Poreklo stanovništva sela Lugare, opština Lebane – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Donja Jablanica“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Lugare se nalazi na 15 kilometara zapadno od Leskovca, na desnoj obali reke Jablanice, koja se ovde poprilično odvojila od bregova sušičke jezerske terase, pa se ima utisak da je usred prostranog polja.
Tip sela.
Selo je po tipu ravničarsko, zbijeno. Domovi su poređani pored seoskog vijugavog sokaka koji dopire sve do reke Jablanice.
Ime sela.
Kod imena sela Lugara očigledno se radi o jednom fitonimu. Pre nastanka sela ovde je bila gusta šuma, čiji su pojedini primerci do skora postaojali i kao džinovi, gorostasnog oblika, koji su rasli visoko u nebo. Stablo jednog hrasta, po pričanju meštana, bilo je toliko debelo da ga desetoro ljudi nisu mogli obuhvatiti. Godine starosti se nisu mogle odrediti, pa je moguće da potiče od kosovske bitke, kao onaj u veterničkog selu Strojkovcu, Rašid-begov hrast.
Kada su se prvi stanovnici ovde naselili bila je čitava šuma džinovskog drveća, gaj, lug, pa je mestu zaseljavanja u lugu dobilo svoje ime Lugare.
Vode.
Reka Jablanica je jedina tekućica. Korito je dosta plitko a pritisak podzemnih voda veoma jak te se u selu lako kopaju bunari na dubini od 4 do 7 metara. Voda je zdrava i pitka jer prolazi kroz šljunkaste nanose reke ispod aktivnog sloja plodne i rastresite zemlje.
Zemlja i šume.
Lugare ima atar koji se prostire na 350 hektara, od koje površine oranice i bašte zahvataju 215 hktara.
Zemlja nosiove nazive: Šipkovača, Bazovka, Trsaci, Kruškar, Vinjaga, Crnica, Selište i Progon.
Postanak sela i prošlost.
U ataru sela Lugara postoji lokalitet Selište, koji se nalazi ispod brega kojim se na severnoj strani završava sušička jezerska terasa i nastaje ravnica koju je izmodelirala reka Jablanica. Da li je na ovom mestu bilo prvobitno selo Lugare ili je možda bilo neko seosko naselje, možda čak iz paraistorije, nije poznato. Navodi se da je selo Lugare posle oslobođenja od Turaka imalo 15 kuća.
Danas u Lugaru živi rod Smrčanci i broji 28 domaćinstava. Da li su oni došli posle rasformiranja Smrčja kao sela ili ranije i da li je selo Lugare pre dolaska Smrčanaca već postojalo kao selo? Lugara nema u turskom tefteru iz 1516. godine, pa se može predpostaviti da je nov seosko naselje nastalo u XVII ili XVIII veku, možda na taj način što se, nalazeći se na putu od Šumana ka Leskovcu, kojim su krstarili arbanaški zulumćari, pomestilo tokom XVIII veka, dalje od puta, preko reke Jablanice, u gustom lugu lagunova? Naravno, sve ovo je zasnovano na pretpostavkama.
Lugare kao da nije bilo gospdarsko selo. Niko ne pamti ma kog Turčina kao gospodara sela, niti u topografskoj nomenklaturi ima bilo kakvih tragova turske vlasti ili turske ekonomije. Sve to ide u prilog predpostavci da je Lugare novije selo i da je sačuvalo svoju slobodu posle reforme turskog carstva og 1839. godine.
Poreklo stanovništva.
Prema popisu stanovnika od 1981. godine u Lugaru živi 380 stanovnika u 90 domova.
U selu žive rodovi:
-Smrčanci su doseljeni iz Smrčja.
-Tošići su doseljeni iz Šilova.
-Jovanci su nepoznatog porekla.
-Petkovići su nepoznatog porekla.
-Stepanovci su nepoznatog porekla.
-Zlatanovići su nepoznatog porekla.
-Slišanci su iz Slišana.
-Cvetanovići su nepoznatog porekla.
Zanimanje stanovnika.
Lugarci su zemljoradnici. Seju pšenicu i kukuruz. Na povrće su malo orjentisani a jagodarstvo je tek u povoju.
U selu od stoke jedva da ima 50 – 60 grla ovaca; svako domaćinstvo čuva od dve do šest krava. Mleko prodaju Zemljoradnoj zadruzi u Lebanu. Sir nose na pijacu u Lebane, nekada u Leskovac. U selu je nekada bilo dosta bivola sada ih nema.
IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Donja Jablanica“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
The post Poreklo prezimena, selo Lugare (Lebane) appeared first on Poreklo.