Poreklo stanovništva sela Pečenjevce, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Selo Pečenjevce se nalazi na obalama Šaranice u svom gornjem delu i Jablanice u donjem delu, na oko 12 kilometara severno odo Leskovca. Ono je posle Pukovca najveće selo u oblasti Leskovačko Polje i Babička Gora sa stalnom tendencijom demografskog razvoja se nekim obeležjima urbanizacije.
Pečenjevce se nalazi na magistralnoj transbalkanskoj železničkoj saobraćajnici, sa stanicom koja omogućava selu putničku i robnu vezu sa celom zemljom.
Tip sela.
I Pečenjevce je, kao i sva sela u Oblasti, zbijenog tipa. U gornjem delu ono je gomilasto dok se u donjem delu razvilo oko puta Niš – Leskovac i u pravcu sela Čekmina. Obe ove saobraćajnice su široke i prave, što omogućava lak urban razvoj sela.
Ime sela.
Legenda kaže da je nekakav Ban išao u boj na Bojniku. Pre bitke je naredio da mu se spremi pečenje kod manastira Svete Marije – a taj manastir je bio baš u sredini današnjeg sela Pečenjevci, na bredu kojise zove Bela Glava.
Po drugoj legendi, selo je paljeno od Turaka i to zajedno sa stanovnicima. Preživeli stanovnici opečeni-sprženi, pa je ovo selo dobilo i me po pečenim-sprženim stanovnicima – Pečenjevce.
Postoji još jedna legenda. Po njoj selo je dobilo ime po Pečenezima, tursko-tatarskom plemenu, koje je u XI veku prodrlo na Balkan i doprlo do Soluna, potučeno od Vizantinaca i naseljeno oko Niša, Ovčeg Polja i oko današnje Sofije. Ova istorijska legenda ima svoju istorijsku podlogu te je i najprihvatljivija.
Vode.
Kao što je već rečeno, kroz selo Pečenjevce teku rečica Šaranica i Jablanica.
U ataru ovog sela postoje ovi kaldenci: Drenovac, Ničkino Koriče. Bunare ima svaka kuća. Duboki su 5-6 metara.
Zemlje i šume.
Atar sela Pečenjevaca se prostire na 1377 hektara od čega njive i bašte zahvataju prostor od 933, Voćnjaci 15, vinogradi 71, livade 2, pašnjaci 82, šuma 187 dok je neplodno 87 hektara.
Zemlja nosi ove nazive: Vanos, Medeno Gumno, Tinjavica, Rajčeva Bara, Zeleni Vir, Pod Rid, Bele Glave, Buljčin Dud, Dugačka Valoga, Sredolje, Ženski Brod, Česta, Trševina, Grvilica, Tapan, Dobroglavsko Jezero, Zmijarničko Jezero, Bankovo Jezero, Ostrikovica, Zmijarnik, Vučja Rupa, Srednje Bilo, Crešnje, Ševarište, Šumata Padina, Vučljak, Laz, Umište, Drenovac, Pašina Korija, Ornice, Cer, Bela Glava, Golemi Lug, Kovanluk, Pašina Vodenica, Pašino Bostanište, Beli Kamen, Dževarka i Klepalo.
Postanak sela i prošlost.
Doline rečice, najstarija mahala Pečenjevaca bogata je praistorijskim i antičkim nalazištima, goji govore da je ovaj deo Leskovačke Kotline oduvek bio nastanjen. Međutim današnje naselje nastalo je najkasnije u XI veku.
Pečenjevce ja najpre naseljeno na lokalitetu Selište ili Zeleni Vir. Pod Turcima je Pečenjevce bilo na mestu gde je sada Gornja Mahala. Imalo je svoju crkvu na bregu iznad sela - Bela Glava.
