Poreklo stanovništva sela Konjino, opština Lebane – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Donja Jablanica“.  Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Konjino ili Konjina se nalazi na krajnjem zapadu oblasti Donja Jablanica ili, ako računamo nizvodno,ovo selo je prvo naselje na levoj obali Jablanice, na rečnoj terosi, koju je ova reka izmodelirala posle izlaska iz svoje klisure.

Tip sela.

Kao i sva ravničarska sela koja moraju da ekonomišu sa zemljom potrebnom za obrađivanje, selo je zgusnutog tipa.

Ime sela.

Legenda o ovom selu govori kako je ovde bila ergela carice iz Caričinog Grada. Po toj legendi, kada je carica sa svojim ljubavnikom, pastirom iz Svinjarice, koji je zadobio ljubav moćne žene ne samom lepom svirkom na fuli, već i izgradnjom vodovoda od Radana do Caričinog Grada, bežala ispred razjarenog cara, koji se tek iz boja vratio, došla je sa svojom zlatnom kočijom do Konjina da zameni umorne konje odmornim, ali, na ergeli konja nije bilo. I tako ovo mesto docnije dobije ime Konjine ili Konjino.

Na stranu ove legende, selo Konjino sa ovim imenom nastalo je  u postvizantijskom periocu, u vreme kada su naši slovenski preci ovde nastanili. U to vreme, u toku organizovanog feudalnog društva, na ovom mestu sa tako bogatom pašom do naših dana, za račun nekog poglavara, čuvani su konji. Ljudi zadužani za ovaj posao, zasnovali su svoje selo koje je dobilo ime Konjino.

Vode.

Selo se nalazi na reci Jablanici koja, ovde, oslobođena svoje klisure, a obogaćene vodom plahovite planinske Šumanke, biva često hirovita, pravi meandre, odnosi plodnu zemlju i ostavlja pustoš za sobom. Konjino se moralo vremenom pomešatati i bežati od obale reke.

Na mestu zvanom Strana postojao je u bregu kladenac, sada je oko 20 domaćinstava kaptiralo ovaj izvor i svoje domove dovelo zdravu planinsku vodu.

Ovde je pritisak Jablanice jak, pa izdan nije duboka pa svako domaćinstvo ima svoj bunar.

Zemlje i šume.

Atar sela Konjina proteže se na 933 hektara, od koje površine na njive i bašte zajvataju 400 hektara dok je pod šumom 333 hektara.

Zemlja nosi ove nazive: Strana, Crkvište – kultno mesto; posećuju ga bolesnici i stavljaju krstiće na obolele delove tela, Rosulja, Solina, Kozarska, Bela Voda, Pržarska Dolina, Lovačka Dolina i Kamen.

Ostanak sela i prošlost.

Turci su u svom tfteru iz 1516. godine popisali selo Konjino kao timarsko selo nahije Prokuplje. Pod imenom Konjino, sela sa 11 poreskih glava pominje i Milan Đ. Milićević. Očigledno da se radi o starom srpskom selu nastalom još u vreme nemanjićke države. Lokalitet Crkviššte i građevinski matrijal od nekadašnje crkve, govore da je na ovom mestu da je ovde postojalo naselje pre dolaska Slovena i da je neko romejsko naselje rane Vizantije imalo i svoju crkvu.

Poreklo stanovništva.

Posle oslobođenja od Turaka Konjino je imalo 25 kuća. Prema popisu iz1948. godine ono ima 588 stanovništva, kod poslednje popisa 1981. godine 836 stanovnika i 204 domaćinstava.

U selu žive ovi rodovi:

-Meandžici su poreklom iz Crne Trave.

-Tonići-Cakići su iz leskovačkog Priboja.

-Dimitreici su iz leskovačkog Priboja.

-Ristini su nepoznatog porekla.

-Ivkovi su nepoznatog porekla.

-Pavlovići su nepoznatog porekla.

-Stankovići su nepoznatog porekla.

Zanimanje stanovništva.

Zemljoradnja je osnovno zanimanje u kojoj povrtarstvo uzima sve više maha. Na svojim oranicama seju pšenicu, kukuruz, krompir, kupus i pasulj kao podkulturu.

Nekada su ovde gajene koze. A bilo je i bivola. Ime sela svedoči o gajenju konja u dalekoj prošlosti. Sada ih u selu ima oko 50 grla. Goveda-krave čuva svako domaćinstvo, po 2-3 grla. Svinje gaji svako domaćinstvo, za posek, priplod a prasad prodaju na pijaci u Lebanu.

Omladina traži zaposlenje u industrijskim i drugim privrednim organizacijama u Lebanu i Leskovcu. Ima ih i u inostranstvu na privremenom  radu.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Donja Jablanica“.  Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Konjino (Lebane) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva sela Lugare, opština Lebane – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Donja Jablanica“.  Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Lugare se nalazi na 15 kilometara zapadno od Leskovca, na desnoj obali reke Jablanice, koja se ovde poprilično odvojila od bregova sušičke jezerske terase, pa se ima utisak da je usred prostranog polja.

Tip sela.

Selo je po tipu ravničarsko, zbijeno. Domovi su poređani pored seoskog vijugavog sokaka koji dopire sve do reke Jablanice.

Ime sela.

Kod imena sela Lugara očigledno se radi o jednom fitonimu. Pre nastanka sela ovde je bila gusta šuma, čiji su pojedini primerci do skora postaojali i kao džinovi, gorostasnog oblika, koji su rasli visoko u nebo. Stablo jednog hrasta, po pričanju meštana, bilo je toliko debelo da ga desetoro ljudi nisu mogli obuhvatiti. Godine starosti se nisu mogle odrediti, pa je moguće da potiče od kosovske bitke, kao onaj u veterničkog selu Strojkovcu, Rašid-begov hrast.

Kada su se prvi stanovnici ovde naselili bila je čitava šuma džinovskog drveća, gaj, lug, pa je mestu zaseljavanja u lugu dobilo svoje ime Lugare.

Vode.

Reka Jablanica je jedina tekućica. Korito je dosta plitko a pritisak podzemnih voda veoma jak te se u selu lako kopaju bunari na dubini od 4 do 7 metara. Voda je zdrava i pitka jer prolazi kroz šljunkaste nanose reke ispod aktivnog sloja plodne i rastresite zemlje.

Zemlja i šume.

Lugare ima atar koji se prostire na 350 hektara, od koje površine oranice i bašte zahvataju 215 hktara.

Zemlja nosiove nazive: Šipkovača, Bazovka, Trsaci, Kruškar, Vinjaga, Crnica, Selište i Progon.

Postanak sela i prošlost.

U ataru sela Lugara postoji lokalitet Selište, koji se nalazi ispod brega kojim se na severnoj strani završava sušička jezerska terasa i nastaje ravnica koju je izmodelirala reka Jablanica. Da li je na ovom mestu bilo prvobitno selo Lugare ili je možda bilo neko seosko naselje, možda čak iz paraistorije, nije poznato. Navodi se da je selo Lugare posle oslobođenja od Turaka imalo 15 kuća.

Danas u Lugaru živi rod Smrčanci i broji 28 domaćinstava. Da li su oni došli posle rasformiranja Smrčja kao sela ili ranije i da li je selo Lugare pre dolaska Smrčanaca već postojalo kao selo? Lugara nema u turskom tefteru iz 1516. godine, pa se može predpostaviti da je nov seosko naselje nastalo u XVII ili XVIII veku, možda na taj način što se, nalazeći se na putu od Šumana ka Leskovcu, kojim su krstarili arbanaški zulumćari, pomestilo tokom XVIII veka, dalje od puta, preko reke Jablanice, u gustom lugu lagunova? Naravno, sve ovo je zasnovano na pretpostavkama.

Lugare kao da nije bilo gospdarsko selo. Niko ne pamti ma kog Turčina kao gospodara sela, niti u topografskoj nomenklaturi ima bilo kakvih tragova turske vlasti ili turske ekonomije. Sve to ide u prilog predpostavci da je Lugare novije selo i da je sačuvalo svoju slobodu posle reforme turskog carstva og 1839. godine.

