![]()
Poreklo stanovištva sela Gornji i Donji Dobrun, opština Višegrad – BiH (RS). Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Selo Dobrun jednim delom leži u ravnici pored reke Rzava a drugim delom je na stranama te reke i potoka Budimlije.
Seoske kuće pored Rzava i potoka Budimlije je Gornji Dobrun, a ispod planina Zlodola i Masača – Donji Dobrun. Ima kuća i na drugoj – osojnoj strani, i to su Torine.
Vode.
Selo je bogato pijaćom vodom, koja se nosi sa izvora. Najglavniji od izvora su: Godun kod džamije i Minino Vrelo kod crkve u Gornjem Dobrunu, zatim, vrelo Krivača i jedna izvor kod donje ćuprije u Donjem Dobrunu. U selu postoji i jedno vrelo po imenu Grozničava Voda, za koje vele da leči od groznice, otkuda mu i ime.
Zemlje i šume.
Pored Budimlije Dobrun ima najviše zemlje za obrađivanje. Ziratna zemlja je obično gupisana oko kuća. Ima njiva u Kulauzovini u Donjem i Žutici, Spasoviku i Gradini u Gornjem Dobrunu. Zemlja je rodna, izdržljiva je i na suši i nema potrebe da se gnoji više od jedanput u deset godina.
Livade imaju po brdu Rioču, koje je od selo udaljeno jedan sat hoda.
Selo ima ispaša oko sela, koje su u Zlodolima i Masaču južno od sela, Orlina i Razdolinama severno i Vižu istočno od sela.
Oko sela je šuma sa svih strana. Te su šume: Zlodoli, Masač, Razdoline, Važ i Rogovi. One se nalaze od pola do sat hoda od sela.
Tip sela.
Neke seoske kuće su grupisane u nekoliko grupa dok se neke nalaze u osami. U grupama su kuće Pod-Omarom, u Donjem Dobrunu kod ćuprije kod džamije u Gornjem Dobrunu a između njih ne celom prostoru su rasute usamljene kuće. Pod-Omar od Donjeg Dobruna rastavlja Rzav. A Gornji Dobrun od Donjeg rastavlja takođe Rzav, a od Torina kosa Spasovik*.
*Zadnja dva-tri slova u (skoro) svakom redu se ne vide.
Kuće u grupama međusobno su udaljene od 20 do 100 koraka a ima ih koje su sasvim ublizu. Između raštrkanih kuća ima po pola pa i po ceo kilometar. One u grupama obično su kuće jedne porodice. Ipak, u tim grupama kuća ima umetnutih kuća novih doseljenika, koji su tu kupili zemlju ili došli na miraz.
U selu ima 31 kuća i to: u Pod-Omaru – 7, Is...* - 4; u Donjem Dobrunu: Dizdari – 8; u Gornjem Dobrunu: Dupići – 2, Gromile – 2, Muhići – 4; u Torini: Bašići – 1, Lagumdžije -?, Džanini – 1, Popovići – 1.
Ime sela.
Narod priča da je selo dobilo ime od nekadašnjeg imena izvora Goduna, koji se zvao Dobrun. Taj izvor je najbolji u selu. Kulauzovina, polje u Donjem Dobrunu, se nazvala po Jovanu Kulauzi, koji je, prešavši u islam, dobio to polje za nagradu. Torine u Gornjem Dobrunu su nazvane po torovima, koje su na tom mestu nekada Dobrunjani držali.
Starine u selu.
Najznatnija starina u ovom selu, kao i u celom ovom kraju, je grad Dobrun, koji je po legendi podigla Prokleta Jerina. Grad se nalazi u stenama na ušću potoka Budimlije u Rzav. Zidine su dobro očuvane. Kad se od Rzava posmatra mogu se videti gradska vrata i kula-stražara. Očuvani su i tragovi predgrađa ispod grada; temelji jedne zgrade, 30 h 15 metara.
