Quantcast
Channel: Poreklo
Viewing all 2195 articles
Browse latest View live

Poreklo prezimena, selo Staniševac (Višegrad)

$
0
0

Poreklo stanovištva sela Staniševac, opština Višegrad – BiH (RS). Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Selo Staniševac se nalazi na istoku od sela Bijele i Stoca, severno od Dobruna a na jugu od Vardišta. Neke su kuće u prisoju – Staniševac a neke su po osoju po kosama iznad Vardišta i taj deo sela zove Kovanuša ili Zagvožđe.

Vode.

U selu se pije voda sa česme Kovanuše, česama Rioče i Dobre Vode niže sela i jezera u Razdolinama.

Zemlje i šume.

Kuće su u ovom selu u strani ispod brda a njive i livade su ispod kuća u polju. Imaju njiva i livada po Rioču i Zagvožđu do kojih je od sela potrebno od 15 do 30 minuta hoda. Zemlja je osrednje rodnosti, na mestima je i kamenita – u Kovanuši.

Ispaše su seoske u šumama oko sela, kao: Razdoline, Stocu, Češljaru, Rioču i Bjeluši – ispod Kovanuše do Vardišta.Te su šume u neposrednoj blizini sela, te se stoka ne udaljava od sela više od sat do sat i po pešačkog hoda.

Sa sviju strana sela su šume, koje se zovu: Razdoline, Bjeluša na pola sata od sela i Stolac na jedna sat hoda od seoskih kuća.

Tip sela.

Kuće su podeljene u dve grupe: u Staniševcu i u Kovanuši. Staniševac od Kovanuše razdvaja breg Granice. Ima jedna kuća na mestu Rioču, više Razdolina a niđe Staniševaca. Od Staniševaca ovu kuću deli put Višegrad – Vardište i voda Rioča. Između Staniševca i Kovanuše ima skoro dva kilometra; a od najniže kuće u Staniševcu do ove u Rioču ima pola kilometra.

U Staniševcu su kuće povrh njiva i livada a ispod brega Granice. Rasturene su, po jedna-dve pokraj puta ili dalje od njega. Između onih koje su bliže, rastojanje je 20-30 a između udaljenijih po 100-300 koraka. Kuće su blizu s toga što ime je zemlja za rad na jednom mestu.

Kuće po Kovanuši su raštrkane po kosama koje dele doline, međusobno udaljene od 100 koraka do pola kilometra. Ovde su kuće tako građene zbog toga što im je ziratna zemlja rasturena po kosama i stranama.

U ovom selu nekada je bila samo jedna kuća, pa kad se nekad dva brata, na kojima beše ostala, odeliše, jedan ostane u Staniševcu a drugi se odseli u Kovanušu. Od njih dvojice danas u Staniševcu ima 9 i u Kovanuši 5 kuća. Kako se ko odvajao tako je podizao kuću na odeljenim čiflučkim zemljama i krčevinama.

U selu ima 15 kuća, od kojih su Šimšići i Jevtići od pomenute braće i Jevđevići (Vasiljevići).

Ime sela.

Priča se da je selo ovo ime dobilo što se nekad na kome je ono sada bili manastirski stanovi. Kovanuša je dobila ime od vode Kovanuše.

Postanak sela i poreklo stanovništva.

Priča se da su nekada na prostoru sadašnjeg sela bili stanovi manastira Dobruna. Kada je manastirsko imanje razgrabljeno, age i begovi su ga sami radili ili su ga davali pod „hak“ i tek docnije su se ovde doselili kmetovi. Prvi su kmetovi bili dva brata Šimšića iz Stoca, koji su svoje zemlje, koje su imali u Stocu na Zagvožđu prodali, jedan begovima Čengićima a drugi Dizdarevićima i došli na aginsku zemlju. Jedan od njih se odselio na Kovanušu i od njega su.

-Jevtići – pet kuća, koji su tako nazvani pod deda Jevti. Od drugoga su:

-Šimšići u Staniševcu. Slave, kao i ihovi rođaci u Stocu, Jovanjdan.

-Jevđevići ili Vasiljevići su se doselili iz Dobruna oko 1870 godine. Slave Nikoljdan.

Groblje je između Staniševca i Kovanuše, na jednoj kosi.

IZVOR: Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Staniševac (Višegrad) appeared first on Poreklo.


Poreklo prezimena, selo Dobrunska Rijeka (Višegrad)

$
0
0

Poreklo stanovištva sela Rijeka (po knjizi Rijeka Dobrunska), opština Višegrad – BiH (RS). Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Selo Rijeka se nalazi istočno od Dobruna, u pravcu prema Uvcu u strani levoj – osojnoj potoka Budimlije.

Kuće su rasturene po toj strani a mesta gde se nalaze zovu se: Rijeka, Mirići i Krstac.

Vode.

U selu se koristi voda za piće sa Vučje Vode, izvora u Vranovini i Dobre Vode u Vardi.

Zemlje i šume.

Njive su ispod kuća. Zemlja je osrednje rodnosti. Livade su pola sata hoda udaljene od sela na mestu Klasovina.

Ispaše ima dovoljno, jer je ima po selu, oko sela, hurijama i šumama: Vižu, Rogovima, Vardi, Vranovini i Stranama. Stoka se ne udaljava više od jednog do jednog i po sata hoda od sela.

Šume ima sa sviju strana sela, to su: Viž, Strane, Rogovi, Varda i Vranovina, koje su udaljene od seoskih kuća od 15 minuta do sat i po hoda.

Tip sela.

Seoske kuće su uglavnom podeljene na tri grupe. Prva je na mestu Krstac, druga na mestu Mirići a treća na mestu zvanom Rijeka. Ima kuća i izvan ovih grupa. Krstac i Miriće rastavljaju potočić i njive a Rijeku od Mirića rastavljaju zirati. Između pojedinih grupa rastojanje je po jedan do jedna i po kilometar.

U grupama kuće su blizu, tako je u Rijeci i Mirićima rastojanje između pojedinih kuća od 50 do 100 koraka a onih u Krscu još manje – po 30 koraka. Između kuća raštrkanih van ovih grupa rastojanje je od pola kilometra do kilometar. Kuće u pomenutim grupama sasvim su zbližene i obično pripadaju jednoj porodici, kao što su Totića i Jevđića u Mirićima i Babića u Krscu.

Glavni razlog tome što su kuće ovako ublizu a druge raštrkane leži u grupisanosti i razbacanosti zemlje za obrađivanje.

U selu ima 15 kuća, od kojih u Mirićima 9, na Krscu jedna i ostalih 5 u Rijeci. Porodice su: Babići (dve kuće), Zarići (1), Tubići (1), Vasiljevići (1), Totići (5), Jevđići (4) i Markovići (1).

Postanak sela i poreklo stanovništva.

Selo je novijeg porekla, pošto u blizini nema ostataka od starina, zatim su sve porodice novije i što se ne priča da je pre današnjih stanovnika neko tu živeo. Izgleda da je ovde bila šuma, koju su doseljenici kasnije iskrčili.

U selu su ove porodice:

-Jevđići su starinom iz Hercegovine – iz Sela odakle su došli u Sokoloviće, potom u Karađorđevu Krajinu – u Rijeku. Ovo je najstarija porodica u selu. Kad su se doselili bila ih je jedna kuća, danas ih je četiri. Slave Ignjatijevdan.

-Totići su iz Prijevorca odakle su se doselili u Karađorđevu Krajinu – Rijeku. Slave Jovanjdan.

-Babići su se doselili iz Lima pre 30 godina. Staro pezime ime je Balići (?). Ima ih i danas više kuća na starom mestu. Slave Nikoljdan.

-Zarići su došli pre 30 godina iz Sokolovića, gde ih ima još 3 kuće. Slave Jovanjdan.

-Vasiljevići su doseljeni pre 22 godine iz Sokolovića. Slave Lazarevdan.

-Tubići su došli takođe iz Sokolovića pre 15 godina. Slave Jovanjdan.

-Marković su se doselio iz Ćaćica u Sokolovićima. Prizetio se i Jevđiće pa je onda prešao u poseban čitluk. Slavi Jovanjdan.

Razlog doseljavanja je nedostatak zemlje za obrađivanje u starom kraju.

Groblje je u Mirićima.

IZVOR: Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Dobrunska Rijeka (Višegrad) appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena, selo Velje Polje (Višegrad)

$
0
0

Poreklo stanovištva sela Velje Polje (po knjizi Veljepolje), opština Višegrad – BiH (RS). Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Selo se nalazi istočno od Dobruna, u pravcu prema Uvcu a u desnoj - prisojnoj strani Potoka Bu..klije.

Kuće su rasturene po strani a mesta na kojima su zovu se: Veljepolje i Raičevac.

Vode.

U selu je najglavniji izvor Miloševa Voda.

Zemlje i šume.

U selu je zemlja za obrađivanje grupisana oko kuća. Zemlja je srednje rodnosti.

Ispaše ima dovoljno, jer je ima po selu, hurijama, šumama van sela. Ispaša za seosku stoku su po hurijama oko sela i šuma, kao: Vižu, Rogovima, Vardi, Vranovini i Stranama, što je sve daleko po sat do sat i po hoda od sela.

Šuma ima svuda oko sela, kao: Viž, Strane, Rogovi, Varda i Vranovina što je sve udaljeno od sela od 15 minuta do sat i po pešačkog hoda.

Tip sela.

Seoske kuće su rasute po jednoj strani, na odstojanju od 20 do 100 koraka; samo je jedna kuća odvojena od ostalih jednom livadom. Mesto na kome je ta kuća se zove Rančevac, a kuća je udaljena od najbliže kuće u selu oko jedan kilometar.

U selu su bile dve kuće, koje su se razmnožile i rasturile po selu; od njih je danas 7 kuća. Još je aga doveo jednog novog kmeta, te sada ima 8 kuća u kojima  žive tri porodice-roda: Jakšići (3 kuće), Matići (4) i Perišići (1).

Ime sela.

Priča se da je selo ovo ime dobilo po tome što je na tom mestu nekada bila velika livada – polje manastira Dobruna.

Starine u selu.

Na Pokojištima ima jedno selište i pokraj njega staro groblje sa stećcima.

Postanak sela i poreklo stanovništva.

Selo je bilo, po pričanju meštana, svojina manastira Dobruna. Sudeći po starom groblju na Pokojištu i zidinama koji se tu nalaze, bilo je ranije naselja na ovome mestu. Priča se da je u ovom selu živeo nekakav Vojin spahija, koji je bio vrlo bogat, još je bio uvažavan od dobrunskih poturčenjaka.

Porodice u selu su:

-Jakšići su najstarija porodica u selu. Ne zna se odakle su doseljeni. Slave Jovanjdan.

-Matići su doseljeni iz Češlja kod Višegrada posle Karađorđeve Krajine, kada i Tasići u Bijelu. Praded Mato im se bio odnekle prizetio kod Tasića u Bijeloj. Slave Stevanjdan.

-Perišići su se doselili pre 10 godina iz Donjih Sokolivića zbog nedovoljne zemlje za obrađivanje. Tamo ih je bilo više kuća. Slave Sv. Đorđa.

Seosko groblje je niže Pokojišta.

IZVOR: Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Velje Polje (Višegrad) appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena, selo Danilovići (Rudo)

$
0
0

Poreklo stanovištva sela Danilovići, opština Rudo – BiH (RS). Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Od Dobrunske Rijeke u pravcu prema Uvcu sa južne strane druma i leve strane potoka Budimlije, nalazi se selo Danilovići a sa druge strane potoka i druma je njegov zaselak Vagan.

Kuće su u Danilovićima u osojnoj a u Vaganu na prisojnoj strani.

Vode.

Selo obiluje pijaćom vodom a najbolji izvor je Đedova Voda.

Zemlje i šume.

Zemlja za obrađivanje je grupisana oko kuća. Ispaše ima dovoljno uselu, hurijama, okolnim šumama, Vižu, Suvoj Gori, Vardi, Vranovini, Sirovoj* ..., Rogovima, Vjetreniku i Stranama do Bijelog Brda. Mestimično se stoka goni i po dva sata hoda od seoskih kuća.

Šuma ima svuda oko sela, to su: Vranovina i Varda, koje dopiru do samog sela.

Tip sela.

U selu su dve grupe kuća; jedna je u Danilovićima i druga, u kojoj su svega dve kuće, u Vaganu. Njih, kao što je rečeno, deli potok Budimlija i drum Višegrad – Uvac. Između kuća ima rastojanja i do pola kilometra. Većina kuća je u omanjim grupama, koje čine kuće jednog roda. Ove grupa kuća su na različitim odstojanjima. Tako između Milanovića i Đukanovića ima oko 100 koraka, od kuća Milanovića do kuća Tomića ima 50-80 koraka a dve kuće Lučića su daleko od kuća Milanovića čitav kilometar. Kuća Jeremića udaljena je od kuća Đukanovića 100 koraka. Kuće Boškovića je udaljena od gornjih kuća za jedan, a od kuća Orovića sa 2 kilometra. Kuće su u grupama udaljene su po 20-30 koraka. One dve kuće u Vaganu su blizu jedna drugoj. Usamljene kuće su docnijih doseljenika, koji su se naselili na iskrčene čitlučke zemlje.

U selu ima 22 kuće, od kojih su 20 u Danilovićima i dve u  Vaganu. Porodice su ove: Đukanovići (5 kuća), Milanovići (7), Tomići (3), Vidakovići (2), Lučići (2), Jeremići (1), Boškovići (1) i Đukanovići (1).

Ime sela.

Selo je dobilo ovo ime, kako se priča, po nekakvom Danilu, koji je ovde sedeo i zapovedao. Vagan se ovako nazvao po tme što su tamo bile vage, na kojima se merilo manastirsko* .. ili, kako drugi vele, manastirsko mleko.

Starine u selu.

Na mestu zvanom Općine postoji jedno selište. Pričaju da je na tom mestu bilo selo, onda je u njemu bila opština, te je otuda je i ovom mestu došlo ime. Na starome drumu a u blizini gornjeg mesta (Općine), ima mesto Kovačevac, gde su, po pričanju, bili kovači.

Postanak sela i poreklo stanovništva.

Priča se da je na mestu ovog sela bilo naselje od starina. Nekadaašnji stanovnici su mu bili Turci, koji suiseljeni uz Karađorđevu Krajinu.

Danas su uselu ove porodice:

-Milanovići su doseljeni pre  *...  godina iz Ravanaca. Ovo je najstarija porodcia u selu. Slave Jovanjdan.

-Lučići su doseljeni iz Štrbaca pre 100 godina. Staro ime je Drobnjakovići. Sadašnje prezime je po deda Luki. Slave Sv.Đorđa.

-Đukanovići su doseljeni iz Budimlije posle Karađorđeve Krajine. Slave Nikoljdan.

-Tomići su se doselili pre 80 godina iz Bovana. Mati ih je, preudavši se, dovela Tomićima u kuću, te im sadašnje prezime nije pravo. Slave Andrijevdan.

-Orovići su se doselili pre 50 godina iz Šipa u Sokolovićima. Slave Jovanjdan.

-Vidakovići su se doselili pre 50 godina iz Budimlije. Slave Lazarevdan.

-Boškovići. Otac im je došao pre 30 godina iz Donjih Sokolovića i prizetio se u Milanoviće. Slave Sv. Stjepana.

-Jeremići su se doselili pre 30 godina iz Mokronoga ka Đukanovićima, a posle toga na zaseban čitluk. Staro prezime im je Milanovići, ali nisu srodnici sa prvim Milanovićima. Slave Jovanjdan.

Groblje im je na kosi kod Lučića kuće.

*Ne vide se u knjizi prva ili poslednja 2-3 slova u redovima.

IZVOR: Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Danilovići (Rudo) appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena, naselje Budimlija (Bijelo Brdo – Rudo)

$
0
0

Poreklo stanovištva naselja Budimlija, zaseoka Bijelog Brda, opština Rudo – BiH (RS). Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj zaseoka.