Poreklo stanovništva.

Prema popisu stanovnika od 1981. godine u Lugaru živi 380 stanovnika u 90 domova.

U selu žive rodovi:

-Smrčanci su doseljeni iz Smrčja.

-Tošići su doseljeni iz Šilova.

-Jovanci su nepoznatog porekla.

-Petkovići su nepoznatog porekla.

-Stepanovci su nepoznatog porekla.

-Zlatanovići su nepoznatog porekla.

-Slišanci su iz Slišana.

-Cvetanovići su nepoznatog porekla.

Zanimanje stanovnika.

Lugarci su zemljoradnici. Seju pšenicu i kukuruz. Na povrće su malo orjentisani a jagodarstvo je tek u povoju.

U selu od stoke jedva da ima 50 – 60 grla ovaca; svako domaćinstvo čuva od dve do šest krava. Mleko prodaju Zemljoradnoj zadruzi u Lebanu. Sir nose na pijacu u Lebane, nekada u Leskovac. U selu je nekada bilo dosta bivola sada ih nema.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Donja Jablanica“.  Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Lugare (Lebane) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva sela Malo Vojlovce, opština Lebane – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Donja Jablanica“.  Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Selo Vojlovce se nalazi u aluvijalnoj ravni reke Jablanice, na njenoj desnoj obali. Od Leskovca je udaljeno oko12 kilometara.

Tip sela.

Po tipu to je zgusnuto selo izduženog oblika, u simbiozi sa selom Cekavicom.

Ime sela.

Nejverovatnije homonim od srpskog srednjovekovnog muškog imena Voilo. Za razliku od Velikog Vojlovca, koje je veće naselje, ovo se zove Malo Vojlovce. Ranije se zvalo Pusto Vojlovce, kako su ga zabeležili hroničari sela ovoga kraja.

Vode.

Reka Jablanica je jedina tekućica u ovom selu. U ataru sela postojala su dva kladenca – Rovine i Rid. Ovde su nekada bila pojila za stoku. Sada su zatrpani.

Iako je blizu Jablanica, izdan se zadnjih godina povukla. Nekada je bila na  4-5 metara. Sada meštani koriste hidrofore koji sa veće dubine izvlače zdravu pijaću vodu za ljude i stoku.

Zemlje i šume.

Atar sela Malog Vojlovca se prostire na 237 hektara. Najveći deo ovog prostora je pod šumom – 103 hektara.

Zemlja nosi ove nazive: Selište, Paraspur, Lojzište, Kajtazovica, Grobljarske, Poprljivica, Progon, Prosjak, Kranja, Gusina, Ranđelove Njive, Golke i Cincarske Vrbe.

Postanak sela i prošlost.

Za Malo Vojlovce (naziv „PUSTO“ održao se u narodu do današnjih dana) nemamo ništa da zabeležimo mada se radi o starom srpskom selu nastalom u toku stare nemanjićke države. Turci su u sumarnom popisu sela nahije Dubočica zabeležili kao timarsko selo nahije Prokuplje 1516. godine pod imenom Donje Vojlovce. Možda se na malo i veliko Vojlovce (poturskom tefteru Gornje i Dolnje Vojlovce) odnosi na ono što je Dragoljub Trajković zabeležio u svome redu „Stanoništvo leskovačkog kraja“. Migracione struje koje su izazvali Turci krajem XIV i početkom XV veka često prelaze Savu i Dunav i zaustavljaju se u južnom predelu Podunavlja. U njima učestvuju ne samo stanovnici Kosova i iz dinarskih krajeva, već i oni iz Pomoravlja.

Jedna od tih struja, prvih godina XV veka, povela je i naše pretke iz Leskovačke oblasti. Tada su sa stanovnicima nekadašnjeg sela Vojlovca pošli i kaluđeri i u okolini Pančeva osnovali manastir Vojlovce. Odakle potiče ime banatsko manastira Vojlovce tek treba da se istraži a pretpostavka da se radi o „manastiru“ iz sela Vojlovca u  Donjoj Jablanici i dokaže.

Kao i selo Cekavica i Malo Vojlovce je bilo počitlučeno posle tanzimatske reforme turskog carstva. Slobodu su dočekali kao selo pod gospodarlukom.

Poreklo stanovništva.

Zabeleženo je da je posle oslobođenja od Turaka selo Pusti Vojlovci imalo 13 poreskih glava i 10 kuća – podaci su iz dva različita izvora.

Po statističkim podacima selo Malo Vojlovce je 1948. godine imalo 239 stanovnika; 1953. – 250;  1961. – 243; 1971. – 225 i 1981. – 233 stanovnika.

Stanovništvo sela čine ovi rodovi:

-Stojanovići su nepoznatog porekla.

-Lazarovi (Lazarevići) u nepoznatog porekla.

-Veljini su poreklom iz Slavujevca. Ime su dobili po pastiru Velji, koga je neko, dok je čuvao koze, zaklao i bacio u šumu. Ovo se desilo pod Turcima.

-Kopinci (Cvekovići) su iz Konjina – bežali od Turaka i Arnauta.

-Pančini su nepoznatog porekla.

-Mitići su nepoznatog porekla.

-Stojiljkovići su nepoznatog porekla.

-Pejići su nepoznatog porekla.

-Denići su nepoznatog porekla.

-Đokići su doseljeni iz Konjina.

-Stamenkovići su nepoznatog porekla.

U ovom selu ima grupa Roma. To su:

-Kurtešići su doseljeni iz Bošnjaca.

-Osmanovići su nepoznatog porekla.

-Arifovići su iz Belanovca.

Svi su muslimani. Smatraju se erlijama.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Donja Jablanica“.  Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Malo Vojlovce (Lebane) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva sela Togačevce, opština Lebane – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Donja Jablanica“.  Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Togačevce se nalazi na padini rida koji čini severnu stranu sušičke jezereske terase. Njegov atar ne dopire na severu do reke Jablanice, već se između ovog sela i reke Jablanice proteže pojas zemljišta Pertata do Cekavice koja pripada Pertatu. Sa druge strane atar ovog sela se proteže na dobar deo sušičke jezerske terase na kojoj se graniči sa atarima porečkog sela Strojkovca (Veternica), Drvodelje, Donje Bunuše, Radonjice i Kukulovca.

Tip sela.

Togačevce je selo zbijenog tipa. Iako na severnoj strani leži na važnoj saobraćajnici – Šumanskom ili Pazarskom putu, njegov glavni šor vodi u pravcu Sušice, na kojoj strani mu je i najveći deo atara. Od Leskovca je udaljeno 11,5 kilometara.

Ime sela.

Po legendi u samom selu selo Togačevce je homonim, odnosno postalo je od ličnog imena nekog Togača, koji se ovde prvi zaselio.

Vode.

Od Jablanice je selo udaljeno na oko pola kilometra, ali se na južnoj periferiji dodire sa rečicom Sušicom. U selu ima bunara. Gotovo svaka kuća ima bunarsku vodu.

Zemlje i šume.

Atar sela Togačevca obuhvata prostor od 831 hektara.

Zemlja nosi ove nazive: Golemo Trnje, Kriva Bara ili Zabarje, Pržine, Tnice, Stamenkova Strana, Rovine, Dolinče, Lojzarska Čuka ili Lojzarsko Pute, Karanjovac, Kusa Padina, Delnice, Ženina Dolina, Sušica, Rosulje Donja, Srednja Rosulja, Lug, Starča ili Starčeva Dolina, Cerak, Duboka Dolina, Stankov Kladenac, Crkvište je u Cušici, Gušterske Livade, Trševine, Troševine, Turseke Njive i Donji ili Turski Kladenac.

Postanak sela i prošlost.

