[caption id="attachment_70985" align="aligncenter" width="600"] Stara kuća u Mahali, Google Street View[/caption]

Autor: Ivan Vukićević (ivan.vukicevic@poreklo.rs)
Objavljeno: 18.3.2019.

Kratki opis roda

Tihomiri su stari srpski rod i istoimeno pleme iz srednjovekovne Zete na čijoj nekadašnjoj teritoriji je kasnije formirano albansko pleme Grude. Tihomiri su se vremenom u potpunosti raselili iz svoje matice tako da u istorijskim izvorima ima jako malo podatka o njima. Zahvaljujući prednjima koja su zabeležena u Grudama, Kučima i Zeti i rezultatima DNK testiranja, može se osnovano smatrati od Tihomira potiču Klikovci iz Zete koji pripadaju grani R1a-Z282>M458>L1029>YP417.

Ovaj tekst će biti dopunjavan kako budu pristizali rezultati DNK testiranja.

Istorijski pomeni

Tihomiri se prvi put spominju kao Tigomiri u ugovoru koja su plemena i ravničarska sela u Zeti potpisala sa Mletačkom Republikom 1455. godine. Selo Tihomir se zatim spominje u nahiji Hoti u turskim defterima iz druge polovine XV veka, a u sledećoj tabeli su navedeni podaci iz deftera o ovom selu.

Na osnovu ovih podataka se može zaključiti da je krajem XV veka došlo do ubrzanog naseljavanja ovog sela. Prema predanju Gruda, selo se nalazilo na mestu današnjeg sela Prifti koje su naselile Beriše iz severne Albanije. Ovakav nagli rast broja kuća za svega 12 godina bi se mogao objasniti doseljavanjem Beriša u ovo selo. Beriše su danas najstariji stanovnici Gruda, a pretpostavlja se da su se doselili upravo krajem XV veka ili početkom XVI veka jer su podigli crkvu u Priftima 1528. godine.

Albanski autor Selami Pulaha u svom prevodu turskiog deftera iz 1485. poimenično navodi sve popisane poreske obveznike iz sela Tihomiri te godine.

[caption id="attachment_70998" align="aligncenter" width="600"] Poreski obveznici u selu Tihomiri 1485. godine[/caption]

Lako se uočava da su gotovo sva imena srpska uz po neko albansko ime što ne iznađuje imajući u vidu da se radi o prelaznoj etničkoj zoni između Srba i Albanaca. Pored sela Tihomiri, na istom poreskom popisu se spominje i izvesni Andrija Tihomiri u selu Istuluš Tuz u okolini Skadra, što znači da su Tihomiri živeli i izvan svoje matice.

Predanja

O stanovništvu Zete su detaljno pisali Andrija Jovićević 20-ih godina XX veka i Pavle Radusinović i Ilija Peličić 90-ih godina XX veka, tako da će ovde biti analizirani najbitniji podaci koje su ovi autori prikupili o Tihomirima i bratstvima koja od njih najverovatnije potiču.

Tihomiri su jedno od starosedelačkih srpskih plemena iz današnje Malesije, a Jovićević u svom radu toj oblasti navodi da se među tamošnjim stanovništvom pored Tihomira sačuvalo sećanje i na još dva srpska plemena: Božnjake i Matagužane. Prema kazivanjima Malisora, Tihomiri su najstariji od ova tri plemena i bili su jako pleme koje je u svoje vreme obuhvatalo današnje Grude i znatan deo Zetskog polja. Međutim, nije se sačuvalo sećanje o tome na koji način su tačno iščezli iz Malesije. Govoreći o Priftaju, rodonačelniku Beriša iz sela Prifti u Grudama koje je po njemu nazvano, Jovićević spominje da je tamo zatekao Tihomire, a kako je predanje vrlo detaljno i sadrži zanimljive podatke, vredi ga preneti u originalu:

On je našao ovdje Tihomire, koji su u svoje vrijeme bili mnogobrojni i silni. Po predanju Gruda, Tihomiri su bili pravoslavni i odavde su se iselili u Orahovo u Kuče. Na temelju njihove crkve podignuta je današnja grudska crkva. Tihomiri su iz Orahova za dugo donosili svoje mrtvace i zakopavali pred ovom crkvom. Priča se, da je negdje davno došao jedan Tihomir iz Orahova u Grude, da za svoje krsno ime, Mitrovdan, kupi vina; dopadne mu se jedno momče od Beriša i pozove ga u Orahovo, da se njegovom krsnom imenu pobratime. Kad je Beriš pošao, pitao ga je stari otac njegova pobratima, je li živa neka loza, i kad mu je Beriš kazao, da je živa, rekao je starac: "Ja sam je, sinko, sadio mojom rukom, i niti sam je prodao, niti mi je ko oteo, no sam je sam od nevolje napustio".

Odavde saznajemo da su se Tihomiri iselili u Orahovo, a kako su uzeli da slave Mitrovdan, to mogu biti jedino Podgrad ili Kuti jer bratstva iz druga dva sela u Orahovu (Berova i Lazorce) slave Jesenji Jovanjdan. Pojedini podaci o kojima će ubrzo biti više reči ukazuju na to da je u pitanju selo Podgrad. Vojvoda Marko Miljanov i Jovan Erdeljanović su detaljno pisali o Kučima početkom XX veka kada su u Podgradu i Kutima su živeli isključivo Mrnjavčići, a to su Đurđevići (Vujoševići i Milići) u Podgradu i Kućani (Nikočevići i Drakulovići) u Kutima. Kako spomenuti autori uopšte ne spominju Tihomire, to znači da ih odavno nema u Kučima pod tim imenom, tako da postoje tri moguća objašnjenja: Tihomiri su izumrli (što se na osnovu DNK rezultata iseljenih Klikovaca može odbaciti), potpuno su se iselili ili su se pribratili nekom većem bratstvu.

Klikovci su jedno od nekoliko najvećih bratstava iz Zete. Miljan Jokanović u radu o Kučima za njih navodi da su prema jednom predanju od Vujoševića iz Orahova u Kučima, a prema drugom da su od Tihomira iz Gruda. Kako su se Tihomiri doselili iz Gruda u Orahovo, ta dva predanja nisu toliko kontradiktorna kao što izgleda na prvi pogled. Jovićević u svom radu o Zeti za Klikovce navodi da su potiču od trojice braće koji su "navrli na krv" u Orahovu odakle su se doselili u Podgoricu, ali su i odatle zbog jednog nesrećnog događaja kada je poginulo dete muslimana Krnjića morali da pređu u Mitroviće u Zeti. Kasnije su se raširili i na Mahalu, da bi se odatle raširili po drugim selima u Zeti. Dalje navodi da se svoje sa Podgrađanima, kao i da se u Podgradu i dalje poznaje kućište njihovih predaka. Erdeljanović je bio još precizniji, te navodi da Klikovci potiču od Vujoševića. Kako su preko Srpskog DNK projekta testirani i Vujošević iz Podgrada (pripada rodu Kuča i E-BY165837 grani) i Klikovac iz Zete (pripada R1a-YP417 grani), utvrđeno je da Klikovci nisu ogranak Vujoševića i da najverovatnije potiču od Tihomira. Od Rada Klikovca potiče uža grana Radovići, a neki od njih su se i zvanično prozvali tim prezimenom oko 1905. godine, da bi taj proces i kasnije bio nastavljen. Prema Peličićevim rečima, bilo je pokušaja da se ovaj nesporazum razreši, ali do toga nije došlo jer su umrli začetnici ove podele. Deo Radovića i u današnje vreme nosi staro prezime.

Krsna slava

Nije poznato koju su slavu slavili Tihomiri u svojoj nekadašnjoj matici, ali kao što je već spomenuto, u Orahovu su slavili Mitrovdan, slavu Mrnjavčića. Klikovci slave Đurđic, a nije poznato kada i kojim povodom su uzeli da slave tu slavu.

Porodice

Jedino bratstvo koje se može povezati sa Tihomirima su Klikovci. Prema podacima iz 1894. godine koji se čuvaju u Bogišićevom arhivu iz Cavtata, Klikovci se uže dele na Stajoviće i Radoviće. Radovići su kasnije, i to ne svi istovremeno, uže prezime uzeli za zvanično. U sledećoj tabeli je prikazan teritorijalni razmeštaj Klikovaca i Radovića prema stanju iz 1941. godine.

Govoreći o Radovićima iz Goričana, Jovićević pogrešno navodi da su oni rod sa Radovićima iz Lajkovića koji su poreklom Bjelopavlići, umesto sa Radovićima iz Mahale. Iako navodi da se Radovići iz Goričana rođakaju sa Klikovcima i da kao i oni slave Đurđic, promaklo mu je da se grana Klikovaca iz Mahale uže preziva Radović (a ne samo iseljenici u Matagužima), a to prezime su nešto kasnije delom i zvanično uzeli, te su 1941. tako i popisani u Mahali.

Geografska prisutnost roda

Na osnovu dosadašnjih DNK rezultata, prisutnost ovog roda je potvrđena jedino u Zeti. Postoji mogućnost da zaostalih pripadnika ovog roda ima i u Podgradu, a da su se pribratili Vujoševićima, ali među do sada testiranim Vujoševićima nema pripadnika grane R1a-YP417.

Radusinović navodi neke pojedinosti o migracijama Klikovaca. U Mahalu su se prema predanju koje je zabeležio u Ponarima doselili oko 1640. godine, a u Ponare su odatle prešli nakon oslobođenja Zete od Turaka 1878. godine. U Bijelo Polje su se doselili iz Mahale oko 1870. godine, a u Lajkoviće iz istog mesta oko 1880. godine, da bi kasnije iz Lajkovića prešli i u Mitroviće. U Berislavce su prešli iz Mahale 1900. Godine. Ovi podaci se donekle razlikuju od onih koje navodi Jovićević jer su prema njemu Klikovaca nema u Berislavcima, Lajkovićima i Matagužima, dok za one u Mitrovićima ne navodi da se radi o povratnoj migraciji iz Mahale preko Lajkovića. Kako je Radusinović znatno detaljnije obradio migracije rodova, njegovi podaci se svakako mogu uzeti kao merodavniji. Radovići su 1914. godine kupili zemlju u Goričanima, ali njihovo poslednje domaćinstvo iz tog zetskog sela se iselilo na Cetinje 1947. godine. Klikovci su se oko 1920. godine doselili iz Mahale i u Mataguže. Na osnovu svega navedenog, jasno je da je matica Klikovaca u Mahali, a da su se odatle raširili po svim ostalim zetskim selima.

Na sledećoj karti je prikaz teritorijalni razmeštaj ovog roda 1941. godine.

[caption id="attachment_70996" align="aligncenter" width="600"] Rod Tihomira u okolini Podgorice 1941. godine[/caption]

Genetski profil roda

Tihomiri pripadaju grani R1a haplogrupe čiji je filogenetski niz sledeći:
R1a-Z282>PF6155>M458>PF7521>Y2604>CTS11962>L1029>YP417

Pripadnost R1a haplogrupi nedvosmisleno potvrđue da su Tihomiri rod slovenskog porekla, što nije iznenađenje imajući u vidu da je Tihomir slovensko lično ime. Kada je u pitanju dalje poreklo, predačka grana M458 je pretežno zastupljena kod Zapadnih Slovena, međutim njena podgrana YP417 je prisutna kod svih slovenskih naroda.

Starost ove grane je na YFull stablu procenjena između 1900 i 2000 godina. Do sada je potvrđeno da ovoj grani među Srbima pripada veći broj bratstava sa srpskog etničkog prostora, a najsličniji haplotip imaju Blagojevići i Zekovići iz Pive i Uskoka i Markovljani, grupa bratstava iz Šipačnog u Nikšićkoj oblasti i Kazanaca u Goliji koja su poreklom iz Markovine u Ozrinićima.

U sledećoj tabeli je prikazan modalni haplotip ovog roda na 111 markera, među kojima više od polovina još uvek nije testirana, prema FTDNA redosledu.

Osobine roda

Jovićević za Klikovce piše da su hrabri i nemirne naravi zbog čega su se krvili skoro više nego ijedno drugo bratstvo u Zeti. Sukobljavali su se sa pravoslavnim Popovićima i Kračkovićima, kao i muslimanima Begovićima, Mujakićima, Tužanjima i Seknićima. Radovići su se među Klikovcima najviše isticali po borbama. Klikovci su aktivno učestvovali u oslobođenju Zete od turske okupacije, a zabeležen je slučaj opsedanja Žabljaka Crnojevića kada je trgovac Simo Nešov Klikovac tajno dopremao prah i olovo crnogorskoj vojsci u Dodšima.

Fotografije područja matičnog predela roda

[caption id="attachment_70987" align="aligncenter" width="600"] Pejzaž u Mahali, Google Street View[/caption]

[caption id="attachment_70988" align="aligncenter" width="600"] Ulica u Mahali, Google Street View[/caption]

[caption id="attachment_70989" align="aligncenter" width="600"] Obala Cijevne u Malahi, Google Street View[/caption]

Istaknuti pripadnici roda

Tomica Nešov Klikovac - komandant Zetskog bataljona narodne vojske. Bio je u odličnim odnosima sa crnogorskim dvorom. Zabeleženo je da mu je kralj Nikola u više navrata dolazio u posetu.

Simo Nešov Klikovac - trgovac. Simo je bio brat spomenutog Tomice i bavio se trgovinom. Išao je u Skadar 1862. godine gde je nabavljao prah i olovo koje je tajno prenosio lađama u Dodoše gde je robu preuzimao serdar pop Joko Kusovac. Potpomognut Zećanima, lagumisao je džamiju u Golubovcima, kao osvetu Turcima za zulum nad srpskim stanovništvom Zete.