Od sela Danilovića u pravcu prem Uvcu nalazi se naselje Budimlija. Naselje je podeljeno drumom i potokom Budimlijom na dva dela, te su kuće rasturene po osojnim i prisojnim stranama potoka Budimlije.

Kuće su većinom razbacane po stranama i kosama brda. Krajevi i kose u kojima su kuće su: Arsići, Brdo, Vidakovići, Misailovina u osoju i Budimlija, Kovačevina i Vreoca u prisoju.

Vode.

Selo obiluje pijaćom vocom a najbolji izvori su: izvor potoka Budimlije u Previji iznad sela i Pandurovska Voda u Suvoj Gori iznad sela.

Zemlje i šume.

Zemlja za obrađivanje je sva, kao i nepokosnica, grupisana je oko kuća. Zemlja je vrlo rodna kao i u dobrunskom polju.

Ispaše ima dovoljno po naselju, hurijama i okolnim šumama, kao u: Vižu, Suvoj Gori, Vardi, Vranovini, Đurkovcu, Sirovoj Gori, Rogovima, Vjetreniku i Stranama do Bijelog Brda. Mestimično se stoka goni i po dva sata hoda od sela.

Sa svih strana naselja ima šuma, a to su: Previja, Suva Gora, Vranovina, Đurkovac, Sirova Gora, Rogovi, Vjetrenik i Strane. Pomenute šume su udaljene od naselja od 15 minuta do sat i  po pešačkog hoda.

Tip naselja.

Veći deo kuća nalazi se u nekoliko grupa a malo je kuća koje su raštrkane i usamljene. Grupe kuća su u Arsićima, Brdu, Vidakovićima, Misailovini, Budimliji, Kovačevini i Vreocima. Usamljene kuće su obično između između ovih mesta. Pomenute grupe kuća su na različitim odstojanjima; tako između Arsića i Brda ima dva kilometra a rastavljene su njivama i livadama; između Arsića i Vidakovića, koji su rastavljeni jednim potokom, ima kilometar; od Vidakovića do Misailovine ima 3 kilometra a rastavljeni su livadama i njivama. Gornje tri grupe su na južnoj strani pri planini Vardi a severno od njih a preko puta Višegrad – Uvac, na daljini od 15 do 30 minuta hoda, leže grupe: Kovačevina, Vreoca i Budimlija, između kojih ima od 1 do 3 kilometra. U samim grupama kuće su negde bliže a negde dalje jedna od duge. Najbliže su jedna drugoj u Arsićima, Brdu i Budimliji, gde su udaljene od 30 do 100 koraka. U ostalim krajevima između pojedinih kuća ima po 100 do 500 koraka. Kuće u tim grupama češće pripadaju istom rodu i sve su postale deobom od jedne. Usamljene kuće novijih doseljenika su udaljene od pojedinih grupa kuća od 500 metara do kilometar. U vrhu sela, na putu Višegrad – Uvac a na mestu Bijelom Brdu, koje se pre okupacije zvalo karaula, postoje tri hana i vojnička kasarna koji su kasnije podignuti.

Svega u naselju ima 56 kuća, od kojih u Arsićima 11, na Brdu 4 Vidovića, u Vidakovićima 4 kuće Vidakovića i jedna kuća Rakića, u Misailovini i oko nje na osami 3 kuće Bakića, jedna kuća Anđića i jedna Markovića, u Kovačevini i Vreocima 3 kuće Vidakovića, u Budimliji 10 kuća Janjića, 4 kuće Kepića i 14 kuća Mikavica.

Ime naselja.

Predanje veli da je ovo naselje dobilo ime na ovaj način: Kada je nekad ovuda prošla neka kraljica, videvši kako u ovom naseelju napreduje pšenica, rekla je kao da raste u Budimu. Arsići i Vidakovići su dobili ime po nazivu roda; Misailovina je nazvana po Misailovićima, koji su tu živelipa se odselili u Kremna u Srbiji. Kovačevina je nazvana po nekim kovačnicima, koje su tu bile.

Starine u selu.

Po Sirovoj Gori ima nekih selišta, koja će, kada se uzme u obzir velika visina, biti selišta stanova (trla) a ne naselja.

Postanak naselja i poreklo stanovništva.

Na mestu naselja Budimlija vidi se da je ranije bilo naselja, pošto se u njemu i oko njega nalazi mnogo ostataka od starih grobalja i razvalina nekih zgrada. Ali je prekinuta veza između starog stanovništva i današnjeg, jer današnji naseljenici pričaju da su došli na pusto nenaseljeno zemljište. To se staro stanovništvo najverovatnije razbežalo od morije, koja je ovuda pre Krađorđeva vremena besnela, pošto se priča da su meštani bežali u planine – Previje, Đurkovac i Šainov Čair. U vreme Karađorđeve Krajine u selu su bile svega 4 kuće; po jedna Arsića, Vidakovića, Janjića i Đukanovića. Od te četiri porodice Đukanovići su se odselili u Daniloviće.

U naselju su ove porodice:

-Arsići, ne znaju za svoje poreklo. Zna se da su ovde bili u vreme Karađorđeve Krajine. Slave Sv. Đorđa.

-Janjići su po starini Pejovići i u srodstvu su sa Pejovićima u Omarinama i Milanovićima u Danilovićima. Doselili su se iz Ravanaca pre Karađorđeve Krajine. Slave Jovanjdan.

-Vidakovići su doseljeni iz Kolašina mnogo ranije od Karađorđeve Krajine. Tamo su se zvali Knjaževići. Najpre je došao neki Vidak zetu, te su od njega i sadašnje prezime dobili. Slave Lazarevdan.

-Bakići su doseljeni iz Jablanice u Srbiji pre 100 godina. Prvi je došao Mitar Bakić. Slave Aranđelovdan.

-Vidovići. Praded im se pre 100 godina doselio i prizetio kod Vidakovića. Slave Jovanjdan.

-Mikavice su se doselile iz Ravanaca, gde su se zvali Aćilovići. Neki vele da su se najpre zvali Njikavice. Slave Sv. Đorđa.

-Kepići su doseljeni posle Karađorđeve Krajine, ali se ne zna odakle. Slave Jovanjdan.

-Anđići ili Stanići su se doselili pre 60 godina iz Ravanaca, gde ih i danas dosta ima. Doselio se Milisav Anđić. Starinom su iz Cikota u Crnoj Gori. Slave Sv.Đorđa.

-Rakići su se doselili pre 30 godina iz Boranovića. Prvi koji je došao prizetio se kod Vidakovića, pa je posle prešao na čitluk. Slave Jovanjdan.

-Marković je došao iz Rače kod Priboja u Kovačevinu udatoj sestri za Vidakovića, pa je posle prešao na čitluk u Misailovinu. Slave Aranđelovan.

U selu ima tri groblja u koja se meštani sahranjuju: U Kovačevini, Mikavičkom Dolu i Arsićima na Brdu.

IZVOR: Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, naselje Budimlija (Bijelo Brdo – Rudo) appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena, selo Bijelo Brdo (Rudo)

$
0
0

Poreklo stanovištva naselja sela Bijelo Brdo, opština Rudo – BiH (RS). Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Bijelo Brdo leži na severu i severo-istoku od Budimlije. Kuće su u prisoju na mestima: Pod Stijenom ili Vranješu, Čemernom, Bijelom Brdu i Ražištu.

Vode.

Selo obiluje pijaćom vodom. Najbolji izvori su: Popova Voda, Zdrava Voda u Čemernu i Zmajevac u planini Budovništu iznad sela.

Zemlje i šume.

Zemlja za obrađivanje je sva, kao i nešto kosnica, grupisana oko kuća. Zemlja je osrednje rodnosti; na nekim mestima je bela ilovača.

Ispaše ima dovoljno u selu, hurijama i oko sela po planinama: Budovništu, Stranama, Crnom Vrhu i Omarinama. Stoka im ide najdalje sat i po od sela.

Šume ima svuda oko sela, po imenima: Budovnište, Crni Vrh i Omarine, koje su daleko od 30 minuta do jedan sat pešačkog hoda od sela.

Tip sela.

Sve seoske kuće nalaze se u četiri gupe. Usamljenih kuća u ovom selu nema. Prva grupa je Pod-Stijenom kako se pređe iz Budimlije preko Smrdana, u kojoj su u neposrednoj blizini jedna do druge tri kuće Vranješa ili Popovića. Druga grupa je severno od prethodne, preko njiva i jednog potoka, dva kilometra daleko, na Čemernu. Neke kuće su u ovoj grupi sasvim blizu a druge su rastavljene od 20 do 50 koraka. U ovoj grupi su 11 kuća Rakovića. Na istoku od ove grupe po strani Bijelog Brda ima 17 kuća Božovića, koje su dve-tri sasvim blizu a ostale u razmaku od 20 do 50 koraka. Ispod ovih kuća, na kilometar, po strani Bijelog Brda, kraj seoske ulice, na Ražištu postoji grupa od 6 kuća, od koje su po dve sasvim jedna uz drugu a između njih ima nekih u razmaku od 50 koraka.

U selu ima 37 kuća, od kojih Vranješi-Popovići (3 kuće), Rakovići (11), Božovići (17) i Cvrkote (6).

Ime sela.

Selo je dobilo ime po jednoj strani, koja je do belog kamena, te izdaleka izgleda kao da je zlato razastrto.

Starine u selu.

Priča se da je iznad kuća Božovića bila nekakva bela kula od sige, zatim, da ima i drugih razvalina od kuća i zgrada. Više Smrdana, na mestu zvanom Crkvine, priča se da je bila crkva. Postoji jedno staro groblje na Glavici ispod današnjih kuća.

Postanak sela i poreklo stanovništva.

Po ostacima raznih starina vidi se da je na mestu ovoga sela bilo naselje. Ta naselja nisu nastavljena današnje, nego je veza prekinuta, jer meštani pričaju da su, kad su ovde doseljeni, našli zapuštenu zemlju, neobrađenu i zaraslu šumom. U vreme Karađorđeve Krajine u ovom selu su bile dve kuće, jedna Rakovića i druga Božovića.

U selu su ove porodice:

-Božovići su najstarija porodica u selu.  Oni su od Bogdana Kujundžića, koji se ovde doselio sa bratom Bogićem iz Riđanovića u Hercegovini pre Karađorđeve Krajine. Slave Jovanjdan.

-Rakovići su se doselili iz sela Jablanice u Srbiji posle Božovića a pre Karađorđeve Krajine. Staro prezime im je Erčevići a sadašnje je nastalo od Raka, koji se ovde doselio. U vreme morije, koja je ovde bilo oko 1800. godine pomrlo je iz njihove kuće za nekoliko dana 25 čeljadi. Ostao je bio samo jedna muškarac, koji se oženio od Božovića i očuvao kuću. Slave Sv. Vrače.

-Cvrkote su takođe odavno u ovom selu, ali se ne priča kada su doseljeni. Zna se samo da imaju rođake u zlatiborskom srezu u Srbiji i Rači kod Priboja. Slave Aranđelovdan.

-Vranješevići su iz Vranješa a u Bijelo Brdo prota Dimitrije Vranješević, kasnije iguman Dionisije, iz Dobroselice u Srbiji. Njegovi stari su se doselili iz Vranješa a u Vranješ su došli iz Pljevalja, sa crnogorske granice, ali se ne zna kada. U Vranješu ih ima 4 a u Dobroselici 7 kuća. Kako su se zvali starinom, ne zna se. Slave Cveti.

Meštani se sahranjuju na Glavici, više starog groblja.

IZVOR: Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Bijelo Brdo (Rudo) appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena, selo Trnavci (Rudo)

$
0
0

Poreklo stanovištva sela Trnavci, opština Rudo – BiH (RS). Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Selo Trnavci se nalazi preko planine Budovništa, severno od Bijelog Brda. Selo je u osoju.

Seoske kuće su delom po strani Trnavcima ispod planine Budovništa a delom ispod te strane na kosama: Brijegu, Stubu i Prijekršću.

Vode.

Selo ima u izobilju pijaće vode a najbolji  su izvori: Stara Dobra Voda i Topuz, zatim vrelo Kruščanje i Fitina Česma.

Niže sela, u dolini potoka Duvnice, imaju dva slana izvora, koje narod zbog toga zove Slancima. Između njih ima 15 minuta pešačkog hoda. Oni su pod stražom financa u Vardištu, te su samo pristupačni stoci, koja rado pije vodu sa njih.

Zemlje i šume.

Zamlja za obrađivanje i nešto kosnice grupisana je oko kuća. Zemlja je osrednje rodnosti; mestimično je crvena ilovača.

Ispaše ima dovoljano uselu, hurijama i oko sela po Budovištu, Šiburovi do Crvenog Rzava, Glavičici, Pološcu i Duvnici do granice sa Srbijom. Stoku gone po sat i po do dva daleko od sela.

Šume ima sa svih strana sela, na ime: Budovnište, Šibutovica, Glavičica, Položac i Duvnica. Prve dve počinju od sela a ostale su podalje od pola do sat hoda.

Tip sela.

Seoske kuće su u dve grupe, koje su udaljene jedna od druge jedan do jedan i po kolometar. To su grupe: Brijeg sa dve kuće, između kojih je odstojanje 20-30 koraka: Stubo sa 3 kuće, takođe jedna drugoj blizu. Postoje još 3 kuće u Trnovcima vrlo raštrkane – na daljini do pola kilometra jedna od druge. Ima još jedna kuća na Prijekrššću.

U selu ima 9 kuća i sve su porodice od Đurovića, koja je od Bogića Kujundžića – koji se doselio iz Hercegovine. Sve su postale deljenjem. Odeljeni zadrugari gradili su nove kuće u blizini stare, ako je imalo na tom mestu dovoljno zemlje za obrađivanje, inače su iz zasnivali dom dalje na krčevinama.

Ime sela.

Kad su se prvi doseljenici naselili u ovom selu, na mestu gde je danas kuća prote Đurovića, tu je bila šuma u kojij je bilo najviše trnja, ta kada je ko dolazio govorio bi da ide u trnje i otuda ostane i celom selu ime Trnavci.

Starine u selu.

U selu nema ni starih grobalja, niti dugih tragova starijih naselja, osim što se za neke zidine na mestu Crkvinama priča da su ostaci odd crkve.

Postanak sela i poreklo stanovništva.

Današnje seosko stanovništvo, kada se u ovom selu naselilo našlo je zemlju šumom obraslu. Da li je bilo kad naselja na ovom mestu ne može se tvrditi. Od starina imaju samo nekoliko zidina kod Topuzove V..., koje meštani zovu Crkvine i pričaju da je tu bila crkva.

U selu su jedini:

-Đurovići. Oni su od Bogića brata pominjanog Bogdana Kujundžića. Starinom su iz Riđanovića i Hercegovini. Ovde su se doselili pre Karađorđeve Krajine. Sadašnji su dobili prezime po nekom Đuru, čiji je sin Savo bio obor-knez nad okolnim selima. Odavde su se posle raselili, te ih ima u Obrenovcu, Valjevu, Kraljevu i Mokroj Gori. Slave Pantelijevdan, dokle Božovići u Bijelom Brdu, koji su od drugog brata Bogdana, slave Jovanjdan. Ne zna se odakle je ova razlika, ili koji su od njih preslavu uzeli za slavu, ili su Bogdan i Bogić bili braća po majci, a ne i po ocu.

U selu je jedno groblje i ono se nalazi na Brdu.

IZVOR: Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Trnavci (Rudo) appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena, selo Omarine (Rudo)

$
0
0

Poreklo stanovištva sela Omarine, opština Rudo – BiH (RS). Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Selo Omarine nalazi se istočno od Budimlije a južno od Prijevorca. Selo je na osojnoj strani.

Vode.

U selu ima dovoljno vode za piće a najbolja je na Izvoru u Strani, Đinđinoj Česmi na kosi Kondovini niže Crkvina za koju se priča da je tako nazvana po devojci Đinđi koja je česmu napravila kada je crkvu izgradila na kosi Kondovini, više tog izvora.

U selu ima i vrelo Grozničava Voda, za koju pričaju da leči od groznice, odakle i takvo ime.