Zanimljivo je zabeležiti da je francuski putopisac Ami Bue video je u Pečenjevcu han još 1836 godine što kazuje da je pored Pečenjevaca i pre prosecanja Midhat-pašinog druma ovuda prolazila važna saobraćajnica kojim su se kretali karavani i svetski putnici.
Prolazak Midhat-pašinog druma ispod Pašagićevog konaka doprineo da se Pečenjevce seli prema toj saobraćajnici i da ona postane ulica čijom će se dužinom podizati razni objekti koji svako mesto čini urbanim.
Pečenjevce se, iako počitlučeno od strane Pašagića isticalo se u Oblasti. Ono je pored crkve Sv. Marije na Belovom Brdu podigli veliki pravoslavni hram posvećen Sv. Iliji pod vanosom sa vrlo interesantnim unutrašnjim arhitektonskim rešenjem. Njen tavan čini 12 kubeta koja se spolja ne primećuju. Duga je 22 a široka 12 metara. Zidovi su debeli 1,25 metra.
Svakako je neko od moćne turske feudalne porodice iz Leskovca Pašagića bio pre reforme turskog carstva bio spahija sela Pečenjevaca. Kada je selo 1839 godine počitlučeno, gospodar sela opet je bio neko od Pašagića. Prema nekima to je bio Mehmed paša Agić, po drugima Emin paša Agić.
Poreklo stanovništva.
Nemački putopisac FonHan je zabeležio da je u Pečenjevcu 1858 godine bilo 80 domaćinstava. Prvi srpski popis izvršen odmah posle oslobođenja od Turaka, utvrdio je da u ovom selu žive 82 domaćinstva. Prema popisu iz 1900. godine u njemu je bilo 114 domaćinstava; 1948. – 317; 1953. – 385 i 1971. – 505 domaćinstava.
Današnje stanovništvo čine ovi rodovi:
-Momirovi su doseljeni iz Krive Reke krajem XVIII veka.
-Rakićevi su iz Krive Reke, doseljeni krajem XVIII veka sa prezimenima:
-Rakići, Cekići i Vidanovići.
-Filipovi su iz Krive Reke, sa prezimenima:
-Filipovići, Stankovići, Cvetanovići, Zdravkovići i Ivkovići.
-Savićovi su iz Krive Reke sa prezimenima:
-Petrovići, Trajkovići, Tošići i Zdravkovići.
-Tolozanci, su doseljeni iz Krive Reke, doseljeni krajem XVIII veka, sa prezimenima:
-Stefanovići i Spasići.
-Živkovci (Živkovići) su doseljeni iz Krive Reke.
-Mečini (Stamenkovići) su iz Krive Reke.
-Đukavci su doseljeni iz Krive Reke, sa prezimenima:
-Stanimirovci, Mihajlovići i Stankovići.
-Kalivanci su iz Krive Reke, sa prezimenima:
-Cvetkovići i Stefanovići.
-Vitkovci su iz Vitkovca kod Knjaževca.
-Vačini (Filipovići) su iz Lipovice, osnivač roda naća kao siromah došao u Pečenjevce da se „ceni“ i tu ostao.
-Šumanci su poreklom iz Šumana.
-Ristini su doseljeni iz Jajne.
-Š'ćkalovi su iz Gornjeg Stopanja.
-Pertaćani su iz Pertata.
-Hlišini su došli odnekud, „od preko put Radana“.
-Džamalovi (Petkovići) su iz Malošišta.
-Koralejci su iz Brestovca.
-Bučinci su iz sela Bučinca kod Prokuplja.
-Džemkini su iz Lipovice.
-Cvetanovi su iz Čekmina.
-Vergečovi (Jovanovići). Osnivač roda Dušan Vergeč došao je iz Nakrivnja i usinjen kod nekog Mičete Jockinog.
-Žikinci – Stopanjci su iz Stopanja.
-Čekminci su iz Čekmina.