Poznata je starina manastir, koji je po svemu sudeći, veoma star. Predanje kaže da je posle pada grada on bio spaljen i porobljen. Oko manastira je kamena ograda, metar i po do dva visoka i 0,60 metara široka. Na severnom i zapadnom kraju delu zida velika su razvaline, koje mogu biti ruševina manastirskih ćelija.
![]()
Pošavši od crkve na severna vrata crkvene porte ka stenama, između kojih teče potočić, kuda vodi put u Razdoline izađe se na jednu malu ravnicu. Levo od nje postoji jedna glatka stena, na kojoj su crteži na prostoru 6,5 metara dužine i 3 metra visine.
Desno iznad crkve u stenama, pošavši ka Razdolinama, ima jedna pećina, oko čiji je ulaz bio ozidan sigom. U ovoj pećini su živeli isposnici, koji su silazili u crkvu samo o velikim praznicima. Takva pećina postoji u Orlini iznad Rzava.
Niže grada, na ušću potoka Budimlije u Rzav, postoji džamija, koju je, kako se priča, podigao sultan Selim i koja se i danas održava. Oko džamije je staro groblje sa nišanima bez natpisa. U Jelahu ima još jedno staro turbe od sige, na četiri stuba. U oba ova groblja se i danas kopaju muslimani.
Oko današnje crkve ima neko staro groblje sa stećcima, koje je u zemlju zaraslo. Na mestu Gradina takođe ima jedno staro groblje, u koje se i danas ukopavaju.
Na pola kilometra niže crkve, pokraj druma, ima jedan razbijen stećak, na kome su tri kruga sa nekim nečitkim natpisima. Drugi je takođe sa natpisom pao u Rzav. Oba ova stećka su se skotrljala sa brda Gradina iz starog groblja.
Postanak sela.
Pored ruševina staroga grada Dobruna, koji nam dokazuje da je na mestu današnjeg sela bilo naselja i narodno predanje nam to govori. Ono nam (predanje) još dodaje i to da je nekada u ovom selu bilo više kuća nego što ih je danas a bilo je i vremena kada ih je bilo manje.
Poreklo stanovništva.
-Muhići vode poreklo od nekadašnjeg Jovana Kulauze.
-Dizdari su takođe starosedeoci. Nazvani su tako jer su im stari bili dizdari grada dobrunskoga. Pričaju jošda je Dizdar-aga čuvao uz grad i crkvu dobrunsku, zašto je godišnje dobijao dukat, kokošku i čarape. Od ove porodice su
-Isići i:
-**anani.
**U ovom delu teksta na početku (skoro) svakog reda ne vide se prva dva-tri slova.
Skorašnji doseljenici su:
-Gromile, kojim je staro prezime (H)ajdarovići, koji su se doselili pre 30 godina na otkupljenu zemlju iz Gromala kod Priboja.
-Lagumdžije su od Asana Lagumdžije, koji je došao iz sela **oranovića pre 15 godina na miraz.
-Dupići su doseljeni pre 10 godina iz Mioča na čitlučku zemlju.
-Bašići su doseljeni pre 8 godina iz Župe na Drini na miraz.
-Popovići su jedini hrišćani u ovom selu. Doselili su se pre 5 godina iz Pljevalja u kafanu pokraj crkve. Drže trgovačku radnju. Slave Nikoljdan.
Pre ustanka od 1875. godine u ovome selu su bili, i to na sredini, neki Jevđovići ili Vasiljevići, koji su se tada odselili u Rioč u Staniševcu.
IZVOR: Prema knjizi „Višegradski Stari Vlah“ sveštenika (popa) Stjepa Trifkovića. Priredio saradnik Porekla Milodan.
The post Poreklo prezimena, sela Gornji i Donji Dobrun (Višegrad) appeared first on Poreklo.
U četvrtak 5. oktobra 2017, s početkom u 19 časova u Kulturnom centru u Kruševcu biće održana tribina "Genetičko poreklo Srba" na kojoj će govoriti Jovica Krtinić, predsednik Društva srpskih rodoslovaca "Poreklo" i jedan od osnivača "Srpskog DNK projekta".