Zemlje i šume.

Zemlja za obrađivanje, kao i nepokosnica, je grupisana oko kuća. Zemlja je osrednje rodnosti; mestimično je i crvena ilovača.

Ispaše ima dovoljno po selu, hurijama i oko sela, po Sirovoj Gori i Stranama do Prijevorca.

Selo ime šume sa južne i jugo-zapadne strane; to je Sirova Gora, koja je odmah iznad sela.

Tip sela.

Seoske kuće su razbacane na prostoru od jednog sata pešačkog hoda. Između pojedinih kuća su njive i livade. Najbliže su jedna drugoj kuće Čolakovića, Pijevčevića i Kuburovića, između kojih je rastojanje od 50 do 100 koraka, a između ostalih je razmak od pola do jedan kilometar. Meštani su sve noviji doseljenici, koji su krčili mesta na kojima su se naseljavali.

Kuća u selu ima 31 u kojima živi 15 rodova. To su: Čolakovići (10 kuća), Pijevčevići (5), Kuburovići (3), Bukvići (2), Kondići (1), Jeftovići (1), Jeličići (1), Stevanovići (1), Pejovići (1), Tokovići (1),Tomići (1), Šljuke (1), Ivanovići (1), Bradonjići (1) i Božovići (1).

Ime sela.

Priča se da je selo ovo ime dobilo otuda što je na mestu, gde su sada seoske njive i livade, bila velika omarena šuma, koju su doseljenici morali iskrčiti.

Postanak sela i poreklo stanoništva.

Priča se da su preci današnjih meštana, kada su se ovde naselili, našli samo šumu, koju su morali krčiti, te se na krčevinama naseljavati. Da li je kakvog naselja bilo ranije ne može se zaključiti, pošto u selu ni oko sela nema nikakvih ostataka od starina.

U selu su ove porodice:

-Čolakovići. Ne zna se odakle su i kada doseljeni. Slave Nikoljdan.

-Pijevčevići. Ne zna se odakle su i kada doseljeni. Slave Jovanjdan.

-Kondići. Ne zna se odakle su i kada doseljeni. Znaju samo da ima Kondića u Buvarima u Srbiji. Slave Jovanjdan.

Gornja tri roda su najstarija u selu.

-Pejovići su doseljeni iz Ravanaca pre Karađorđeve Krajine. Oni su jedna porodica sa Janjićima u Budimliji i Milanovićima u Danilovićima. Sve tri su otuda doseljene. Slave Jovanjdan.

-Kuburovići su se doselili pre 30 godina iz Kasidola i pljevaljskoj nahiji, gde ih i danas ima. Ima ih i u Novoj Varoši. Slave Nikoljdan.

-Bukvići su doseljeni pre 30 godina iz Mokronoga, gde ih ima mnogo. Slave Jovanjdan.

-Jeličići su doseljeni iz Jablanice u Srbiji pred okupaciju. Ima ih u Jablanici više kuća. Slave Jovanjdan.

-Jeftovići su se doselili posle poslednjeg srpsko-turskog ratovanja iz Bukovika kod Nove Varoši, gde ih ima više kuća. Slave Jovanjdan.

-Tokovići su se doselili pre 23 godine iz Jablanice, gde je ostala dosta velika familija. Slave Mratindan.

-Šljuka-Čočo je došao pre 23 godine iz Otilovića kod Pljevalja, gde ih ima preko 50 kuća.Slave Sv.Đorđa.

-Božović je došao pre 20 godina iz Bijelog Brda. Slavi Jovanjdan.

-Tomići su se odvojili pre 18 godine od zadruge u Bovanu i došli na čitlučku zemlju. Slave Nikoljdan.

-Ivanovići su doseljeni iz Poblaća pre 12 godina. U Poblaću ih ima mnogo kuća. Slave Stevanjdan.

-Bradonjić je došao iz Resića pre 10 godina i prizetio se u Omarinama. Slavi Jovanjdan.

-Stevanović je rođen u Štrpcima, ali je ovde u najmu odrastao, oženio se i nastanio na čitluku. Slavi Lučindan.

Sadašnje groblje je na Šancima na Kondovini.

IZVOR: Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Omarine (Rudo) appeared first on Poreklo.


Poreklo prezimena, grad Vrlika

$
0
0

Vrlika je gradić u Dalmaciji, na zapadnom rubu Vrličkog polja. U blizini je reka Cetina, odnosno Peručko jezero.

Na brdu iznad Vrlike nalazi se srednjovekovna tvrđava Prozor. Vrlika se u pisanim dokumentima prvi put pominje 1069. godine.

Pravoslavna crkva Svetog Nikolaja sagrađena je 1618. godine. Rimokatolička crkva Gospe od Ružarija podignuta je 1898. godine, dok crkva Svetog Petra na groblju, potiče iz 1701. godine. Postojala je i grkokatolička (unijatska) crkva Svete Trojice (1844-1970), srušena nakon zemljotresa.

Na popisu 1991. godine, Vrlika je imala 1334 stanovnika, od čega 958 Hrvata (71,8%), 233 Srba (17,5%), 104 osobe nepoznate nacionalnosti (7,8%) i 39 ostalih.

U drugoj polovini 19. i početkom 20. veka, Vrlikom su kao načelnici vladali pripadnici srpske porodice Kulišić, najbogatije u Vrličkoj Krajini. Radili su u interesu Srba iz toga kraja, iako su Hrvati činili većinu.

Vrlici pripada Kukar, koji je nekad bio posebno selo. On je i danas jasno odvojen od Vrlike, a nalazi se istočnije od samog grada.

 

Prezimena 1948. godine, sa brojem osoba (u zagradi) i krsnom slavom

 

Srpska prezimena

 

BABIĆ (46) – Sveti Nikola (prisutni u 18. veku, Kukar)

BAČKOVIĆ (27) – Sveti Georgije (prisutni u 18. veku, Kukar)

BALAĆ (41) – Sveti Georgije (prisutni u 18. veku)

PASPALJ (10) – Sveti Nikola (prisutni u 18. veku, Kukar)

SAVIĆ (9) – Sveti Nikola (prisutni u 18. veku, Kukar)

Izumrla prezimena Srba iz Vrlike su KULIŠIĆ, VUJINOVIĆ, BROĆETA, VUGA, a iz sela Kukar ŠKALJ

 

Hrvatska prezimena

 

BARIŠIĆ (39) – (prisutni u 18. veku)

BATOVANJA (71) – (prisutni u 18. veku, Kukar)

BEGOVIĆ (2) – (prisutni u 18. veku)

VUČEMILOVIĆ (14) – (prisutni u 18. veku, Kukar)

VRANČIĆ (43) – (prisutni u 18. veku)

ZORIĆ (9) – (prisutni u 18. veku, Kukar)

MATUSINA (32) – (prisutni u 18. veku, Kukar)

MIŠUR (10) – (prisutni u 18. veku)

OKLOPČIĆ (16) – (prisutni u 18. veku)

TURUDIĆ (89) – (prisutni u 18. veku)

Priredio: Saradnik portala Poreklo Slobodan Zrnić

 

The post Poreklo prezimena, grad Vrlika appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena, selo Vinalić (Vrlika)

$
0
0

Vinalić je selo u Dalmaciji, na istočnom obodu Vrličkog polja. S druge strane brda je reka Cetina, odnosno Peručko jezero. Vinalić teritorijalno pripada  Gradu Vrlici.

Na popisu 1991. godine, bilo je 438 stanovnika Vinalića, od čega 401 Hrvat (91,5%) i 37 nepoznatih (8,5%).

 

Prezimena 1948. godine, sa brojem osoba (u zagradi) i krsnom slavom

 

Srpska prezimena

 

NJEGUŠ (8 u Garjaku) – (prisutni u 18. veku)

  • Na austrijskom katastru iz 1830. godine, bila su domaćinstva Save i Bože Njeguša iz Vinalića. Njeguši iz Vinalića su takođe registrovani u pravoslavnim matičnim knjigama parohije Vrlika.

 

Hrvatska prezimena

 

BAKOVIĆ (45) – (prisutni u 18. veku)

BODULJAK (72) – (prisutni u 18. veku)

BIJUK/BIUK (101) – (prisutni u 18. veku)

VULETIĆ (79) – (prisutni u 18. veku)

GUTIĆ (36) – (prisutni u 18. veku)

GVERIĆ/GVERO (43) – (prisutni u 18. veku)

ZIDAR (52) – (prisutni u 18. veku)

ZORIĆ (32) – (prisutni u 18. veku)

KUSTURIĆ (21) – (prisutni u 18. veku)

MUČALO (10) – (prisutni u 18. veku)

PLAZONIĆ (38) – (prisutni u 18. veku)

ROGAČ (14) – (prisutni u 18. veku)

Priredio: Saradnik portala Poreklo Slobodan Zrnić

The post Poreklo prezimena, selo Vinalić (Vrlika) appeared first on Poreklo.

Kriči – tragom izgubljenog plemena (treći dio)

$
0
0

Kriči u zapadnim srpskim krajevima

Na osnovu prisutnosti prezimena Krička, Kričkić i Kričković, može se reći da je sticajem istorijskih okolnosti dobar dio kričkog plemena završio u našim zapadnim krajevima, od Dalmacije preko Like i Bosanske krajine do Banije.

 

  • Dalmacija

U popisu Kliškog sandžaka iz 1550. godine u selu Gradčac (danas Gradac kod Drniša) u Petrovom polju pominje se izvjesni Mirak Kričkov. Navedeno je da je baština Mustafe Sinanova sada u Mirakovom posjedu, što ne znači da je sam Mirak rodom iz ovog sela (može biti porijeklom sa područja današnjih Krički kod Drniša). Godine 1596. prvi put se pominje selo Kričke kod Drniša. U istom selu pominje se Radivoj Milošević zvani Kričković još 1624. godine. Posebno je znamenito bratstvo Krička iz Krički i Bratiškovaca, koje je dalo brojne sveštenike po Dalmaciji (Vukadin Krička, Radojica Krička, Dimitrije Krička, Teodor Krička, Stefan Krička, Petar Krička, Jakov Krička, Petar Krička, Marko Krička) od XVII-XIX vijeka. Na području Dalmacije imali smo 1948. godine 26 kuća Krički, 15 kuća Kričkića i 3 kuće Kričkovića.

 

  • Lika

Kričke po svemu sudeći iz Dalmacije prelaze u Liku, pa tako 1712. godine imamo popisane Kričkoviće u selu Vrebac kod Gospića (Lika). Na području Like imali smo 1948. godine 21 kuću Kričkovića. Dio ličkih Kričkovića naseljen je u Bosanku krajinu (područje Bosanskog Petrovca i Ključa).

 

  • Bosanska krajina

U Bosanskoj krajini prezime Krička bilo je prisutno na području Prijedora i Sanskog Mosta, dok je prezime Kričković bilo prisutno na području Bosanskog Petrovca i Ključa. Prema etnografskoj literaturi, Kričkovići su na područje Bosanske krajine došli tokom XIX vijeka iz Like, dok se za Kričke da pretpostaviti da predstavljaju ogranak Krički iz Dalmacije.

  • Banija

Na Baniji smo 1948. godine imali 36 kuća Kličkovića na području Vrginmosta, ali je očito da se ovdje radi o Kričkovićima pošto u istim selima imamo pomene Kričkovića počevši od 1736. godine. Zanimljivo je da su i banijski Kričkovići bili sveštenici poput dalmatinskih Krički, pa tako tokom XVIII vijeka imamo pomene popa Maksima Kričkovića i popa Vučka Kričkovića.

Izvori i literatura:

  1. F. Spaho, A. Aličić, Opširni popis Kliškog sandžaka iz 1550. godine, Orijentalni institut u Sarajevu, Sarajevo, 2007.
  2. K. Juran, Morlaci u Šibeniku između Ciparskog i Kandijskog rata (1570-1645), Povijesni prilozi 49, Zagreb, 2015.
  3. K. Kaser, Popis Like i Krbave 1712. godine, Zagreb 2003.
  4. LJ. Stojanović, Stari srpski natpisi i zapisi VI, Zbornik za istoriju, jezik i književnost srpskoga naroda, Beograd 1926.
  5. V. Putanec, P. Šimunović, ured., Leksik prezimena Socijalističke Republike Hrvatske, Zagreb 1976.

 

Kriči - tragom izgubljenog plemena (prvi dio)http://www.poreklo.rs/2017/10/02/krici-tragom-izgubljenog-plemena-prvi-dio/

Kriči – tragom izgubljenog plemena (drugi dio)http://www.poreklo.rs/2017/10/06/krici-tragom-izgubljenog-plemena-drugi-dio/

 

AUTOR: Petar Demić, saradnik portala Poreklo

 

 

The post Kriči – tragom izgubljenog plemena (treći dio) appeared first on Poreklo.

Kriči – tragom izgubljenog plemena (genetika)

$
0
0

U drugoj polovini 2012. godine, Društvo srpskih rodoslovaca “Poreklo“ pokrenulo je Srpski DNK projekat kako bi na jednom mjestu prikupilo podatke o genetskom porijeklu srpskog naroda, prije svega po muškoj liniji (Y-DNA). Vrijeme je pokazalo da među pripadnicima srpskog naroda postoje vrlo zanimljive i rijetke grane pojedinih haplogrupa, a jedna od tih grana je J2b1-M205>Y22059 ili J2b1-M205>Y22066, na Srpskom DNK projektu poznata kao "rod Kriča".

 

HAPLOGRUPA J2b1-M205

  • osnovni podaci

Haplogrupa J2b1-M205 nastala je prije nekih 15900 godina vjerovatno na području istočnog Mediterana, ali su svi njeni današnji nosioci imali istog pretka vjerovatno prije nekih 6100 godina.

 

  • rasprostranjenost

Haplogrupa J2b1-M205 danas je prisutna u većim ili manjim procentima od Indije do Velike Britanije, kao i na području američkog kontinenta (gdje je stigla zahvaljujući kolonizaciji i kasnijim migracijama prije svega sa područja Evrope i Bliskog istoka). Težište ove haplogrupe je na istočnomediteranskom prostoru, Balkanu, Kavkazu i Iranskoj visoravni, dok na području zapadne Evrope maltene ne izlazi iz okvira Rimskog carstva. Može se reći da su tipični predstavnici ove haplogrupe Srbi, Grci i Jermeni (ova haplogrupa javlja se u većim ili manjim procentima na svim etničkim područjima ova tri naroda).

  • antički nalazi

Što se tiče antičkih nalaza, za sada imamo svega četiri nalaza haplogrupe J2b1-M205:

  1. nalaz iz Ain Gazala ('Ain Ghazal) u Jordanu, datiran u period 2489-2299. godine prije Hrista
  2. nalaz iz Sidona (Sidon) u Libanu, datiran u period 1600. godine prije Hrista
  3. nalaz iz Abusir el-Meleka (Abusir el-Meleq) u Egiptu, datiran u period 769-560. godine prije Hrista
  4. nalaz iz Jorka (Driffield Terrace) u Engleskoj, datiran u period 100-400. godine nakon Hrista

 

ROD KRIČA (J2b1-M205>Y22059 ili J2b1-M205>Y22066)

  • osnovni podaci

Prema rezultatima "BIG Y" testova dvojice pripadnika kričkog roda i prema "Y-FULL" analizi njihovih rezultata, grana J2b1-M205>Y22059 ili J2b1-M205>Y22066 nastala je prije nekih 6100 godina, dok su njih dvojica vjerovatno imali istog pretka prije nekih 900 godina.

Zaključno sa 15.10.2017. godine, imamo 11 pripadnika kričkog roda koji su odradili test na 111 markera preko kompanije FTDNA iz Hjustona. Poređenjem njihovih rezultata pomoću "Nevski" kalkulatora vidimo da su oni vjerovatno imali istog pretka prije nekih 1200 godina, što bi svakako bila realnija pretpostavka od ove prve koja je izvedena na osnovu dva rezultata.

