nosioca megalitskih kultura jugozapadne Evrope (Iberijsko poluostrvo, južna Francuska, severna Italija, Korzika i Sardinija) tokom kasnog neolita i eneolita (bakarnog doba).
I2a1a2: P37>CTS595>S21825
Zastupljena je u veoma malim procentima skoro isključivo u Zapadnoj Evropi, a najveći deo pripada jako mladoj podgrani L233, čiji najskoriji zajednički predak je živeo pre nekih 2100 godina, i koja je pretežno ograničena na prostor Velike Britanije.
I2a1b1: P37>M423>L161.1
Kolokvijalno nazivana i I2-Isles, u najvećem procentu se sreće kod Iraca (5-10%) i Škota (1-5%), mada se u tragovima sreće širom Evrope, od Španije do Skandinavije, Balkana i Baltičkih zemalja.
I2a1b2: P37>M423>L621
Ovo je najmnogobrojnija grana haplogrupe I2, iz koje proističe i podgrana CTS10228, najzastupljenija kod Srba i ostalih južnoslovenskih naroda. I2a-CTS10228 ili kako se ranije često nazivao “dinarik“, zbog njegove procentualne zastupljenosti u dinarskom basenu, je ujedno i najzsatupljenija haplogrupa među Srbima. Starije grane „dinarika“ su pronađene među stanovništvom zapadne Evrope, tačnije u slivu reke Rajne. Starost ove grane je, na osnovu Yfull-a 3.800 godina. Sam I2a-CTS10228 se deli na I2a-CTS10228*, grana kojoj za sada pripada Nemac iz Alzasa i I2a-Y3120 (YP196), kojoj pripada 99% cele I2a-CTS10228. Kako vezujemo I2a-CTS10228 za etnogenezu Slovena, a očito I2a-CTS10228* u toj etnogenezi nije učestvovao, možda je realnije da govorimo o slovenskoj etnogenezi koristimo isključivo I2a-Y3120, koji je migrirao ka centralnoj i istočnoj Evropi. Starost ove grane, na osnovu Yfull-a, je 2.200 godina. Kao što možemo da vidimo, to je prilično mlada grana, koja je u genetskom smislu, proizašla iz „uskog grla“ (bottleneck).
I2 -Y3120 se deli na 4 osnovne grane:
1) Y18331
2) Y4460
3) Z17855
4) S17250
I2-Y18331 je zanimljiva grana, jer nam trenutni rezultati govore da ona nije učestvovala u etnogenezi Slovena, već se sa prostora istočne Evrope, inkorporirala u grčki etnos, a verovatno preko grčkog etnosa i u jevrejsku zajednicu. Tako da danas ovu granu nalazimo isključivo među pripadnicima grčkog i jevrejskog porekla. Grana je stara oko 2.100 godina. Skoro u potpunosti je predstavljena kroz granu A2512, koja se dalje deli na:
1) A7134
2) A10959
Grana A7134 se dalje deli na: V61, koja je prisutna kod Čuvaša i A14877, koja je ekskluzivno grčka. Starost grane je procenjena na 1.650 godina.
Grana A10959 je stara 2.000 godina i deli se na : Y66192, koja je prisutna kod Grka i Y23115 koja je ekskluzivno jevrejska. Y23115 se deli na grane: A13655 i A11523. Obe su rasprostranjene među jevrejskom zajednicom na istoku Evrope.
Možemo zaključiti da ova grana Y18331 iz oblasti Zakarpatja, oko kraja stare ere ušla u grčki etnos, a da se zatim širila, ušavši i među Jevreje istočne Evrope i Čuvaše, u poslednjih 1.000 godina.
.............................................
