Češljević je retko srpsko prezime, poreklom iz sela Zebe kod Bosanskog Grahova. Verovatno je tu nastalo, kao ogranak nekog drugog prezimena (moguće Sabljić). Češljevići su kolonozovani 1920-ih u Mileševo kod Bečeja. Krsna slava je Sveti Nikola Savo Ćešljević Nikolin, rođen je 1893. u Zebama, a stradao 1942. godine. Dara Češljević Miloševa (1904-1944), stradala je takođe […]
The post Poreklo prezimena Češljević appeared first on Poreklo.
Medviđa je selo u Dalmaciji (Bukovica), severoistočno od Benkovca i jugoistočno od Obrovca. Administrativno pripada gradu Benkovcu (Zadarska županija).
Selo odlikuje brdovit, kraški reljef. Najviša brda su Veliki Prosjek (657 m), Urljaj (562 m), Stražbenica (551 m), Bunarina (531 m), Erstina glavica (519 m), Šarića glavica (506 m), Pilipovića glavica (494 m), Crnolist (472 m), Magareća glavica (457 m), Krunešova glavica (411 m).
U Medviđi se nalazi pravoslavna crkva Male Gospojine, podignuta 1856. godine i rimokatolička crkva Svetog Ilije.
Na popisu 1991. godine, Medviđa je imala 688 stanovnika, od čega 395 Hrvata (57,4%), 282 Srbina (41%) i 11 ostalih.
Prezimena 1948. godine, sa brojem osoba (u zagradi) i krsnom slavom
Srpska prezimena
BOGUNOVIĆ (69) – Sveti Jovan (prisutni u 18. veku)
LUKIĆ (56) – Sveti Arhangel Mihailo (prisutni u 18. veku)
MILANKO (26) – Sveti Jovan (prisutni u 18. veku)
PUPOVAC (161) – Sveti Georgije (prisutni u 18. veku)
SKOKNA (20) – Sveti Nikola (prisutni u 18. veku)
Hrvatska prezimena
BIRKIĆ (86) – (prisutni u 18. veku)
GENDA (32) – (prisutni u 18. veku)
DEMO (44) – (prisutni u 18. veku)
ERSTIĆ (70) – (prisutni u 18. veku)
KAPITANOVIĆ (15) – (prisutni u 18. veku)
KATUŠA (44) – (prisutni u 18. veku)
KNEZ (58) – (prisutni u 18. veku)
KRUNEŠ (17) – (prisutni u 18. veku)
MIKULIĆ (43) – (prisutni u 18. veku)
MRŠIĆ (58) – (prisutni u 18. veku)
PILIPOVIĆ (74) – (prisutni u 18. veku)
SAKIĆ (22) – (prisutni u 18. veku)
ŠARIĆ (47) – (prisutni u 18. veku)
Priredio: Saradnik portala Poreklo Slobodan Zrnić
The post Poreklo prezimena, selo Medviđa (Benkovac) appeared first on Poreklo.
Poreklo stanovništva sela Boljevce, opština Kosovska Kamenica – Kosovskopomoravski okrug. Prema knjizi dr Atanasija Uroševića „Novobrdska Kriva Reka“, izdanje Beograd 1950. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Selo je na Boljevačkom Ridu između izvora Boljevačke Reke i brda Grohota i Mramora.
Vode.
Vodu za piće dobija iz česama.
Zemlje i šume.
Topografski su nazivi za njive: Vrelo, Mučibaba, Mrekljavac, Bara, Lipe; za šumu: Papratska Padina, Rudine, Planina, Rediie, Mrekljavac, Babin Grob, Varnik.
Tip sela.
Selo je zbijenog tipa, samo je nekoliko kuća malo izvan glavnog dela sela. deli se u 5 mahala: Nikolnnsku, Mladenovsku, Mitrovsku, Smiljansku i Kukutinsku. Nazivi mahale su po najjačim rodovima u njima.
Starine u selu.
Na mestu „Lipe" je porušena srpska crkva, koja je bila posvećena sv. Pantelejmonu. Na putu za Carovce, na mestu Varnik, pored gomila šljakne, ima tragova nekih zgrada.
Poreklo stanovništva.
U selu ima i starinačkog stanovništva. Selo je raslo priraštajem n doseljavanjem.
Rodovi:
-Nikolinci (Mladenovci, Živkovci, Ivkovci n Kukutinci, 15 k., sv. Nikola), starinci.
-Smiljanci (6 k., sv. Nikola), starinci.
-Mitrovci (9 k., sv. Nikola), starinci.