Zaključna razmatranja

Iako ne postoji nesumnjivi dokaz da Klikovci zaista potiču od srednjevekovnog roda Tihomira, niti će verovatno ikada postojati, predanja o migracijama i poreklu Tihomira i Klikovaca ukazuju na to da se radi o istom rodu.

Na sledećoj karti je prikazan pravac migracija Tihomira i Klikovaca od poznog srednjeg veka zaključno sa prvom polovinom XX veka.

[caption id="attachment_70990" align="aligncenter" width="600"] Migracije roda Tihomira[/caption]

Utvrđivanjem genetskog porekla Tihomira ujedno je i potvrđeno da su na području današnjeg plemena Grude Srbi bili starosedeoci, a da su albanski doseljenici noviji sloj stanovništva, kako i glasi predanje u Grudama.

Na mnoga pitanja kada su u pitanju Tihomiri, poput toga koja je stara slava Tihomira ili od koga su Klikovci preuzeli slavu Đurđic, nije moguće dati odgovor na osnovu dosadašnjih saznanja. Ostaje i da se utvrdi da li pored Klikovaca ima još bratstava koja potiču od Tihomira. S obzirom na to da su Tihomiri bili veliko pleme za vreme srpske sredovekovne države, za očekivati da od njih potiču još neka starosedelačka bratstva u Zeti. Odgovor na tu dilemu mogu dati rezultati budućih DNK testiranja stanovništva u Crnoj Gori.

Izvori podataka

DNK rezultati:

• Srpski DNK projekat
• YFull (R-YP417)

Literatura:

• Andrija Jovićević, Zeta i Lješkopolje, Naselja i poreklo stanovništva (knjiga 23), Srpski etnografski zbornik (knjiga 38), Srpska Kraljevska Akademija, Beograd, 1926.
• Andrija Jovićević, Malesija, Naselja i poreklo stanovništva (knjiga 15), Srpski etnografski zbornik (knjiga 27), Srpska Kraljevska Akademija, Beograd, 1923.
• Branislav Đurđev, Postanak i razvitak brdskih, crnogorskih i hercegovačkih plemena, Posebni radovi (knjiga 4), Crnogorska akademija nauka i umjetnosti, Titograd, 1984.
• Vukota Miljanić, Akim Miljanić, Prezimena u Crnoj Gori, Beogradska knjiga, Beograd, 2007.
• Ilija Peko J. Peličić, Zapisi o Zeti, Sabor Zete, Golubovci/Beograd, 1997,
• Jovan Erdeljanović, Kuči, Naselja srpskih zemalja (knjiga 4), Srpski etnografski zbornik (knjiga 8), Srpska Kraljevska Akademija, Beograd, 1907.
• Marko Miljanov Popović, Pleme Kuči u narodnoj priči i pjesmi, Zadužbina Ilije M. Kolarca, Beograd, 1904.
• Miljan Jokanović, Pleme Kuči - etnička istorija (2. izdanje), Medeon / Print, Podgorica, 2000.
• Pavle Radusinović, Stanovništvo i naselja Zetske ravnice od najstarijeg do novijeg doba (knjiga prva), NIP "Univerzizetska riječ" / Istorijski institut SR Crne Gore, Beograd, 1991.
• Pavle Radusinović, Stanovništvo i naselja Zetske ravnice od najstarijeg do novijeg doba (knjiga druga), NIP "Univerzizetska riječ" / Istorijski institut SR Crne Gore, Beograd, 1991.
• Robert Elsie, The Tribes of Albania - History, Society and Culture, I.B. Tauris & Co. Ltd, London / New York, 2015.
• Selami Pulaha, Defteri i regijstrimit të sanxhakut të Shkodrës i vitit 1485, Shtypshkronja "Mihal Duri", Tiranë, 1974.

The post Rod Tihomira appeared first on Poreklo.

U knjizi "Hercegovačka prezimena" Rista Milićevića o Kebeljićima stoji sledeće (str. 412):

Kebeljić (p), u Mostaćima kod Trebinja i u Trebinju. Stara su trgovačka trebinjska porodica. Između Prvog i Drugog svjetskog rata poznati trgovci u Trebinju bili su: Pero, Risto, Stevo i Mihailo Kebeljić. Polovinom XIX vijeka pominje se, u manastiru Duži, kaluđer Dionisije Kebeljić.

Kebeljići (kao i više porodica iz Mostaća) slave sv. Klimenta pošto je stara pravoslavna crkva u Mostaćima posvećena ovom rimskom papi koji je imao "širok krug štovalaca i slavljenika baš u ovom kraju".

Kebeljići pripadaju grupi hercegovačkih porodica od kojih su najpoznatiji Ljubibratići.

U knjizi Petrita Imamija "Srbi i Albanci kroz vekove" (str. 502-503) navodi se sledeće:

Jedan broj pravoslavnih porodica, koje su živele u Hercegovini, posle Morejskog rata, krajem XVII veka, preselio se u Boku kako bi izbegli osvetu Turaka, među njima su bile i one
koje su slavile sv. Klimenta — Palikuće i Stanići iz Mostača, Ukropine iz Ukropaca i Radulovići iz Tvrdoša. Predvodio ih je vladika Savatije Ljubibratić, iz Trebinja, koji je istu slavu slavio i čija je porodica bila u srodstvu sa njima. (Ljubibratići su, u Hercegovini, sebe smatrali plemenom, ali etnografi ih smatraju za bratstvo.) Imali su svoga kneza, kojeg je nasleđivao njegov sin. Njima su pripadale i porodice Kebeljići, Negulići i Dživanići, koje su se nekada zvale Ljubibratićima. Sve one su slavile sv. Klimenta, koga su smatrali najznačajnim svecem.“
Emilijan Lilak je pisao (u Glasniku Zemaljskog muzeja u Sarajevu, 1900. godine) da na krsno ime dođu svakome kumovi i prijatelji te ostanu tri dana". Na dan Velike Gospojine svi su Ljubibratići išli u crkvu radi spomena umrlih, čija je imena čitao sveštenik iz zajedničke čitulje. Kada bi neko od odraslih muškaraca umro, svi bi ga žalili, ,,Za godinu dana neće niko iz plemena pjevati ni veseliti se javno". Iako je svaka porodica u plemenu imala svoju kuću, zajedničke su im bile šume, livade i oranice, koje su ravnopravno koristili. Poreklo Ljubibratića je iz Pive, od plemena Ruđića. Do 1432. su živeli u Uskoplju, u dubrovačkom zaleđu, odakle su prešli u Ljubovo,
kod Popova polja (Zupce). Pričaju da su njihovi preci došli ,,iz Rima u Italiji" pre raskola hrišćanske crkve. Staro prezime im je bilo Balordić. Od njih potiče Kuzman, austrijski kapetan, koji je imao sinove Luku, Nikolu (kasnije Nektarije, arhimandrit
u Dalmaciji), Jevtu (ili Jeronima, kasnije general), Ristu i Moju (kasnije Obrstar). Jedna grana ove porodice su Ljubobratovići u Slavoniji. Njihovi potomci i dan—danas slave Klimunj—dan. Sa njima su u rodu Džornatići. Poznata hercegovačka porodica bana Jelačića takođe je slavila sv. Klimenta.
Pripadnici bratstva Ukropina isto tako tvrde da su im preci došli ,,iz Rima u Italiji", a Ljubibratiće su smatrali za svoje rođake. Nisu se uzimali sve do sredine XIX veka. Staro prezime im je bilo Kuđeljica. Do oko 1650. živeli su u selu Slivnica, a zatim u selu Ljekovo kod Trebinja. Sa njima su u rodu porodice Savovići, Bubrešci, Maksimovići, Miškovići i Krepine (iz Površa, kod Trebinja). Svima njima je krsno ime sv. Kliment (Klimunj—dan). Koraći iz Trebinja su takođe slavili ovu slavu. (Od njih je poticao poznati beogradski trgovac i dobrotvor Ilija Korać). Klimunj dan je slavila i trebinjska porodica Dživanić, koja se preselila iz Konavla, početkom XVII veka. Vuk u svom rečniku navodi da su Sijerčići Klimenštaci, što znači da im je slava bila sv. Klimenta.

The post Poreklo prezimena Kebeljić appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva sela Orčuša (po knjizi Orćuša), opština Gora – Prizrenski okrug. Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

Položaj sela.

Selo je na jugozapadnoj strani brda Čestaka, blizu potoka koji utiče u Brodsku Reku.

Tip sela.

Orćuša je grupisana u dve mahale: Džamisku ili Stankovsku i Tulbesku ili Zelenikovsku, nazvane po glavnim rodovima koji su u njima živeli. Ona je staro naselje; pominje ce y hrisovulji Arhanđelskoj, kojem se Brodu i Globočici daju Crni Gozd i Čiste u opštini Orćuša. Oba ova kraja su očuvala do danas stare nazive.

Zemlje i šume.

I drugi krajevi u ataru Orćuše nose stara imena: Ograđe, Potčesme, Tupanec, Zadevce (šuma), Čajkoica, Prenek, Planišta, Šnice, Padina, Zadevce (šuma), Čajkoica, Prenek, Plandicgga. Šume i pašnjaci: Đurđeica (Đurđevica), Radunica, Inoi, Crni Kamen, Krst, Bela Voda, Virje, Česgak, Đorđe Njive, Stene, Senokovce, Morača Laz, Obereke, Viljan, Nedešnica, Rupe Đakove, Crni Kamen.

Vode.

Vode su u selu sem potoka: Stuenac, Črvljivac (vrlo hladna), Potkamen, Bela Voda (česma) i Maštrova Česma. Između Orćuše i Globočice je izvor Rajkov Kladenac.

Poreklo stanovništva.

U Orćuši žive ovi starinački rodovi:

-Šabanovci (Todorovci), 38 k;

-Sulejmanovci–Zelenkovci, 12 k;

-Stankovci, 6 k;

-Orućovci, 12 k;

-Kasovci, 3 k, i:

-Musovci, 3 k. Ranije su se ovi rodovi prezivali:

-Stankovci;

-Todorovci i:

-Petkovci, po rodonačelnicima Stanku, Todoru i Petku. Ta se stara prezimena i sada čuju u selu.

IZVOR: Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

The post Poreklo prezimena, selo Orčuša (Gora) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva sela Globočica, opština Gora – Prizrenski okrug. Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

Položaj sela.

Današnje selo je na mestu gde i staro. Leži gotovo na vrhu prisojne strane koja se naglo penje iz duboke Globočičke Reke.

Zemlje i šume.

Glavni delovi seoskog atara su ispod naselja. Oni nose ove stare nazive: Volkovnica, Pajkoica, Livađe, Mlake, Kotlina, Lika, Smiloica, Radešec, Boždarce, Rice, Jamne, Podbrđe, Prisoje (njive i livade). Utrine su: Stratorje, Prekoravan, Poe - Gozd (šuma), Zadev (Zabran), Buka (vakufska šuma), Sprotiva (šuma), Globočica. Planine su: Murgan, Trmkin Grob, Krstovo Polje, Čopor i Jasička Šuma.

Istorijat.

Globočica je postojala u Srednjem veku. U hrisovulji Sv. Arhanđela ovom se selu dopušta da seče drva u Novom Gozdu i Čistama, koji su pripadali opštini Orćuši.

Vode.

Po celom seokom ataru ima dosta izvora, ali mnogi presuše u leto, te narod korist reku za pojilo stoke. Na reci su i tri seoske vodenice. Pijaća voda je dovedenaiz Virčišta u Kozarici sa daljine dva km i razvedena u tri kraja (Sretenska, Džamiska i Mazska Česma).

Starine u selu.

Sem topografskih imena, koja su ostaci predana današnjeg stanovništva, u Globočici ima i drugih tragova iz prošlosti. Crkva je bila na mestu današnje džamije. Kada su ovu podizali, iskopani su crkveni temelji. Za ovu crkvu narodno predanje kaže da su se zvona sa nje čula čak u Ljumi.

Tip sela.

Današnje selo Globočica (Dubočica) grupisano je; deli se u tri glavne mahale: Pajkovska, Hajdarevska i Donja Mahala. Van mahala su plevnje za smeštaj slame i sena.

Poreklo stanovništva.

Stanovništvo je starinačko, sem malog broja.

Starinci su:

-Pajkovci, 10 k., prozvani po rodonačelniku Pajku;

-Hajdarovci, 35 k.;

-Kajkuševci, 10 k.;

-Šolićevci, 10 k.;

-Lajkovci, 5 k.;

-Muratovci, 8 k.

Doseljenici su:

-Hočkovci, 10 k., doseljeni „zbog krvi“ iz Hoče kod Prizrena pre 150 godina;

-Poštarovci, 15 k., preci Ali–Sadik i njegov brat nosili poštu između Beograda i Niša, te su po tome prozvani Poštarovci:

-Ramadanovci, 2 k., doseljeni iz Zlog Potoka.

IZVOR: Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

The post Poreklo prezimena, selo Globočica (Gora) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva sela Kruševo, opština Gora – Prizrenski okrug. Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

Položaj sela.

Kruševo je u dolinskom proširenju, tamo gde u Resteličku Reku utiče Zli Potok. Jedan deo naselja je po obodu tečne nanosne ravni. Selo sada ima 30 kuća, a pre 1912. godina u njemu je bilo 100 domova, pa se mnogi iselili u Tursku.

Zemlje, šume i starine u selu.

Stari nazivi pojedinih krajeva seoskog atara su: Kućišta (sada livade); tu je nekada bilo staro selo, što potvrđuju i ostaci crkve i starog groblja; Balevo ili Popovo Brdo, Svibe, L'ka, Crešnjin Dof, Gladnica, Mučinova Livada (sada Milenkovo Brdo –– nazvano po Srpskom graničaru koga su ubili Arbanasi), Barbula, Balevo Guvno, Čardaci (strana ispod sela). Kruševo ima šumu Jelak i planinu koju nazivaju Kruševska Planina.