I2-Y4460 je grana koja je zastupljena u najvećem broju kod istočnih Sovena, ali se javlja i među zapadnim. Dobro je zastupljena i u Moldaviji i Rumuniji. Od južnoslovenskih naroda, ima je u dobrom procentu među Slovencima, kao i u nešto manjem procentu među Bugarima. Na „štokavskom“ području je ima u tragovima i verovatno je deo nekih kasnijih migracija. Grana je stara oko 2.200 godina. Deli se na grane:
1) Y70430
2) B57
3) SK1241
Grana Y70430 je vrlo slabo rasprostranjena. Za sada se javlja kod Belorusa i jednog pontijskog Grka iz Trabzona u Turskoj. Možemo pretpostaviti da je matica bila u oblasti Crnog mora i to na njenim severnim obalama.
Grana SK1241 se javlja među istočnim Slovenima, a ima je i u Mađarskoj. Starost grane je oko 2.200 godina. Deli se na Y31845 i Y93886. Podgrana Y93886 se javlja isključivo u Belorusiji.
Najbrojnija grana koja proističe iz Y4460 je Y3106. Rasprostranjena je na širem području istočne i centralne Evrope. Starost grane je oko 2.200 godina. Deli se na grane:
1) Y3118
2) Y91535
3) S8201
4) A6105
5) FGC63213
Grana Y3118 je najbrojnija, i rasprostranjena je na širokom području istočne Evrope, pre svega Belorusije, Poljske, Ukrajine, Litvanije, Finske, Rusije i Rumunije. Starost grane je oko 2.200 godina. Deli se na A13916 i Y5598. Grana A13916 se deli na podgrane: Y90421, A21812 i Y25010. Podgrana Y90421 je zastupljena na severoistoku Evrope. Podgrana A21812 se javlja kod Poljaka i Kazaka beloruskog porekla, a Y25010 se javlja kod Belorusa i Finaca. Starost grane je oko 1.450 godina. Dakle, cela A13916 gravitira ka Belorusiji i ka severu do Finske. Grana Y5598 je pretežno rasprostranjena u Ukrajini. Starost grane je oko 2.200 godina.
Grana Y91535 je prilično retka i javlja se među Belorusima.
Grana S8201 je takođe rasprostranjena na istoku Evrope, pre svega u Belorusiji. Starost grane je procenjena na oko 1.550 godina.
Grana A6105 je rasprostranjena na širokom slovenskom prostoru, preko centralne i istočne Evrope. Zastupljena je i u Sloveniji, gde čini dobar deo svih grana I2a-CTS10228. Starost grane je oko 2.000 godina.
Podgrana FGC63213 se za sada javlja kod Litvanaca i Ukrajinaca, pa se i za nju može reći da joj je matica u Belorusiji.
Na osnovu gore iznešenog se može zaključiti da je Y4460 raširena na širokom prostoru centralne, istočne i severne Evrope, pre svega među slovenskim stanovništvom, čija je najveća raznovrsnost, a samim tim i matica, na prostoru Belorusije.
.......................................................
I2- Z17855 je zastupljena među stanovništvom istočne Evrope, pre svega Rumunije, Ukrajine i Rusije. Kod južnih Slovena se javlja pretežno u centralnobalkanskim oblastima i to kod Bugara, Makedonaca, Srba i Grka. Ova haplogrupa se dobro uklapa u seobu Slovena, koji su preko donjeg Dunava naselili prostor istočnog Balkana, severne Grčke, stigavši do Peloponeza. Sama grana je stara oko 1.600 godina. Deli se na:
1) A1221
2) A21934
3) PH3414
4) A16413
5) BY116090
6) Y68571
7) BY190177
Grana A1221 je prisutna kod istočnih Slovena, kao i na prostoru centralnog Balkana, kod Bugara i Srba. Grana je stara oko 1.450 godina. Grana BY37207 se deli na dve podgrane: Y52071, koja je prisutna u istočnoj Evropi i A19454, koja je prisutna na centralnom Balkanu. Obe ove podgrane su stare oko 1.000 godina. Granu A19454 karakteriše vrednost 12 na markeru DYS533. Od srpskih rodova pripada joj deo roda Kovačana.
Grana A21934 je prisutna kod Grka, koji gravitiraju prema Tesaliji. Na osnovu markera pripadnika ove grane, starost grane je oko 1.500 godina. Uzimajući u obzir starost ove grane, ona se može povezati sa slovenskim pleminima iz ranog srednjeg veka na prostoru severne Grčke i Tesalije. Posebno mesto među tim plemenima koja su nastanila Tesaliju u ranom srednjem veku bili su Velegeziti.