  • položaj grane J2b1-M205>Y22059 ili J2b1-M205>Y22066 na stablu

Grana J2b1-M205>Y22059 ili J2b1-M205>Y22066 po svemu sudeći predstavlja izolovanu granu haplogrupe J2b1-M205 sa žarištem na Balkanu. Ipak, na osnovu rezultata grupisanih na istom dijelu stabla, možemo pretpostaviti da je ova grana istočnomediteranskog porijekla i da je sudeći po starosti na Balkan došla sa Istoka, ili u vrijeme kasnog Rima ili u vrijeme rane Vizantije.

 

  • rasprostranjenost

Što se tiče rasprostranjenosti ove grane, ima je prije svega u južnoslovenskim zemljama (Bugarska, BJRM, Srbija, Crna Gora, Bosna i Hercegovina, Hrvatska). Van južnoslovenskog prostora, ova grana postoji u Turskoj (Grci i Turci), Rumuniji (Rumuni i Sekelji), Mađarskoj, Italiji i Njemačkoj.

Ova grana je prisutna po svim srpskim krajevima, a najčešće se sreće prije svega na području Potarja i Polimlja (plemenska teritorija Kriča i njihovo neposredo okruženje), po našim zapadnim krajevima (Dalmacija, Lika, Bosanska krajina, Banija) i na području jugoistočne Srbije (Pčinja, Jablanica, Šopluk).

  • definisanje rodovskog imena

Maja mjeseca 2016. godine dobili smo rezultate dalmatinskog roda Krički (prezime Krička) iz istoimenog mjesta kod Drniša, koji su pokazali da Kričke pripadaju grani J2b1-M205>Y22059 ili J2b1-M205>Y22066. Nekih godinu dana kasnije dobili smo potvrdu da istoj grani pripada i brojniji rod Krički iz Bratiškovaca kod Šibenika (imaju identičan rezultat kao i Kričke iz Krički). Kričke su nas, uz prisutnost naše haplogrupe na području Drobnjaka, Potarja i Polimlja i jednu neobjavljenu porodicu sa Banije (testiranje SANU), snažno usmjerile ka Kričima, starom vlaškom plemenu.

Ukratko, Kriči su bili vlaško pleme iz Potarja, neslovenskog porijekla, poznato prije svega radi svojih sukoba sa Drobnjacima i kroz drobnjačku tradiciju.
Prvi pomen Kriča datira iz sredine XIII vijeka (1254-1265), kada se u jednoj povelji kralja Uroša I Nemanjića pominje predio Kričan u Potarju. Oko porijekla njihovog imena postoji nekoliko teorija, od kojih je svaka zanimljiva na svoj način.
Na ostatke Kriča podsjećaju prezimena Kričak, Krička, Kričkić i Kričković, prisutna prije svega na području Krajine.
Kričima su se najtemeljnije bavili Petar Vlahović, Aleksandar Loma i Gordana Tomović i njihovi radovi predstavljaju polaznu osnovu za proučavanje ovog zanimljivog i davno izgubljenog plemena. Osim njih troje, Kričima su se u manjoj ili većoj mjeri bavili svi autori koji su se bavili Drobnjakom i Drobnjacima jer je praktičko nemoguće proučavati Drobnjake bez Kriča.

Bitno je naglasiti da je "rod Kriča" prije svega tzv. radno ime za pripadnike grane J2b1-M205>Y22059 ili J2b1-M205>Y22066, uzeto prema najpoznatijim predstavnicima ovog roda i da to ne znači da su svi pripadnici ove grane nužno povezani sa kričkim plemenom, kao ni to da su svi Kriči pripadali haplogrupi J2b1-M205 i njenoj grani J2b1-M205>Y22059 ili J2b1-M205>Y22066.

 

IZVORI I LITERATURA

Tekst je sastavljen na osnovu podataka iz Srpskog DNK projekta, podataka prikupljanih na forumu portala "Poreklo", kao i na osnovu podataka sa sajtova www.familytreedna.com, www.yfull.com i www.j2-m172.info.

 

AUTOR: Petar Demić, saradnik portala Poreklo

The post Kriči – tragom izgubljenog plemena (genetika) appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena, selo Rijeka (Višegrad)

$
0
0

Poreklo stanovištva sela Rijeka (po knjizi Rijeka štrbačka), opština Višegrad – BiH (RS). Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Selo leži ispod brda Cige, sa severne strane puta Višegrad – Uvac. Selo je na prisojnoj strani. Seoske su kuće po strani, koja se zove Ispaše, a neke po stranama potoka Bukovice, koje se zove Rijeka.

Vode.

U selu nema dovoljno izvora, te uzimaju vodu za piće sa potoka Bukovice.

Zemlje i šume.

Pored njiva i livada, koje su grupisane oko kuća, meštani imaju još njiva i livada iznad sela u stranama, koje se zovu Sjenožeta. Ovo mesto je daleko od sela malo više od jednog sata pešačkog hoda. Mestimično je zemlja dobre rodnosti.

Ispaše ima dovoljno po selu, hurijama i šumama oko sela i po stranama iznad sela: Golešu, Bubregu, Zmajevcu, Cigi, koja su od sela daleko oko sat i po pešačkog hoda.

Šuma je sa Zapada, sa zapadne strane, neposredno do sela.

Tip sela.

Kuće u selu su u dvema grupama: Rijeci i Ispaši. Udaljene su jedna od druge oko 2 kilometra a između njih teče Stupčanski Potok. Kuće u Rijeci se neke sasvim ublizu dok između nekih ima i do ¼ kilometra rastojanja. Između kuća teku Pridvorački i Sjenožetski Potok, koji se sastaju i čine Bukovicu. Kuće u Ispaši su udaljene jedna od druge od 120 do 500 metara.

U selu ima 30 kuća, od kojih su 22 u Rijeci a 8 ih je u Ispaši. Porodice su: Ćirovići (11 kuća), Ćikovići (8), Lalovići (7). Ovo su samo tri različita prezimena a jedna ista porodica, zatim Krunići (2), Mirkovići (1) i Vranješevići (1).

Ime sela.

Selo je dobilo ime od potoka, koji teče kroz selo i ispod sela, a to je Bukovica koja se zove i Rijeka. Ispaše je dobilo ime po ispašama, koje su te nekada bile.

Starine u selu.

Kao što je već pomenuto, postoje zidine od nekoga grada a ispod njega u jednoj ravnici na Okolištu se priča da je bila čaršija. Po kosi Kondovini pak ima grobova sa stećcima i praistorijskih grobalja – gromila. Priča se da je na tom brdu bila crkva. Tu je crkvu, predanje kaže, izgradila neka devojka Đinđa, koja je imala priglavak novaca, te joj se u snu javilo da na tom mestu sagradi crkvu što je ona i učinila.

Postanak sela i poreklo stanovništva.

Na mestu sela je bilo naselje, što se vidi iz mnogih njegovi tragova, groblja i ostaci građevina. Predanje još dodaje da je bio i grad i to na Pribojini a čaršija na Okolištima. Ali preci današnjih meštana, došavši ovde, po predanju, pre 200 godina nisu nikoga našli, nego je zemlja bila zapuštena i u šumu obrasla.

-Ćirovići, Ćikovići i Lalovići su najstariji u selu. Oni su od dva brata – Ćire (prve dve) i Lala, koji su se ovde doselili pre 200 godina iz Morače. Slave Stevanjdan.

-Krunići su se doselili pre 150 godina iz Pive. Slave Jovanjdan.

-Mirkovići su starinom iz Resića, gde su se prezivali Jaćimovići. U Rijeku je majka preudajom dovela Mirku Laloviću, gde je i odrastao, te ga s toga zovu još i Lalovićem. Slave Nikoljdan.

-Vranješi (Vranješevići) ili Popovići su se doselili pre 25 godina iz Vraneša kod Bijelog Polja. Najpre se doselio Zaharije Popović. Ovo prezime su dobili od popa Jovana, koji se iz Vraneša doseliou Dobroselicu. Slave Cveti.

Sadašnje seosko groblje je kod štrbačke crkve.

IZVOR: Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Rijeka (Višegrad) appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena, selo Plema (Rudo)

$
0
0

Poreklo stanovištva sela Plema, opština Rudo – BiH (RS). Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Selo se nalazi severno od Bjelušina a severno od Uvca i druma, koji vodi pored njega. Selo je delom u prisojnoj strani a delom u ravnici. Kuće su u stranama Garištima i Plemi i u ravnici Marića Luka.

Vode.

Selo ima dovoljno izvorske vode za piće.

Zemlje i šume.

Zemlja za obrađivanje, kao i nešto kosnice, nalazi se pored kuća. Zemlja je delimično dobra i rodna, naročito u ravnici.

Sa ispašama selo je oskudno, zbog toga što je isuviše iskrčeno i uzirćeno a i zbog toga što im je granica, koja tu prolazi, onemogućava da se koriste pašama na drugoj strani Lima. Ispaše su im nešto u Pejovu Brdu i Vujovini iznad sela a nešto po zabranima u čifluku, gde napasaju krave i volove.

Selu je šuma sa južne i jugo-zapadne strane i to je Sirova Gora, koja se prostire odmah iznad sela.

Tip sela.

Seoske kuće su u dvema grupama; u Plemi i Marića Luci. Marića Luka je na drugoj strani sela, preko druma Višegrad – Uvac a pod brdom Cigom. Odatle do Pleme ima četvrta sata hoda. U Marića Luci kuće su na rastojanju od 20 do 50 koraka, u Plemi na 250-500 metara. Ima još jedna kuća u Garištima, pola sata od Pleme.

U selu ima 28 kuća, u kojima je 11 rodova: Nikolići (3 kuće), Bandovići (6), Pantovići (4), Retovići (2), Martići (2), Stupići (2), Stikići (4), Gavrilovići-Toromani (1), Gavrilovići (2), Čupo (1) i Pačići (1).

Ime sela.

Nema nikakvog tumačenja o toma kako je selo ovo selo dobilo.

Postanak sela i poreklo stanovništva.

Na mestu današnjeg sela bilo je u prošlosti naselja, što se vidimo ostacima starog groblja sa stećcima, koje se nlazi u Ravnom Gaju više Pleme. Zatim, ima starinaca, za koje se zna da su ovde od starina.

U selu suove porodice:

-Retovići su starinci. Slave Sv. Đorđa.

-Nikolići su starinci kojima je pravo ime Milivojevići a sadašnje prezime dobili su po dedi Nikolici. Slave Sv. Đorđa.

-Bandovići-Gavrilovići su se doselili iz Hercegovine posle Karađorđeve Krajine. Ove porodice ima dosta po Srbiji. Staro ime je prezime Toromani. Slave Sv. Đorđa.

-Stikići i Stupići su se doselili iz Odžaka u Bjelušinama pre 80 godina. Slave Nikoljdan.

-Pantovići su se doselili iz Rudoga pre 70 godina. Slave Pantelijevdan.

-Pačići su se doselili iz Mokronoga pre 50 godina. Slave Nikoljdan.

-Čupo je iz Mokronoga, odakle se doslio pre 35 godina Milisav Čupo i prizetio se kod Pačića. Slavi Jovanjdan.

-Martići su od Ćupovića iz Bovana. Ovako su nazvani po baba Marti. Došli su u Plemu posle poslednjeg srpsko-turskog rata. Slave Aranđelovdan.

-Gavrilovići su od nekog Gavrila, koji je došao iz Mokronoga i prizetio se kod Retovića. Slave Jovanjdan.

IZVOR: Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Plema (Rudo) appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena, selo Knjeginja (Rudo)

$
0
0

Poreklo stanovištva sela Knjeginja, opština Rudo – BiH (RS). Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Knjeginja je selo severno od Pleme a u strani iznad Uvca. Selo je delom u osojnoj, delom u prisojnoj strani a delom u ravnici – Bare.

Seoske su kuće u polju, kraj reke Uvca – Bare a ostale po stranama: Kneginji, Koprivnici i Kršu.

Vode.

U selu su najbolji izvori: Nikolića Izvor kod kuće Sime Nikolića, Markovića Izvor i jedna stublina u Barama.

Zemlje i šume.

Zemlja za obrađivanje, kao i nešto kosnice, je grupisana oko kuća. Zemlja je mestimično dobra i rodna.

Sa ispašama je selo oskudno, jedno zbog toga što je zemlje suviše iskrčeno i uziraćeno a drugo zbog bliskosti granice, koja im je presekla prelazak preko vode i napasanje tamo stoke. Nešto malo ispaša je u Pejovu Brdu i Vujovini odmah iznad sela a neki imaju po nešto po zabranima u čifluku, gde napasaju krave i volove.

Šumu ima selo na južnoj i jugo-zapadnoj strani, koja nastaje odmah iznad sela.

Tip sela.

Seoske kuće su uglavnom u Knjeginji. Još imaju po dve kuće u Kršu – Ridu i Barama i jedna u Koprivnici. Ove poslednje su dosta udaljene od Knjeginje; tako je Krš udaljen 2, Bare 3 i Koprivnica jedan kilometar. Bare deli od Knjeginje šuma i drum Višegrad – Uvac, Krš jedna livada i jedna šumica a Koprivnicu livade. U Knjeginji su kuće jako raštrkane, tako da između njih ima po 250 do 500 metara razmaka. One dve kuće u Kršu su ublizu a one u Barama su pored druma jedna pored druge. I ovde su starijih i većih rodova kuće bliže od kuća kasnijih doseljenika.

Kuća ima 18, od kojih u Knjeginji 13, Kršu dve, Barame dve i Koprivnici jedna. Rodova ima osam, a to su: Nikolići (9 kuća), Novakovići (3), Kovačevići (1), Simići (1), Kujadinovići (1), Lučići (1), Vaići (1) i Pačići (1).

Ime sela.

Selu je, kažu, dobilo ime po nekakvoj knjeginji koja je tu živela.

Postanak sela i poreklo stanovništva.

Na mestu gde je danas Knjeginja je ranije bilo naselja, vidi se po njihovim tragovima, tako naprimer, iznad sela su groblja sa stećcima. Osim toga, predanje priča, da je ovde nekada živela neka knjeginja zbog koje je došlo ime selu. A ima i starinaca, za koje se priča da su na ovom mestu od davnih starina.

U selu su ovi rodovi:

-Nikolići su starosedeoci. Slave Sv. Đorđa.

-Novakovići, koji su posle Nikolića, najstariji uselu. Doseljeni su iz Mokronoga. Slave Nikoljdan.

-Kovačevići, koji po starini dolaze iza Novakovića, doseljeni su iz Starunića u čajničkom kotaru. Slave Sv.Đorđa.

-Lučići. Otadž Staniša doselio se iz Prebidola pre 50 godina i prizetio kod Novakovića. Staro prezime im je Ga...vići*. Slave Jovanjdan.

-Kujadinović je došao pre 25 godina iz Rabrenovca sestri žene Sima Nikolića. Slave Nikoljdan.

-Vaić je došap iz Mokronoga posle srpsko-turskog rata. Slavi Nikoljdan.

-Pačić je došao iz Pleme takođe posle srpsko-turskog rata. Slavi Nikoljdan.

-Simić je iz Mokronoga. Dovela ga majka pre 20 godina, kada se udala za Novakovića. Slavi Đurđic.

*Ne vide se zadnja 2-3 slova u redu.

IZVOR: Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Knjeginja (Rudo) appeared first on Poreklo.


Poreklo prezimena, selo Uvac (Rudo)

$
0
0

Poreklo stanovištva sela Uvac, opština Rudo – BiH (RS). Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Selo Uvac nalazi se ispod Knjeginje, u ravnici pored druma i reke Uvca, na jedan kilometar od ušća Uvca u Lim.

Seoske kuće leže u polju u jednoj grupi oko druma i reke Uvca.

Vode.

Meštani koriste vodu za piće iz Uvca i sa Pejovića Izvora, koje je sa one strane Uvca na turskoj teritoriji.

Zemlje i šume.

Zemlja za obrađivanje, kao i nešto kosnice, je grupisana oko kuća.