-Ilinci (1 k., Vavedenje). Starina im je kao kod Perića u Izvoru, iz koga su roda iseljeni pre 70 godina u Vaganeš. U Boljevce doseljeni pre 60 godina.
-Broćanci (1 k., sv. Nikola); doseljeni 1928 godine iz Trnićevca, na ženino imanje.
-Petkovci (1 k., sv. Jovan); preseljeni 1925. g. iz Draganca, na miraz.
IZVOR: Prema knjizi dr Atanasija Uroševića „Novobrdska Kriva Reka“, izdanje Beograd 1950. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
The post Poreklo prezimena, selo Boljevce (Kosovska Kamenica) appeared first on Poreklo.
Poreklo stanovništva sela Carevce (po knjizi Carovce), opština Kosovska Kamenica – Kosovskopomoravski okrug. Prema knjizi dr Atanasija Uroševića „Novobrdska Kriva Reka“, izdanje Beograd 1950. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Selo je na Carovačkom Ridu.
Vode.
Vodu za piće dobija iz kladenaca, a Starinačka Mahala - iz bunara.
Zemlje i šume.
Topografski su nazivi za njive: Deja, Carov Do, Karačevo, Popova Njiva; za šumu: Revac, Ravan, Rednne. Ostali topografski nazivi: Bela Voda ili Kisela Čubura (slabo kisela voda).
Tip sela.
Selo je razbijenog tipa. deli se u tri mahale: Mozgovačku (na jugu), Starinačku (na severu) i Ognjaisku (na istoku). Nazivi mahala su po rodovima u njima. Udaljenja između mahala su 5-15 minuta hoda. Kuće u mahalama su grupisane.
Groblje ovog sela je u hataru sela Jasenovika i zajedničko sa Jasenovikom. Kažu da je to ostalo od starine.
Poreklo stanovništva.
Tvrdi se da je selo staro. U selu ima još jedan starnnački rodnome je čak i prezime Starinci. Selo je raslo priraštajem i doseljavanjem. Godine 1878. se u selu nastanila jedna arbanaška muhadžirska kuća.
Rodovi:
-Starinci (4 k., Mitrovdan), su starinci. Vele da je njihov predak „starinac“ sudio nekada na Novom Brdu zajedno sa Utmanom iz Jasenovika.
-Mozgovci (5 k., sv. Nikola); doseljeni iz Klobukara pre 110 godina. Zemlju su kupili od nekih Srba Grlaka, koji su se posle iselili. Dalja starina im je u Mozgovu.
-Ognjanci (3 k., sv. Jovan); preseljeni pre 70 godina iz Bušinca, na kupljeno imanje.
-Čerkinovci (1 k.), arbanaški muhadžirski rod od fisa Sopa; doseljeni iz Buvca (Jablanica) 1878. godine.
IZVOR: Prema knjizi dr Atanasija Uroševića „Novobrdska Kriva Reka“, izdanje Beograd 1950. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
The post Poreklo prezimena, selo Carevce (Kosovska Kamenica) appeared first on Poreklo.
Poreklo stanovništva sela Draganac, opština Gnjilane – Kosovskopomoravski okrug. Prema knjizi dr Atanasija Uroševića „Novobrdska Kriva Reka“, izdanje Beograd 1950. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Selo je u gornjem delu Draganačkog Potoka, ispod Zelenog Vrha.
Vode.
Vodu za piće Stari Draganac dobija iz dva bunara i dva izvora, a Mali Draganac iz tri izvora.
Zemlje i šume.
Topografski su nazivi za njive: Paunkova Livada, Smrdan, Plužina, Grošeto, Lotra, Šljivak, Plandište, Bačevište; za šumu: Plandište, Studeni Kladenac, Manastir, Lozance, Savina Glava, Golema Sečnna.
Tip sela.
Selo je razbijenog tipa. deli se u dve mahale: Stari Draganac (na severu) i Mali Draganac (na jugu). Mahale su odvojene Draganačkim Potokom. Udaljenje između mahala je oko pola km. Kuće u mahalama su grupisane.
Istorijat.
Selo se pominje oko 1400. godine. Na mestu sadašnjeg manastira Draganca postojala je porušena crkva koja je 1868. godine obnovljena i pretvorena u manastir.
Postanak sela.
U početku prošlog veka, kada su se sadašnji najstariji doseljenički rodovi naselili, selo je bilo pusto. Otada je ono raslo priraštajem n doseljavanjem. Godine 1878. su se u selu nastanili i Arbanasi muhadžiri.
Poreklo stanovništva.
Rodovi u mahali Stari Draganac:
-Markovci (2 k., sv. Nikola). Starinom su iz Kololeča, odakle su preseljeni pre 140 godina zbog ubistva nekog Arbanasa. Ovo su obnavljači sela.