Grana RN3414 je posebno zanimljiva kod Srba, jer joj za sada pripada veliki rod Mirilovića, koji inače ima predanje o poreklu iz Makedonije. I u Makedoniji, Grčkoj, kao i jugu Srbije, postoje haplotipovi koji se mogu smatrati bliskim Mirilovićima. Ovu granu karakterišu markeri DYS385=14-14 i DYS448=21.
Grana A16413 je za sada ekskluzivno „srpska“, jer se javlja isključivo kod Srba. Pretežno su sa područja Crne Gore, ali i jugoistočne Srbije. Grana je stara oko 1350 godina. Deli se na: A16413* kojoj pripadaju Božovići iz I. Kolašina (DYS635=22 i DYS481=27/28) i deo Kovačana sa vučitrnskog Kosova i Toplice (DYS19=17 i DYS481=27) i A20030 kojoj pripadaju Lješnjani-Vojinići i rodovi u Toplici. Grana je stara oko 1.350 godina. Lješnjani-Vojinići pripadaju veoma mladoj grani BY66632. Karakteriše ih marker DYS385=15-16.
Z17855* (za sada bez nizvodno utvrđenih podgrana) je prisutna na širokom pojasu od istočne Evrope do Turske. Kod nas je prisutna kako na jugu Srbije, tako i na zapadu. U Crnoj Gori ovoj grupi pripada deo Šekularca, kao i Ceklinjani-Gornjaci. Ima je u značajnom broju i među srpskim rodovima na jugoistoku Srbije.
Na osnovu svega iznetog možemo zaključiti da se grana Z17855 širila sa slovenskim plemenima početkom VII veka, najverovatnije preko donjeg Dunava, i da je bila značajnije zastupljena kod slovenskih plemena na području Makedonije i Tesalije.
.........................................................
I2-S17250 je zastupljena pretežno kod južnih Slovena, ali je prisutna i kod drugih slovenskih naroda u centralnoj i istočnoj Evropi. Starost ove grane je procenjena na oko 1.800 godina. Deli se na:
1) BY82079
2) Y5596
3) Y4882
4) PH908
Grana BY82079 javlja se kod Belorusa.
Grana Y5596 se javlja na širokom prostoru od Češke do Rusije, pre svega kod slovenskih naroda, ali je prisutna i kod etničkih Nemaca i Mađara, verovatno slovenskog porekla. Grana je stara oko 1.600 godina. Deli se na:
1) A14973
2) Z16971
Grana A14973 javlja se na prostoru Galicije, kod Ukrajinaca, Mađara i Poljaka. Grana je stara oko 1.100 godina.
Podgrana Z16971 je znatno veća podgrana. Javlja se na prostoru centralne i istočne Evrope. Stara je oko 1.550 godina. Deli se na niže podgrane:
1) A2423 prisutna u Ukrajini i Rusiji
2) A815 stara oko 1.550 godina, prisutna u centralnoj i istočnoj Evropi, od Nemačke, preko Slovačke, do Ukrajine i Rusije.
3) A16681, grana stara oko 1.300 godina
Grana Y4882 je prisutna na širokom prostoru centralne Evrope, istočne Evrope i zapadnog Balkana. Starost grane je oko 1.800 godina. Deli se na:
1) Y16473
2) Z16969
Grana Y16473 javlja se kod Čeha i Poljaka. Starost grane je oko 1.800 godina.
Grana Z16969 je veća grana u okviru Y4882. Javlja se na širokom području centralne i istočne Evrope, ali i kod nas. Deli se na grane: A21222, A10230, A1328, A7358 i A12505.
Podgrana A21222 se javlja kod Nemaca i Švajcarca.