Po kazivanju Žike Aranđelovića, učitelja u penziji iz Leskovca, rodom iz Togačevca, selo je nastalo za vreme Turaka, najverovatnije u XVII veku. On svoje mišljenje temelji na kazivanju Milorada Ivanovića iz Togačevca, starog 80 godina, kome je otac Todor pripovedao. Taj Todor je živeo 101 godinu i umro je 1952 godine. Po kazivanju pokojnog Todora, Turci su ovde dovodili seljake i zaseljavali ih, jer je zemlja bila nenaseljena i plodna, pa Turci od nje nisu imali nikakve koristi do nastanka sela.

Najpre je selo podignuto na lokalitetu Pržine, na peskovitoj zemlji, dosta daleko od paše koja se nalazila na sušičkoj jezerskoj terasi po njenim brdima, ali su morali da premeste selo. Drugi razlog za premeštanje sela je pojava mrava u velikom broju, koji ljudima nisu davali mira a napadali su i stoku. Tada su prešli na Selište a odatle na mesto gde se danas nalazi.

Posle reforme turskog carstva, izvršene 1839. godine, selo je bilo pod gospodarlukom. Taj gospodar je živeo u Nišu iimao svog pomoćnika. U selo je dolazio po prihod. Taj gospodar je od meštana uzimao „devet“. Sa imanja u direktnoj svojini uzimao celokupan plod. Meštani su pored toga plaćali i „desetak“ turskoj državi.

Poreklo stanovništva.

Selo Togačevce se ne pominje u turskim popisima iz XVI veka. Zabeleženo je da je Togačevce kao Togačevac imao 85 poreskih glava u 48 kuća i pripadalo opštini bošnjačkoj. Prema popisu stanovnika 1948. godine u njemu je živelo 966 stanovnika a 1981. godine 980 stanovnika u 209 domova.

U selu žive ovi rodovi:

-Živini su srodni sa rodovima:

-Cvejini i Gadini. Prvi naseljenici iz ovih rodova su bili prvi stanovnici sela Togačevca, pa se smatraju njegovim osnivačima. Ne zna se odakle su doseljeni. Prezivaju se i kao:

-Živkovići, Cakići i Veljkovići.

-Duzgunci-Janjini (Ivanovići);

-Pavlovi (Pavlovići);

-Taninci (Cvetkovići, Cvetanovići i Stojiljkovići);

-Civrini i;

-Kepriš su nepoznatog porekla. Rodovi Pavlovi, Taninci, Civrini i Kepriš su u srodstvu sa Duzgunicima.

-Stokini (Đorđevići i Đokići) su nepoznatog porekla.

-Radini-Čokini (Živkovići) su nepoznatog porekla.

-Vančini (Jovići) su nepoznatog porekla.

-Vilipovi (Stojilkovići) su nepoznatog porekla.

-Dimitrovi (Aranđelovići i Stojanovići) su nepoznatog porekla.

-Anđelkovi (Anđelkovići) su poreklom iz Igrišta – potisnuti su od Arbanasa.

-Orizanci (Mickovići, Miljkovići i Milosavljevići) su iz Orizara kod Prilepa.

-Mijajlini-Sejkini (Mladenovići) su srodni sa rodom:

-Dimitrović su nepoznatog porekla.

-Cvetini (Ranđelovići) su nepoznatog porekla.

-Pečenkini-Medonjini (Stevanovići) su nepoznatog porekla.

-Guštrci (Ivkovići) su nepoznatog porekla.

-Stojanovi (Stojanovići) su nepoznatog porekla.

-Stamenkovi (Stamenkovići) su nepoznatog porekla.

-Niskini (Niskići) su nepoznatog porekla.

-Slovčini (Pavlovići-Stankovići) su nepoznatog porekla.

-Cvetkovi (Cvetkovići) su nepoznatog porekla.

-Živkini (Živkovići) i:

-Milenkovići su nepoznatog porekla.

Novi naseljenici, posel Drugog svetskog rata:

-Dušan Mihajlović je iz jablaničkog sela Drvodelja.

-Dušan Antić je iz Gaginca.

-Simonović Vasilije je iz Stojkovca.

Ako je tačno da je selo Togačevce nastalo u XVII  veku, prvi naseljenici bi mogli biti oni rodovi koji su 1690. godine krenuli sa Arsenijem Čarnojevićem, pa se iz mase iseljenika izdvojili i, dobro primljeni od Turaka, ovde zaselili. U prilog ovoj teoriji ide poreklo roda Orizanci, poreklom iz makedonskog sela Orizora. Takvu vrstu naseljenika imamo i u Đinđuši – Veležanci, Pešinci u Turekovcu iz Tetova. Iz Novog Grada u Cekavici i dr.

Prvi naseljenici su bili iz Tetova, Gostivara i Kičeva. Bila je to velika seoba Srbalja pod voćstvom Arsenija II Čarnojevića, pećkog patrijarha.

Sve što je krenulo u neizvesnost nije došlo do Save i Dunava. Bilo je mnogo porodica, koje su se pred tom neizvesnošću, sklanjali u mirne krajeve Srbije. Turske spahije su ih rado prihvatale. Njima je bila potrebna radna snaga za plodnu zemlju u njihovim timarima. Takav je bio slučaj sa krajem u kome se zaselilo Togačevce. Bio je plodan i nenaseljen. Turske spahije su zalutale iseljenike-begunce rado zaseljavale na pustoj zemlji i pružali im zaštitu, ne iz humanih razloga koliko iz lične ekonomske koristi.

Zanimanje stanovništva.

U početku je, bez oruđa za rad, Togačevčani su se posvetili stočarstvu i uzgoju konolje. Bili su poznati kao „konopčari“ zbog proizvodnje užadi i drugih predmeta od kudelje.

Danas im je glavno zanimanje zemljoradnja, i to povrtarska kultura, koje prodaju širom Srbije. Bave se i kovačkim zanatu. U selu ima 4-5 kovačkim radnji. Mnogi roditelji iz dalekih sela Južnog Pomoravlja šalju svoju decu da kod togačevačkih kovača izuče ovaj zanat.

Zemljoradnja je mehanizovana. U selu ima 70-80 traktora sa priključnim spravama. Imaju jedan kombajn u privatnom vlasništvu, dva kamiona i više kombija za prevoz povrtarskih proizvoda širom Srbije.

Oko 70 domova je uvelo u svoje kuće zdravu planinsku vodu a svaka kuća ima bunar, po koja sa hidroforom.

Od stoke čuvaju mlečne krave. Imaju i konje. Ovaca ima malo. Svako domaćinstvo gaji svinje za posek i priplod.

U donjem delu sela, pored šumanskog puta, placevi i zgrade su zgusnute pa mesto liči na neki mali gradić.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Donja Jablanica“.  Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Togačevce (Lebane) appeared first on Poreklo.

Biočić je selo na obodu Petrovog polja, u podnožju planine Svilaje. Pripada gradu Drnišu. Pravoslavna crkva Svetog Petra i Pavla zajednička je za Tepljuh i Biočić, a postojala je početkom 18. veka. Biočić je u prošlosti bio etnički čisto srpsko selo.   Prezimena 1948. godine, sa brojem osoba (u zagradi) i krsnom slavom:   Srpska […]

The post Poreklo prezimena, selo Biočić (Drniš) appeared first on Poreklo.

Miočić je selo na obodu Petrovog polja, u podnožju planine Svilaje. Pravoslavna crkva Svetog  Jovana podignuta je 1934. godine. Miočić je u prošlosti bio etnički čisto srpsko selo.   Prezimena 1948. godine, sa brojem osoba (u zagradi) i krsnom slavom:   Srpska prezimena   BELJAN (26) – Sveti Jovan (prisutni u 18. veku) VETNIĆ (17) […]

The post Poreklo prezimena, selo Miočić (Drniš) appeared first on Poreklo.