-Pavići (1 k., sv. Arhanđeo); nepoznatog porekla.
-Ramnobanj (3 k.,) arbanaški muhadžirski rod od fisa Beriša; doseljen iz Ravne Banje (Jablanica).
U Malom Dragancu:
-Ljumci (7 k., sv. Aranđeo); doseljepn iz Ljume uskoro posle Markovaca. Prvo su se nastanili u Bobovniku (Ogošte), pa su potom prešli u Draganac.
-Purinci (3 k., sv. Đorće Alimpije). Predak im je bio „doveden“ (pastorak), ali se ne zna odakle.
-Karakuševi (2 k., sv. Nikola); preseljeni pre 60 godina iz Jasenovika, od istoimenog roda. Dalja starina kao kod Karakušaca u Jasenoviku.
-Mozgovljani (2 k., sv. Nikola); preseljeni pre 80 godina iz Mozgova. Jedan su rod sa Mozgovcima u Carovcu.
IZVOR: Prema knjizi dr Atanasija Uroševića „Novobrdska Kriva Reka“, izdanje Beograd 1950. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
The post Poreklo prezimena, selo Draganac (Gnjilane) appeared first on Poreklo.
Selo Plužine ( Gornje i Donje) pripada katastarskoj opštini (K.O.) Koleško u opštini Nevesinje. U širem smislu pripada planinskom dijelu opštine koji je poznat pod imenom Nevesinjska Površ. Pored Plužina tu spadaju oblžinja sela: Gaj, Gornje Selo, Balabani, Rilja, Ribalj Teg i Vrtič.
Prema nadmorskoj visini koja je dosta velika od 900 do 1050 m, Plužine se dijele na Gornje i Donje Plužine. Smještene su juednoj dolini pored puta Nevesinje - Sarajevo i potoka Bućevac. Klima je planinska i oštra sa hladnim i snjegopadnim zimama i toplim i ljetima. Selo nema izvorskih i živih voda. Vodu kišnicu piju iz čatrnja i bunara, stoku poje iz lokava i bunara i na rijeci ponornici Zalomci dok teče jer presušuje u ljetnom periodu i to stvara velike probleme stanovništvu Plužina za
vrijeme velikih suša kad je voda najpotrebija ljudima i stoci. Za vrijeme velikih suša nekada su vodu vadili iz pećina Provalija i Šnjetica koje se nalaze u Donjim Plužinama u blizini samog korita
rijeke Zalomke. Pećine danas nemaju tu staru funkciju, mogle bi biti turistička atrakcija da se samo malo bolje urede. Stanovništvo se tradicionalno bavilo stočarstvom i zemljoradnjom sve do kraja
dvadesetog vijeka. Teški uslovi života - bez vode, struje, škole i dobrog puta - primorali su stanovnike Plužina na selidbu i traženje boljih uslova za život svojih porodica tako da je selo gotovo prazno.
Granice sela na jugu je korito rijeke Zalomke od ušća potoka Bućevac u rijeku Zalomku do raskrsnice puteva Nevesinje - Gacko i Nevesinje - Sarajevo u Donjim Plužinama. Sjeverna granica je visoravan
Morine, istočna obronci planine Javora i ušće potoka Bućevac, zapadna obronci planine Crvanj. Visoravan Morine i rijeku Zalomku povezuje potok Bućevac koji se formira na Morinama, protiče kroz
kanjon Surdup i selo Plužine samo za vrijeme velikih kiša u jesen i proljeće kada se topi snijeg na Plužinama i Morinama. Tada izbiju i podzemne vode ”provru” i teče voda iz podzemnih jama i pećina
Šnjetice i Provalije. Interesantno je napomenuti da je Austro-Ugarska Monarhija za vrijeme Prvog svjetskog rata 1914-1918. minirala ulaze u ove pećine pod izgovorom ”da se tamo ne kriju Srbi”
ljuti protivnici okupacije i njene vlasti. Međutim, voda je svojom snagom probila nove izlaze i otvore. ” Snaga je naša planinska rijeka, nju nigda neće ustaviti niko”. (A. Šantić). Kroz Gornje Plužine
duva jak sjeverni vjetar koji zimi donosi veliki snije koji stvara velike namete i smetove i otežava saobraćaj i stvara teške uslove za život lokalnom seoskom stanovništvu. Rano u proljeće duva južni
vjetar jugo ili ”gačanac” koji duva od Gacka i donosi topliju klimu i kišu.