Podgrana A10230 je najveća grana u okviru Z16969. Starost grane je oko 1.700 godina. Deli se na dve osnovne grane. Prva je PLE07 koja je ekskluzivno poljska grana, stara oko 1.600 godina. Druga grana je A811, stara je oko 1.450 godina i prisutna je kod Nemaca, Čeha, Srba i Rusa.
Podgrana A1328 se takođe javlja na istoku Evrope, ali i kod Srba. A1328* (bez utvrđene dublje podgrane) javlja se u Slovačkoj i kod Srba. Grane ispod A1328>BY30333 su prisutne u Ukrajini i Belorusiji.
Podgrana A7358 se javlja kod Ukrajinaca i Poljaka.
Podgrana A12505 je stara oko 1500 godina. Za sada se javlja kod jednog Šveđanina i Poljaka.
Grana I2-PH908 „Dinarik Jug“, kako je nekada bio radni naziv ove haplogrupe, pojedinačno predstavlja najbrojniju haplogrupu među Srbima i kreće se od 25-30%. Prilično je ravnomerno raspoređena na čitavom srpskom prostoru. Svoj maksimum dostiže u oblastima koje su u ranom srednjem veku bile naseljene Srbima: Paganija, Zahumlje, Travunija, Raška, Bosna. Po proračunu na YFull-u, starost grane I2-PH908 je oko 1.850 godina, odnosno predak svih današnjih I2-PH908 je živeo krajem II veka nove ere.
I2-RN908 od ostalih grana I2-Y3120, odvaja vrednost DYS448=19, dok ostale grane, skoro po pravilu, imaju na ovom markeru vrednost 20. Postoje odstupanja i nezavisne mutacije kod pojedinaca, ali oni su na nivou statističke greške.
SNP niz za I2-PH908 izgleda ovako: CTS10228>Y3120>S17250>PH908.
Takođe je postojala i potreba da se i sama RN908 podeli, pa su administratori I2a projekta sa FTDNA, nakon većeg broja testiranih, dali vrlo oprezno podelu na osnovu markera DYS561, gde je modalna vrednost 16, a postoje grane sa vrednošću 15. Sada znamo da je ova podela prilično jaka.
Dakle, I2-PH908 se može podeliti na dve glavne grane na osnovu pomenutog markera: 1. DYS561=16
2. DYS561=15
U okviru ove grane DYS561=16 možemo uvrstiti pronađene podgrane:
1. DYS557=17
2. DYS557=16
Granu DYS557=16 možemo podeliti na:
1. Y51673
2. A13912
3. Y144303
4. BY135769
U okviru A13912 postoje za sada dve podgrane: A13912* i A13908. I ovde možemo oprezno predložiti određujući marker za ovu granu, a to bi bio DYS439=11, pa bi markeri koji određuju ovu granu mogli biti DYS448=19>DYS561=16>DYS439=11 (mada upravo u ovoj grani imamo odstupanje na markeru DYS561, jer je vrednost 15). Javlja se kod Bugara, Hrvata i Mađara, a verovatno i kod Srba, s obzirom da jedan broj testiranih poseduje spomenute markere. Grana je stara oko 1.300 godina (https://www.yfull.com/tree/I-A13912/).
Granu Y144303 možemo podeliti na Y144303* i A22770. Ova grupa se javlja kod jednog iseljenika sa ovih prostora, dok se A22770/A22771 javlja kod dvojice međusobno bliskih Hrvata iz velebitskog Podgorja. SNP niz bi bio RN908>DYS561=16>557=16>Y144303. Grana je stara oko 1400 godina (https://www.yfull.com/tree/I-Y144303/).
U okviru grupe DYS557=17, razlikujemo:
1. Y52621
2. Y56203
3. BY191170
Grani DYS557=17*pripadaju mnogi srpski rodovi, među kojima su sigurno najbrojninji Nikšići. Prisutna je i kod drugih rodova na čitavom srpskom prostoru, koji svoje poreklo vezuje za Hercegovinu.