Vode.

Voda je izvorska: Česma u Krsta, Donja Česma (dobra voda) i drugi izvori.

Tip sela i poreklo stanovništva.

Kruševo se deli u tri mahale: Uglješevsku, Cajkovsku i Odžinsku.

Starinački rodovi su:

-Torevci, 15 k.;

-Lakuševci, 6 k. i:

-Dulevci, 6 k.

Doseljenici su:

-Alinci, 2 k., doseljeni pre 35 godina iz Restelice na majčino imanje.

Osim toga ima jedna kuća čiji je rod doseljen u novije vreme iz Baćke i jedna kuća - iz Novog Sela (Ljume). Neki veliki rodovi su potpuno iseljeni u Tursku i druge krajeve; o njima je ostala uspomena u imenima mahala. Naprimer iz Uglješevske Mahale su se pre 40 godina iselili i poslednji Uglješevci.

IZVOR: Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

The post Poreklo prezimena, selo Kruševo (Gora) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva sela Zli Potok, opština Gora – Prizrenski okrug. Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

Položaj sela, zemlje i šume.

Gledano iz daljine, ovo selo ima izgled lastinog gnezda, vezanog za strmi otsek. Zli Potok se kao potok pominje u Arkanđelskoj hrisovulji. Sa jedne i ca druge Strane potoka, koji je zbog vilovitosti dobio svoje ime, prosgire se atar ovoga sela; u njemu pojedini delovi nose ove nazive: Radov Dof (do), Sudipgta, Ograđe, Poličice, Jarilie, Čardaci, Boriloica, Vaganče, Bitiloec, Peteruce, Stratorje, Zborište, Gabrojice (utrine), Preslop, Koselj (livade), Ljubotinje Osoje, Crnaći, Pešterske (utrine), Crna Strana (utrina), Zidišta, Košarski Dof (nekada njive), Šipov Potok, Popoica (Popovica), Tuarnik,  Latini Put, Igrišta.

Planine Zlot Pogoka su: Šutman, Ovčinac, Vradžbinska Česma, Suvi Kladenac, Careva Česma, Dovenica, Dobri Studenac, Jažov Kamen (Ježev Kamen), Rustanica, Crni Vrh, Lisičin Vrh.

Vode.

Izvori i česme su: Vranojec, Zagumenja (iza guvna), Rečkova Česma, Čoporka Česma.

Istorijat i starine u selu.

Svi ovi topografski nazivi ukazuju na kontinuitet srpskog stanovništva Ima dosta tragova koji su vezani za ono vreme kada su preci današnjeg stanovnišva bili pravoslavne vere. Najstariji ljudi pamte razrušenu crkvinu i groblje oko nje na mestu Zborištu u Ograđu. Zli Potok sa jedne i ljudi sa druge strane učinili su svoje; nestalo je i crkvice i groblja. U Ograđu su sada njive iz kojih izrivaju ljudske kosti. Od crkvice nema ni traga. Ostatak toga groblja oko crkve je velika i debela nadgrobna ploča u koritu Zlot Potoka. Ona je delom zatrpana, delom oblivena vodom, a delom oštećena. To je jedini očuvani pisani spomenik iz doba hrišćanstva goranskog stanovništva. Kod zlopotočke vodenice blizu Kruševa postoji staro groblje koje narod zove Juručko Grobište. To je ostatak iz vremena kada su Juruci dolazili sa stokom na Šar–Planinu.

Poreklo stanovništva.

Zli Potok je imao pre 1912. godine 170 kuća. Stanovništvo se raseljavalo ili stradalo od gladi u Prvom svetskom ratu.

Rodovi su delom starinački, a delom raniji doseljenici.

Starosedeoci su:

-Durakovci, 15 k. (od njih se iselilo u Tursku 20 kuća. tako da je njihova mahala skoro sva porušena);

-Koskinci, 12 k.;

-Hadžinci, 10 k.;

-Kokljevci, 10 k.;

-Bagaljevci, 6 k.;

-Kuačevci (Kovačevci — bavili se puškarstvom), 5 k. i:

-Šukerinci, 40 k.

Doseljenici su:

-Krčovci, 12 k., došli iz Krčova (Kičeva) kao stočari; od njih su:

-Pelivanovići, poznate zanatlije — bozadžije u Beogradu.

Potpuno su iseljeni u Tursku ovi rodovi:

-Tupanovci,

-Kutinci,

-Bašinci,

-Baskovci i dr.

IZVOR: Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

The post Poreklo prezimena, selo Zli Potok (Gora) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva sela Rastelica, opština Gora – Prizrenski okrug. Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

Položaj sela, zemlje i šume.

Restelica je jedno od najviših sela u Gori. Leži u izvorišnom delu Resgeličke Reke oko 1.400 m nadmorske visine. Okružena je sa svih strana prostranim planinama za koje narod ima posebna imena: Crni Kamen, Donji i Gornji Dof, Careva Česma, Peš, Karpa, Izvor, Kleć, Severove Rupe, Ropu, Pejčinov Kamen, Grčke Pype, Lajsov Do, Davenica, Magareći Potoci, Rupje, Ginivoda, Strvenica, Jelak (šuma), Golema Rupa, Krastaec (livade), Čemerika, Gramada, Lešoji, Barbula, Orlov Kamen, Abdaf Brdo. Osim toga, u oblasti Restelice su i druge velike planine, koje pripadaju državi: Tija Voda, Lukovo Polje, Božino, Prežaba, Belanca, Ćoselija, Karamustafa, Pzeđuzel, Popova Šapka, Dejkin Kamen (Devojkin Kamen), Tupan Kamen, Gaštek (šuma), Đeravište (livade i njive), Šerupa (Šekova Rupa).

Oko sela, po stranama dolina, razvila se tokom vremena i zemljoradnja, koja je imala sporedan značaj u privredi. Ti krajevi nose ove nazive: Vodenički Rit, Krs, Krstali, Kolov Kamen, Rajkove Njive, Ravništa, Lisičina dutpsa, Priporište, Zad Krs (Pozadi krsta).

Starine u selu.

Na Krstu je staro groblje, a na Krstinama crkvina. I jedno i drugo pripadali su precima današnjeg resteličkog stanovništva dok nije bilo prešo u islam. Pored toga, y ataru ovog sela jedno mesto nosi naziv Juručka Grobišga. Bez svake sumnje, to ime je ostatak Juruka koji su dolazili sa stokom na Šar-Planinu.

Tip sela i vode.

Selo je grupisano i deli se na mahale. Kod džamije je ,,sred selo“, gde se svet skuplja na zbor i oro. Tu je nova česma. „Sredelica". Sem ove, ima u Restelici još voda: Gurel Dof, Bobište i Aladina Česma. Gurel je doveden iz Lisičine Dupke, a Atinica od Ravništa.

Poreklo stanovništva.

Stanovnici su većinom starosedeoci, ali ima i doseljenika. Za najstarije u selu smatraju se ovi rodovi:

-Kuklevci, 10 k.,

-Čovdarovci–Čovdinci, 6 k.,

-Esevci, 15 k.;

-Ćuftinci, 25 k.;

-Kološevci-Odžinci, 24 k.;

-Severovci, 10 k.;

-Bajrovci 10 k.;

-Kuševci (Kušinci), 6 k.;

-Kačkinci, 8 k.;

-Bozinci (prvi počeli da prave bozu), 7 k.;

-Koljovci, 5 k.;

-Bigorovci, 5 k.;

-Batalovci, 2 k.;

-Čokovci, 8 k.;

-Bozdinci, 6 k. i:

-Mačorovc, 1 k.

Od njih se mnogo iselilo u Aziju, Skoplje, Kumanovo i Prizren.

Doseljeni su:

-Kološevci, došli kao stočari, a kasnije su otseljeni u Malu Aziju (1914. g.);

-Jurukovci, 1 k., ostatak Juruka koji su dolazili na planinu; bilo ih je više pa su se iselili u Tursku;

-Dimanovci (Fetiševci i Mamutovci) 10 k., predak je došao kao ćaja iz Novaka u Pologu pre 150 godina (pominju i selo „Palaćište“, gde su najpre boravili);

-Ademčevci, 1 k., doseljeni kao domazeti pre 100 godina iz Kruševa;

-Arapovci (zbog mrke boje) 2 k.;

-Čauševci, 5 k.,

-Aginci, 6 k.,

-Likovci, 8 k.,

-Balalevci, 10 k.;

-Rekankinci, 8 k. (sigurno po majci koja je bila iz Reke);

-Šupljinci, 6 k.;

-Veljćevci, 3 k.;

-Bazdinci, 4 k.;

-Ruštevci, 15 k. i:

-Šukavci, 9 k.

Mnogi drugi rodovi su iseljeni u Aziju. Od 500 domova, koliko ih je bilo pre 1912. godine, u Restelici sada ima svega 254 kuće.

IZVOR: Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

The post Poreklo prezimena, selo Rastelica (Gora) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva naselja Brod, opština Gora – Prizrenski okrug. Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

Položaj naselja.

Brod je najveće naselje u Gori. Godine 1913, kada je proglašen za varošicu, imao je 500 kuća. Leži u proširenju na stavama planinskik potoka Bućkovice i Leve Reke i opkoljen je sa svih sgrana visokim planinama. Čoveka iznenadi kad se pred njim ukaže tako veliko naselje usred Šar–Planine, na visini oko 1.400 m.

Postanak naselja.

Postanak i razvitak Broda na ovoj visini uslovili su bogati i prostrani pašnjaci, koji su iz ovog mesta najpristupačniji. Osim toga, Brod je ispod prevoja preko koga vodi put iz Gore za Tetovo, te je na ovom važnom putu bio i karavanska stanica i stočno tržište.

Istorijat naselja.

Pominje se kao naselje još u Srednjem veku. Car Dušan dao je Brod sa ovim međama manastiru Sv. Arhangela 1348 godine.

Zemlje i šume.

Mnogi od starih naziva su do danas očuvani: Slap, Oblo, Milčeva Bačila, Stratorje, Gozd, Čiste, Borska Šuma kod Orćuše. Pitanje je gde je „Drugi Brod“? Po tradiciji Brođana Stari Brod je bio u Orancu na prisojnoj strani, 1,5 km nizvodno od današnjeg naselja. Pošto je prvi Brod morao biti ovde gde i današnji, najverovatnije je da to drugo naselje treba tražiti u Dikancu, i to u Prisoji kod crkvine, na granici Broda i Dikanca.

Oko Broda su njive koje dopiru do visine od 1.750 m. Pojedini krajevi ovog zemljoradničkog pojasa nose ova imena: Ograđe, Slepca, Prisuje (Prisoje), Patelejica, Popov Rit, Božanin Grob, Razalen, Breza, Bres, Koačevica (Kovačevica), Miterce, Popka, Gracki Kamen, Ušelejca, Sredoka, L'ka (Luka), Vrh, Toplec, Crni Do, Đikamenica, Crkviče, Gorčin Kamen, Rasceplenik, Breze, Kravare, Pavlića, Muca.

Brođani imaju prostrane i vrlo travne planine kojima se zasnivalo njihovo bogatstvo. Njihovi nazivi su: Roša Ćelepino, Čubrićevo, Bela Strava, Šutman, Milevo, Staro Gnojište, Kačina Glava, Carejec, Pavlića, Oblo, Doutaša, Jelica, Štirenika, Guedara (Govedara), Trpeznica (sa koje se vidi Skoplje), Koteo, Čeren, Crmnica, Duška Reka, Štedin, Seteska (Suteska), Rila, Proklja, Mavra, Stoga, Igranoica.

Tip naselja.

Današnji Brod liči na gradsko naselje. Između kuća su mnogobrojni krivudavi i dosta tesni sokaci. Iako na prvi pogled dosga homogen, Brod je bio podeljen u mahale, koje su nosile naziv nekog čuvenijeg čoveka, osnivača: Lajkova, Macina, Lokanova, Hadži-Hasanova, Milova, Čučulova, Bećirska, Bajmakona i Hadžijina. U Brodu postoje dve džamije. Prvu je podigao Ahmet–aga „borac za veru" 1785 g.

Vode.

Najglavniji su izvori u Brodu: Lajkoica (česma), Dautič, Gornja Česma, Manestički Izvor (Nevestački izvor), Vragova Vodenica (izvor), Šinanoica, S'teska (Suteska). U Brodu ima nekoliko vodenica od kojih su neke napuštene. One nose nazive negdašnjih sopsgvenika: Đurđeva, Avramova, Tomeva i druge vodenice i vodeničišta.

Ostali podaci o naselju i  starine.

Kao što se vidi, svi ti nazivi potiču od predaka današnjeg stanovišta. Neki od ovih su i vezani za hrišćanska lična imena. To nije čudno, kad se uzme u obzir da su Brođani poslednji od svih Gorana prešli iz pravoslavne u muslimansku veru. Uostalom, o tome svedoče ostaci crkava i grobalja.

U Brodu, gde je danas zdravstvena stanica, videli su se još 1937. godine zidove pravoslavne crkve i na njima ostatke fresaka, Ova crkva je bila posvećena sv. Nikoli. Pričaju stari Brođani, da su viđali babu Božanu, poslednju krišćanku u Brodu, kada je još sa dve-tri žene palila sveće na zidinama ove crkve. Na brdu Pantelejci je staro srpsko groblje, gde je sahranjena i ova Božana, po kojoj se ovo mesto i zove Božanin Grob. Ispod sela na mestu današnjeg stočnog groblja bilo je „kaursko groblje“.

Poreklo stanovništva.