Iznad Sela Plužina ide stari karavanski uski put, stara testa, kojim su se kretali trgovački karavani i velika stada ovaca iz humnine Donje Hercegovine koja su išla na ljetnu ispašu na planinu
na Gornju Hercegovinu. Austro - Ugarska je izgradila 1912. put novu makadamsku ”testu” koji je išao od Nevesinja do Sarajeva kroz selo Plužine i kanjon Surdup koji je bio najteža dionica puta. Zimi kad
napadaju i zaviju snjegovi put je neprohodan. Nekih 30 km puta od raskrsnice puta u Donjim Plužinama preko Plužina, Morina i Uloga do Tunela je i dalje makadamski i težak za putovanje. Poslije gušenja
Uloškog ustanka 1882. godine, austrijske vlasti da bi dražale pod kontrom ovaj nemirni i buntovni kraj izgradili su vojnu kasarnu u selu Gornje Plužine 1997. godine, koju je narod srušio 1918. godine.
Za lijepa vremena, izuzev zimi, svakodnevno su išle vojne patrole od kasarne na Plužinama do kasarne na Obrnji. Na Morinama su izgradi žandarsku kasarnu Šicauz, ljetnu planinsku zaštitnu kuću.
Njen prvenstveni zadatak je bio da štiti ”humljake” katolike iz Donje Hercegovine koje je okupacina austrijska vlast masovna naseljavala i dijelila im besplano zemlju na planini i da bi tako poremetila
nacionalnu ravnotežu i slogu između Srba i Muslimana (kasnije nazvanih Bošnjaka) koja se naročito manifestovala i došla do izražaja u Uloškom ustanku 1882. i bitci na Morinama u Crvenom klancu u
februaru 1882. godine.
Najstariji stanovnici Plužina bili su Iliri, Rimljani i Sloveni (Južni Sloveni). Od tragova starih civilizacija ostali su utvrđeni gradovi (Grčki grad) gomile i stara groblja ”grčka groblja, mramorovi”,
kasniji naziv stećci i stari karavanski put ”stara testa”. Jedno takvo staro ”grčko groblje” nalazi se u Donjim Plužinama u zaseoku Rijeka gdje se kopaju i sahranjuju srpske pravoslavne porodice: Lakete, Buhe,
(Buve), Mučibabići, Milanovići i Vujovići. Stara muslimanska groblja u narodu poznata pod imenom ”haremi” nalaze se u Gornjim i Donjim Plužinama gdje se kopaju i sahranjuju muslimani Šikali i Đulimani.
U selu Plužinama žive srpske porodice: Laketa, Mučibabić, Buha, Milanović i Vujović. Tu u selu Plužinama živjele su muslimanske porodice: Šikalo, Đuliman, Hodžić i Ačkar.
PORODICA LAKETA
Porodica Laketa iz sela Plužina, slavi Svetog Jovana Krstitelja 20. januara. Najstariji period iz istorije porodice LAKETA vezuje se za njihovog dalekog pretka poznatog junaka harambašu Lazara Laka Laketu, koji se prvi put pominje u istorijskim izvorima kotorskog arhiva 1658. godine. Sačuvana su dva njegova pisma iz 1686. i 1687. godine, iz prepiske sa mletačkim providurom. Harambaša se sa svojim hajducima bori na strani Mletaka protiv Turaka u Kandijskom ratu (1645 - 1669), koji se djelimično vodio u Dalmaciji i Boki Kotorskoj. Poslije ovih borbi i ratova harambaša sa svojom porodicom dolazi u Pješica gdje su ga opljačkali Crnogorci, bukvalno su mu uzeli i oteli sve. Zbog toga ga prezire pleme i porodica i zato on piše pisma providuru, žali se na postupak Crnogoraca i traži pomoć od providura i Mletaka. Pouzdano se ne zna da li je ikakvu pomoć dobio sa te strane, ali se zna da su njegovi potomci unuk Petar poslije silnih lutanja i seoba došli u Nevesinje u selo Plužine i tu podigli porodicu Laketa. Otprilike prije 300 do 350 godina, Petar dolazi u selo Bratač, zaseok Crvenik i tu se naseljava, ali tu ne ostaje dugo. Pod pritiskom lokalnih turskih feudalaca iz Bratača seli se na sjever u obliže selo Plužine u zasok
Sijerča. Tu su se za neko duže vrijeme naselili Petar, njegov sin Ilija i jedna Petrova sestra. Ilija se ženio dva puta, imao je desetero ili jedanaestero djece: 7 sinova i 3 ili 4 kćeri. Iz prvog braka sa
Golinkom imao je sinove: Laka, Zelena, Panta, Todora. Sa dugom ženom Stajušom ima je sinove: Mihajla, Marka i Stevana (imena njegovih kćeri nisu nam poznata).