Sa ispašama je selo oskudno, jer je suviše iskrčeno i uziraćeno a još tu pokraj sela je granica, preko koje ne sme prelaziti i napasati stoka na drugoj strani. Nešto je paša u Pejovu Brdu i Vujovini odmah iznad sela a neki meštani imaju nešto ispaša po zabranima u čitluku gde napasaju krave i volove.

Selo nema nigde u blizini šumu.

Tip sela.

Tip ovog sela sasvim je drugčiji od dosadašnjih sela. Posle okupacije, kada je na ovom mestu podignuta carinarnica i kasarne za vojsku, odmah su se i privatne kuće počele podizati, tako da ih danas ima 11. Poređane su sa jedne i druge strane puta, koji dolazi iz Višegrada. Od njih su 3 srpske u kojima su dve porodice Novakovića i jedna Milentijevića.

Ime sela.

Selo je dobilo ime po reci pored koje je osnovano.

Postanak sela i poreklo stanovništva.

Na mestu gde je sada Uvac nije bilo naselja nego su te zemlje pripadale meštanima Knjeginja. Tu je bila ćuprija na Uvcu i jedan han. Današnje selo je postalo, kada je posle okupacije 1878. godine vlada na ovome mestu podigla kasarne za žandaremerijsku, finansijsku i vojničku stražu, te se oko njih počele podizati kafane, dućani i kuće u kojima su živeli trgovci i kafedžije.

Godine 1896. Lim je neobično nadovaši, načinio ovom selu velike štete, te se zbog toga, a nešto i zbog  slabog rada, stanovništvo smanjilo.

Pored Jevreja iz Ugarske u selu su tri kuće pravoslavnih Srba. To su:

-Novakovići (dve kuće) koji su doseljeni iz Knjeginje. Slave Nikoljodan.

-Milentijevići (1) su doseljeni iz Nove Varoši. Slave Aranđelovdan.

Srbi se sahranjuju na groblju u Knjeginji.

IZVOR: Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Uvac (Rudo) appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena, varoš Blace

$
0
0

Poreklo stanovništva varoši Blace, opština Blace – Toplički okrug. Prema tekstu Darinke Zečević „Blace – antropogeografska ispitivanja“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj naselja.

Položaj varoši Blaca je na putu, koji vodi kroz Jankovu Klisuru ( Kruševac – Beloljin) i na raskrsnici kojom se taj put ukršta sa putevima u nekoliko drugih pravaca. Blace se nalazi na granici kristalastog masiva Jastrepca i dna neogene kotline srednje Toplice.

Vode.

Hidrografski uslovi ovog naselja su povoljni. Osim vode iz bunara, koje ima skoro svaka kuća, varoš je imala i arterske bunare, ali su oni za vreme Drugog svetskog rata zapušteni.

Klima.

Klimatski uslovi su takođe povoljni, jer je Jastrepcem zaklonjeno od severnih vetrova.

Razvitak naselja.

Blace se nalazilo na važnom srednjovekovnom putu ali se ipak ne pominje do novijeg vremena. Blace se pominje, uz sela Međuhan i Pretrešnja, 1395 godine u Povelji kojom se poklanjaju dobra manastiru Sv. Pantelejmon na Svetoj Gori.

Ipak ime Blace, bez veze sa ovom oblašću, se pominje u drugim oblastima u srednjovekovnim srpskim spomenicima.

Blace, kao naselje, se pominje prvi put za vreme oslobađanja Toplice i drugih krajeva predristovačke Srbije – 1878. godine. U samoj geografskoj literaturi blace pominje M. Đ. Milićević i svojoj knjizi „Kneževina Srbija“ 1884. godine  i tada već „selo“ ima 106 poreskih glava.

Do oslobođenja 1878. godine Blace ima obeležje stočarskog muslimanskog naselja. Prvi naseljenici – Antići, Đurkovići i Popovići, naseljavaju se po razbijenim krajevima dotadašnjeg naselja, tamo gde su Arbanasi imali kuće.

Kada je 1882. godine glavni put ponovo prosečen, Vlajko Kojić, doseljen iz Kruševca, podiže mehanu kod napred opisane raskrsnice na glavnom drumu za Jankovu Klisuru. Tako se stvara začetak varoškog naselja te je 1926. godine proglašeno za varošicu. Uveden je pazarni dan – utorak i godišnji vašari – car Konstantin i carica Jelena, 3. juna i Sv. Agatonik, 4. septembra.

Državna agrarna komisija je podelila seosku utrinu 1884. godine sa obe strane strane glavnog druma i time privukla nova doseljavanja. Prvu kuću na drumskom delu za Prokuplje iza podele utrine 1884. godine podigli su Ikići doseljeni iz Majdeva – Rasina. U blizini mehane na rskrsnici puteva podiže prvi dućan Ivan Milosavljević, doseljen iz Kruševačke Župe. U isto vreme otvara i bakalnicu i zanatsku radnju za izradu „pamuklija“. Nakon toga naseljavaju se trgovačke „familije“ Šedmići, Stošovići i drugi.

Blace je imalo značajnu ulogu 1915. godine prilikom povlačenja srpske vojske kroz Jankovu Klisuru.

Po završetku Prvog svetskog rata počinje obnova Blaca i dalje podizanje varošice, kada se podiže prvi motorni mlin, crepana i neke kulturne ustanove – osnovan škola - danas gimnazija, domaćička škola - danas dečiji dom, pošta, gradsko kupatilo, bolnica i druge građevine.

Blace nije pošteđeno ni u Drugom svetskom ratu. Nakon oslobođenja 1944. godine Blace se afirmiše ne samo kao saobraćajno i ekonomsko, već i kao kulturno i administrativno središe, da bi 1950. godine Blace postalo središte novoformiranog Jastrebačkog sreza.

Zanati.

Od zanata najrazvijeniji su: kačerski, abadžijski, kolarski, stolarski, lončarski i bunardžijski. Posle Drugog svetskog rata osnovana je Obućarko-opančarska zadruga, Metalska-preređivačka zadruga, Stolarska zadruga, Krojačka zadruga, dve lončarske radnje, dve kolarske, po jedna kačerska i potkivačka i dve berberske radnje.

Industrija.

Posle Drugog svetskog rata počela je da se razvija industrija, koja služi za preradu sirovina – drveta, vune, gline, žita. Nastale su strugare, crepane i ciglane, vunovlačare, mlinovi...

Osim toga, neposredo u blizini Blaca počinje eksloatacija mrkog uglja u selu Čučulu što omogućava dalji, viši razvoj ovog mesta.

Poljoprivreda.

Zemljoradnja je najglavnija grana poljoprivrede. Karakteriše se iskorišćavanjem triju pojasa površina donje – kotlinske i dolinske – zemljoradničke privredne zone. Najniži od ovih, pojas livadaa i vlažne kulture – nalazi se u aluvijalnoj ravni donje Blatačnice, od Blackog Jezera do Jankove Klisure. Srednji pojas je pojas suvih kultura, poglavito žita – pšenice i drugih strnih kultura. U pojasu terasa nalaze se vinogradi na prisojima Dragomirovca. Gornji pojas je pod šljivama i ostalim voćem, obuhvata blaže prisojne strane doline kotline prema Jastrepcu i Javorcu. Na strmijim i osojnim stranama nalaze se zabrani privatnika.

Stočarstvo je zasnovano na uzgoju goveda, ovaca i svinja. Bilo je najrazvijenije kada je utrina bila zajednička svojina celog naselja. Osim toga korišćeni su pašnjaci u delu masiva Jastrepca na mestu zvanom „Senokos“, gde su imali privremene stočarske stanove, a u jesen ih vraćali.

Podelom utrine onemogućeno je ekstezivno stočarstvo. Od tada nastaje intezivno iskorišćavanje zemljišta zemljoradnjom. U Blacu je 1949. godine osnovana prva Seljačka radna zadruga.

Saobraćaj i trgovina.

Na opisanim putevima; niz Blatačicu kroz Jankovu Klisuru za Kruševac; preko Tulara uz Toplicu za Kuršumliju, preko Međuhane i Supovca za Niš, niz donji tok Blatačice na Suvi Do i od Beloljina niz Toplicu za Prokuplje, gde je glavna železnička stanica za Blace.

Trgovina je pre Drugog svetskog rata je funkcionisala razmenom seoskih i varoških proizvoda, naročito na pijačni dan – utorak. Najglavniji proizvodi seoske okoline su: žito, voće, stoka i stočni proizvodi itd. Blace je čuveno po vašarima, kojih ima dva puta godišnje i traju po nekoliko dana. Tih dana dolazi do razmene proizvoda iz udaljenijih krajeva – Niša, Pirota, Vranja, Paraćina, Skoplja i drugih mesta.

Tip naselja.

Blace je mešovitog i prelaznog varoško-seoskog tipa. Glavni, centralni deo naselja, trg (Zeleni ili Žitni pijac) i drumski delovi imaju osobine ušorenog varoškog naselja. Izvan varoškog, pijačnog centra, gornjeg dela varoši oko crkve i drumskih delova naselja pored glavnih puteva Blace je razbijeno u nekoliko krajeva sa osobinama „ibarskog“ – „džematskog“ ili mahalskog tipa.

Poreklo stanovništva.

U naseljavanju Blaca,čije je celokupno stanovništvo doseljeno posle 1878. godine najvažnija je migraciona struja od Kopaonika – 34 roda u 195 kuća. Odmah iz ove dolazi ibraska struja – od ibarskih sela, najviše iz okoline Raške – 12 rodova sa 46 kuća. Treća, znatno slabija je župsko-rasinska – 20 rodova sa 59 kuća. Bilo je doseljavanja sa raznih strana – Užica, Kuršumlije, Peći, Kosovske Mitrovice, Vlasine i drugih mesta.

Doseljenici iz perioda od 1878. do 1900. godine:

-Antići su iz Trikose – Ibar. Slave Nikoljdan.

-Đurkovići su iz Trikose – Ibar, Sv. Mina. Od iste familije su:

-Nestorovići i Radovići.

-Ivljani su iz kraja Ivlje, selo Rokce – Kopaonik, Jovanjdan.

-Ikići su iz sela Majdeva – Rasina, Jovanjdan. Od iste familije su i:

-Jevtići a ranije su se i jedni i drugi zvali Miljkovići.

-Savići su iz sela Bogiša – Rasina, Vavednjenje.

-Milosavljevići su iz sela Botunje – Župa, Đurđic.

-Sudimci su iz Sudimlja – Kopaonik, Stevanjdan.

-Grujići-Pluževci su iz Bogiše – Rasina, Aranđelovdan.

-Nikolići su iz Štitara – Rasina, Nikoljdan.

-Jovanovići-Vukosavljevići su iz sela Lepenca – Kopaonik, Sv. Đorđe.

-Radenkovići su iz Krive Reke – Kopaonik, Aranđelovdan.

-Bašići su iz sela Osreci – Kopaonik, Alimpijevdan.

-Filipovići-Maksići „Livađani“ su iz sela Livađe – Kopaonik, Aranđelovdan. Ista familija su i:

-Simići „Livađani“.

-Kneževići su iz sela Osreci – Kopaonik, Alimpijevdan.

-Kovačevići su iz sela Koznica – Kopaonik, Lučindan.

-Vukosavljevići su iz sela Suvaje – Rasina, Nikoljdan.

-Stevanovići-Paunovići su iz sela Igroša – Župa, Alimpijevdan.

-Ilići su iz sela Majdena – Rasina, Sv. Vrači.

-Spasojevići-Anđelkovići su iz sela Štitara – Rasina, Đurđic.

-Vukašinovići-Pržići su iz Ibra, Nikoljdan.

-Ilići drugi su iz sela Suvaje – Rasina, Sv. Vrači.

-Antići drugi su iz sela Bogiše – Rasina, Đurđic.

-Milunovići su iz sela Zavrate – Kopaonik, Lučindan.

-Sekulići, zovu ih „Kuliže“, su  iz sela Semeteša – Kopaonik, Mratindan.

-Milosavljevići drugi su iz sela Lepenca a tamo iz sela Mečkara – Kopaonik, zovu ih „Mečkari“, Nikooljdan.

-Kovačevići drugi su iz sela Tršanovci – Kopaonik, Sv. Mina.

-Stošovići su iz Brusa, tamo iz sela Igroša – Župa, Aranđelovdan.

-Grbići su iz sela Velike Grabovice – Kopaonik, Aranđelovdan.

-Miličići su iz sela Osreci – Kopaonik, Nikoljdan.

-Stevanovići-Krnjac su iz sela Vitanovići – Ibar, Nikoljdan.

-Stevanovići-Piperac su iz sela Suvaje – Rasina, Ćirilovdan.

-Ćirkovići-Vadivuk su iz područja Ibra, Vavedenje.

-Milutinovići su iz sela Vitanovići – Ibar, Nikoljdan.

-Đorići u iz sela Zleginje – Župa, Aranđelovdan.

-Karadžići su iz Raške, Đurđic.

-Kozići-Švabići su iz Velikog Rabara – Kopaonik, Alimpijevdan.

-Grujići-Žujići su iz sela Žiljci – Kopaonik, Lučindan.

-Radivojevići-Koturan su iz sela Majdena – Rasina, Jovanjdan.

-Mijajlovići-Pištoljci su iz Kosovske Mitrovice, Jovanjdan.

-Simići-Matići su iz Krive Reke – Kopaonik, Sv. Vrači.

-Spasići-Žujići, zovu ih „Mačkovčani“ i „Čelikovići“ su iz Krive Reke, zaselak Mečkovac – Kopaonik, Sv. Vrači.

-Milosavljevići-Zbiljići su iz sela Majdeva – Rasina, Aranđelovdan.

-Vučkovići-Šošići su iz sela Šošići – Kopaonik, Ćirilovdan.

-Petrovići-„Pećanci“ su iz sela Istoka kod Peći, Sv. Agatonik.

-Valjarevići su iz Velike Grabovice – Kopaonik, Sv. Vartolomej.

-Dačkovići su iz sela Meševa – Rasina, Alimpijevdan.

-Obradovići su iz sela Vitanovići – Ibar, Nikoljdan.

-Miloševići su sa Vlasine, Nikoljdan.

-Krstojevići-„Čajtinci“ su iz sela Čajtina – Kopaonik, Stevanjdan.

-Milutinovići-Čokotavci su iz sela Čokotara – Kopaonik, Aranđelovdan.

-Lazarevići su iz Užica, Stevanjdan.

-Janoševići su iz sela Donje Jarinje – Ibar, Aranđelovdan.

-Šelmići su iz sela Osredak – Kopaonik, Alimpijevdan.

-Mijatovići su iz sela Livađe – Kopaonik, Lazarevdan.

-Pavlovići-„Vlajkovci“ su iz sela Vlajkovca – Kopaonik, Đurđic.

-Stepanovići-Andrejići su iz sela Pljevštica – Ibar, Sv. Mina.

-Prolovići su iz sela Majdeva – Rasina, Nikoljdan.

-Petrovići su iz oblasti Ibra, Jovanjdan.

Stari rodovi, koji su izumrli:

-Popovići su (bili) doseljeni iz sela Trikose  - Ibar.

-Denići su iz sela Subotice – Župa.

-Andrejići su iz sela Babice – Kopaonik.

-Kojići su iz Kruševca.

-Premovići su  iz sela Jarinje – Ibar.

-Čomagići su iz sela Brzeća – Kopaonik.

Doseljenici iz perioda posle 1900. godine:

-Janjevići su iz sela Krtoka kod Kuršumlije, Jovanjdan.

-Pribaci su iz sela Vitkova – Župa, Tomindan.

-Miljkovići-Drenovci su iz Drenove – Kopaonik, Nikoljdan.

-Savići-Đorđevići su iz sela Batoge – Kopaonik, Mitrovdan.

-Smiljkovići su iz sela Ržanice – Župa, Đurđic.

-Pavlovići su iz sela Trnavci – Župa, Aranđelovdan.

-Lazići su iz sela Majdeva – Rasina, Alimpijevdan.

Cigana-Roma ima 9 kuća. Doseljeni su pre 30 godina iz Rasine. To su:

-Ristići, Vasići, Pavlovići, Đorđevići i Milići.