Stojan Trnokopović (1877-1936) bio je major srpske vojske u Prvom svetskom ratu, rođen u Pirotu. Vojnu akademiju je upisao sa 19 godina i nakon tri godine dobio čin potporučnika. Učestvovao je u proboju Solunskog fronta, da bi potom predvodio srpsku vojsku prilikom svečanog ulaska u Split, novembra 1918. godine. Od 1929. godine, bio je žandarmerijski […]

The post Stojan Trnokopović appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva u selu Štikovo, Grad Drniš (Dalmacija). Priredio saradnik portala Poreklo Slobodan Zrnić.  Štikovo je selo u Dalmaciji, između Drniša i Vrlike. Pripada gradu Drnišu. Selo je izolovano, pošto se nalazi u malom polju između planina Svilaje i Kozjaka. U Štikovu se nalaze dve crkve Svetog Luke. Jedna je pravoslavna, a druga rimokatolička.   […]

The post Poreklo prezimena, selo Štikovo (Drniš) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva u selu Tepljuh, Grad Drniš. Priredio saradnik portala Poreklo Slobodan Zrnić. Tepljuh je selo na obodu Petrovog polja, u podnožju planine Promine. Pripada gradu Drnišu. Pravoslavna crkva Svetog Petra i Pavla postojala je početkom 18. veka. Na prostoru Tepljuha se nalazio antički grad Promona.   Prezimena 1948. godine, sa brojem osoba (u zagradi) […]

The post Poreklo prezimena, selo Tepljuh (Drniš) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva u selu Razvođe, opština Promina (Dalmacija). Priredio saradnik portala Poreklo Slobodan Zrnić. Razvođe je selo severozapadno od Drniša. Pripada opštini Promina. Nalazi se na zapadnim obrancima planine Promine i delimično na ravnoj kraškoj površi. Pravoslavna crkva Svete Nedjelje je podignuta 1970. godine.  Postoji i starija rimokatolička crkva Svih Svetih.   Prezimena 1948. godine, […]

The post Poreklo prezimena, selo Razvođe (Promina) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva u selu Lećevica, opština Lećevica (Dalmacija). Priredio saradnik portala Poreklo Slobodan Zrnić. Lećevica je selo Dalmatinske Zagore, u blizini Splita. Pripada istoimenoj opštini. Smeštena je severno od planine Kozjak, u zaleđu Kaštela. U Lećevici se nalazi rimokatolička crkva Svetog Martina. Srbi žive u zaselku Uble (Ubli), koji se nalazi između Lećevice u užem […]

The post Poreklo prezimena, selo Lećevica (Dalmacija) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva u selu Radošić, opština Lećevica (Dalmacija). Priredio saradnik portala Poreklo Slobodan Zrnić. Radošić je selo Dalmatinske Zagore, u blizini Splita. Pripada opštini Lećevica. Smešten je severno od planine Kozjak, u zaleđu Kaštela. U Radošiću se nalazi rimokatolička crkva Svetog Jure.   Prezimena 1948. godine, sa brojem osoba (u zagradi) i krsnom slavom   […]

The post Poreklo prezimena, selo Radošić (Lećevica) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva u selu Bogatić, opština Promina (Dalmacija). Priredio saradnik portala Poreklo Slobodan Zrnić.   Bogatić je selo severozapadno od Drniša. Pripada opštini Promina. Nalazi se na levoj obali reke Krke. S druge strane reke je manastir Krka.   Prezimena 1948. godine, sa brojem osoba (u zagradi) i krsnom slavom   Srpska prezimena   POPOVIĆ […]

The post Poreklo prezimena, selo Bogatić (Promina) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva u selu Mratovo, opština Promina (Dalmacija). Priredio saradnik portala Poreklo Slobodan Zrnić.   Mratovo je selo severozapadno od Drniša. Pripada opštini Promina. Nalazi se između reke Krke i planine Promine. U selu je stara rimokatolička crkva Svetog Martina.   Prezimena 1948. godine, sa brojem osoba (u zagradi) i krsnom slavom   Srpska prezimena […]

The post Poreklo prezimena, selo Mratovo (Promina) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva sela Ćenovac, opština Lebane – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Donja Jablanica“.   Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj i tip sela.

Ćenovac je drumsko naselje podignuto sa obe strane puta Leskovac – Lebane. Njegov doskorašnji položaj bio je nešto dalje na jugu, na levoj obali reke Jablanice, kako su locirana obično sva sela u dolini ove reke. No, hirovita reka, koja je bila jedan od uslova nastanka ove seoske naseobine, postala je opasnost za nju. Njena voda je peskom punila ionako plitko  korito i kod nadošlih voda prodirala u dvorišta i zgrade, pa su Ćenovčani, hteli – ne hteli, morali da pomeste svoje selo na sigurnije mesto, nešto dalje od reke, žrtvujući za nove placeve najbolju svoju zemlju.

Tako se pre pedeset godina Ćenovac našao na današnjem mestu, udaljen od Leskovca na oko 10 kilometara zapadno od ove varoši.

Ime sela.

U osnovi reči Ćenovac stoji Ćeno sa sufiksom „vac“. Šta je Ćeno? Ili šta bi moglo da znači? Po Vuku Karadžiću, ćeno je ime psa. Uzimajući ovo u obzir Ćenovac je mogao biti selo ili zaselak, recimo, starog i velikog sela Pertata, u kome su ljudi nekog srednjovekovonog vlastelina imali dužnost da odgajaju štenad za lov, omiljenoj zabavi srednjovekovnog društva. Dakle, u Ćenovcu su živeli ljudi oslobođeni drugih dažbina i rabota sa obavezom da odgajaju pse, da ih vežbaju za lov i staraju o njima.

Vode.

Glavna tekućica je Jablanica. Pritisak Jablanice kroz rastresiti aluvijum Oblasti je tako snažan i lak, da se voda u selu i baštama nalazi na velikoj visini. Izdašna je i prijatna za piće. Bunare ima svaka kuća. Mnogi upotrebljavaju hidrofore, pa tako prave male vodovode do staje, kuhinje i kupatila. Postoji i bara Karaula.

Zemlje i šume.

Atar ovog sela veliki je 400 hektara, od koje površine njive i bašte zahvataju 212 hektara.

Zemlja nosi ove nazive: Sanarište, Osovi, Zabel, Jezerkonje, Polje,  Polje pozadi ćuprije, Selište, Kopak, Novo Lojze, Ćoška i Progon.

Postanak sela i prošlost.

Pošto ga nema u turskom sumarnm popisu, a sudeći po imenu, moralo se zaseliti u doba nemanjićke države, verovatno je u doba turskih popisa smatrano zaseokom sela Pertata u čijoj se neposreednoj blizini nalazi, pa je delilo sudbbinu ovog sela za vreme turske vlasti. Možda i kao malo čiflučko naselje nije ni uzeto u obzir kod popisa kao odvojena jedinica.

Poreklo stanovništva.

Prema Vidosavi Nikolić-Stojančević, Ćenovac je u vreme oslobođenja od Turaka imao 17 domova. Po statističkim podacima iz 1980. godine imali su 432 stanovnika i 88 domaćinstava.

U njemu žive ovi rodovi:

-Lazarevići su starinci.

-Vanjini (Stojanovići) su poreklom iz Slavujevca.

-Konjinci (Cvetkovići) su doseljeni iz Konjina, bežeći od Arbanasa.

-Vančini su nepoznatog porekla.

-Mitići su nepoznatog porekla.

-Stojiljkovići su nepoznatog porekla.

-Pejići su nepoznatog porekla.

-Dinići su nepoznatog porekla.

-Đokići su iz Konjina.

-Stamenkovići su nepoznatog porekla.

Romi:

-Kurtaševići;

-Osmanovići;

-Arifovići i:

-Mulutinovići.

Ima ih ukupno 10 domaćinstava. Svi su muslimani i smatraju se erlijama. Uglavnom se bave poljoprivredom.

Zanimanje stanovnika.

Ćenovčani su dobri poljoprivrednici; seju sve vrste žita. Sade krompir. Bave se povrtarstvom. Neguju dobre pasmine krava. Uzgajaju svinje na moderan način. Imaju pod voćnjacima 10 hektara i pod vinogradima 12 hektara. Peku dobru rakiju. Čuvaju i ovce – nekoliko domaćinstava.