U Brodu živi mnogo nerazgranatih rodova, jer se stanovništvo neprekidno iseljavalo. Štaviše od mnogih rodova nije ostalo nikoga. I y Brodu, kao i u svim drugim goranskim selima, glavni deo stanovnika su starosedeoci. ali ima nešto i doseljenika iz drugih oblasti koji su ovde davno došli.

Današnji rodovi u Brodu su:

-Lekovci, 4 k. (od njih su pravoslavni Kostići u Prizrenu);

-Čučulovci, 10 k. (imaju pravoslavne rođake u Prizrenu);

-Lajkovci, 8 k., -Tomovci, 6 k.; -Pomakovci, 13 k.; -Bogdanovci, 10 k.; -Milenkovci, 18 k.;

-Lilovci, 8 k; -Smiljanovci (Paskinci i Ćunkovci), 6k. (ima ih i pravoslavnih u Prizrenu);

-Veljanovci, 4 k.; -Koljovci, 3 k.; -Maznikarovci, 7 k.; -Carovci, 18 k.; -Lilovci, 8k.;

-Smiljanovci (Pasninci) (rod su sa pravoslavnim Ugarevićima u Prizrenu);

-Avramovci, 2 k.; -Trkaljačovci, 5 k. (rođaci Avramovaca); -Macinci, 13 k. (ima ih i u Prizrenu);

-Kokica (Koklicinci), 2 k.; -Šatinci, 8 k.; -Mandakovci, 6 k.; -Bajmakovci, 6 k.;

-Pupevci (Popovci – popovskog porekla), 4 k.; -Đurđevci, 1 k.;

-Ćamperovci (Đolevci i Džavčići), 15 k. (rod su sa Milenkovcima);

-Maslarovci (doseljeni, ne zna se odakle), 10 k.;

-Cakovci, 6 k. (doseljeni iz nepoznatog kpaja); -Rahtevci, 8 k.; -Gazinski, 2 k.; -Kopačevci, 3 k.;

-Kučkarevci, 6 k. (imaju rođake pravoslavne vere u Prizrenu);

-Kečačevci, 5 k.  (misli se da su poreklom Turci);

-Ljokanovci, 7 k.; -Muševci, 5 k.; -Trupčevci, 5 k.; -Punjevci, 2 k. (iseljeni u Tursku);

-Veljaševci, 4 k.; Sebinci, 3 k.; -Torbinci, 28 k.;  -Ćunkovci, 1 k. (ima pravodlsvnih Ćunkovića u Prizrenu);

-Čučinci, 2 k.; -Kangovci, 5 k.; -Šokarovci, 3 k.; -Čekanovci, 6 k.; -Šišovci.5 k.;

-Kalinkovci 5 k .; -Krtovci, 4 k.; -Kozinci, 4 k.; -Kozarovci, 4 k.; -Cujkovci, 3 k.;

-Štičarevci (Hadžinci), 2 k.; -Ćaićevci, 5 k.; -Kangovci, 2 k.; -Atulinci, 7 k.;

-Prcanovci, 2 k.; -Žilevci, 4 k.; -Zizinci- Zize (Kucovlasi), 8 k.; -Aklevci, 8 k.;

-Rendovci (Rende) 5 k.; -Limančevci, 4 k.; -Butalenovci, 1 k; -Poležinci, 1 k.; -Skenderovci, 8 k.;

-Ačankinci, 4 k.; -Baliboginci 9 k.; -Prdljevci, 1 k.; -Mentovci, 2 k.; -Šutinci, 2 k.;

-Lalinci 1 k.; Kiprinci, 4 k.;  -Eminčevci, 2 k.; -Šutrakovci 7 k.; -Lomarevci, 7 k.;

-Džadžinci, 1 k.; -Ćajići (Đurđevci) 5 k.; -Džamperovci, 6 k.; -Šolinci, 5 k.; -Kotlarovci, 5 k.;

-Vesilovci, 4 k. i:

-Hatema (Bufle), 1 k.; doseljeni pre pet pojaseva zbog krvi iz sela Atmadže kod Prizrena.

IZVOR: Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

The post Poreklo prezimena, naselje Brod (Gora) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva sela Bačka (po knjizi Baćka), opština Gora – Prizrenski okrug. Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

Položaj sela.

Selo je zbijeno na maloj zaravni s leve sgrane Brodske Reke, oko 300 m iznad njenog korita.

Postanak sela.

Sudeći po tome što se ne pominje u Arhanđelskoj hrisovulji, izgleda da je Baćka postala nešto kasnije.

Zemlje i šume.

Ovo naselje je dosta nepristupačno saobraćaju; njive i livade su takođe na strmim stranama i izložene su jakoj eroziji. Pojedini krajevi seoskog atara nose ova imena: Ograđe (okućnice), Zametale, Sredok, Pype, Lisičina Dupka, Pešterka, Krćeve Njive, Grašišta, Zamitan, Gumno, Dlga (Duga), Mlaka (njive), Roda, Livada, Grupčica, Zabosovo, Mirine Livade, Plaljšne. Planine i pašnjaci su: Slap, Oblo, Kolin Rid, Strane, Crni Vrh, Prisojšše, Stratorje i Bigor.

Vode.

Izvora ima dosta po celom seoskom ataru. Najglavnije su vode: Gornja Česma, Atinska Česma, Čobanska Česma. Goleme Buke (bukve), Smrdljiva Česma, Đurka (iza sela), Dautova i Selimova Česma. Sem toga, Baćka koristi Brodsku Reku za pojila i pokretne vodenice. Ranije, dok je u Baćkoj bio razvijen puškarski zanat, na reci su postojali točkovi za pokretanje burgija.

Tip sela.

Baćka sada ima 54 kuće, dok je pre 1912 g. u njoj bilo 82 doma. Sadašnje selo se deli u mahale: Hašinovsku, Atinsku i Ajrovsku.

Poreklo stanovništva.

Rodovi u selu su:

-Dobinci, 16 k.;

-Atinci, 12 k.;

-Odovci, 10 k,;

-Jusovci, 8 k.; i:

-Derviševci, 8 k. Kažu da su starosedeoci, osim Derviševaca, koji su došli iz Elbasana pre 160 godina kao puškari.

IZVOR: Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

The post Poreklo prezimena, selo Bačka (Gora) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva sela Gornja Rapča i Donja Rapča (po knjizi Rapča), opština Gora – Prizrenski okrug. Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

Položaj sela.

Rapča je u dolini Rapčanske Reke, koja ističe iz Koritnika i uliva se u Reku. Ima vrlo povoljan položaj: ca jedne strane je šumoviti Koritnik, a ca druge, prilično široka od vetrova zaklonjena, dolina oko reke. To je bilo od uticaja da se tu održi važno naselje od Srednjeg veka do danas.

Istorijat.

Car Dušan je bio dao Rapču manastiru Sv. Arhangela Gavrila i Mihaila c popom Glavatom i popom Rajkom i njihovim rodom i baštinama. Tom prilikom u povelji su određene i međe sela.

Zemlje i šume.

Atar Rapče je dosta prostran. U njemu su krajevi koji nose nazive predaka današnjeg stanovništva. Utrine između Kukoljana i susedstva atara nazivaju: Svinjaska Rupa. Petrova Njiva, Marinac (između donje i Gornje Rapče), Marićeve Njive, Krš Marića i Marićeve Vodenice, Kovačeve Njive.

U Gornjoj Rapči su krajevi: Poljena (njive i šume), Krvoklaka i Rupje (šume), Crven Kamen, Ravnište (pašnjak), Belo Polje (njive), Urvište, Pojat (brdo), Golem Pažić, Bogdanov Pogok (prema Bučju), Srteš, Štežno i Livađe, Brzi Potok (šuma), Korita, Stupišta (njive), Studenac, Kilaec, Kapeš (šuma).

Vode.

Glavne Vode su sem reke: Studenac, Hasanov Izvor, Izvor, Hasanova Česma i Citin Kamen.

Starine u selu.

U Rapči ima ostataka iz starije prošlosti, pre prelaska današnjeg stanovništva iz pravoslavne u muslimansku veru. U Marincu, kod današnje škole, bila je pravoslavna crkva posvećena sv. Petki i groblje oko nje. Ispof Donje Rapče, do reke, vide se ostaci neke stare građevine.

Tip sela i poreklo stanovništva.

Rapča se deli po položaju na Donju i Gornju Rapču, a ove na mahale.

U Donjoj Rapči, koja je mlađa od Gornje, mahale su: Malenkovska, Bričkovska i Surdulovska, nazvane tako po rodovima koji u njima žive.

-Bričkovci, 20 k., i:

-Surdulovci, 15 k., kažu da su starosedeoci;

-Malenkovci, 20 k., poreklom su iz podrimskog Haca; dobegli su da bi izbegli krvnu osvetu.

Gornja Rapča ima četiri mahale i četiri bratstva:

-Pačarizovci, 18 k.;

-Balabanovci, 21 k.;

-Kuačevci (Kovačevci), 16 k. i:

-Ibrovci (Šuke), 80 k.

I u Rapči je, kao i u drugim gorskim selima, stanovništvo dosta opalo. Samo 1917. godine za vreme austriske okupacije, u njoj se od gladi zatrlo 14 kuća.

IZVOR: Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

The post Poreklo prezimena, sela Gornja Rapča i Donja Rapča (Gora) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva sela Gornji Krstac i Donji Krstac* (po knjizi Mali i Veliki Krstac), opština Gora – Prizrenski okrug. Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

Položaj sela.

Mali i Veliki Krstac su dva naselja na zaravnima ispodKoritnika. Oba se pominju kao jedno selo u hrisovulji Sv. Arhanđela.

Mali Krstac.

Selo je grupisano naselje oko vrela koje e y sredini sela. Iznad naselja je šumoviti Koritnik, dok je veći deo seoskog sinora ispod sela. Dakle, selo ima takav položaj da može lako koristiti vodu, planinu i utrinu koji su podjednako udaljeni od naselja.

Zemlje i šume.

Topografski nazivi krajeva y „sinoru“ sela su: Brusoi (Brusovi), Prosišta (njive), Košare, Oboti, Osue (Osoje), Bev Ridec (Beli Rid), Pripuzen (njiva), Šotarov Dof, Gornji Dof (njive), Kocarevo (utrine i njive), Baridec, Zabev (Zabel), Rudina, Lozje (ispod sela do reke). Sa leve strane reke su Bilje... (šuma), Budeva Njiva, Svinjski Vir i Mlajistin Kamen (Hevestin), zbog kojih se spore oko međa. sa Kukoljanima. Planina je Koritnik i u njemu ovi krajevi: Livadica, Bačilišta, Sreni Rit (Srednji), Tringalo, Gušajce, Upalenik (Opaljenik) i Borče.

Vode.

U selu ima dosta izvorske vode: Studena Voda (vrelo koje okreće vodenice), Korito kod (Klena), Pripuzenj (česma između M. Krstaca i Rapče), Vodoteč (česma u šumi Zabev), Azaričini Češmiče igd. Nasuprot podnožju, gornje strane Koritnika su siromašne vodama, zbog čega se ne može za vreme leta osgajati sa stokom u ovoj planini.

Starine u naselju.

Ostaci iz prošlost su staro „Kaursko groblje" i crkvina na mestu Rudini, koja se pominje u pomenutoj hrisovulji kao granica između Rapče i Krstaca.

Tip naselja.

Mali Krstac se deli na tri mahale: Gornju, Donju i Bučalenovsku.

Poreklo stanovništva.

Starinački rodovi su:

-Ramadanovci, 15 k., i:

-Abdulovci, 15 k.,

Doseljenici su:

-Mustafovci, 25 k. Došla dva brata iz Hasa u Podrimlju; jedan se nastanio u Malom, a drugi u Velikom Krstacu od koga su:

-Sulejmanovci-Mustafovci; naseljeni ou u Bučulenovskoj Maxali, koja nosi naziv nekog ranijeg roda.

Veliki Krstac.

Ovo selo je dva km jugozapadno od Malog Krstaca; smešteno je na stenovitoj zaravni koju su raščlanili viloviti potoci, tako da je i naselje utroženo. Položaj Velikog Krstaca je isti kao i Malog. Iskorišćuje, sa jedne strane, šumu na Koritniku, a sa druge, prostor ispod sela sve do reke.

Zemlje i šume.

„Sinor“ sela je svuda oko naselja. U njemu su ovi krajevi: Ratajske Njive, Ograđe („okućnice“), Krušeica, Čadora, Sulešnja Ravenj (njive), Ratisko (njive), Livađe, Lozje, Vuke (Bukve), Petro–Polje (njive), Mačkino Dare, Pantelevac, Zasela (pašnjak), Kaluđerci (njive), Jevtinci (planina), Ćulja, Boroec, Belača, Košarišta, Joha (njive), Subašina Padina. Planina je Koritnik i u njoj ovi krajevi: Ornice. Čadelovo Bačilišta, Zapodac, Jefitnica (česma) i Livadice (pašnjak Velikog i Malog Krstaca).

Vode.

Vode u selu su: Studenac i Strejna Voda, koja služi za pojilo. Od Strejne Vode teče potok koji presušuje.

Starine u naselju.

Na brdu Pantelevac bila je nekada crkva od koje se vide tragovi. Sudeći po imenu, bila je posvećena sv. Pantelejmonu. I na brdu Đuli takođe se vide ostaci stare crkve.

Poreklo stanovništva.

Stari rodovi u Velikom Krstacu su:

-Žilinci, 16 k.

Doseljenici su:

-Smajilovci i Čadelovci. Smajilovci, 15 k., rod su sa Mustafovcima iz Malog Krstaca (doseljeni iz Hasa). Čadelovci, 9 k., doseljeni su iz sela Šipovca kod Tetova kao stočari; potuno su se izjednačili sa starosedeocima.