Granu Y56203 karakterišu markeri DYS19=14 i DYS640=12, pa bi za nju određujući markeri bili DYS448=19>DYS561=16>DYS557=17>DYS19=14. Starost grane je oko 1400 godina (https://www.yfull.com/tree/I-Y56203/). Ova grana pokazuje „poljsko-južnoslovensku“ vezu. Ovoj grani pripadaju mnogi rodovi iz Hercegovine, pre svega skoncentrisani u dolini Neretve. Ovoj grani pripadaju pored jednog Poljaka i Belorus, veliki broj Srba, Hrvati, Bugarin, Rumun, Mađar, Grk. Ovoj grani takođe pripadaju i Tarski Nikšići, čija je matica Potarje u okolini Mojkovca, zapravo njenoj podgrani Y134578, koja je ispod Y56203. Karakteriše ih marker DYS643=11. Grana je stara oko 1.000 godina (https://www.yfull.com/tree/I-Y134578/).
Cela ova grana PH908>DYS561=16>DYS557=17 je dobar kandidat za stanovništvo srednjovekovnog Zahumlja (Zahumljani).
U okviru grane DYS561=15 se mogu izdvojiti sledeće podgrane:
1) Z16983
2) A5913
3) Y84307
4) Y32084
Grana Z16983 se odlikuje markerom DYS391=10. SNP niz bi bio PH908>DYS561=15>DYS391=10. Starost grane je oko 1.550 godina (https://www.yfull.com/tree/I-Z16983/). Deli se na podgrane:
1. Z16983*
2. A493
Dok se Z16983*javlja među Srbima i Ukrajincima, a podgrana A493 se može vezati za češko-nemački prostor, ali je ima i međe Srbima i može podeliti na:
1. A493*
2. Y6651
3. A8740
Grana A5913 se osim kod Srba javlja i među Ukrajincima i Rusima. Starost grane je oko 1500 godina (https://www.yfull.com/tree/I-A5913/). Može se podeliti na:
1. A5913*
2. A22312
3. A16863
Dok se A22312 može vezati za Srbe, A16863 je prisutna na ukrajinsko-ruskom području. Određujući markeri za A22312 bi mogli biti GATAH4=11 i DYS570=16.
Grana Y32084 se javlja na prostoru Ukrajine, Bugara i među Srbima. Starost grane je oko 1750 godina (https://www.yfull.com/tree/I-Y32084/). Ova grana se može podeliti na:
1. Y32084*
2. RN3310
Y32084* se javlja kod Bugara, dok se RN3310 javlja kod Srba i Ukrajinaca. RN3310 se deli na:
1. RN3310*
2. A20333
3. RN1012
Grani DYS561=15* od većih srpskih rodova pripadaju Ozrinići.
Ovo je trenutno stanje što se tiče filogenetskog stabla RN908, koje će se sigurno vremenom menjati i još dublje profilisati.
Najveća raznovrsnost ove grane je na teritoriji zapadne Ukrajine, koja je najverovatnije i matična oblast RN908, odnosno prostor početka slovenske etnogeneze. Tačnije, taj prostor može predstavljati gornji tok reke Dnjestar i reke Prut, današnja Bojkovščina, koju spominje Porfirogenit u svome delu „De administrando imperio“, gde govori o poreklu Srba iz zemlje Bojki. Zapravo to je južni deo praško-karčakovske kulture, koja se vezuje za Sklavine.
STARI NARODI:
STARA DNK:
Zahvaljujući napretku u istraživanju DNK iz skeleta starih i po nekoliko desetina hiljada godina, naučni radovi iz poslednjih nekoliko godina koji se bave ovom temom pružili su nam uvid u strukturu i genetsko poreklo najstarijih stanovnika Evrope.
Grana I2c-L596 otkrivena je u mezolitskim skeletima iz Skandinavije, ali i među neolitskim zemljoradnicima Anadolije i jugoistočne Evrope. Pronađena je i među kasnijim bronzanodopskim skeletima iz Češke i Nemačke.
Grana I2a2a-M223>L701 pronađena je u neolitskim skeletima iz Ukrajine, uzorcima iz bakarnog doba iz Mađarske, i među uzorcima Jamne kulture iz Rusije i Bugarske. Pronađena je i u kasnijim periodima, kod jednog Skita sa teritorije Moldavije i kod jednog Sarmata sa teritorije Rusije.