Blizina tržišta omogućava im unovčavanje proizvoda ranih useva, naročito paprke, paradajza i  kupusa. Neka domaćinstva još uvek gaje konoplju i gaje stočnu repu za ishranu stoke.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Donja Jablanica“.  Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Ćenovac (Lebane) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva sela Cekavica, opština Lebane – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Donja Jablanica“.   Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Cekavica se nalazi na desnoj obali reke Jablanice, na aluvijumu koji je svukla iz dalekih planina ova reka i duž svog korita taložila.

Tip sela.

Cekavica je ravničarsko selo zbijenog tipa. Na zapadu se graniči sa selom Malo Vojlovce. Dvorišta i kuće obeju sela tako su srasli jedno do drugog, da čini pravu naseobinsku simbiozu i vrlo teško je odrediti gde se završava jedno i počinje drugo selo.

Ime sela.

Pre dolaska Turaka iz Novog Brda su se doselila dva brata. Jedan se zvao Petar a drugi Ceka. Stigli su do Pertatske crkve. Ceka je prešao reku Jablanicu i zaselio se na međi na mestu „Topole“. Petar je ostao sa druge strane i podigao svoj dom. Kada je selo nastalo selo je dobilo ime po svom prvom stanovniku Cvetku – Ceki. Dakle Ceka – Cekavica.

Vode.

Glavna tekućica je Jablanica. Postoji još i potok Deda-Đorđina Dolina, jedna kraatki i mali vodeni mlaz čije se izvorište nalazi u ataru sela Cekavice u pravcu Togačevca. Postoje dva kladenca: Trševine i Kaškalo. Ovaj poslednji je gotovo poništen. Svaka kuća ima bunar, čija je dubina 5 metara. U polju zbog zalivanja bašta, nabijaju se cevi do 7 metara dubine i iz njih pomoću benzinski pumpi izvlači voda i njome zalivaju bašte.

Zemlje i šume.

Atar sela Cekavica prostire se na 604 hektara. Od ove površine oranice i  bašte zahvataju 267 hektara. Pod šumom je 240 hektara. Ostalu površinu zauzimaju druge kulture i neplodno zemljište.

Zemlja nosi ove nazive: Selište, Guščar, Glogovi, Bunarke, Topole, Strana, Milenkova Arnica, Gerjak, Gumnište, Sušice, Lipovac, Široka Arnica, Šipkova Strana, Duboka Dolina, Međa, Kusa Padina, Garčište, Progon, Kolarova Livada, Prlogan, Ravnjak, Trševine, Mutavdžike, Goli Rid, Begogv Zabel, Spaijska Bašta, Begova Bašta, Padeš, Pržine, Vinjaga, Smuga, Trlina, Kaškala, Blagun, Goli Rid i Prlogan.

Postanak sela i prošlost.

Cekavica je staro srpsko selo, nastalo pre dolaska Turaka. Selo se pominje u turskom tefteru 1516. godine, jasno govori da je selo nastalo u doba srpske srednjovekovne države. Kao timarsko selo, Cekavica je tokom duge turske vlasti, prelazila u leno mnogih generacija turskih timarnika a kada je spahijski sistem ukinut selo su počitlučila dva gospodara; jedan se zvao Šerif i živeo je u Leskovcu a drugi se zvao Ali-beg, koji je živeo u Pertatu. Na Ali-bega se sačuvala uspomena u toponomiji sela Cekavica – Begova Bašča i Begov Zabel. Cekovčani su plaćali carski desetak i gospodarski devetak. Kada je došlo do oslobođenja meštani su plaćali agrarni dug državi uz porez. Ni jedan Cekovčanin nije zbog toga zapao u teškoće.

Pre odlaska Turaka, gospodar sela Cekavice Šerif, kazao je Despotovima da hoće da ih proda drugom gospodaru, pa ih je tada pitao: „Hoćete li da se kupite“?. Despotovi su prihvatili „da se kupe“. Nastalo je pogađanje i nazad dogovorena znatna suma zlatnika. Despotovi su tada bili mngoljudna porodica, koja je imala 30 članova. Isplatili su ugovorenu sumu i postali slobodni seljaci. Posle oslobođanja a po odluci Berlinskog kongresa potčinjeni seljaci morali su čitluk sahibijama i bivšim gospodarima da plaćaju otkupninu. Despotovi jedini u selu nisu spadali u agrarne dužnike niti su plaćali agrarni dug.

Poreklo stanovništva.

Cekavica je posle oslobođenja od Turaka imala 41 poresku glavu i 20 kuća.

Po statističkim podacima selo je 1948. godine imalo 503 stanovnika; 1953. – 549;  1961. – 566; 1971. – 544 i 1981. – 523.

U selu su nastanjeniovi rodovi.

-Despotovi su doseljeni iz Novog Brda.

-Terzisci su nepoznatog porekla.

-Cvetanovi su nepoznatog porekla.

-Prizetkovi su nepoznatog porekla.

-Đorinci su nepoznatog porekla.

-Totini su nepoznatog porekla.

-Živkovi su doseljeni iz Pologa.

-Deda-Stankovci su nepoznatog porekla.

-Šoljini su nepoznatog porekla.

-Vračarci su doseljeni sa Vračara (sada Beograda), verovatno kao roblje, moguće je u doba Sinan Paše.

-Denčinci su srodni Vračarcima i istog su porekla.

Zanimanje stanovnika.

Stari zemljoradnici, Cekavčani se i danas bave poljoprivredom. Seju pšenicu i kukuruz, kod kojih useva se javlja tržišni višak. Sade i krompir na 10% obradive površine. Povrtarstvo je bitno važna kultura. Gaje papriku, kupu, paradajz.

Lokalitet „Mutavdžisko“ je dokaz o nekada razvijeno mutavdžijskom zanatu, izradom predmeta od kozje dlake: pokrovaca za stoku, zastirača, uzice za opanke, razne torbe i drugo.

Od stoke gaje simentalke. Mleko prodaju otkupljivačima. Gaje svinje. Pola sela čuva konje. Ovce imaju samo tri domaćinstva. Zemljoradnja je mehanizovana. U selu imaju mlin i školu, izgrađenu 1932. godine.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Donja Jablanica“.  Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Cekavica (Lebane) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva sela Bačevina, opština Lebane – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Pusta Reka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Bačevina se nalazi na jugozapadnoj periferiji pustorečke oblasti a podignuta je na stranama bregova koji čine niži deo najviše duluvijalne terase Leskovačkog Jezera između Slišanske Reke na severu i Svinjaričke Reke na jugu, koje u ovom delu svoga toka teku gotovo paralelno.

Tip sela.

Grupice njenih kuća, u  kojima žive pojedini rodovi, zahvataju veliki prostor, pa iako su domovi u tim grupama zbijeni, zbog međusobne udaljenosti nekih mahala, selo odaje utisak razbijenog tipa.

Ime sela.

Ime sela Bačevine vezano je za Caričin Grad. Prema legendi, na mestu današnjeg sela bile su careve bačije sa mnogobrojnim ovcama, koje su na ovim prostranstvima napasane a u bačijama zimovale. Dakle, bačije su doprinele da selo dobije naziv Bačevina.

Vode.

Pored jedne od mahala Bačevine teče Svinjarička Reka. Paralelno sa njom, na severu, teče potok koji izvire iz Đokinog Kladenca, pa se, ispod sela, uliva u Slišansku Reku a ova u Mijajličku Reku iznad sela Mijajlice.

Na teritoriji sela Bačevine postoje ovi kladenci: Đokin Kladeenac, Petkov Kladenac i Marijin Kladenac. Između Petrovog i Đokinog Kladenca nalazi se mahala Ljubinci. Marijin Kladenac ima „lekovito“ dejstvo. Iznad ovog kladenca izvire voda žućkasto obojena, Kladenac ima karakter kultnog mesta. Oboleli na ovom izvoru peru oči i ostavljaju belege.

Svaka kuća ima bunar. Osim toga dve trećine domaćinstava uvele su vodovodom tekuću vodu u svoje kuće i dvorište. Vodovode su pravili udruženi domaćini sa raznih izvorišta. Tako u selu postoji 13 vodovoda.

Zemlje i šume.