-Mangovci, 2 k.; za njih u selu kažu da su ciganskog porekla, što ne mora biti tačno, jer se često dešava da nekoga koji nema veze ca Ciganimaa nazovu tako po zagasitoj boji.

IZVOR: Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

The post Poreklo prezimena, sela Gornji Krstac i Donji Krstac (Gora) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva sela Šainovac (po knjizi Šainovac - Sokolovac), Grad Prizren – Prizrenski okrug. Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

Položaj sela.

Ovo selo je u Gori, ali se ono u etničkom pogledu razlikuje od goranskih sela; naseljeno je Albancima. Šainovac nije pod ovim imenom postojao u Srednjem veku. Ovo se vidi iz toga što je njegov atar bio tada u sastavu sela Radeše. Docniji doseljenici koji su naselili Opolje prodrli su i u pravcu Gore i na jednoj kamenoj kosi osnovali današnje naselje. Naselje je na stenovitoj čuki odakle je zgodan pogled na sve strane; a ispod sela je „Polje“, odnosno prostrana fluvioglacijalna terasa, po kojoj su njive i utrine.

Zemlje i šume.

Topografstš nazivi mesta u Seoskom ataru su utlavnom ostali od starijeg srpskog stanovništva: Lovka (livadei njive), Dubrava (pašnjak i njive), Ržanike (livade do potoka), Reka, Bosna, Ravništa (njive), Zuč (šume i livade), Mejdan (ravan kod groblja), Zabeli Lojes (šuma), Stenica, Šulaja (njive), Zabeli Kišes (Crkvena Šuma), Livada Priftit (Popova Livada), Garčica, Fuša (Polje), Sredne Brdo, Vatojza. Njihova je planina u Šari; nju albanski stanovnici zovu Guri Kuća, a srpski Crveni Kamen.

Vode.

Izvori su retki i presušuju. Da bi se naselje održalo na ovom mestu, dovedena je voda za piće iz mesta Bosna. Osim toga, u najnovije vreme izvedeni su i kanali za navodnjavanje iz Radeške Reke.

Tip sela.

Šainovac je grupisane naselje; deli se na mahale po rodovima: Trikaj, Hasalar, Kamerogaj, Cakaj, Kozaj, Idičaj, Topalaj. U selu ima sto domova.

Poreklo stanovništva.

Preci današnjih stanovnika su doseljeni i to:

-Koze, 18 k., doseljeni iz Mata u Arbaniji;

-Cakaj - Cakovci, 15 k., došli iz Ujmišta kod Tetova a tamo iz Hasa;

-Hasalar, 10 k., su iz Rogova u Đakovičkom Hasu;

-Topalaj, 9 k. su iz Topoljana u Ljumi;

-Kameragaj, 12 k. i:

-Trikaj, 8 k., nepoznatog su porekla. Sudeći pa tome što imaju zemlju u ataru raseljenog sela Glivnika, verovatno su neki i otuda doseljeni.

Svi stanovnici Šainovca govore pored albanskog i srpski; ni u drugom se ne razlikuju od Gorana(ca).

Na to su uticali mešovito srpsko–arbanaško poreklo i svakodnevni dodir sa Goranima.

IZVOR: Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

The post Poreklo prezimena, selo Šainovac (Prizren) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva sela Brodosavce, Grad Prizren – Prizrenski okrug. Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

Položaj sela.

Selo je na obodu polja, na mestu gde se sastaju dva potoka koji dolaze ispod vrha Šar–Planine. Naselje je na nanosima reke, koja ponekad plavi jedan deo sela.

Vode, istorijat  i starine u selu.

Iznad sela se izdižu planinske strane bogate pašnjacima, a ispod sela plodna ravan. Na samom mestu gde reka silazi u ravan ima dosta vodenih padova na kojima je podignuto 11 vodenica. Ovakav položaj je bio uvek povoljan za naselje. U njemu je Kukli–beg podigao turbe, džamiju, dvor i vodovod. Dvor je bio u Begljaru (Kukli–begu), pola kilometra od sela Brocosavca. Tu se sada od starog „saraja“ još vide temelji, ostaci vodovoda i Česma Sarajit (Sarajska Česma). U turbetu, koje je podigao Kuš-beg, vidi se grobnica njegove dece i žene. Pored turbeta je sahranjen neki prijatelj Kukli–bega koji je došao iz Skoplja u rocte i tu umro, što se vidi iz nadgrobnog spomenika.

Zemlje i šume.

Plodni krajevi ispod sela koji se navodnjavaju su: Ključ, Reka Kukit i Vakuf. Na 2 km u ravni ispod sela je Zinovo. Strane iznad sela, na kojima se seje ječam, raž i ovas, nose naziv Šumljak. Planine: Guri Vive, Guri Prdarda, Kari, Šulemetica i Šterpovo, udaljene su od sela 3 časa hoda.

Tip sela.

Brodosavce se deli na mahale po rodovima. Kao mahalu treba uzeti Begljar, jer je u neposrednoj blizini.

Poreklo stanovništva.

Preci većine današnjih redova su ovde doseljeni na imanje Kukli–bega.

Rodovi po kojima ce i mahale nazivaju ovi su:

-Čin, 30 k. i:

-Daš, 10 k., su došli iz Mata;

-Babahasan, 20 k., su došli iz Skoplja;

-Imam Mahala (Odža Mahala), 25 k., su došli iz Skoplja ili Turske;

-Kukli–beg, 20 k., kažu da je predak došao iz Orsona na granici Rusije. Stanovnici ove mahale smatraju da su rod Kukli-bega, što nije sigurno.

-Čapljak, 15 k.,

-Tumaj, 15 k., i:

-Duraj, 13 k., su došli su iz Haca;

-Dedaj, 15 k., su iz Arbanije;

-Korlać, 8 k., su nepoznatog porekla;

-Kuti, 12 k., su nepoznatog porekla;

-Šifta, 15 k., su nepoznatog porekla i:

-Đuzel, 10 k.,  su nepoznatog porekla.

IZVOR: Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

The post Poreklo prezimena, selo Brodosavce (Prizren) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva sela Zaplužje, Grad Prizren – Prizrenski okrug. Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

Položaj sela.

Ovo selo se pominje u hrisovulji Sv. Aranđela pod imenom Zaplužana. Leži na blagim stranama i zaravnima u izvorištu Reke.

Tip sela i vode.

Naselje se deli u tri dela, koji su jedan od drugoga udaljeni 300-500 m. To su „Mahala“, Tumčina i Rihnak. Ove dve poslednje, koje su c desne strane potoka, imaju česme, a „Mahala“ bunare.

Zemlje i šume.

Glavniji krajevi u seoskom ataru su: „Sejište“ (Selište) (njive i livade); Tešije (livade), Ara Gat (Dutačke Njive), Rihna (njive), Ravna (livade), Maslar i Brinja (brda), Preslop (kojim vodi put za Sredsku), Livade Pljak (Stare Livade).

Planine sela Zapluzja su: Gropas Zaplužja (Zapluna Gropa), Ugaret (gde su letnje kolibe i njive); naziv je došao od ugari, jer se svake druge godine zemlja gari, Brežda (šuma i pašnjak).

Poreklo stanovništva.

Preci današnjeg stanovništva su doseljeni iz raznih krajeva pre 150—200 godina.

Rodovi u „Mahali“ su:

-Karađos, 14 k., su doseljeni iz Roglje - sela između Tetova i Skoplja. Otuda dobegla tri brata zbog ubistva; broje otada sedam pojaseva.

-Šehaj, 12 k., su došli iz sela Barlovca u Ljumi.

-Nadel, 14 k., su sr doselili iz Šipkovice blizu Tetova.

U mahali „Rihnak“ su:

-Rihnak, 28 k., doseljena dva brata iz sela Rihna kod Prizrena.

U mahali „Tumčina“ (ili „Tupčina“) su dva roda:

-Dona, 2 k., su došli iz Kačanika,

-Hamzaga, 12 k., ne znaju svoje poreklo.

IZVOR: Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

The post Poreklo prezimena, selo Zaplužje (Prizren) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva sela Zrze, opština Orahovac – Prizrenski okrug. Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

Položaj sela.

Zrze ili Zrzevo, kako se pominje u hrisovulji kralja Dečanskog, leži u izvorištu Zrzevskog Potoka na sgrani brda Rudine.

Zemlje i šume.

Krajevi oko sela su: Rudine (pašnjak), Šulan (njive), Culjan, Špat (njive, šume i pašnjaci), Kljušes (pašnjaci).

Vode.

U selu ša dosta vode za piće i napojište stoke, ali njihov potok ne može da pokreće vodenice. Glavne vode su: Topila i česma kod Starog Groblja.

Tip sela.

Zrze se deli na dve mahale: Karadža i Donja Mahala ili Poštar. Jedna od ove dve mahale, koje su izdvojene jedna od druge, zvala se po Jastrebovu Previša i imala je 10 kuća.

Poreklo stanovništva.

Pričaju da je ovo selo imalo nekad 80 kuća. Zbog pomora ostale su samo dve kuće, čija su čeljad pobegla u Šainovačku Planinu. Od njih je današnji rod:

-Karadže, 27 k., koji su, kažu, doseljeni odnekuda pre 200 godina.

IZVOR: Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

The post Poreklo prezimena, selo Zrze (Orahovac) appeared first on Poreklo.

Selo Mosna nalazi se na desnoj strani Porečke reke (na utoku Mosnjanskog potoka u tu reku), na 2,5 km uzvodno od njenog ušća u Dunav. Udaljeno je 8 km od Donjeg Milanovca. Staro je oko 250 godina. Na vreme Turaka kao da podsećaju toponimi u okviru sela ― Begova i Begluka, a na dalju starinu kao da nema uspomena. Zbijeni deo Mosne, godine 1963, imao je 110 kuća. Ostalih 130 seoskih kuća razasuto je po salašima prostranog brdovitog i zatalasanog seoskog atara. Kroz „selo”, to jest zbijeni deo Mosne, prolazi kolski put koji povezuje Donji Milanovac i Negotin. Tu su i škola i crkva. Na periferiji sela, nedaleko od Porečke reke, nalazi se i seosko groblje.

Četrdeset i dva domaćinsta imaju u Selu kuću, a negde dalje, na imanju, i „salaš”. Takva domaćinstva ponekad žive predvojeno: u Selu i na salašu. Međutim, sve stambene zgrade, bilo one u Selu ili na imanju (salaš) „numerisane” su, stoga se i javlja prividno veći broj domaćinstava nego što ih stvarno ima u selu. Za prelazak preko reke, do imanja i salaša, postoje tri žičana mosta.

Razvitak naselja. Mosna je početkom XVIII stoleća imala 10 kuća; tada se prvi put i pominje. Naime, prva pisana vest o ovome selu, koliko je nama poznato, javlja se 1723 ―1735. godine. Tada je pomenuta kao seoce parohije Poreč (D. Ruvarac, Mitropolija beogradska oko 1735. Spomenik SKA 42, Beograd 1900, 128, 152). Pa i krajem toga stoleća (1783) u izveštajima austrijskog uhode F. Pokornog, Mosna je imala 10 hrišćanskih porodica (čije su kuće bile, izveštač ističe od šiblja napravljene i zemljom oblepljene) (D. Pantelić, Vojno-geografski opis Srbije pred Kočinu krajinu od 1783 ― 1784, Spomenik SKA 82, Beograd 1936, 27. Videti i Glas SKA 103, Beograd 1933, 133).

Godine 1828. Mosna je brojila 47 kuća, godine 1900. bilo ih je 111, sa 559 stanovnika.; godine 1910. evidentirano je 130 kuća sa 641 stanovnikom; 1921, bilo ih je 134, sa 565 stanovnika; 1931. 173 kuće sa 747 stanovnika; popisom 1948. obuhvaćeno je 206 i 923 stanovnika; 1953. 216 kuća i 916 stanovnika i 1961. godine 240 kuća sa 1027 stanovnika.

Od godine 1888. selo ima i osnovnu školu. Posle drugog svetskog rata, do 1956, bila je to šestogodišnja, a sada je opet četvorogodišnja škola (oko 80 učenika). Ima i pripremno odeljenje (25 učenika). Od godine 1901. selo ima i crkvicu (koja je jedno vreme koristila i stanovnicima Golubinja, Miroča i Toponice). U selu postoje i dve kafane, dve prodavnice i tri kovačke radnje.

Stanovnici ovoga naselja kažu da ime njihova sela dolazi po nekom mostu. Za prelazak s jedne strane Porečke reke na drugu svagda je bilo potrebe. Ali, po kadašnjem i kojem mostu je ovo ime dato, teško je reći. Mada narod često ima svoja posebna etimologisanja u tumačenju pojedinih reči, u ovom slučaju, čini se da ima prava.

Stanovništvo Mosne je vlaškog govornog jezika, koje se iskazuje za Srbe. Jedina dva stanovnika sela, kojima je srpski maternji jezik, jesu Ljubisav Dragojević, rodom iz Štubika i Milutin Branković, rodom iz Svrljiga. To su već stari ljudi, a svojevremeno su u ovo selo došli kao domazeti. U Mosni ima i šest porodica Roma. Pripadaju takozvanim „vlaškim” Romima jer im je maternji govor vlaški.