Svi su pravoslavni i slave Đurđevdan, Nikoljdan i Aranđelovdan.

IZVOR: Prema tekstu Darinke Zečević „Blace – antropogeografska ispitivanja“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, varoš Blace appeared first on Poreklo.

Luštica, naselja i poreklo stanovništva

$
0
0

Položaj Luštice u Boki (google maps)

 

Luštica je poluostrvo u jugozapadnom delu Boke. Kopnenom stranom na istoku graniči se sa Krtolima. Naselja nekadašnje Luštičke općine danas teritorijalno pripadaju Opštini Herceg Novi, osim sela Krašići koje pripada Opštini Tivat.

 

Podatke o poreklu stanovništva Luštice i druge bitne podatke o ovoj oblasti prikupio je početkom 20. stoleća protojerej Sava Nakićenović i objavio ih u svom radu „Boka“, 1913. godine. U to vreme, Luštica je imala status opštine („općine“) sa sedištem u selu Radovanići. Ostala naseljena mesta na Luštici su: Klinci, Mrkovi, Zabrđe, Babunci, Brguli, Krašići i varošica Porto Rose.

 

Luštica je još u starom veku bila važno područje zbog svog isturenog položaja prema Jadranskom moru i zaštite ulaza u Boku. Otud, tragova naselja ima još iz rimskog vremena. U ranom srednjem veku, u ovu oblast naseliće se Sloveni. Od kraja 12. stoleća, Luštica ulazi u sastav države Nemanjića, a tokom 15. stoleća ovde se ustaljuje mletačka vlast. Kada je početkom 13. stoleća, kralj Stefan Prvovenčani obnovio manastir Svetog arhanđela Mihaila na Prevlaci, a njegov brat episkop Sava tamo postavio episkopsku stolicu (1219. godine[1]), manastiru je dodeljen metoh od okolnih krajeva, koji je nazvan Miholjski zbor[2]. Ovaj naziv ostaće i kasnije u upotrebi i nakon zamiranja Manastira 1441. godine[3], kao oznaka zbora bokeljskih opština, pre svih krtoljske i luštičke. Svetog arhanđela Mihaila proslavlja Luštica kao svog zaštitnika (a tako i Krtoli).

 

Manastir Miholjska Prevlaka (slika sa: http://www.vijesti.me)

 

Luštica je krševito i vodom siromašno poluostrvo, obraslo gustom makijom. Od kultura, najviše se gaji maslina, vinova loza i mediteransko voće i povrće, a od domaćih životinja koze, ovce i goveda. Ribarenje je dodatno zanimanje većine stanovništva. Luštica ima dugu i razuđenu obalu, sa lepim plažama, rtovima i uvalama, i otud sa velikim mogućnostima za razvoj turizma. Znatan broj Luštičana se bavio pomorstvom kroz istoriju, pa tako i do danas, te je Luštica dala nekoliko poznatih pomorskih imena. Na žalost, broj stanovnika je u stalnom opadanju, jer mladi ljudi odlaze u gradove (Herceg Novi, Tivat) radi školovanja i zaposlenja. Tako 2003. godine, prema popisu u Republici Crnoj Gori, u svim naseljima Luštice (sva sela izuzev Krašića) živelo je ukupno 338 stanovnika, dok je posle Drugog svetskog rata (1948) u luštičkim naseljima bilo 673 stanovnika. Poređenja radi Nakićenović je, obilazeći Lušticu početkom 20. stoleća zabeležio oko 1200 stanovnika (odnosno, bez Krašića koji danas ne pripadaju luštičkom području - 1079 stanovnika).

 

Poreklo stanovništva Luštice:

 

Luštica je bila naseljena slovenskim stanovništvom sasvim sigurno u vreme kada je obnovljena episkopija na Prevlaci, početkom 13. stoleća. Pretpostavlja se da je slovenski živalj bio ovde i ranije. Krug najstarijih rodova i danas je zastupljen u znatnom broju, ali izmešan sa doseljenicima od 16. stoleća nadalje. Doseljenički talasi uglavnom dolaze iz tri pravca: najbrojniji rodovi su potomci doseljenika „iz Albanije“[4], zatim razni pojedinci iz drugih krajeva Crne Gore i Primorja (Stara Crna Gora, Krtoli, Grbalj, itd), kao i rodovi nastali od dobega iz Herceg Novog (nakon pada grada pod tursku vlast) i Hercegovine krajem 17. stoleća. Nekoliko rodova vodi poreklo od doseljenika iz Grčke, na šta ukazuju i njihova neobična prezimena.

 

Naselja i pregled rodova:

 

  1. Radovanići:

 

Glavno naselje Luštičke općine sa početka 20. stoleća. O starosti sela govore pronađene grobnice verovatno iz vremena pre 4. stoleća. Selo ima četiri hrama: staru crkvu Svetog Nikole (podignuta je još 1117. godine, i jedna je od najstarijih u Boki), Svetog Đorđa, Presvete Bogorodice i Svetog Jovana (ona je podignuta na mestu drevne crkve, još iz rimskog vremena). Selo je izdeljeno po bratstvenim zaseocima, gde je svako bratstvo u zasebnom odseku grupisanih kuća. Radovanićima pripada i jedan značajan deo obale, uključujući ostrvo i uvali Žanjice[5], uvalu Mirište, poluostrvo Arza[6], Debeli rt, Oštri rt i ostrvo Mamula[7].

 

Mali Žanjic i Manastir Presvete Bogorodice (slika sa: http://www.medias.rs)

 

Rodovi:

 

Starosedelački rodovi u Radovanićima su: Miževići, Tići[8] i Babovići. Ovom krugu rodova pripadaju i Urdešići, ranije Vurdešić (u Mrkovima i Zabrđu) i Tripčevići (u Zabrđu)[9], kojih više nema u Radovanićima. Do kraja 18. i početka 19. stoleća izumrli su starinački rodovi: Lojanovići, Đurišići, Novakovi, Belovići, Petrovići i Pavići. Svi ovi rodovi su pripadali istom bratstvu Radovanića, te su se vremenom razrodili. Krsna slava svih Radovanića je Nikoljdan. U tabeli Srpskog DNK projekta imamo testiranog Babovića, sa rezultatom I2a PH908 (redni broj 798):

 

http://dnk.poreklo.rs/naslovna/

 

Ovo je značajan rezultat, jer možemo pretpostaviti da su i ostali rodovi Radovanića nosioci iste haplogrupe, te je to potvrda da je staro stanovništvo Luštice slovenskog porekla.

 

Doseljenici:

 

Đuraševići (Velika Gospođa - Uspenje Presvete Bogorodice) su srodni Đuraševićima iz Klinaca, a i jedni i drugi tvrde da potiču od Đuraša Vrančića, velmoža kralja Stefana Dečanskog. U Krtolima postoji selo Đuraševići, koje se, kao i veći deo Krtola, u 14. i 15. stoleću nalazilo u posedu Đuraša Ilića, unuka Đuraša Vrančića i rodonačelnika Đuraševića, od čije jedne grane potiču Crnojevići. Rod Đuraševića koji danas živi u istoimenom selu ne potiče od Đuraša Vrančića, već su u pitanju doseljenici koji su to prezime poneli kasnije, po selu. Ne zna se pouzdano ima li potomaka pravih Đuraševića do danas.

 

Marovići (Velika Gospođa) su od doseljenika iz Crne Gore sa početka 16. stoleća.

 

Zambelići (Velika Gospođa) su od pretka koji se doselio iz Grčke u 16. stoleću, a prezime mu je bilo Zambelis. Od ovog roda je svetski čuven čileanski pomorac Petar Zambelić (1849-1903). Petar Zambelić je rođen u Zambelićima, zaseoku Radovanića, a sa 23 godine se otisnuo preko okeana. Kao vrstan pomorac, brzo je postao čileanski pomorski oficir i jedan od glavnih istraživača južnih obala Amerike. Od njega danas postoji brojno potomstvo u Čileu[10].

 

Spomen ploča na rodnoj kući Petra Zambelića (slika sa: www.montenegro.com)

 

Eraci[11], ranije Erakovići (Nikoljdan) su od pretka doseljenog iz Hercegovine oko 1625. godine. Prema nekim izvorima, luštički Eraci su od Erakovića iz Banjana. Ukoliko je tačan podatak o vremenu doseljenja pretka Eraka na Lušticu, poreklo od banjanskih Erakovića bilo bi teško prihvatljivo, s obzirom da se rod Erakovića u Banjanima formirao znatno kasnije (posle 1760. godine).

 

Bosnići (Nikoljdan) su od pretka doseljenog iz Bosne oko 1675. godine.

 

 

  1. Klinci:

 

Selo se sastoji iz dva zaseoka: Klinci i Ljumotići (gde živi samo jedno bratstvo - Kršanci). Ima četiri hrama: crkva Svetog Arhanđela Mihaila (1670), Svetog Save, Svetog Trifuna i Svetog Pantelejmona.

 

Rodovi:

 

Starosedelački rodovi u Klincima su Čvorići, ranije - Čorić (Sveti Trifun) i Bege[12] (Sveti Hariton). Izumrli su starinački rodovi: Ljumotići (Nikoljdan; pominju se u dokumentu iz 15. stoleća, a izumrli su početkom 17. stoleća), Guše, Vickovići, Milašinovići i Radovići (svi: Nikoljdan) izumrli su tokom 17. stoleća. Đurđinovići (ili Đurđenovići) su bili starnci u Klincima, gde su izumrli, ali se jedna kuća održala u Krašićima.

 

Doseljenici:

 

Đuraševići ili Đuraši (Sveti Hariton[13]) kao i Đuraševići u Radovanićima tvrde da su potomci Đuraša Vrančića.

 

Kaluđerovići (Sveti Trifun) su prema bratstvenom predanju od jednog Kaluđerovića iz Ćeklića, doseljenog početkom 16. stoleća. Ovo predanje se vremenski ne može uklopiti u poreklo od ćeklićkih Kaluđerovića, s obzirom da je ovo veliko ćeklićko bratstvo zasnovano znatno kasnije, u 18. stoleću. To ne isključuje mogućnost da je predak luštičkih Kaluđerovića došao iz Ćeklića, od nekog starijeg roda, te da je zbog istovetnog prezimena došlo do kasnije identifikacije sa velikim bratstvom ćeklićkih Kaluđerovića.

 

Kršanci, ranije Kršančević (Sveta Trojica) su od doseljenika iz Albanije u 16. stoleću. Prema drugoj verziji, Kršanci su starinom iz Hercegovine, a ranije prezime bilo im je Kršanović.

 

Popovići (Sveti Trifun) od doseljnika iz Crne Gore početkom 18. stoleća.

 

Bjelice (Sveti Trifun) su noviji doseljenici, iz Grblja krajem 19. stoleća. U Grblju postoje dva roda sa prezimenom Bjelica: jedni su u Vranoviću, slave Nikoljdan, a drugi u Prijevoru, slave Jovanjdan. I jedni i drugi su u Grbalj došli iz Bjelica u 18. stoleću.

 

 

  1. Mrkovi:

 

Selo se sastoji iz tri zaseoka: Mrkovi, Večerići i Tići. Ima dva hrama: Svetog Lazara (1605) i Svetog Petra (1600). U ovom selu i o njegovim meštanima i njihovim savremenim nevoljama, snimljena je 2016. godine filmska crna komedija „Igla ispod praga“, u režiji Ivana Marinovića:

 

https://www.youtube.com/watch?v=_QusnOSuKZs

 

Rodovi:

 

Starosedelački rodovi u Mrkovima su izumrli, a to su bili: Mrkovi (u dokumentu iz 15. stoleća pominje se Bogdan Mrkov), Stojkovi, Legetići, Popovi, Maličići, Neverovići (svi su slavili Nikoljdan).

 

U Tićima i Večerićima žive Tići, koji su ogranak onih iz Radovanića, a u Mrkovima Urdešići, takođe ogranak onih iz Radovanića. Slave Nikoljdan.

 

Doseljenici:

 

Večerići i Setenčići[14] su od dobega iz Herceg Novog, nakon pada grada pod tursku vlast 1482. godine. Oba roda slave Svetu Petku, ali nisu međusobno srodni.

 

Janovići (Sveta Petka) od pretka doseljenog iz Albanije sredinom 16. stoleća.

 

Bogetići (Sveta Petka) od pretka doseljenog iz Crne Gore početkom 17. stoleća.

 

Jankovići (Nikoljdan) od pretka koji se doselio iz Hercegovine u talasu doseljavanja Hercegovaca u Boku (oko 1690. godine).

 

Marinovići (Sveta Petka) od pretka doseljenog iz Tivta početkom 19. stoleća; predak je bio katolik, pa se na Luštici pokrstio.

 

Krašići (Nikoljdan) iz Krašića, prema predanju potiču od istoimenog starog bratstva koje je tamo izumrlo. Jedan Krašić je prešao u Mrkove oko 1820. godine. Upitno je da li ovi Krašići zaista potiču od starog bratstva Kraošića, s obzirom da je ono izumrlo pre njihovog doseljenja u Mrkove. Moguće je da su prezime poneli po mestu iz kojeg su doseljeni.

 

Mrkovčevići (Sveta Petka) od doseljenika iz Tivta nekoliko godina nakon Krašića. Prema predanju, a koje možda potvrđuje i njihovo prezime, oni potiču od starih Mrkova, od kojih se jedan, neznano kada, odselio poslom u Tivat, gde mu prezime izmene u Mrkovčević. Znajući svoje poreklo, jedan od tivatskih Mrkovčevića se vratio u zavičaj.

 

Radovanići (slika sa: wikipedia)

 

 

  1. Zabrđe:

 

U seoskom području pronađene su drevne grobnice, verovatno iz starog veka. Selo ima tri hrama: Svete Gospođe (Rođenja Presvete Bogorodice; sagrađena je sredinom 18. stoleća na mestu drevne crkvice), Sve te Nedelje i Svetog Andreja.

 

Rodovi:

 

Starosedelački rod u Zabrđu su Vladnići, ranije Vladović (Sveti Andrej).

U Zabrđu žive i starinci Urdešići i Tripčevići, koji su ogranak onih iz Radovanića, s tim što su ovde uzeli da slave Malu Gospođu (Rođenje Presvete Bogorodice).

 

Doseljenici:

 

Izumrli su Minići, doseljeni iz Stare Srbije, verovatno nakon pada Kosova pod tursku vlast; izumrli su oko 1725. godine.

 

Trojanovići (Mala Gospođa) su od pretka koji se doselio iz Grčke u 15. stoleću, imenom Trojan.

 

Mendegalji, a čuje se i Mendeganj (Sveti Andrej) su od pretka koji se doselio iz Grčke u 16. stoleću.

 

Stojkovići (Mala Gospođa) su od dobega iz Herceg Novog, nakon pada grada pod tursku vlast 1482. godine.

 

Mitrovići i Ivankovići su iz Hercegovine, sredinom 17. stoleća. Oba roda slave Svetog Andreja, ali nisu međusobno srodni.

 

Radovići (Sveti Andrej) od pretka koji se doselio iz Crne Gore krajem 17. stoleća.

 

Medini (Mala Gospođa) su od paštrovskih Medina, koji imaju zanimljivo predanje o španskom poreklu. Više o tome može se pročitati u članku o Paštrovićima:

 

http://www.poreklo.rs/2015/10/27/bratstva-plemena-pastrovica/

 

 

  1. Babunci:

 

Malo selo bez hrama.

 

Rodovi:

 

Starosedelački rod u Zabrđu bili su Babunčići, koji su se istražili početkom 17. stoleća. Slavili su Nikoljdan. U dokumentu iz 15. stoleća pominje se Desa Babunčić.