Atar sela Bačevine zahvata prostor od 578 hektara. Od ove površine na oranice i bašte pada prostor od 261, voćnjake 20, vinograde 4, livade 62, pašnjake 112, šume 103 dok je neplodno 16 hektara.

Zemlja nosi ove nazive: Carev Potok,  Vištićor, Ravnjak, Čukar, Crkvište ili Drenjak.

Po sastavu, zemlja je peskuša, žuta ilovača kao i crna ilovača (utrinsko zemljište oko osnovne škole).

Postanak sela i prošlost.

Na lokalitetu Drenjar, nedaleko od obale Svinjaričke Reke postoji crkvica pokrivena ćeramidom. Krov je na dve vode. Zidana je netesanim kamenom uz upotrebu vizantijske opeke. Crkva je podignuta possle 1912. odine na razvalinama stare pravoslavne crkve. Crkvica ima dimenzije 5 h 3,5 metra – unutrašnja strana.

Apsida je mala i ovalna a svod crkve je ovalan. Ispod male apside postoji ukopan kamen u zemlju pravilno okruglog oblika, visok oko 60 santimetara. Debljina kamena je oko 70 santimetara. Na donjoj površini sa južne i severne strane postoje dva obična zavijutka.Stub koji drži ovaj veliki kamen je pri vrhu plasticifiran sa dva ispupčenja i dva udubljenja.

Crkva ima prozor na južnom zidu i pored njega vrata od običnih dasaka. Na apsidi je mali zastakljen otvor.

Kamen na ovom stubu je u sadašnjoj crkvici bio časna trpeza. Sada retki posetioci, uglavnom porodice koje imaju pokojnike novijeg datuma, pale sveće. Očigledno je da donji deo, to jest stub, jeste deo stabla stuba stare crkve a gornji kamen je njen kapitel.

Crkvica je u zapuštenom stanju. Pod je od zemlje a vrata sa zapada otvorena. Crkva ima svoju portu, ograđenu kamenim zidom, ali razvaljenih vrata.

Sa zapadne strane od crkvene porte prolazio je akvadukt, kojije dovodio vodu sa Radana u Caričin Grad.

Sudeći po plastici zemljišta oko crkve i tragova od opeka i kamena, verovatno je stara crkva imala veću i ograđenu portu. Na severozapadnoj strani od crkve, naoko 50 metara, meštani su, kopajući zemlju, naišli na ljudske kosti. Butnjače su bile „ogromne“ dužine, pa su seljaci mišljenja da su to bili grobovi većeg rasta od ljudi današnjeg vremena.

Poreklo stanovništva.

Bačevina spada u grupu manjih pustorečkih seoskih naselja, kod popisa 1953. godine imala je 80 domova i 485 stanovnika; godine 1961. kuća je bilo  86 a stanovnika 473 doj je u 1971. godini bilo 102 kuće i 453 stanovnika.

Sadašnje stanovništvo Bačevine čine ovi rodovi:

-Milčići-Kokarci su doseljeni iz Crne Trave.

-Đokići-Đokinci su iz Krive Reke.

-Petrovići-Pilčani su iz Krive Reke.

-Trajkovići-Crnovci (po selu Crnovcu) su iz krive Reke.

-Radosavljevići-Garci su iz Gara.

-Mirkovići su iz Krive Reke.

-Bogdanovići-Bogdanovci su poreklom iz Dobrog Polja.

-Golubovići-Golubanci su iz Dobrog Polja.

-Anđelkovci-Carovčani su iz sela Carovca – Kriva Reka.

-Pešići su iz Krive Reke.

-Ljubići su iz Krive Reke.

-Jovići su iz Crne Trave.

-Milenkovići su iz Krive Reke.

-Milenović Stojanča je iz Lozana – dovela ga majka.

Zanimanje stanovnika.

Stanovnici sela Bačevine seju na svojim njivama pšenicu i kukuruz kao glavne useve. Kao podkulturu pasulj. Od ovih useva se javlja tržišni višak.

Svaka kuća ima svoje bašte gde uzgajaju povrće za svoje potrebe.

Od voća najviše neguju šljive, crne ranke i šumadinke. Od šljiva peku rakiju, u proseku svako domaćinstvo potroši do 200 litara u toku godine. Imaju nešto jabuka savremene sorte. Imaju starih krušaka zaostalih od Turaka.

Od stoke gaje samo krave, u proseku po dve po domaćinstvu i nešto ovaca. Mladi odlaze na školovanje, napuštaju selo tako da su domaćinstva uglavnom staračka.

Imaju četvororazrednu osnovnu školu kao istureno odeljenje slišanske škole. Selo je ekektrificirano.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Pusta Reka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Bačevina (Lebane) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva naselja Bojnik, opština Bojnik – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Pusta Reka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj i tip naselja.

Bojnik je pustorečko naselje podignuto u aluvijalnoj ravni Puste Reke, na obema obalama ove najvažnije tekućice cele oblasti.

Naselje je zbijenog tipa sa tendencijom da se pretvori u urbano naselje.

Ime naselja.

Po legendi Bojnik (polje) dobilo je ime po tome što je „nekada na tom polju bio nekakav strašan boj“. Po drugoj legendi „boj na bojničkom polju“ povezan je sa legendom o Caričinom Gradu. Po ovoj legendi, svinjar iz Svinjarice se zaljubiou carevu kćer, pa je tražio od cara njenu ruku. Car je pristao pod uslovom da ovaj dovede vodu sa Radana u Caričin Grad. Svinjar je to, uz velike nepore, uradio. Car mu je, u nameri da spreči svinjara da postane njegov zet, postavio još jedan uslov. Rekao je da je njegova kćer zaručena za nekog plemića i da svinjar mora da podeli megdan sa njim. Svinjar prihvati i ovaj uslov. Boj se imao odigrati na polju gde je sada Bojnik. Svinjar je izašao na dvoboj naoružan strašnom batinom a plemić kopljem. Ovaj dvoboj se završio tragično po svinjara. Od tada se polje, gde se odigrao dvoboj, nazvalo Bojnik. Po trećoj legendi, car iz Caričinog Grada, goneći nevernu caricu i svinjara iz Svinjarnice, stigao begunce u bojničkom polju i tu ih pogubio.

Vode.

Kroz Bojnik protiče Pusta Reka, koja iznad ovog mesta prima sa svoje leve strane Konjuvačku Reku a sa desne strane, na istočnoj periferiji Bojnika, Kameničku Reku.

Bojnik se snabdeva vodom za piće iz bunara i pumpi uz upotrebu hidrofora kod dobrostojećih domaćinstava. Osim Puste Reke, izdanska voda nije ni blizu izdašne. Najbliži horizont izdanske vode je 5-7 metara. Drugi sloj izdanske vode je na dubini od 80-83 metra. Problem snabdevanja pijaćom vodom Bojnika je prioritetni problem.

Postanak naselja i prošlost.

Bojnik je kao naselje postojao još u antičko doba. Kroz njega je prolazila jedna od rimskih saobraćajnica koja je išla od Niša za Egejsko more. Kao srpsko selo Bojnik je nastao u srednjem veku. Srpsko stanovništvo u njemu se održalo za vreme Turaka. Fon Han je u svom putopisu zabeležio da u Bojniku 1858. godine bilo samo 20 albanskih kuća, pored njih je bilo i srpskih starosedelačkih domova od kojih vode poreklo sadašnji rodovi: Petkovci, Babići i Đenići. Nadirući u Bojnik Arbanasi su podvlastili srpske kuće koje su tu ostale, pa su im morali davati desetak. Za vreme Turaka u Bojniku je postojala džamija na mestu gde je sada osnovna škola.

U Drugom svetskom ratu Bojnik je doživeo jedan od najstrašnijih pokolja u leskovačkoj Kotlini. Bugari su 17. februara 1942. godine u koritu Puste Reke kod seoskog groblja streljali oko 500 staraca, starica, mlađih žena i dece od nekoliko meseci. Na mestu pokolja podignut je spomenik žrtvama a oko njega nadgrobne ploče poubijanih. Među njima je mermerna ploča sa ovom sadržinom:

„Ovde su se sreli čovek i zver, ljubav i mržnja, nevini i osramoćeni, vrlina i zločin, lepota i ružnoća, deca i dželati, svetlost i tama. Nepotpune su reči da izraze bol naroda ovoga kraja“.