Najstarija porodica u selu je, kako nedovoljno očuvana tradicija kazuje, Balaćoni, koji su doseljeni pre 4―5 generacija iz mesta Balaća, u Rumuniji. Posle njih su doseljeni Bardakići, Milosavljevići, Poljakovići, Simeonovići, (za ove se kazuje da su iz Berezaske u Rumuniji). Ove porodice su najbrojnije pa se verovatno zato i misli da su one najpre došle. Da je ovo stanovništvo doseljeno iz Vlaške potvrđuju i ova prezimena: Barbulovići, Mikulovići, Caranovići, Niculovići, Žurževići, Lapadatovići. Neka vlaška prezimena vremenom su posrbljena. Tako su od Balaćona delom nastali Nikolići. Đorđevići su se ranije prezivali Paursu. Braća Svetozar i Živojin svoju genealogiju danas ovako kazuju: otac im je bio Traila, ded Marko, praded Đorđe, prapraded Ilija i čukundeda Pavle. Misle da je Pavle bio sin Ursulov pa da je zato i dobio prezime Paursu. Petar Nikolić, kafeđija iz Bosne, ovako navodi svoje pretke: otac mu je Stanimir, ded Petar, praded Nikola, a prapraded Jon čiji se otac opet zvao Nikola. Pored Nikolića, od Balaćona su nastali i Petrovići i Simonovići. Paunovići su se ranije prezivali Paljaconi. Trailovići su bili Bužoronji. Neke porodice su ovde doseljene iz susednih sela. Tako, na primer, Jovanovići su došli iz Korbova, a Barbulovići iz Plavne.

Zanimljivo je da Poljakovići, koji slave sv. Petku, vezuju svoju starinu za Poljsku. Ili je ovo prezime dobijeno po tome što je neki od njihovih predaka bio Poljak? Reljići (sv. Arhanđeo), koje su ranije nazivali „Arnautima”, kazuju da su im preci došli od Prizrena. I inače su ranije po Srbiji doseljenike iz pravca Arbanije ( „Arnautluka” ) nazivali Arnautima.

U novije vreme nije bilo primetnog ni doseljavanja niti odseljavanja, osim po kojeg domazeta koji je nastanjen u selu ili odseljen iz njega. Tako je uglavnom bilo sve do konačne odluke o građenju HE „Đerdap”, zapravo do njene intenzivne izgradnje.

Kao i u susednim selima Ključa i uopšte severoistočne Srbije, i u Mosni se govori vlaškim jezikom. Među starijim ženama postoji znatan broj onih koji ne znaju srpski. Da bi lakše pratila nastavu u školi (koja se obavlja na srpskohrvatskom jeziku), dece prve godine pohađaju takozvani „pripremni” razred. Poznato je da u vlaškom govoru ima znatan broj slovenskih reči. Na primer, za šamiju kažu krpa, za kecelju ― opreg, za sito ― s'ta, za cepanicu ― capljiga, za prag ― pragar, zvono ― klopot, niti ― ica itd.

Stanovništvo Mosne živi od zemljoradnje i stočarstva. Ravni deo zemlje, pored same Porečke reke, nizvodno do Dunava, veoma je plodan. Tu se najviše seje kukuruz i pšenica. Seju „crvenku”, ili rumunsku pšenicu, a u novije vreme počeli su da seju „talijanku”. Selo ima 460 ha oranica, livada nešto manje (340), a najviše njihove zemlje je pod šumom (2670 ha). Od stoke najviše gaje ovce i goveda. Konja u selu ima vrlo malo (svega 8.). U novije vreme počeli su da nabavljaju svrljišku pasminu ovaca, koja je krupnija i uopšte bolja od njihove. Zemlja se radi starinskim oruđima. Na salašima se još dobrim delom ore ralom, a letina se prevlači drvenim kolima, koja nemaju ni jednog metalnog dela. Pojedinci prodaju drvo i drvenu građu, jer imaju srazmerno dosta šume. Drvenu građu odnose i u Negotin. Desetak stanovnika sela pomognu se i lovom. Najviše se love zečevi i veverice. Poneki odlaze i u ribolov (na Dunavu), ali se to čini više uzgred. Vrednije i siromašnije žene privrede i predenjem, pletenjem i izradom vezanih predmeta. To rade za novac ili „na pola” . U novije vreme, otkada je nastala obilna izgradnja kuća, pojedinci rade kao zidari, stolari i uopšte majstori. Doduše, više u okvirima samoga sela.Trojica mosnjanskih Roma rade kao kovači. Pet stanovnika Mosne bave se i sviranjem. Tri domaćinstva iz sela imaju vodenicu (lopatare), a nekoliko i obične potočare. Jedan vlasnik poseduje i malu vunovlačaru. U vreme jesenjih radova pojedinci odlaze u Banat u pečalbu. Svoje proizvode (mlečne, jaja, krompir i, ređe, voće), koliko ih imaju za prodaju, stanovnici Mosne odnose u Donji Milanovac. Stoku odgone na vašare u Donji Milanovac. Negotin, Brzu Palanku, kao i na seoske lokalne vašare u Rudnu Glavu, Toponicu, Crnajku, Klokočevac i Štubik. Poneki donose povrće (paprike i kupus) i piće iz Brze Palanke. Ovo tamo obično trampom dobiju za krompir (kilogram krompira za litar vina). Od pre nekoliko godina dobili su pravo da i u svome selu održavaju vašar dva puta godišnje (7. VIII i 10. X).

Izvor:

„Mosna“, Mirko R. Barjaktarović, Zbornik radova Etnografskog instituta, knj. 8, Beograd ,Etnografski institut SANU, 1976. (Podaci iz 1963 godine)

Popis stanovništva i imovine sreza Porečko-rečkog iz 1863. godine. Navedene su porodice i broj domanćistava.

Badrka - 6
Milosavljević - 4
Ilijić - 4
Voinović - 3
Paunović - 3
Nikolić - 3
Relja - 3
Milovanović - 3
Marković - 3
Adamović - 3
Stanković - 2
Petrović - 2
Cokić - 2
Dumitrović - 2
Simonović - 2
Dumitru - 2
Trailović - 2
Jovanović - 2
Vinu - 2
Poljak - 1
Stojanović - 1
Srbu - 1
Jonović - 1
Dimitrijević - 1
Kaleta - 1
Simeon - 1
Koleta - 1
Stankulović - 1
Đorđević - 1
Tekijanac - 1
Boznan - 1
Zarija - 1
Mijajlović - 1
Golubović - 1
Bosijok - 1
Belča - 1
Flora - 1
Ilić - 1
Gužugan - 1
Stefanović - 1
Mutu - 1
Stojković - 1
Barbulović - 1
Janković - 1
Gicić - 1
Pauča - 1
Mojsen - 1
Marica - 1

Ukupno domaćinstava - 82

The post Poreklo prezimena, selo Mosna (Majdanpek) appeared first on Poreklo.

Smilčić je selo u Dalmaciji (Ravni Kotari), severozapadno od Benkovca i istočno od Zadra. Administrativno pripada gradu Benkovcu.

Teritoriju sela odlikuje nizak kraški reljef, sa najvišom tačkom od 208 m. Smilčić se nalazi između Biljana Gornjih i Donjeg Kašića.

U Smilčiću se nalazi pravoslavna crkva Sv. Arhangela Mihaila iz 1984. godine i rimokatolička crkva Gospe od zdravlja iz 1869. godine.

Na popisu 1991. godine, Smilčić je imao 641 stanovnika, od čega 439 Srba (68,5%),  192 Hrvata (30%) i 10 ostalih.

Prezimena 1948. godine, sa brojem osoba (u zagradi) i krsnom slavom

Srpska prezimena

ARDALIĆ (46) – Sveti Stefan (prisutni u 18. veku)

BJELANOVIĆ (6) – Sveti Nikola

BOROVIĆ (7) – Sveti Georgije (prisutni u 18. veku)

VUJKOVIĆ (28) – Sveti Jovan

GAGIĆ (15) – Sveti Georgije (prisutni u 18. veku)

GRAOVAC (77) – Sveti Stefan (prisutni u 18. veku)

DRAŽIĆ (9) – Sveti Stefan

DUBROJA (2) – Sveti Nikola

DUKIĆ (6) – Sveti Nikola

ŽORIĆ (?) – Sveti Arhangel Mihailo

IVANIŠ (9) – Sveti Jovan (prisutni u 18. veku)

KURIDŽA (15) – Sveti Nikola (prisutni u 18. veku)

MRDALJ (36) – (prisutni u 18. veku)

MUCALJ (15) – Sveti Georgije (prisutni u 18. veku)

NEZNANOVIĆ (9) – Sveti Nikola

NONKOVIĆ (13) –  (prisutni u 18. veku)

RADMANOVIĆ (3) – Sveti Petar i Pavle

ŠAPONJA (7) – Sveti Arhangel Mihailo

ŠUŠAK (64) – Sveti Jovan (prisutni u 18. veku)

Hrvatska prezimena

ANIĆ (12) – (prisutni u 18. veku)

ARBANAS (67) – (prisutni u 18. veku)

BATUR (4) –

BUČIĆ (7) –

VIDOV (18) – (prisutni u 18. veku)

LONČAR (10) – (prisutni u 18. veku)

MARINOVIĆ (6) –

MILKOVIĆ (8) –

TARAŠ (13) – (prisutni u 18. veku)

ŠARLIJA (3) –

Izvori:

• Leksik prezimena SR Hrvatske, 1976, Zagreb
• Topografska karta Hrvatske 1:25 000, 1975.
• Benkovački sajt (www.benkovac.rs)

Priredio: Saradnik portala Poreklo Slobodan Zrnić

The post Poreklo prezimena, selo Smilčić (Benkovac) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva sela Knežica, opština Petrovac na Mlavi – Braničevski okrug. Prema knjizi „Mlava, Homolje, Zvižd“ (Naselja – Poreklo Stanovništva – edicija Koreni). Priredio saradnik Porekla Zlatan Stević.   Položaj sela Na odstojanju od jednog kilometra severo-istočno od varošice Petrovca, nalazi se selo gornjeg imena. Kuće seoske poređane su na obalama dvaju potoka i baš […]

The post Poreklo prezimena, Knežica (Petrovac na Mlavi) appeared first on Poreklo.

OPŠTE NAPOMENE:

Haplogrupa I2 je danas jedna od najmnogobrojnijih i najraširenijih haplogrupa na evropskom kontinentu, i verovatno najstarija haplogrupa nastala u Evropi. Najviše procente beleži u Jugoistočnoj Evropi, pre svega među južnoslovenskim narodima. Više od jedne trećine Srba pripada ovoj haplogrupi (~33-36%), a posebno visoke procente beleži kod hercegovačkih Srba (preko 40%).

POREKLO I MIGRACIJE:

Haplogrupa I2 nastala je pre nekih 25.000-30.000 godina (Yfull), najverovatnije na prostoru Evrope. Proistekla je, zajedno sa svojom sestrinskom haplogrupom I1, iz haplogrupe I, koja je bila zastupljena već kod nosilaca Gravetijenske kulture, jedne od najranijih skupina ljudskih populacija koje su naseljavale Evropu. Haplogrupa I2 bila je dominantna kod evropskih poznopaleolitskih i mezolitskih lovaca-sakupljača, koji su se nakon poslednjeg glacijalnog maksimuma (pre oko 16.000 godina) raselili širom Evrope, a pojavljivala se i u svim kasnijim periodima, doduše u ne tako visokim procentima.

SNP MUTACIJE: M438

MAPA RASPROSTRANJENOSTI:

STABLO:

PODGRUPE I ZASTUPLJENOST:

Haplogrupa I2a je karakteristična pre svega za evropske narode, mada se u tragovima nalazi i u nekim susednim oblastima, kao što su Bliski Istok i Cenralna Azija, međutim to je najverovatnije posledica migracija u bližoj prošlosti. Danas se, u vidu velikog broja svojih podgrana, javlja kod gotovo svih evropskih naroda, u manjem ili većem postotku. Najveće postotke dostiže u južnoslovenskim, i njima susednim zemljama: Bosni i Hercegovini (~55%), Hrvatskoj (~38%), Srbiji (~33%), Crnoj Gori (~31%), Rumuniji (~28%), Makedoniji (~24%), Sloveniji (~22%), Bugarskoj (~22%), Mađarskoj (~18%) i Albaniji (~13,5%). Visoke procente beleži i u Moldaviji (~24%), Belorusiji (~18,5%), Slovačkoj (~17,5%) i Ukrajini (~13,5%). (Eupedia). Ubedljivo najveći deo haplogrupe I2 u navedenim državama čini relativno govoreći jako mlada podgrana Y3120 (poznata i kao I2-Slavic-Carpatian, ranije I2-Dinaric), koja se vezuje za širenje slovenskih plemena u ranom srednjem veku. Jedina oblast u ostatku Evrope koja beleži visok procenat haplogrupe I2 je Sardinija (~39,5%), međutim za razliku od ranije navedenih oblasti, kod stanovnika Sardinije ubedljivo dominira grana L158/M26, koja je od grane Y3120 udaljena preko 18.000 godina. (Yfull)

I2b: L416

Za sada zabeležena kod svega nekoliko ljudi u svetu, sa udaljenih područja (Nemačka, Škotska, Italija, Iran) pa se o njoj za sada ništa konkretnije ne može reći.

I2c: L596

Takođe prilično retka grana, koja se još tokom paleolita podelila na dve grane, koje su danas geografski prilično jasno podeljene. Grana I2c1-S6635 je skoro isključivo evropska, zastupljena najviše u severnoj i zapadnoj Evropi, a poreklom je po svoj prilici iz Skandinavije, gde je pronađena u skeletu mezolitskog lovca-sakupljača. Sa druge strane, grana I2c2-Y16649 najveće postotke beleži na područji Anadolije i Južnog Kavkaza, kod Jermena, Turaka i Gruzina, a poreklom je najverovatnije od evropskih lovaca-sakupljača koji su prešli u Anadoliju i utopili se u pretke ranih anadolskih zemljoradnika.

