Poreklo stanovništva sela Deževa, Grad Novi Pazar – Raški okrug. Prema knjizi Petra Ž. Petrovića „Raška“ – izdanje 2010. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Deževa, selo, je u dolini srednjeg toka Deževke.
Tip sela.
Kuće su po obodu aluvijalne ravni sa obe strane Deževke, ali više kuća ima na levoj strani reke. Novije kuće podižu se pored glavnog puta, suprotno podizanju kuća za vreme Turaka.
Vode.
Upotrebljava se bunarska voda i sa Simeunove Česme, koja je neposredno do rečnog korita. Stoka se poji na reci. Njive i livade su na rečnoj ravni i po stranama doline; one u ravni se navodnjavaju vodom iz rečnog korita, otuda je ovo selo najplodnije u oblasti.
Zemlje i šume.
Mesta s njivama i livadama su: Laćevac, Dokolica, Gudžalica, Jagova Bašta sa voćkama, Tilovac, Stanište, Krivača sa voćkama, Pilareta, Živa Bara, Lug, Omerovac, Kusovac, Ulice; ima ih po novim krčevinama niže Deževskih Strana i Grede; šume i ispaše su po Deževskim Stranama, Blizancu i Boškoviku.
Starine u selu.
Ima prilično ostataka iz prošlosti sela. Za Simeunovu Česmu se kazuje da je Nemanjina. Ona je dotrajala, pa je nova podignuta na istom mestu 1935. godine. Nedaleko od nje bio je stari kameni most, porušen, a drugi stari most od sige, zidan na svod, bio je na potoku. Kod Simeunove Česme ima temelja od porušene crkve i dva zakopa od nekakvih povećih zgrada, zidane opeke, koje su meštani povadili i upotrebili za svoje zgrade. Druga stara porušena crkva bila je y starom groblju. Idući iz sela za Vrbolaze ima treće groblje u kome su se održali temelji od crkvine. Pored sadašnjeg puta su ostaci povelikog muhamedanskog groblja stanovništva koje se odselilo u Novi Pazar i Tursku 1913. godine. Na mestu Meterizu poznaje se opkop za teški top, koji je upotrebljavan 1876. godine. Motiv o postanku imena dva visa Veliki Blizanac i Mali Blizanac, imaju gotovo iste kupaste oblike, predanje vezuje za život Nemanjin iz vremena zidanja Studenice, a taj motiv je poznati mit o Antiopi. Kod Meteriza ima dva nadgrobna kamena. Po predanju na tom mestu sahranjene su dve sestre, koje su zamenile brata jedinca i one poginule u borbama (jedan kamen je upotrebljen nedavno, da se premošćuje reka).
Ostali podaci o selu.
Groblje je bilo do 1927. kod crkve u Dmitrovoj Reci, a sada je određeno mesto na Ulicama. Kod Simeunove Česme podignute su nove zgrade zadružnog doma, opštine i osnovne škole.
Selo Deževa je spomenuto 1282, oko 1316. godine i uneto je u Epšelvicovu kartu iz prve četvrti 18. veka. U „selu Deževi rođen je duhovnik Todosije“, koji je umro u Studenici 1801 . godine.
Poreklo stanovništva.
Današnji rodovi, mimo dva, su noviji naseljenici. Godine 1948. imalo je 51 stanovnika.
Muhamedanski rodovi:
-Tatarovići, 2 kuće, su od Tatara u Novom Pazaru.
-Usejinović, 1 kuća, se doselio iz Novoga Pazara.
Nekoliko rodova odselilo se za Tursku 1913. godine.
Hrišćanski rodovi:
-Šućurci, Šućurović, 1 kuća, Sv. Luka i Đurđic i:
-Patrićevići, 3 kuće, Sv. Nikola, su starinci.
-Biorci, Stevanovići, 3 kuće, su od Sarića u Aluloviću; došli iz podgorskog Tvrđeva oko 1840. godine.
-Milošević, 1 kuća, je od Miloševića u Blaževu.
-Kolašinac, 1 kuća, Sv. Petka, slava zemlje Sv. Luka, je Gaš iz Kolašina na Ibru, doseljen 1900. godine.
-Dišović, 1 kuća, je od Prdonića u Rajetićima na Rogozni.
-Šarac, 1 kuća, Sv. Mrata, je od Kuliza iz podgorskog Štitara.
-Jovanovići, 2 kuće, Miletić, 1 kuća, Sv. Arhanđeo, su od Kuliza iz Polaza.
-Gavrilović, 1 kuća, je od Gavrilovića u Kaludri.
-Jevđovići, 2 kuće, su od Sarića u Buču, zaseoka Tenjkova.
-Ratković, 1 kuća, Sv. Nikola, je Kuč.
-Stančići, 4 kuća, Sv. Jovan, su iz Vranovine; imaju odeljake u Belom Polju pod Golijom.
Po natpisima na nadgrobnom kamenju u selu su bili:
-Dedići (sv. Ignjat) 1883. godine;
-Beševići (sv. Arhanđeo);
-Koškovci i:
-Mrkonjci 1869. godine.
Odselili se:
-Izderići u Sudsko Selo;
-Radetići u Novi Pazar;
-Čizmići (Đurđevdan) u Mislopolje kod varošice Raške i:
-Senovići u Sudsko Selo.
IZVOR: Prema knjizi Petra Ž. Petrovića „Raška“ – izdanje 2010. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
The post Poreklo prezimena, selo Deževa (Novi Pazar) appeared first on Poreklo.