 

Doseljenici:

 

Rusovići (Srđevdan) su od krtoljskih Rusovića, od velikog bratstva Dabčevića (ili Dapčevića) potomaka Dabka, doseljenog iz Albanije početkom 16. stoleća. U tabeli Srpskog DNK projekta imamo testiranog Brinića, koji takođe pripada razgranatom stablu Dabkovih potomaka, sa rezultatom I2a PH908 (redni broj 805):

 

http://dnk.poreklo.rs/naslovna/

 

Na osnovu rezultata testiranog Brinića, možemo zaključiti da su nosioci haplogrupe I2a PH908 ne samo babunski Rusovići, već i veći broj rodova iz Krtola. S obzirom da je Dabko u Krtole doseljen iz Albanije, ovaj rezultat nam pokazuje da je u Albaniji (verovatno - Skadarskom kraju) u vreme Dabkovog doseljenja još uvek bilo prisutno slovensko stanovništvo.

 

Palandačići (Nikoljdan) su od pretka doseljenog iz Albanije početkom 17. stoleća.

Raškovići (Nikoljdan) su od pretka doseljenog iz Hercegovine sredinom 17. stoleća.

 

 

  1. Brguli:

 

Selo se deli na zaseoke Brgule, Mardare i Lješkoviće. Ima dva hrama: Svetog Petra (14. stoleće) i Svetog Vartolomeja.

 

Rodovi:

 

Starosedelački rodovi su: Lješkovići (pominju se mletačkom dokumentu iz 1446. godine) i Mardari. Slave Svetog Vartolomeja. Lješkovići imaju neko maglovito predanje da potiču od grbaljskih Lješevića. Istražili su se do sredine 18. stoleća brguljski starinci: Jeličići, Đurini, Piješevi i Vulovi. Svi su slavili Nikoljdan.

 

Doseljenici u Brgulima su Setenčići, koji su ogranak onih iz Mrkova, ali ovde slave Nikoljdan.

 

Krajolik u Brgulima (sa: http://www.montenegroprospects.com)

 

 

  1. Krašići:

 

Raniji naziv ovog sela bio je Kraošići, po istoimenom bratstvu[15]. Selo ima crkvu Svetog Nikole.

 

Rodovi:

Starinačko bratstvo Kraošića je izumrlo u 18. stoleću. Krašići u Mrkovima navodno potiču od ovi starih Kra(o)šića, mada veza nije sasvim pouzdana.

 

Doseljenici:

 

Mlečani su u 18. stoleću u Krašiće naselili katolike iz Mula kod Kotora, i to: Slaoviće, Petroviće i Franceskoviće.

 

Jedini pravoslavni rod u Krašićima su Đurđinovići (Nikoljdan) doseljeni iz Mrkova oko 1860. godine, a inače su ogranak Đurđinovića iz Klinaca koji su tamo izumrli.

 

Krašići (sa: https://letsgotomontenegro.com)

 

 

  1. Porto Rose, danas samo - Rose:

 

Varošica koja se nalazi na severozapadnom delu Luštice. Zbog položaja, ovde je uvek bila tvrđava koja je čuvala ulaz u Boku. Vizatijsku tvrđavu su uništili Saraceni u 9. stoleću, a sasvim je obnovljena početkom 14. stoleća. Pominje se u jednom dokumentu iz 1351. godine, koji se pripisuje caru Stefanu Dušanu. Kasnije su se tu nalazili mletačko, pa austrijsko utvrđenje. Varošica je zasnovana tokom austrijske vlasti (19. i početak 20. stoleća) od raznorodnih doseljenika iz luštičkih i krtoljskih sela.

 

Rose (sa: http://www.montenegro-visit.com)

 

O stanovništvu varošice Rose videti na:

 

http://www.poreklo.rs/2013/01/08/poreklo-prezimena-selo-rose-herceg-novi/

 

 


Izvori (azbučnim redom):

 

Kovijanić Risto - „Pomeni crnogorskih plemena u kotorskim spomenicima (14-16. vijek)“ (1963)

Miljanići Vukota i Akim - „Prezimena u Crnoj Gori“ (2002)

Nakićenović Sava - „Boka“ (1913)

Crnogorčević Mladen - „Miholjski Zbor u Boci Kotorskoj“ (1893)

 

Naslovna slika sa: https://waytomonte.com


Napomene:

 

[1] 1346. godine, car Stefan Dušan će Miholjsku episkopiju uzdići na rang mitropolije.

 

[2] U Zbor su ulazila sela u Soliockom Polju, Krtolima, Tivatskom Polju, na Prevlaci, Luštici, zatim Lješevići, južni deo Vrmca, uključujući i Tivat, sve do Plavde (Lepetane).

 

[3] O razaranju Manastira na Prevlaci od strane Mlečana, treba pročitati članak „Mučenička smrt 70 monaha“ protojereja Jovana Plamenca: http://www.mitropolija.me/stari/ustrojstvo/manastiri/prevlaka/duhovnost/jplamenac.html

 

[4] „Iz Albanije“ može značiti razne stvari. Najizvesnije je da se radi o dobezima iz skadarskog kraja. O njihovom etničkom poreklu ne može se pouzdano reći, s obzirom da podaci iz skadarskih popisa u 15. i 16. stoleću govore da je u mletačkom Skadarskom distriktu, odnosno potonjem turskom Skadarskom sandžaku (njegovom centralnom delu, oko samog grada) živelo izmešano slovensko, vlaško i arbanaško stanovništvo.

 

[5] Danas plaža Žanjic i ostrvce Mali Žanjic (zovu ga i Mala Gospa) sa Manastirom Vavedenja Presvete Bogorodice. Prema arhitekturi crkvice, smatra se da manastir na ostrvcetu postoji još od 11. stoleća, a pouzdan dokument o njegovom postojanju je iz sredine 15. stoleća, kada je manastir bio metoh Manastira Savina. Ostrvski manastir je zapusteo u 18. stoleću, da bi monaški život bio obnovljen tek krajem 20. stoleća.

 

[6] Pravi naziv ovog polustrva je Arca, odnosno italijanski - Punta d’Arza.

 

[7] Pravi naziv ovog ostrva je Lastavica, međutim od sredine 19. stoleća ustalio se naziv Mamula, po austrijskoj tvrđavi, čijom je izgradnjom komandovao austrijski general srbskog porekla baron Lazar Mamula.

 

[8] Jednina: Tić

 

[9] Da su Urdešići i Tripčevići izvorno iz Radovanića govore i njihova prezimena na grobnim mramorima ispred radovanićke crkve Svetog Nikole. Tripčevići se pominju u listinama još u 15. stoleću.

 

[10] Zanimljivo je da Petra Zambelića svojakaju Hrvati. Čak su mu, uz braću Paravić, podigli spomenik u gradu Magaljanes na jugu Čilea, „povodom stote obljetnice dolaska prvih Hrvata u Magaljanes“. Za ovako nešto nema nikakvog osnova. Zambelići su daljeg grčkog porekla, pravoslavne vere, i uvek su se izjašnjavali kao Srbi. Sve i da je Petar tokom svog života u Čileu prešao u katoličku veru (što nije nemoguće, jer je to bila jedina crkva u Čileu), to ga, opet, ne čini Hrvatom.

 

[11] Jednina: Erak

 

[12] Jednina: Bego

 

[13] Očito su uzeli slavu starinaca Bega.

[14] Setenčići su prezime dobili po „setenci“, nekoj mletačkoj odluci, verovatno o posedu nad zemljištem, koja je izdata njihovom pretku.

[15] Mogao bi se izvesti zaključak da je rodonačelniku ovog bratstva ime bilo Kralša, od čega sledi glasovna promena u Kraoša, zatim patronimsko prezime Kraošić, i konačno svedeno na Krašić. Analogiju nalazimo odmah preko zaliva, selo Baošići: Balša - Baoša - Baošić. Prezime Kralšič postoji kod Slovenaca.

The post Luštica, naselja i poreklo stanovništva appeared first on Poreklo.

Krtoli, naselja i poreklo stanovništva

$
0
0

Krtoli se nalaze na istok od Luštičke opštine, a na istom poluostrvu Luštica u jugozapadnom delu Boke. Severoistočnom stranom graniče se sa tivattskim područjem, a jugoistočnim sa Grbljem. Naselja nekadašnje Krtoljske općine danas teritorijalno pripadaju Opštini Tivat. Području Luštice pripadaju i poluostrvo Prevlaka, sa Manastirom Svetog arhanđela Mihaila, kao i Stradioti - ostrvo Svetog arhanđela Gavrila u Tivatskom zalivu. Stradioti (danas ostrvo Svetog Marka), malo ostrvce Gospa od milosrđa i Prevlaka se nazivaju zajedničkim imenom Krtoljski arhipelag.

 

Sam naziv Krtoli ne dolazi od biljke (krtola, krompir), s obzirom da krtola nije bila poznata u Evropi u vreme kada se Krtoli prvi put pominju (14. stoleće). Prema nekim mišljenjima, naziv potiče od italijanske reči sartolle, u značenju brežuljci ili utvrde. I, zaista, na Krtolima je teren brežuljkast, a postoje ostaci više manjih srednjevekovnih utvrđenja.

 

Podatke o poreklu stanovništva Krtola i druge bitne podatke o ovoj oblasti prikupio je početkom 20. stoleća protojerej Sava Nakićenović i objavio ih u svom radu „Boka“, 1913. godine. U to vreme, Krtoli su imali status opštine („općine“) sa sedištem u varošici Radovići. Ostala naseljena mesta u Krtolima su: Gošići, Nikovići, Milovići, Bogišići i Đuraševići. U novije vreme, na obali su zasnovana nova naselja: Kaluđerovina, Bjelila i Kakrc. Do 1825. godine, Krtoli i Luštica su činili jednu opštinu, a do 1865. godine u sastavu Krtola bili su i Lješevići, kada su pripojeni Grblju (Lješevići danas, kao i najveći deo Grblja, pripadaju Opštini Kotor)[1].

 

U Krtolima, kao i u ostalom delu Luštice, ima tragova još iz starog veka. Naročito su važna mesta bila Prevlaka i Stradioti. U ranom srednjem veku, u ovu oblast naseliće se Sloveni. Od kraja 12. stoleća, Krtoli, kao i cela Luštica, Grbalj i okolina ulaze u sastav države Nemanjića, a tokom 15. stoleća ovde se ustaljuje mletačka vlast.

Početkom 13. stoleća, kralj Stefan Prvovenčani obnovio je manastir Svetog arhanđela Mihaila na Prevlaci, a njegov brat episkop Sava tamo postavio episkopsku stolicu (1219. godine[2]). Manastiru je dodeljen metoh od okolnih krajeva, koji je nazvan Miholjski zbor[3]. Ovaj naziv ostaće i kasnije u upotrebi i nakon zamiranja Manastira 1441. godine[4], kao oznaka zbora bokeljskih opština, pre svih krtoljske i luštičke.

Obnova Manastira na Prevlaci počela je 1883. godine, podizanjem nove crkve posvećene Svetoj Trojici, a obnovu je finansirala kontesa Ekaterina Vlastelinović. Obnova, malo po malo, traje i do danas. U razdoblju od 1994. do 1996. godine, na prostoru gde se nekada nalazio srednjevekovni manastirski konak, tokom arheoloških iskopavanja pronađene su miomirisne mošti sedamdesetorice mučenički postrdalih monaha. Njihov praznik se proslavlja 10. maja po gregorijanskom, odnosno 27. aprila po julianskom kalendaru.

Svetog arhanđela Mihaila proslavljaju Krtoli kao svog zaštitnika (a tako i cela Luštica), a plemenska slava je Spasovdan ili Sveti Spas (Vaznesenje Gospoda Isusa Hrista). Inače, u Krtolima svi rodovi slave dve slave: rodovi koji slave Srđevdan prislužuju Spasovdan, a rodovi koji slave Ivanjdan prislužuju Lučindan.

 

 

Prevlaka

slika sa: https://waytomonte.com

 

Deo moštiju Svetih mučenika prevlačkih

slika sa: https://radiosvetigora.wordpress.com

 

 

Za razliku od Luštičke opštine, Krtoli imaju mnogo više obradivog zemljišta, te se, pored maslina i vinova loza, gaje i žitarice i razno voće i povrće, a od domaćih životinja koze, ovce i goveda. Reljef i klima su u svakom pogledu ugodniji. Ribarenje je dodatno zanimanje većine stanovništva, a više Krtoljana se proslavilo i u pomorstvu. Veliki privredni značaj za Krtole imala je i solana u Soliockom polju, između Tivta i Krtola. Ipak, najvažnije zanimanje Krtoljana danas je - turizam. Zanimljivo je da je kroz povest veći broj Krtoljana (naročito žena) izabrao monaški put, u nekim od manastira u Boki i Primorju, o čemu svedoče porodične čitulje, gde se popisani kaluđeri i kaluđerice iz odnosnih porodica.

 

Nakićenović je, obilazeći Krtole početkom 20. stoleća, zabeležio 1028 stanovnika (bez Krašića). Danas u području Krtola (uključujući i Krašiće, koji su danas, kao i Krtoli, u sastavu Opštine Tivat) živi oko 2000 stanovnika.

 

Poreklo stanovništva Krtola:

 

Krtoli su bez sumnje bili naseljeni slovenskim stanovništvom od prvih vremena doseljenja Slovena u tadašnji vizantijski Ilirik, a sasvim sigurno u vreme kada je obnovljena episkopija na Prevlaci, početkom 13. stoleća. Međutim, starinaca u Krtolima ima neznatno, čemu su uzrok napadi gusara zloglasnog turskog Hajrudin-paše Barbarose (tzv. „barbarezi“) u prvoj polovini 16. stoleća, u kojima je starosedelačko stanovništvo postradalo ili se zbog stalne opasnosti raselilo. Ostala su predanja kako su „barbarezi“ zatrli čitava sela. Veliku većinu krtoljskog stanovništva čine došljaci iz 16. stoleća, koji su ovde dobegli „iz Albanije“[5], prevashodno bratstvo Dapčića, a zatim i razni pojedinci iz drugih krajeva Crne Gore, Primorja i Hercegovine od 15. stoleća nadalje.

 

„Dapčići“[6] su potomci Dabca doseljenog u 16. stoleću „iz Albanije“, odnosno njegova četiri sina. Ovo bratstvo se razrodilo na veći broj rodova i prezimena i naseljava sva mesta Krtola. Dele se na:

 

„Radoviće“, potomke Rada Dabčeva, i to su: Antonovići, Brinići, Vulovići, Jokići, Mi(j)očevići (ranije: Mihočević), Radinovići, Rusovići, Starčevići i Stegići. Izumrli ogranci ovog bratstva su: Kučavići i Terzići. Vulovići su verovatno potomci dokumentovano zabeleženog Vulete Radovića (kotorski dokument iz 1543. godine[7]).

 

„Nikoviće“, potomke Nika Dabčeva, i to su: Barbići, Bujenovići, Vukošići i Klakori.

 

„Miloviće“, potomke Mila Dabčeva, i to su: Ivoševići, Milovići, Milješkovići, Perovići i Šćepančići (ranije: Šćepanac). Izumrli ogranci ovog bratstva su Mikijeljevići i Radusini.

 

Od četvrtog Dabčevog sina, kome se ne pamti ime, su Rauti (ili: Rautović – u jednom kotorskom dokumentu iz 1533. godine pominje se Ivanac Nikoličin Rautović iz Krtola[8]).

 

Dapčići slave Srđevdan. Neki su uzeli da slave Ivanjda: Milješkovići, jedan deo Rauta, kao i svi rodovi Dapčića u Bogišićima (Bujenovići, Đurišići, Jokići, Milovići i Šotkovići).

 

U tabeli Srpskog DNK projekta imamo testiranog Brinića, roda koji pripada razgranatom stablu Dabčevih potomaka, sa rezultatom I2a PH908 (redni broj 805):

 

http://dnk.poreklo.rs/naslovna/

 

Na osnovu rezultata testiranog Brinića, možemo zaključiti da su Dapčići nosioci haplogrupe I2a PH908. S obzirom da je Dabac u Krtole doseljen iz Albanije, ovaj rezultat nam pokazuje da je u Albaniji (verovatno - Skadarskom kraju) u vreme njegovog doseljenja još uvek bilo prisutno slovensko stanovništvo.