I2a2a: M436>M223

Ovo je najzastupljenija grana I2 u najvećem delu Zapadne i Severne Evrope. Podgrana M284 se javlja skoro isključivo u Velikoj Britaniji i Irskoj, gde je prisutna još od neolita, a u tragovima se javlja i u Francuskoj, Nemačkoj, Portugalu i Norveškoj. Grana CTS10057>Z161 je najbrojnija podgrana ispod M223, i javlja se u obliku svoje podgrane L801 pretežno kod germanskih naroda, u Nemačkoj, Danskoj, Holandiji i Engleskoj. Grana CTS10057>L701 je takođe najzastupljenija u Zapadnoj Evropi, mada se u manjem procentu javlja i u Centralnoj i Istočnoj Evropi. Njena podgrana L701>P78>A427 javlja se kod nekih srpskih rodova (npr. kod dela roda Kovačana iz okoline Leposavića), i može se reći da je ovo najzastupljenija podgrana M223 kod Srba.

I2a2b: M436>L38

Jedna prilično retka grana, zastupljena u značajnijem procentu pre svega u centralnoj-zapadnoj Evropi (severna Italija, Švajcarska, jugozapadna Nemačka, Holandija i Belgija, Velika Britanija). Po svemu sudeći nosioci ove podgrane pripadali su staroevropskom stanovništvu, koje se u ranom bronzanom dobu utopilo u nadolazeća indoevropska plemena, a u kasnijim periodima se širila Evropom najpre kao deo (Proto) keltskih plemena, a kasnije verovatno i kao deo pojedinih germanskih plemena.

I2a1a1: P37>CTS595>L158

Ova podgrana je široko rasprostranjena, pre svega u Zapadnoj Evropi, a najviše postotke dostiže na Sardiniji (~39,5%), i među Baskima (~5%), dve specifične i izolovane populacije. Zanimljivo je da upravo Sardinjani i Baski beleže i najveće procente autosomalne komponente koja je bila karakteristična za najranije neolitske zemljoradnike, pa je verovatno da je ova grana bila zastupljena kod nosioca megalitskih kultura jugozapadne Evrope (Iberijsko poluostrvo, južna Francuska, severna Italija, Korzika i Sardinija) tokom kasnog neolita i eneolita (bakarnog doba).

I2a1a2: P37>CTS595>S21825

Zastupljena je u veoma malim procentima skoro isključivo u Zapadnoj Evropi, a najveći deo pripada jako mladoj podgrani L233, čiji najskoriji zajednički predak je živeo pre nekih 2100 godina, i koja je pretežno ograničena na prostor Velike Britanije.

I2a1b1: P37>M423>L161.1

Kolokvijalno nazivana i I2-Isles, u najvećem procentu se sreće kod Iraca (5-10%) i Škota (1-5%), mada se u tragovima sreće širom Evrope, od Španije do Skandinavije, Balkana i Baltičkih zemalja.

I2a1b2: P37>M423>L621

Ovo je najmnogobrojnija grana haplogrupe I2, iz koje proističe i podgrana CTS10228, najzastupljenija kod Srba i ostalih južnoslovenskih naroda. I2a-CTS10228 ili kako se ranije često nazivao “dinarik“, zbog njegove procentualne zastupljenosti u dinarskom basenu, je ujedno i najzsatupljenija haplogrupa među Srbima. Starije grane „dinarika“ su pronađene među stanovništvom zapadne Evrope, tačnije u slivu reke Rajne. Starost ove grane je, na osnovu Yfull-a 3.800 godina. Sam I2a-CTS10228 se deli na I2a-CTS10228*, grana kojoj za sada pripada Nemac iz Alzasa i I2a-Y3120 (YP196), kojoj pripada 99% cele I2a-CTS10228. Kako  vezujemo I2a-CTS10228 za etnogenezu Slovena, a očito I2a-CTS10228* u toj etnogenezi nije učestvovao, možda je realnije da govorimo o slovenskoj etnogenezi koristimo isključivo  I2a-Y3120, koji je migrirao ka centralnoj i istočnoj Evropi. Starost ove grane, na osnovu Yfull-a, je 2.200 godina.  Kao što možemo da vidimo, to je prilično mlada grana, koja je u genetskom smislu, proizašla iz „uskog grla“ (bottleneck).

I2 -Y3120 se deli na 4 osnovne grane:

1) Y18331

2) Y4460

3) Z17855

4) S17250

I2-Y18331 je zanimljiva grana, jer nam trenutni rezultati govore da ona nije učestvovala u etnogenezi Slovena, već se sa prostora istočne Evrope, inkorporirala u grčki etnos, a verovatno preko grčkog etnosa i u jevrejsku zajednicu. Tako da danas ovu granu nalazimo isključivo među pripadnicima grčkog i jevrejskog porekla. Grana je stara oko  2.100 godina. Skoro u potpunosti je predstavljena kroz granu A2512, koja se dalje deli na:

1)    A7134

2)    A10959

Grana A7134 se dalje deli na: V61, koja je prisutna kod Čuvaša i A14877, koja je ekskluzivno grčka. Starost grane je procenjena na 1.650 godina.

Grana A10959 je stara 2.000 godina i deli se na : Y66192, koja je prisutna kod Grka i Y23115 koja je ekskluzivno jevrejska. Y23115 se deli na grane:  A13655  i A11523. Obe su rasprostranjene među jevrejskom zajednicom na istoku Evrope.

Možemo zaključiti da ova grana Y18331 iz oblasti Zakarpatja, oko kraja stare ere ušla u grčki etnos, a da se zatim širila, ušavši i među Jevreje istočne Evrope i Čuvaše, u poslednjih 1.000 godina.

.............................................

I2-Y4460 je grana koja je zastupljena u najvećem broju kod istočnih Sovena, ali se javlja i među zapadnim. Dobro je zastupljena i u Moldaviji i Rumuniji. Od južnoslovenskih naroda, ima je u dobrom procentu među Slovencima, kao i u nešto manjem procentu među Bugarima. Na „štokavskom“ području je ima u tragovima i verovatno je deo nekih kasnijih migracija. Grana je stara oko 2.200 godina. Deli se na grane:

1)    Y70430

2)    B57

3)    SK1241

Grana Y70430 je vrlo slabo rasprostranjena. Za sada se javlja kod Belorusa i jednog pontijskog Grka iz Trabzona u Turskoj. Možemo pretpostaviti da je matica bila u oblasti Crnog mora i to na njenim severnim obalama.

Grana SK1241 se javlja među istočnim Slovenima, a ima je i u Mađarskoj. Starost grane je oko 2.200 godina. Deli se na Y31845 i Y93886. Podgrana Y93886 se javlja isključivo u Belorusiji.

Najbrojnija grana koja proističe iz Y4460 je Y3106. Rasprostranjena je na širem području istočne i centralne Evrope. Starost grane je oko 2.200 godina. Deli se na grane:

1)    Y3118

2)    Y91535

3)    S8201

4)    A6105

5)    FGC63213

Grana Y3118 je najbrojnija, i rasprostranjena je na širokom području istočne Evrope, pre svega Belorusije, Poljske, Ukrajine, Litvanije, Finske, Rusije i Rumunije. Starost grane je oko 2.200 godina. Deli se na A13916 i Y5598. Grana A13916 se deli na podgrane: Y90421, A21812 i Y25010.  Podgrana Y90421 je zastupljena na severoistoku Evrope. Podgrana A21812 se javlja kod Poljaka i Kazaka beloruskog porekla, a Y25010 se javlja kod Belorusa i Finaca. Starost grane je oko 1.450 godina.  Dakle, cela A13916 gravitira ka Belorusiji i ka severu do Finske. Grana Y5598 je pretežno rasprostranjena u Ukrajini. Starost grane je oko 2.200 godina.

Grana Y91535 je prilično retka i javlja se među Belorusima.

Grana S8201 je takođe rasprostranjena na istoku Evrope, pre svega u Belorusiji. Starost grane je procenjena na oko 1.550 godina.

Grana A6105 je rasprostranjena na širokom slovenskom prostoru, preko centralne i istočne Evrope. Zastupljena je i u Sloveniji, gde čini dobar deo svih grana I2a-CTS10228. Starost grane je oko 2.000 godina.

Podgrana FGC63213 se za sada javlja kod Litvanaca i Ukrajinaca, pa se i za nju može reći da joj je matica u Belorusiji.

Na osnovu gore iznešenog se može zaključiti da je Y4460 raširena na širokom prostoru centralne, istočne i severne Evrope, pre svega među slovenskim stanovništvom, čija je najveća raznovrsnost, a samim tim i matica, na prostoru Belorusije.

.......................................................

I2- Z17855 je zastupljena među stanovništvom istočne Evrope, pre svega Rumunije, Ukrajine i Rusije. Kod južnih Slovena se javlja pretežno u centralnobalkanskim oblastima i to kod Bugara, Makedonaca, Srba i Grka. Ova haplogrupa se dobro uklapa u seobu Slovena, koji su preko donjeg Dunava naselili prostor istočnog Balkana, severne Grčke, stigavši do Peloponeza. Sama grana je stara oko 1.600 godina. Deli se na:

1)    A1221

2)    A21934

3)    PH3414

4)    A16413

5)    BY116090

6)    Y68571

7)    BY190177

Grana A1221 je prisutna kod istočnih Slovena, kao i na prostoru centralnog Balkana, kod Bugara i Srba. Grana je stara oko 1.450 godina. Grana  BY37207 se deli na dve podgrane: Y52071, koja je prisutna u istočnoj Evropi i A19454, koja je prisutna na centralnom Balkanu. Obe ove podgrane su stare oko 1.000 godina. Granu A19454 karakteriše vrednost 12 na markeru DYS533. Od srpskih rodova pripada joj deo roda Kovačana.

Grana A21934 je prisutna kod Grka, koji gravitiraju prema Tesaliji. Na osnovu markera pripadnika ove grane, starost grane je oko 1.500 godina. Uzimajući u obzir starost ove grane, ona se može povezati sa slovenskim pleminima iz ranog srednjeg veka na prostoru severne Grčke i Tesalije. Posebno mesto među tim plemenima koja su nastanila Tesaliju u ranom srednjem veku bili su Velegeziti.

Grana RN3414 je posebno zanimljiva kod Srba, jer joj za sada pripada veliki rod Mirilovića, koji inače ima predanje o poreklu iz Makedonije. I u Makedoniji, Grčkoj, kao i jugu Srbije, postoje haplotipovi koji se mogu smatrati bliskim Mirilovićima. Ovu granu karakterišu markeri DYS385=14-14 i DYS448=21.

Grana A16413 je za sada ekskluzivno „srpska“, jer se javlja isključivo kod Srba. Pretežno su sa područja Crne Gore, ali i jugoistočne Srbije. Grana je stara oko 1350 godina. Deli se na: A16413* kojoj pripadaju Božovići iz I. Kolašina (DYS635=22 i DYS481=27/28) i deo Kovačana sa vučitrnskog Kosova i Toplice (DYS19=17 i DYS481=27)  i A20030 kojoj pripadaju Lješnjani-Vojinići i rodovi u Toplici. Grana je stara oko 1.350 godina. Lješnjani-Vojinići pripadaju veoma mladoj grani BY66632. Karakteriše ih marker DYS385=15-16.

Z17855* (za sada bez nizvodno utvrđenih podgrana) je prisutna na širokom pojasu od istočne Evrope do Turske. Kod nas je prisutna kako na jugu Srbije, tako i na zapadu. U Crnoj Gori ovoj grupi pripada deo Šekularca, kao i Ceklinjani-Gornjaci. Ima je u značajnom broju i među srpskim rodovima na jugoistoku Srbije.

Na osnovu svega iznetog možemo zaključiti da se grana Z17855 širila sa slovenskim plemenima početkom VII veka, najverovatnije preko donjeg Dunava, i da je bila značajnije zastupljena kod slovenskih plemena na području Makedonije i Tesalije.

.........................................................

I2-S17250 je zastupljena pretežno kod južnih Slovena, ali je prisutna i kod drugih slovenskih naroda u centralnoj i istočnoj Evropi.  Starost ove grane je procenjena na oko 1.800 godina. Deli se na:

1)    BY82079

2)    Y5596

3)    Y4882

4)    PH908

Grana BY82079 javlja se kod Belorusa.

Grana Y5596 se javlja na širokom prostoru od Češke do Rusije, pre svega kod slovenskih naroda, ali je prisutna i kod etničkih Nemaca i Mađara, verovatno slovenskog porekla. Grana je stara oko 1.600 godina. Deli se na:

1)    A14973

2)    Z16971

Grana A14973 javlja se na prostoru Galicije, kod Ukrajinaca, Mađara i Poljaka. Grana je stara oko 1.100 godina.

Podgrana  Z16971 je znatno veća podgrana. Javlja se na prostoru centralne i istočne Evrope. Stara je oko 1.550 godina. Deli se na niže podgrane:

1)    A2423 prisutna u Ukrajini i Rusiji

2)    A815 stara oko 1.550 godina, prisutna u centralnoj i istočnoj Evropi, od Nemačke, preko Slovačke, do Ukrajine i Rusije.

3)    A16681, grana stara oko 1.300 godina

Grana Y4882 je prisutna na širokom prostoru centralne Evrope, istočne Evrope i zapadnog Balkana. Starost grane je oko 1.800 godina. Deli se na:

1)    Y16473

2)    Z16969

Grana Y16473 javlja se kod Čeha i Poljaka. Starost grane je oko 1.800 godina.

Grana Z16969 je veća grana u okviru Y4882. Javlja se na širokom području centralne i istočne Evrope, ali i kod nas. Deli se na grane: A21222, A10230, A1328, A7358 i A12505.

Podgrana A21222 se javlja kod Nemaca i Švajcarca.

Podgrana A10230 je najveća grana u okviru Z16969. Starost grane je oko 1.700 godina. Deli se na dve osnovne grane. Prva je PLE07 koja je ekskluzivno poljska grana, stara oko 1.600 godina. Druga grana je A811, stara je oko 1.450 godina i prisutna je kod Nemaca, Čeha, Srba i  Rusa.