Zemlje i šume.

Atar naselja Bojnik je veliki 967 hektara, od čega oranice i bašte zahvataju 593, voćnjaci 6, vinogradi 16, livade 71, pašnjaci 124, šuma 111 i neplodno 46 hektara. Obardivost tla je vrlo dobra.

Zemljište nosi ove nazive: Polje-Aerodrom, Jazbine, Cer, Vukina Padina, Levidske Njive, Stari Bojnik, Česta, Pojatine, Suljin Potok, Slani Potok, Gaber, Selište, Zdravskovske Njive i Ledina.

Poreklo stanovništva.

Bojnik je naselje Puste Reke koje je u neprekidnom razvoju i zbog toga broj njegovih stanovnika u stalnom porastu. Dva su bitno važna činioca koja doprinose napretku Bojnika. Prvi, što se ovo mesto nalazi na raskrsnici puteva ove regije a drugo što je ovo mesto postalo adminiistrativni centar središne zone pustorečke oblasti.

Evo kako izglda u demografskom pogledu pogledu ovaj rast Bojnika: 1953. Bojnik je imao 228 kuća i 1110 stanovnika; 1961. – 357 – 1448;  1971. – 475 – 1773 dok se 1974. godine smatralo da u Bojniku ima preko 500 domova sa oko 2000 stanovnika.

U momentu rada na ovoj knjizi utvrđeno je da u Bojniku žive ovi rodovi:

Starosedeoci:

-Ranđelovići-Petkovići;

-Zdravkovići-Babići i

-Đenići-Giljanci.

Doseljenici:

-Stojanovići-Rupci su doseljeni iz Ruplja.

-Jovanovići-Vranjanci su u Bojnik doseljeni iz Lozana.

-Krstići su doseljeni iz Crne Trave.

-Đorići-Vranjanci su iz okoline Vranja.

-Miljkovići-Pešunci su doseljeni iz Đaca – Stari Dragovac.

-Denići-Petrovići zvani Kačarci su doseljeni sa Kosova.

-Markovići-Salavci (Latini) su starosedeoci koji su se 1878 godine povukli sa Arbanasima, pa se, potom , vratili u Bojnik.

-Trajkovići su doseljeni iz Masurice.

-Nikolići su doseljeni iz Crvene Jabuke.

-Zdravkovići-Novoselci su iz Novog Sela – Vlasina.

-Đošići su iz Suvog Polja.

Nisu popisani rodovi doseljene iz Šopluka ili unutrašnjosti Puste Reke.

Valja napomenuti da je 1878 godine, u vreme oslobođenja Bojnika od Turaka, u njemu živelo 20 arbanaskih kuća, koji su napustili Bojnik. Međutim ostali su da žive pod srpskom vlašću braća Kadrija, Džafer, Malić, Rama i Jusuf. Imali su na Pustoj Reci vodenicu, koju su od njih kupili Crnotravci Krstići. Ovi Arbanasi nisu ostali u Bojniku već su se iselili u jablaničko selo Đelekare gde im potomci i danas žive.

Zanimanje stanovništva.

Dobar deo bojničkih stanovnika zaposeln je u privrednim preduzećima društevnog sektora, prevashodno u PIK „Pusta Reka“, zatim Fateksov pogon iz Vučja i tkačnica Eksporteksa iz Lebana. U poljoprivrednoj proizvodnji se javljaju se kao tržišni viškovi pšenice, kukuruza i pasulja.

Bojnik ima i dom zdravlja sa 8 lekara, dva stomatologa, dva zubna tehničara i jedan zubar i 25 medininskog osoblja – uglavnom medicinske sestre.

Bojnik je privukao veliki broj zanatlija raznih struka; krojača, kovača, potkivača, kolara, stolara, lončara, limara, ćurčija, obućara, kazandžija, bojadžija, kačara, mlinara, berbera, staklorezaca, mašinbravara, elektroinstalatera, zidara-fasadera, molera, farbara, kamenorezaca, pekara, fotografa, poslastičara, ugostitelja, prevoznika i dr.

Pazarni dan u Bojniku je utorak.

U Bojniku postoji osnovna škola sa isturenim odeljenjima u ovim selima: Lapotincu, Pridovrici, Kamenici, Gornji i Donjem Konjuvcu, Plavcu, Đinđuši, Suvom Polju i Crkavici.

U Bojniku postoji dom klulture sa bioskopskom salom i bibliotekom.

IZVOR:  Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Pusta Reka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, naselje Bojnik (Bojnik) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva sela Borince, opština Bojnik – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Pusta Reka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

 Borince je podplaninsko selo koje se nalazi na padinama Petrove Gore i to delimično pod samim Velikim Petrovcem. Oko ovog sela su atari sela Obražde sa severozapada, Slišana sa juga, Gajtana sa zapada i Majkovaca sa istoka. Ima dve mahale – Selo i Statovac.

Tip sela.

I ovo selo, kao i sva sela istočnih doseljenika, je zbijenog tipa, s' tim što mu je mahala Statovac prilično udaljena od centralnog dela Borinca, koje nosi naziv Selo.

Ime sela.

Nema nikakve legende o postanku imena ovoga sela. Po svoj prilici selo je dobilo ime ili po imenu njegovog osnivača ili baštinika ili, pak, po  borovoj šumi koja je mogla rasti na padinama Petrove Gore. Ovo ime verovatno potiče iz doba srpske srednjovekovne države.

Vode.

Kroz Borince protiče Borinačka Reka, koja prima sa desne strane Statovački Potok. Izvorište Borinačke Reke nalazi se na mestu zvanom Šopot na Radanu.

U ataru ovog sela ima nekoliko izvora: Todorov Kladenac, Bujerov Izvor, Turska Čabura ili Velika Padina, U Zukar a zovu ga i Čubura Ibriš. Nalazi se više mahale Statovac. Iz izvorišta Lekovita Voda, koje je ranije bilo kultno mesto nako je su izlazile žene na Đurđevdan, uhvaćena je voda i kaptirana u seoski vodovod pa je dobijena voda i za javnu spomen česmu u sredini Borinca.

Zemlje i šume.

Atar sela Borinca veličine je 594 hektara. Oranice i bašte zahvataju 133 hektara, voćnjaci 15, vinogradi 3, livade 107, pašnjaci 210, šume 97 dok je neplodno zemljište 29 hektara.

Zemljište nosi ove nazive: Ogorevine, Ravnište, Dobrijan, Česma, Ibriš, Bara, Selište, Moline, Brduljske Livade, Blagunjak, Markov Potok, Štetine, Bara druga i Rid.

Iz prošlosti sela.

Iznad sela su zidane crkve posvećene Ognjenoj Mariji. Na Velikom Petrovcu je crkva Sv. Petra. Vodovod iz Radana za Caričin Grad prolazio je kroz borinački atar.

Kada su se prvi naseljenici sa istoka počeli doseljavati u Borince zatekli su samo tri arbanaške kuće. U rasedliji koja razdvaja Radan planinu od Vidojevice postoje tri sela pod imenom Statovac, Gornji , Donji i Srednji. Mahala sela Borinca Statovac je četvrto naselje pod ovim imenom.

Iz najnovije istorije zabeležen je ovaj događaj, vezan sa mahalu Statovac. Partizani su u toj mahali potukli jednu bugarsku jedinicu. Kada je kaznena ekspedicija bugarske vojske i pohvatala Statovčane u nameri da ih strelja u znak odmazde, ovi  su se spasli lukastvom. Rekli su da se njihovo selo zove Borince a da je selo Statovac daleko od njih. Bugarski oficiri su u ovo poverovali, na kartama našli selo Statovac, Statovčane pustili i otišli upravcu sela između Radana i Vidojevice, koja je bila pod četničkom vlašću.