Nepoznatog porekla: Dugejinci (Živkovići, Stankovići, Zdravkovići) – Dugejinski soj, koji je 1948 godine imao 52 kuće i bio najveći rod u Pečenjevcu, Baberšlici, Krkuljci (Cekići), Šestalovi, Cakići, Prdinci ili Prdi-buka (Dimitrijevići i Svetanovići), Ilijinci (Cvetkovići, Cekići i Smiljkovići), Džondini, Ničkini, Nešini (Mitići, Stefanovići, Smiljkovići i Nikolići), Janjini, Perinci srodni sa Barbešlijama, Palandzarci (Stojanovići i Nikolići), Četrnajkini ili Ronjkini, Svitkini, Lecini sa prezimenima (Đorđevići, Cvetanovići i Ristići), Čilini (Smiljkovići), Kezini (Jovanovići), Tolozanovi, Komaričani (Milenkovići i Jovići) – iz ovog roda je Mladen „Komar'c, Percunci ili Percunovi (Kitanovići), Čajini, Maznikovi, Šopkini (Savići), Brdarci ili Brdarkini (Stankovići), Maskovci i Jockini.
U Pečenjevcu je živeo i rod Kovandžici. Prezivali su se Pavlovićima. Bili su dobri vinogradari i imali vinograd najveći u selu, zasađen 1893 godine. Izumrli su po muškoj lozi.
Romi – Cigani.
U Pečenjevcu ima 30 romskih domaćinstava. To su:
-Zekići, davno nastanjeni u Pečenjevcu, bili su burgijaši.
-Aguševići su erlije.
-Alići su erlije.
-Ismailovići. Iz ovog roda je Imail-Mače, konopljar, doseljeni iz Vranjske Banje.
Nepoznatog porekla:
-Denići, Asorović Mile, Duraković Dragan, Maličević Smail, Demirović Tomislav i Ibraimović Boža.
Romi se bave raznim zanimanjima. Neki su industrijski radnici, neki poljoprivrednici, neki sade duvan na manjim parcelama. Bave se i trgovinom. Neki su muzikanti. Stariji sviraju trubu, mlađi gitaru.
Romi u Pečenjevcu su naseljeni na istočnoj periferiji Gornje Mahale, prvobitnog sela Pečenjevce. Neki imaju savremeno građene kuće.
Zanimanje stanovništva.
Poljoprivreda je osnovno zanimanje Pečenjevčana: Gaje pšenicu i kukuruz sa tržišnim viškovima. Poznati su proizvođači krompira, traženog na pijacama čak i u Beogradu. Vagonima izvoze krompir. Duvan se uzgaja u malim količinama. Bave se i povrtarstvom – proizvode papriku i kupus. Vinovu lozu gaje na prostranim parcelama ali ni izdaleka u onoj količini kako to čine Razgojničani i druga prekomoravska sela.
Stačarstvo nije kao nekada, kada su domaćinstva imala i po 200 ovaca. I koza je bilo dosta. Čuvali su i bivole. Sada je stočarstvo stajsko. Čuvaju krave – u proseku dve po domaćinstvu, za mleko i manje za vuču. Svinje gaje samo za posek. Od živine kokoške, ćurke i guske. Imaju zemljoradničku zadrugu. Još od vremena Turaka poznati su kao kafedžije. U selu ima raznih zanatlija, krojača, stolara i drugih. Neki se bavi kirajdžilukom. Vozili su robu za Solun i Vidin. Imali su vodenice, sada mlin elekktrični. Dosta dobro je razvijen lov. Od industrije od šireg značaja imaju prehrambeno preduzeće „Radan“ sa razgranatom prodajnom mrežom. Imaju dom kulture sa bioskoskom-pozorišnom salom. Imaju biblioteku, ambulantu, zubnu ambulantu, osmogodišnju školu. Sve ovo okazuje da je Pečenjevce u celoj Oblasti najnaprednije seeosko naselje.
IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
The post Poreklo prezimena, selo Pečenjevce (Leskovac) appeared first on Poreklo.