Podgrana A1328 se takođe javlja na istoku Evrope, ali i kod Srba. A1328* (bez utvrđene dublje podgrane) javlja se u Slovačkoj i kod Srba. Grane ispod A1328>BY30333 su prisutne u Ukrajini i Belorusiji.

Podgrana A7358 se javlja kod Ukrajinaca i Poljaka.

Podgrana A12505 je stara oko 1500 godina. Za sada se javlja kod jednog Šveđanina i Poljaka.

Grana I2-PH908  „Dinarik Jug“, kako je nekada bio radni naziv ove haplogrupe, pojedinačno predstavlja najbrojniju haplogrupu među Srbima i kreće se od 25-30%. Prilično je ravnomerno raspoređena na čitavom srpskom prostoru. Svoj maksimum dostiže u oblastima koje su u ranom srednjem veku bile naseljene Srbima: Paganija, Zahumlje, Travunija, Raška, Bosna. Po proračunu na  YFull-u, starost grane I2-PH908 je oko 1.850 godina, odnosno predak svih današnjih I2-PH908 je živeo krajem II veka nove ere.

I2-RN908 od ostalih grana I2-Y3120, odvaja vrednost DYS448=19, dok ostale grane, skoro po pravilu, imaju na ovom markeru vrednost 20. Postoje odstupanja i nezavisne mutacije kod pojedinaca, ali oni su na nivou statističke greške.

SNP niz za I2-PH908 izgleda ovako: CTS10228>Y3120>S17250>PH908.

Takođe je postojala i potreba da se i sama RN908 podeli, pa su administratori I2a projekta sa FTDNA, nakon većeg broja testiranih, dali vrlo oprezno podelu na osnovu markera DYS561, gde je modalna vrednost 16, a postoje grane sa vrednošću 15. Sada znamo da je ova podela prilično jaka.

Dakle, I2-PH908 se može podeliti na dve glavne grane na osnovu pomenutog markera: 1. DYS561=16

2. DYS561=15

U okviru ove grane DYS561=16 možemo uvrstiti pronađene podgrane:

1.     DYS557=17

2.     DYS557=16

Granu DYS557=16 možemo podeliti na:

1.     Y51673

2.     A13912

3.     Y144303

4.     BY135769

U okviru A13912 postoje za sada dve podgrane: A13912* i A13908. I ovde možemo oprezno predložiti određujući marker za ovu granu, a to bi bio DYS439=11, pa bi markeri koji određuju ovu granu mogli biti  DYS448=19>DYS561=16>DYS439=11 (mada upravo u ovoj grani imamo odstupanje na markeru DYS561, jer je vrednost 15). Javlja se kod Bugara, Hrvata i Mađara, a verovatno i kod Srba, s obzirom da jedan broj testiranih poseduje spomenute markere. Grana je stara oko 1.300 godina (https://www.yfull.com/tree/I-A13912/).

Granu Y144303 možemo podeliti na Y144303* i A22770. Ova grupa se javlja kod jednog iseljenika sa ovih prostora, dok se A22770/A22771 javlja kod dvojice međusobno  bliskih Hrvata iz velebitskog Podgorja. SNP niz bi bio RN908>DYS561=16>557=16>Y144303. Grana je stara oko 1400 godina (https://www.yfull.com/tree/I-Y144303/).

U okviru grupe DYS557=17, razlikujemo:

1.      Y52621

2.      Y56203

3.     BY191170

Grani DYS557=17*pripadaju mnogi srpski rodovi, među kojima su sigurno najbrojninji Nikšići. Prisutna je i kod drugih rodova na čitavom srpskom prostoru, koji svoje poreklo vezuje za Hercegovinu.

Granu Y56203 karakterišu markeri DYS19=14 i DYS640=12, pa bi za nju određujući markeri bili DYS448=19>DYS561=16>DYS557=17>DYS19=14. Starost grane je oko 1400 godina (https://www.yfull.com/tree/I-Y56203/). Ova grana pokazuje „poljsko-južnoslovensku“ vezu. Ovoj grani pripadaju mnogi rodovi iz Hercegovine, pre svega skoncentrisani u dolini Neretve. Ovoj grani pripadaju pored jednog Poljaka i Belorus, veliki broj Srba, Hrvati, Bugarin, Rumun, Mađar, Grk. Ovoj grani takođe pripadaju i Tarski Nikšići, čija je matica Potarje u okolini Mojkovca, zapravo njenoj podgrani Y134578, koja je ispod Y56203. Karakteriše ih marker DYS643=11. Grana je stara oko 1.000 godina (https://www.yfull.com/tree/I-Y134578/).

Cela ova grana PH908>DYS561=16>DYS557=17  je dobar kandidat za stanovništvo srednjovekovnog Zahumlja (Zahumljani).

U okviru grane DYS561=15 se mogu izdvojiti sledeće podgrane:

1) Z16983

2)  A5913

3)  Y84307

4) Y32084

Grana Z16983 se odlikuje markerom DYS391=10. SNP niz bi bio PH908>DYS561=15>DYS391=10. Starost grane je oko 1.550 godina (https://www.yfull.com/tree/I-Z16983/). Deli se na podgrane:

1.     Z16983*

2.     A493

Dok se Z16983*javlja među Srbima i Ukrajincima, a podgrana A493 se može vezati za češko-nemački prostor, ali je ima i međe Srbima i može podeliti na:

1.     A493*

2.     Y6651

3.     A8740

Grana A5913 se osim kod Srba javlja i među Ukrajincima i Rusima. Starost grane je oko 1500 godina (https://www.yfull.com/tree/I-A5913/). Može se podeliti na:

1.     A5913*

2.     A22312

3.     A16863

Dok se A22312 može vezati za Srbe, A16863 je prisutna na ukrajinsko-ruskom području. Određujući markeri za A22312 bi mogli biti GATAH4=11 i DYS570=16.

Grana Y32084 se javlja na prostoru Ukrajine, Bugara i među Srbima. Starost grane je oko 1750 godina (https://www.yfull.com/tree/I-Y32084/). Ova grana se može podeliti na:

1.     Y32084*

2.     RN3310

Y32084* se javlja kod Bugara, dok se RN3310 javlja kod Srba i Ukrajinaca. RN3310 se deli na:

1.     RN3310*

2.     A20333

3.     RN1012

Grani DYS561=15* od većih srpskih rodova pripadaju Ozrinići.

Ovo je trenutno stanje što se tiče filogenetskog stabla RN908, koje će se sigurno vremenom menjati i još dublje profilisati.

Najveća raznovrsnost ove grane je na teritoriji zapadne Ukrajine, koja je najverovatnije  i matična oblast RN908, odnosno prostor početka slovenske etnogeneze. Tačnije, taj prostor može predstavljati gornji tok reke Dnjestar i reke Prut, današnja Bojkovščina, koju spominje Porfirogenit u svome delu „De administrando imperio“, gde govori o poreklu Srba iz zemlje Bojki. Zapravo to je južni deo praško-karčakovske kulture, koja se vezuje za Sklavine.

STARI NARODI:

STARA DNK:

Zahvaljujući napretku u istraživanju DNK iz skeleta starih i po nekoliko desetina hiljada godina, naučni radovi iz poslednjih nekoliko godina koji se bave ovom temom pružili su nam uvid u strukturu i genetsko poreklo najstarijih stanovnika Evrope.

Grana I2c-L596 otkrivena je u mezolitskim skeletima iz Skandinavije, ali i među neolitskim zemljoradnicima Anadolije i jugoistočne Evrope. Pronađena je i među kasnijim bronzanodopskim skeletima iz Češke i Nemačke.

Grana I2a2a-M223>L701 pronađena je u neolitskim skeletima iz Ukrajine, uzorcima iz bakarnog doba iz Mađarske, i među uzorcima Jamne kulture iz Rusije i Bugarske. Pronađena je i u kasnijim periodima, kod jednog Skita sa teritorije Moldavije i kod jednog Sarmata sa teritorije Rusije.

Grana I2a2a-M223>Z161 pronađena je u mezolitskim skeletima kulture Lepenskog Vira, neolitskim skeletima sa Iberijskog poluostrva i iz Poljske (Kultura kuglastih amfora), i skeletima Kulture linearne eramike (Corded Ware). U kasnijim periodima pronađena je među skeletima Velbarske kulture koja se vezuje za istočnogermanska plemena, i među ranosrednjovekovnim langobardskim skeletima iz Mađarske.

Grana I2a1a1-L158 pronađena je među neolitskim i bakarnodopskim skeletima sa Iberijskog poluostrva, skeletima bakarnog doba iz Mađarske (Badenska kultura) i severne Italije (Remedelo kultura), kao i među skeletima bronzanodopske kulture Zvonastih pehara (Bell Beaker) iz Mađarske i Portugala.

Grana I2a1a2-S21825 pronađena je u paleolitskim i mezolitskim skeletima zapadne Evrope (Belgija, Francuska, Švajcarska), ali i među kasnijim lovcima-sakupljačima Švedske, Mađarske (Koroš kultura) i Litvanije (Narvska kultura).

Grana I2a1b1-L161.1 pronađena je u mezolitskom skeletu iz Litvanije, neolitskim skeletima sa Iberijskog poluostrva, iz Velike Britanije, Švedske i Nemačke.

POZNATE LIČNOSTI:

Poznati pripadnici haplogrupe (za koje se sa velikom sigurnošću na osnovu testiranih srodnika može pretpostaviti da pripadaju ovoj haplogrupi) I2a dinarik po granama:

Grana I2a1b>CTS10228>YP196>S17250>PH908:

Saša Obradović, bivši košarkaš

Žarko Laušević, glumac

Petko Miletić, političar i revolucionar

Janko Vukotić, serdar, predsednik vlade, vojni ministar, general vojske Kraljevine Crne Gore i kasnije vojske Kraljevine SHS

Šćepan Radojević, serdar

Novak Đoković, teniser

Milo Jovović, čuveni junak sa Čeva (Ozrinići)

Petar Kočić, pisac

Patrijarh Srpski Irinej

Jevto Dedijer, poznati geograf

Mićo Gluščević, čuveni hajdučki harambaša

Predrag-Saša Danilović, bivši košarkaš

Živojin Mišić, vojvoda (feldmaršal)

Peko Dapčević, general-pukovnik JNA i narodni heroj Jugoslavije

Mašo Vrbica, vojvoda i političar

Branko Mamula, načelnik generalštaba JNA

Stevan Raičković, pesnik i akademik

Pavle Đurišić, četnički vojvoda

Jovan Dučić, pisac i pesnik

Nićifor Dučić, istoričar i vojskovođa

Veljko Gašić, konstruktor aviona

Stojan Kovačević, ustanik i hajdučki harambaša

Grana I2a1b>CTS10228>YP196>S17250>Y4882>A1328:

Milan Budimir, poznati srpski filolog

Slobodan Šijan, reditelj

Grana I2a1b>CTS10228>YP196>Z17855:

Momo Kapor, slikar i književnik

Lazar Mamula, austrougarski general i namesnik Dalmacije

Mihailo „Miša“ Janketić, glumac

Vojin Ćetković, glumac

Grigorije Božović, književnik

Vukajlo Božović, četnički vojvoda

Za sad neutvrđena grana ispod I2a1b>CTS10228:

Karađorđe i sa njim čitava dinastija Karađorđevića

Miloš Obrenović i sa njim čitava dinastija Obrenovića

Radovan Karadžić, psihijatar, pesnik i političar

Vuk Karadžić, filolog i reformator srpskog jezika

AUTORI: Miloš Miletić, Nikola Vukosavljević, Jovan Bojanić, Milan Radulović, Luka Jelić i Milan Rajevac

The post Haplogrupa I2 appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva sela Bljač, Grad Prizren – Prizrenski okrug. Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj i tip sela.

Ovo selo je slično po svome položaju Zaplužju; u dolini je iste reke i deli se na tri mahale: Donja Mahala, Gornja Mahala i Prifg Mahala. Dve su na desnoj strani potoka u podnožju sgrane, a treća u dolinskoj ravni.

Starine u selu.

Sudeći po ostacima, i ovo naselje je starog porekla, ali mu je ime sigurno docnije izmenjeno. U njivama Ronza nailazi se i danas na tragove starog groblja.

Zemlje i šume.

Krajevi u seoskom ataru su: Ronza (njive), Fuš (polje) i na njemu: Livadiv Đan, Ostrik, Zinova, Molos. Kunjes, Ćušizas, Liništa (laništa) - sada livade; Rugas, Botes Kuće (Crvena Zemlja); Bozatica, Luti Vaft (Leskova Šuma), Štatul (Krilo), Laskar (Leskar), Verešen (pašnjaci, livade i njive), Štava (pašnjak više sela). Seoska planina je Verišta, udaljena od sela 10 km.

Vode.

Vodu piju iz bunara, ali postoji i jedna česma koju je podigao neki šeh; on je tu u maloj teći i sahranjen. Za njega se priča da je došao iz okoline Skadra; bio sluga u Zaplužju, a kasnije postao najbogatiji čovek. Od njega su bile hodže u ovom selu.

Poreklo stanovništva.

Rodovi u Bljaču su:

-Kokaraj (Isufaj, Adžaj i Kokaraj), 25 k. i:

-Kočine, 11 k., kažu da su poreklom sa granice između Đakovice i Arbanije, a imaju rođake u Vrbnici blizu Žura.

-Gegice, 10 k., su iz okoline Suve Reke.

-Prift (Belaj i Husaj), 16 k., i:

-Šurkaj, 6 k., ne znaju poreklo.

IZVOR: Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Bljač (Prizren) appeared first on Poreklo.