Grana I2a2a-M223>Z161 pronađena je u mezolitskim skeletima kulture Lepenskog Vira, neolitskim skeletima sa Iberijskog poluostrva i iz Poljske (Kultura kuglastih amfora), i skeletima Kulture linearne eramike (Corded Ware). U kasnijim periodima pronađena je među skeletima Velbarske kulture koja se vezuje za istočnogermanska plemena, i među ranosrednjovekovnim langobardskim skeletima iz Mađarske.
Grana I2a1a1-L158 pronađena je među neolitskim i bakarnodopskim skeletima sa Iberijskog poluostrva, skeletima bakarnog doba iz Mađarske (Badenska kultura) i severne Italije (Remedelo kultura), kao i među skeletima bronzanodopske kulture Zvonastih pehara (Bell Beaker) iz Mađarske i Portugala.
Grana I2a1a2-S21825 pronađena je u paleolitskim i mezolitskim skeletima zapadne Evrope (Belgija, Francuska, Švajcarska), ali i među kasnijim lovcima-sakupljačima Švedske, Mađarske (Koroš kultura) i Litvanije (Narvska kultura).
Grana I2a1b1-L161.1 pronađena je u mezolitskom skeletu iz Litvanije, neolitskim skeletima sa Iberijskog poluostrva, iz Velike Britanije, Švedske i Nemačke.
POZNATE LIČNOSTI:
Poznati pripadnici haplogrupe (za koje se sa velikom sigurnošću na osnovu testiranih srodnika može pretpostaviti da pripadaju ovoj haplogrupi) I2a dinarik po granama:
Grana I2a1b>CTS10228>YP196>S17250>PH908:
Saša Obradović, bivši košarkaš
Žarko Laušević, glumac
Petko Miletić, političar i revolucionar
Janko Vukotić, serdar, predsednik vlade, vojni ministar, general vojske Kraljevine Crne Gore i kasnije vojske Kraljevine SHS
Šćepan Radojević, serdar
Novak Đoković, teniser
Milo Jovović, čuveni junak sa Čeva (Ozrinići)
Petar Kočić, pisac
Patrijarh Srpski Irinej
Jevto Dedijer, poznati geograf
Mićo Gluščević, čuveni hajdučki harambaša
Predrag-Saša Danilović, bivši košarkaš
Živojin Mišić, vojvoda (feldmaršal)
Peko Dapčević, general-pukovnik JNA i narodni heroj Jugoslavije
Mašo Vrbica, vojvoda i političar
Branko Mamula, načelnik generalštaba JNA
Stevan Raičković, pesnik i akademik
Pavle Đurišić, četnički vojvoda
Jovan Dučić, pisac i pesnik
Nićifor Dučić, istoričar i vojskovođa
Veljko Gašić, konstruktor aviona
Stojan Kovačević, ustanik i hajdučki harambaša
Grana I2a1b>CTS10228>YP196>S17250>Y4882>A1328:
Milan Budimir, poznati srpski filolog
Slobodan Šijan, reditelj
Grana I2a1b>CTS10228>YP196>Z17855:
Momo Kapor, slikar i književnik
Lazar Mamula, austrougarski general i namesnik Dalmacije
Mihailo „Miša“ Janketić, glumac
Vojin Ćetković, glumac
Grigorije Božović, književnik
Vukajlo Božović, četnički vojvoda
Za sad neutvrđena grana ispod I2a1b>CTS10228:
Karađorđe i sa njim čitava dinastija Karađorđevića
Miloš Obrenović i sa njim čitava dinastija Obrenovića
Radovan Karadžić, psihijatar, pesnik i političar
Vuk Karadžić, filolog i reformator srpskog jezika
AUTORI: Miloš Miletić, Nikola Vukosavljević, Jovan Bojanić, Milan Radulović, Luka Jelić i Milan Rajevac
The post Haplogrupa I2 appeared first on Poreklo.