 

Osim potomstva Dabčevog, u Krtolima još neki rodovi vuku korene iz Albanije i iz istog vremena doseljenja (16. stoleće). Neki od njih navode da su se doselili iz mesta sa nazivom – Dabci (Dapci)[9]. Nije isključeno da su oni zapravo svi iz istog bratstva iz kojega potiče Dabac. Ovo su rodovi: Đinovići, Đurići, Kikanovići (ranije: Dabčić / Dapčić) i Miloševići u Gošićima, i Peričići u Đuraševićima.

 

 

Naselja i pregled rodova:

 

  1. Radovići:

 

Glavno naselje Krtoljske općine sa početka 20. stoleća, kada već ima sva obeležja varošice. Ranije selo zasnovano je od bratstva Radovića - Dapčića, koji su i glavni stanovnici, u 16. stoleću, na mestu zapustelog starijeg sela. Ima dva hrama: Sveta Gospođa (pominje se 1594. godine) i Sveti Spas.

 

Radovići

slika sa: http://www.bokanews.me

 

 

Rodovi:

 

Osim Radovića, u selu žive:

 

starosedeoci Bani[10], ranije prezime Lošin (slave Srđevdan),

 

i tri doseljenička roda iz novijeg vremena:

 

Benovići (Mitrovdan), od doseljenika iz Grblja sa početka 19. stoleća. U Glavatičićima u Donjem Grblju žive Benovići, doseljeni tu u 16. stoleću iz Herceg Novog (slave Mitrovdan).

 

Mršići (Sveti Jevstatije), od doseljenika iz Meljina, sa početka 20. stoleća. Mršići su iz Risna, gde su se doselili oko 1670. godine iz Čičeva kod Konjica.

 

Popovići (Usekovanje glave Svetoga Jovana), od doseljenika iz Spiča sa početka 20. stoleća. Ovi Popovići su najdaljom starinom sa Kosova, odakle su posle Kosovskog boja dobegli najpre u Zetu, a u 15. stoleću u Spič (Đurmani).

 

 

  1. Gošići:

 

U Gošićima je hram Svetog Luke (prema predanju potiče iz 12. stoleća, a najraniji zabeleženi pomen je iz 15. stoleća).

 

Rodovi:

 

Od Dapčića u Gošićima žive Rauti i Ivoševići iz Milovića.

 

Pamte se starosedeoci Tutormići, potomci krtoljskog bana Tutorme (u jednom dokumentu iz 1431. godine pominju se braća Radič, Dabiživ i Nikolica Tutormić) i Rutkovići. I jedni i drugi su davno izumrli.

 

Doseljenici su:

 

Tripinovići su starinom iz Konavala; po predanju, predak se doselio krajem 14. stoleća i oženio kćer bana Tutorme.

 

Lakićevići (u jednoj presudi iz 1762. godine stoji – Lakičević) su od rodonačelnika Laka, doseljenog nakon 1482. godine kada je Hercegovina pala pod tursku vlast, došli su dva brata iz bilećkog kraja, a daljom starinom, po predanju, su iz Vučitrna; srodni su im Dubravčevići u Đuraševićima.

 

Kostići su od Koste Plamenca doseljenog iz Crmnice u 15. stoleću. Crmničko prezime Plamenac datira iz znatno kasnijeg vremena (17. stoleće), no to ne isključuje moguće srodstvo Kostića s potonjim Plamencima, koji potiču od crmničkih Boljevića[11].

 

Đinovići, Đurići, Kikanovići i Miloševići, u 16. stoleću iz Albanije.

 

Ljesari su od njeguških Ljesara (Žanjev-do) početkom 18. stoleća.

 

Krajem 18. stoleća doseljeni su:

 

Petrovići, iz Grblja,

Radonjići, iz Njeguša i

Stanjevići, iz Konavala.

 

Izumrli su starosedeoci Vučinovići, od ranijeg većeg bratstva Pavlovića (oni su slavili Aranđelovdan). Mogućeg rodonačelnika ovih Pavlovića nalazimo u kotorskom dokumentu kz 1598. godine, gde se pominje Krtoljanin Vuko, sin Stjepca Pavlova.

 

Svi rodovi u Gošićima slave Srđevdan, osim jednog dela Rauta i Miloševića koji slave Ivanjdan.

 

 

  1. Nikovići:

 

Selo je zasnovano od Nikovića - Dapčića u 16. stoleću, koji su i jedini stanovnici. Selo ima hram Svete Gospođe.

 

U Nikovićima postoji lokalitet Nikšina Glavica, po dvoru vojvode Nikše koji se odatle iselio u Onogoš. Prema ovom predanju, Nikša bi mogao biti Krtoljanin, iako ga opšteprihvaćeno predanje vezuje za Grbalj.

 

 

  1. Milovići:

 

Selo je zasnovano od Milovića - Dapčića u 16. stoleću, koji i žive u selu. Selo ima hram Svetog Spasa (podignut 1767. godine).

 

Osim Milovića, u selu žive i Perovići (slave Ivanjdan), od doseljenika iz Crne Gore krajem 18. stoleća.

 

 

  1. Bogišići:

 

Selo je naziv dobilo prema starom bratstvu Bogišića, potomaka Bogiše koji se tu doselio u 15. stoleću „iz Albanije“. U Bogišićima ima i katoličkih rodova. I jedni i drugi imaju crkve posvećene Svetom Jovanu.

 

Rodovi:

 

Izumrla je grupa bratstava doseljenih iz Albanije u 15. i 16. stoleću, koji su verovatno bili međusobno srodni: Bogišići, Brajkovići, Dabulinovići, Lučići, Niketići i Popovići.

 

Od Dapčića, u Bogišićima žive: Bujenovići, Đurišići, Jokići, Milovići i Šotkovići.

 

Osim njih i Kostići (od gošićkih).

 

Svi pravoslavni rodovi u Bogišićima slave Ivanjdan.

 

Rimokatolici u Bogišićima su potomci pojedinačnih doseljenika iz Crne Gore, koji se nisu uspeli odupreti pritisku katoličke županije. To su Andrići, Androvići, Okiljevići, Perkovići i Franovići. Svi su, po doseljenju prihvatali za slavu seosku - Ivanjdan, koju su nastavili da slave i nakon prelaska u katoličanstvo. Pošto nije mogao da ih spreči u tome, katolički župnik ih je ubedio da makar umesto krsnog imena Ivanjdan uzmu za glavnu slavu - prislužbu[12]. Tako su ovi katolički rodovi počeli slavi Lučindan.

 

Desantolo je italijanski rod, od jednog doseljenika oko 1875. godine.

 

 

  1. Đuraševići:

 

U području Đuraševića su i Prevlaka sa Manastirom, Brda, Stradioti i deo Soliockog Polja. Selo ima četiri hrama: Svetog Jovana (1776), Svete Trojice, Svete Marije i Svetog Srđa (na Brdima). Ranije je bilo još hramova u području Đuraševića. Samo na Stradiotima je u srednjem veku bilo oko deset manjih crkava, ali su ih Mlečani po preuzimanju vlasti u Boki u 15. stoleću, pretvorili u konjušnice.

 

Stradioti (Sveti Marko)

slika sa: http://anexmontenegro.blogspot.rs

 

Selo je dobilo naziv po potomcima Đuraša Ilića, viteza u vreme cara Stefana Dušana, koji su tu imali dvore. Danas njihovog potomstva ovde nema, ako izuzmemo Đuraševiće iz Luštičke opštine, koji tvrde da su od ovog roda – videti na: http://www.poreklo.rs/2017/10/19/lustica-naselja-i-poreklo-stanovnistva/

 

Rodovi:

 

Dubravčevići ili Đuraševići su potomci doseljenika Dubrote iz Hercegovine, brata Lakova od koga su Lakićevići u Gošićima, doseljenika nakon 1482. godine kada je Hercegovina pala pod tursku vlast; došli su iz bilećkog kraja, a daljom starinom, po predanju, su iz Vučitrna.

 

Od Dapčića u Đuraševićima žive Klakori i Brinići.

 

Ostali doseljenici:

 

U Đuraševićima:

Meštrovići, iz Crne Gore u 15. stoleću.

Radovići, ranije: Raičković, iz Crne Gore u 15. stoleću.

Peričići, iz Albanije u 16. stoleću.

Radičevići, iz Crne Gore, početkom 17. stoleća.

Svi rodovi u Đuraševićima slave Ivanjdan.

 

Na Prevlaci:

Rusovići - Dapčići.

Čolanovići (Nikoljdan), doseljeni iz Kavča krajem 19. stoleća. Kavački Čolanovići su u Boku došli početkom 16. stoleća iz cuckog Trešnjeva.

Podpara[13] (Nikoljdan), doseljeni iz Crne Gore krajem 19. stoleća.

 

Na Brdima su nekad živeli izumrli starinački rodovi: Dančulovići (Aleksa Dančulov se pominje u više kotorskih dokumenta u razdoblju između 1590. i 1603. godine)[14], Miladinovići, Niketići, kao i Kaštelani, koji su ogranak Dapčića.

 

 

Stara kuća u Đuraševićima

sa: http://montenegroreal.estate

 

 

 

 


Izvori (azbučnim redom):

 

Kovijanić Risto - „Pomeni crnogorskih plemena u kotorskim spomenicima (14-16. vijek)“ (1963)

Miljanići Vukota i Akim - „Prezimena u Crnoj Gori“ (2002)

Nakićenović Sava - „Boka“ (1913)

Plećević Neven – „Sveti prevlački mučenici“ (2007)

Crnogorčević Mladen - „Miholjski Zbor u Boci Kotorskoj“ (1893)

 

Naslovna slika: Krtoljski arhipelag, sa: https://waytomonte.com


Napomene:

[1] O poreklu stanovništva Lješevića pisano je u članku o Grblju: http://www.poreklo.rs/2016/01/20/grbljani/#comment-115892

 

[2] 1346. godine, car Stefan Dušan će Miholjsku episkopiju uzdići na rang mitropolije.

 

[3] U Zbor su ulazila sela u Soliockom Polju, Krtolima, Tivatskom Polju, na Prevlaci, Luštici, zatim Lješevići, južni deo Vrmca, uključujući i Tivat, sve do Plavde (Lepetane).

 

[4] O razaranju Manastira na Prevlaci od strane Mlečana, treba pročitati članak „Mučenička smrt 70 monaha“ protojereja Jovana Plamenca: http://www.mitropolija.me/stari/ustrojstvo/manastiri/prevlaka/duhovnost/jplamenac.html

 

[5] „Iz Albanije“ može značiti razne stvari. Najizvesnije je da se radi o dobezima iz skadarskog kraja. O njihovom etničkom poreklu ne može se pouzdano reći, s obzirom da podaci iz skadarskih popisa u 15. i 16. stoleću govore da je u mletačkom Skadarskom distriktu, odnosno potonjem turskom Skadarskom sandžaku (njegovom centralnom delu, oko samog grada) živelo izmešano slovensko, vlaško i arbanaško stanovništvo.

 

[6] Za rodonačelnika „Dapčića“ Nakićenović navodi čoveka imenom Dabac ili Dabko / Dapko. Prema pravilima naše patronimije, od imena Dabac bi trebalo da bude bratstveno ime Dabčević (Dapčević), odnosno od imena Dabko – Dabković (Dapković). Dabčić (Dapčić) bi moglo biti prezime izvedeno od imena ili nadimka – Dabča (Dapča). Kako god bilo, jasno je da se radi o raznim varijantama istog imena. I pored stava da se ne slažem sa glasovnim promenama u etnonimima, ličnim imenima, patronimima, prezimenima i toponimima, kojima se menja osnova naziva (poput: Srbi – srpski, pa tako i Dabac - Dapčić), znajući kakvi bi bili pojedini komentari, uvažiću u ovom članku Nakićenovićevo i od većine prihvaćeno bratstveno ime ovog bratstva – Dapčići.

 

[7] Činjenica da je Vuleta, sin Rada Dabčeva, odrastao čovek te 1543. godine, ukazuje da je doseljenje Dabca bilo u samom početku 16. stoleća.

 

[8] Ovaj rani pomen jednog odraslog Rautovića možda dovodi u sumnju pripadnost Rauta Dabčevom potomstvu. Ako je Ivanac bio odrastao čovek 1533. godine, to znači da je njegov otac rođen oko poslednje četvrti 15. stoleća. Dabac bi eventualno mogao biti otac Nikoličin, što znači da je mogao biti rođen u prvoj polovini 15. stoleća, što se donekle i uklapa u rodoslov Dapčića. Ukoliko, pak, uzmemo da je Nikolica taj četvrti sin kome nije upamćeno ime, buni to što Dabac ima dva sina praktično istog imena – Niko i Nikolica. Poslednja mogućnost je da su Niko Dabčev i Nikolica, zabeleženi otac Ivanca Rautovića, ista osoba. U tom slučaju, Rauti bi bili zaboravljeni ogranak bratstva Nikovića.

 

[9] Ovde valja navesti i jednog Krtoljanina Mikca Dapčikova, zabeleženog u kotorskom dokumentu iz 1396. godine! Možda je u pitanju samo slučajna podudarnost, a možda su i neki Dapci, Dapčiki ili Dapčići ipak u Krtolima iz veće starine?

 

[10] Jednina: Ban

 

[11] Detaljnije o Plamencima-Boljevićima na: http://www.poreklo.rs/2015/11/06/plemena-i-poreklo-bratstava-crmnice/

 

[12] Da se makar po nečem razlikuju od ostalih, pravoslavnih Krtoljana.

 

[13] Nakićenović u svom radu o Boki navodi prezime - Podpara. Danas u Boki postoji rod Potpara, što je svakako isti rod. Inače, u Crnoj Gori postoji bratstvo Potpara u Zatarju (pljevaljski kraj) i Drobnjaku.

 

[14] Ovi Dančulovići bi mogli imati veze s njeguškim Dančulovićima-Gačovićima, starosedeocima iz Veljeg Zalaza u Njegušima.

The post Krtoli, naselja i poreklo stanovništva appeared first on Poreklo.

Sedma redovna skupština Društva srpskih rodoslovaca „Poreklo“ u nedelju 29. oktobra 2017.

$
0
0

Društvo srpskih rodoslovaca "Poreklo" održaće u nedelju 29. oktobra 2017. Sedmu redovnu skupštinu, koja će pored radnog imati i svečani karakter (povodom pet godina od osnivanja Društva).

Skupština će se održati u Centru za kulturu "Vlada Divljan" (scena "Stamenković"), Mitropolita Petra 8, Beograd, s početkom u 12 časova i biće otvorena za javnost.

Okupljanje članova i zvanica počinje od 11 časova, a predviđeno je da u prvom delu (od 12.00 do 13.00) bude održan svečani deo skupštine, a posle kraće pauze i radni deo skupštine (od 13.15 do 14. 15 časova). U okviru radnog dela Skupštine biće podnet izveštaj o radu, finansijski izveštaj, kao i kratkoročni i dugoročni plan. Takođe biće izabrani i novi organi Društva (članovi Upravnog i Nadzornog odbora), biće formiran Naučni savet Srpskog DNK projekta, a biće donete i pojedine odluke od značaja za rad Društva.

U svečanom delu skupštine biće priređen prigodni umetnički program u kojem će centralno mesto imati izvođači - članovi našeg Društva.

Napominjemo da će tokom trajanja Skupštine biti organizovana akcija DNK testiranja po povlašćenoj ceni od 6.000 dinara (umesto redovne cene u iznosu od 13.000 dinara), a svi posetioci će moći da dobiju na poklon i knjige i časopise rodoslovnog karaktera.

Pozivamo sve koji žele da dođu na skupštinu našeg Društva i da iskoriste mogućnost povoljnog DNK testiranja da se obavezno prijave na imejl adresu drustvo@poreklo.rs.

Dobro došli!

The post Sedma redovna skupština Društva srpskih rodoslovaca „Poreklo“ u nedelju 29. oktobra 2017. appeared first on Poreklo.

Viewing all 2195 articles
Browse latest View live


<script src="https://jsc.adskeeper.com/r/s/rssing.com.1596347.js" async> </script>