Poreklo stanovništva.

Borince spada u pustorečka sela čija se populacija rapidno smanjuje; 1953. godine u njemu je živelo 418 stanovnika a 1971. godine bilo ih je samo 241.

Sadašnje stanovništvo čine ovi rodovi:

-Jankovići su poreklom iz Crne Trave.

-Ignjatovići su poreklom iz Crne Trave.

-Markovići su poreklom iz Crne Trave.

-Videnovići su se doselili iz Ruplja.

-Stojičići-Dobropoljci su iz Dobrog Polja.

-Mitići-Dobropoljci su iz Dobrog Polja.

-Petrovići-Garci su iz Gara.

-Đikići-Brduljci su iz Brdulja – mahale Crne Trave.

-Spasići-Brduljci su iz Brdulja.

-Vukašinovići su iz Vučinog Dola, mahale Crne Trave.

Zanimanje stanovnika.

Borinačka zemlja, ona pod oranicama, nije dovoljan da ishrani stanovništvo ovog sela. Osim toga kvalitet nije kao u dolini Puste Reke. Zbog toga su, po tradiciji, Borinčani su svi pečalbari: zidari, tesari, fasaderi, keramičari. To se vidi i po načinu njihovog odevanja, svu su obučeni u konfecijska radnička odela. Rade po celoj zemlji. U inostranstvu ih ima 11. Zemlju obrađuju žene i starci. Imaju po jednu kravu. Voće je ranije gajeno više. Kada su se naselili preci sadašnjih rodova zatekli su mnogo krušaka. Na mestu Čabura i sada postoje stare kruške – golemke, žutonajke i ječmenke.

U selu postoji četvororazredna osnovna škola, istureno odeljenje oranske osnovne škole. Pohađaju je deca iz Borinca, Obražde i Majkovca.

IZVOR:  Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Pusta Reka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Borince (Bojnik) appeared first on Poreklo.

Poreklo stanovništva naselja Brestovac (Gornji Brestovac), opština Bojnik – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Pusta Reka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj i tip naselja.

Selo Bresotvac (Gornji Brestovac) se nalazi na ivici diluvijalne terase u kojou je sa severne strane Pusta Reka usekla korito koje se, kod sela Brestovca, oslobađa klisure i prelazi postepeno u pustorečku aluvjialnu ravan. Selo je zbijenog tipa.

Ime sela.

Brestovac je svakako dobio ime po gustoj brestovoj šumi, koja je ovde rasla.

Vode.

Sa severne strane sela protiče Pusta Reka, do koje dopiru severne kuće i dvorišta ovog sela. Osim toga, sa južne strane sela, na udaljenosti od nekoliko storina metara, protiče Vujanovska Reka, koja se ispod Brestovca uliva u Pustu Reku.

U ataru ovog sela ima nekoliko kladenaca: Kod Bresta, U Reku, Bara. Iznad sela postoji baruština na lokalitetu kod Kučke ili Miltenova Pojata. Ovaj izvor ima svojstvo kultnog mesta. Ljudi veruju da je njegova voda lekovita, pa su obolele žene dolazile da piju vodu sa ovog izvora.

U selu ima bunara čija je dubina 15-17 metara, ali je voda „teška“. U novije vreme 12 kuća je dovelo tekuću vodu sa lokaliteta Vrbe udaljeno oko dva kilometra u pravcu Magaša.

Zemlje i šume.

Atar sela Brestovca zahvata prostor od 999 hektara, od koje površine oranice i bašte zahvataju 493, voćnjaci 48, vinogradi 17, livade 155, pašnjaci 148, šume 80 i neplodno 58 hektara.

Zemlja nosi ove nazive: Rid, Preko Reki ili Ravnište, Vujanovski Rid, Više Selo, Vrba, Nad Ranđela, Kod Kučku-šuma, Magaška Reka, Stevanova Livada, Kod Kamen ili Garvanski Kamen, Crkvište, Dubrava, Konjarnik, Preko Livada, Vinogradi, Janićijina Padina, Đorin Breg, Selska Livada, Ješina Trševina i Miladinova Padina.

Postanak sela i prošlost.

Brestovac je svakako jedno od starih srpskih sela nastalih u doba  srpske srednjovekovne države. I tada je Brestovac bi značajnije naselje. Dokaz za to je lokalitet Crkvište, mesto gde se nalazila stara pravoslavna crkva. Nije poznato kada je ova crkva porušena. Na temeljima su Brestovčani podigli novu crkvu 1922-24. godine, koja i sada, iako zapuštena, postoji. Crkva slavi Đurđevdan. Selo Brestovac je Han zabeležio pod imenom Vratofci kao za ono vreme veliko selo od 86 kuća. Iako je u to doba u Brestovcu bilo Arbanasa, očigledno je da se ne radi o selu koje su oni osnovali, već o srpskom selu iz koga su se Srbi pod pritiskom Arbanasa ili usled drugih događaja iselili.

Poreklo stanovništva.

U Brestovcu je 1953. godine bilo 160 domova sa 912 stanovnika; 1961. – 178 – 806 a 1971. godine 183 doma sa 682 stanovnika.

Sadašnje stanovništvo ovog sela čine rodovi:

-Bogdanovići-Bogdanovi su doseljeni iz Klisure – kod bugarske granice.

-Stanojevići-Draćovi (u Draćevoj mahali) su iz Klisure.

-Dimitrijevići su doseljeni iz Crne Trave.

-Miladinovići-Valjavičari su iz Klisure.

-Stojanovići-Grandžini (Grandžina mahala) su iz Klisure.

-Stajići-Krivorečani su iz Krive Reke.

-Spasići-Bugari su iznekog sela sa bugarske granice.

-Nikolići-Kletija su iz Klisure.

-Đorđevići-Zlatkovi su iz Klisure.

-Ilići-Zlatkovići su iz Klisure.

-Stankovići-Nikolići su iz Klisure.

-Strahinjići-Dželci su iz Klisure.

-Rašići-Bogojini su iz Klisure.

-Dimići-Dimini su iz Klisure.

-Lepojevići-Hajlasi su iz Klisre.

-Trajkovići-Milini su iz Klisure.

-Radojičići-Draćovi su iz Klisure.

-Pavlovići-Đorini-Palikruše su iz Klisure.

-Petkovići-Pavlovići-Dranjci su iz Klisure.

-Momčilovići-Jeremijini su iz Klisure.

-Manići-Janini su iz Klisure.

-Radojičići drugi-Josimovi su iz Klisure.

-Arizanovići su iz Klisure.

-Zlatkovići su iz Klisure.

-Stojiljkovići-Valjavičari su iz Klisure.

-Petkovići-Šutkovi su iz Klisure.

-Živkovići-Takini su iz Klisure.

U Brestovcu žive i ovi rodovi Roma:

-Talipovići,

-Rečkovići,

-Saitovići i

-Bećirovići

Zanimanje stanovnika.

Brestovčani na svojim oranicama kao glavne useve eju pšenicu i kukuruz. Poljoprivreda je mehanizovana. Zemljoradnjom se bave staračka domaćinstva, kojih je u ovom selu 100%.

U selu imaoko 300 ovaca i svaka kuća u proseku po dve krave. Svinje i živinu gaje za svoje potrebe.

-Stanovnici ovog sela su pečalbari, uglavnom zidari. Svaki muškarac, koji nije penzioner, radi kao pečalbar van sela. Mnogi su registrovali svoje zidarsko-fasaderske radnje.

Selo ima svoj centar trouglasrog oblika koji podseća na trg varošice. Za vreme Drugog svetskog rata kada je veliki deo pustorečke teritorije bio oslobođen, u Brestovcu je bio određen pijačni dan.

Imaju osmogodišnju školu, mesnuu kancelariju, prodavnicu „4. jul“ iz Lebana, PIK „Toma Kostić“ iz Leskovca mlin i menjačnicu a imaju i ambulantu.

Omladina iz ovoga sela se školuje i odlazi na zanate.

IZVOR:  Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Pusta Reka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Brestovac (Bojnik) appeared first on Poreklo.