Veća porodica nametala je potrebu za novom zemljom i novim boljim posjedima i Lakete se iz Sijerača sele u zaseok Rijeku u Donjim Plužinama bliže rijeci Zalomci. Stariji Ilijini sinovi iz prvog braka odlučuju da se sele. Lako dolazi u Gornje Plužine u zaseok Slabojev Do, Zelen i Panto dolaze u Pirni Do i tu podižu svoje porodice. Todor odlazi u Bosnu i od njega su Laketići i Todorovići u Semberija, slave Jovanjdan. Ilijin najstariji sin Lako koji je dobio ime po slavnom pretku harambaši Lazaru Laku Laketi iz sedamnaestog vijeka, doselio se iz zaseoka Rijeke u zaseok Slabojev Do, tu je podigao svoju porodicu, imao je tri sina: Pera, Spasoja i Đoka.
Tokom istorijskog vremena porodica Laketa se znatno razmnožila i brojčano porasla da je u ovim uslovima nije moguće ispratiti sve njene članove. Najviše podataka o ovoj porodici dao je i napisao u dvije knjige prof. dr Novak Laketa, Tragom predaka, Užice 2003. i Petrova loza, Nevesinje 2018. Dosta podataka o porodici Laketa dao je prof. istorije Nikola Vladov Laketa u elektronskom izdanju pišući za razne portale i portal Poreklo.
ZNAMENITE LAKETE
Veoma je teško govoriti i pisati o poznatim saplemenicima i njihovim djelima. Osim harambaše Lakete treba nešto reći o njegovim potomcima ratnicima, sportistima i naučnim radnicima.
U bunama ratovima i ustancima u 19 vijeku protiv Turaka borili su se njegovi potomci: braća Stevan i Marko iz Rijeke i braća Spasoje i Ćoko iz Slabojeva Dola. Nasilnom austijskom mobilizacijom
u Prvi svjetski rat otišlo je 7 Laketa. Trojica: Spasoje, Vidak i Nikola pobjegli su iz austrijske vojske i kao dobrovoljci borili su se u srpskoj vojsci. Nikola i Vidak su dobili dobrovoljačku zemlju.
U poslednjem Otadžbinskom odbrambenom ratu 1992 - 1995 godine, učestvovali su svi odrasli muškarci. Njih četvorica:
1. Zoran Milanov (1962-1992),
2. Dragan Bogdanov (1969-1992),
3. Miladin Radov (1959-1992),
4 . Petko Vladov (1964-1992)
položili su svoje mlade živote na olatar svoje domovine Republike Srpske.
Naučnim radom bave se dr Novak Laketa, prof. Nikola Laketa i prof. dr Saša Laketa, profesor na Filozofskom fakultetu u Banja Luci. Lakete danas žive u Plužinama, Nevesinju, Mostaru, Banja Luci, Sarajevu i u rasijanju od Amerike do Australije.
MUČIBABIĆI
U Plužinama porijeklom iz sela Bijeljina (Bijenja), slava Aranđelov dan.
BUHE
Slave Mitrovdan, starinom potiču iz Domrka gdje ih doveo Sv. Sava iz sela Jezera u Borču ispod plameni Crvanj.
MILANOVIĆI
Iz Plužina i Zaloma, slave Jovanjdan.
VUJOVIĆI
Stara srpska porodica iz Hercegovine, slava Nikoljdan.
LITERATURA:
Jevto Dedijer, Hercegovina, Gacko 2004.
Miloš Milošević, Hajduci u Boki Kotorskoj 1648-1718. Titograd 1988.
Novak Laketa, Tragom predaka, Užice 2003.
Novak Laketa, Petrova loza, Nevesinje 2018.
Miloš Okuka i Nikola Laketa, Morine planina u Hercegovini, Beograd 2017.
PRIREDIO: Saradnik portala Poreklo Novak Vladov Laketa
The post Poreklo prezimena, selo Plužine (Nevesinje, Republika Srpska) appeared first on Poreklo.
PIŠE: Saradnik portala Poreklo Saša Zarić
Navikli smo da ne mogu da prođu novogodišnji i božićni praznici a da se ne rasplamsa rasprava oko datuma kada se oni slave. Kao po pravilu, praznična atmosfera je nezamisliva bez polemike oko toga kada Srbi slave Novu godinu i Božić.
Ne možemo da dočekamo ni jednu Novu godinu, a da ne budemo obasuti tvrdnjama onih koji za sebe misle da su veliki poznavaoci istorije i tradicije i još veći vernici i patriote, da nikakao ne treba slaviti Novu godini 1. januara, jer nama, Srbima pravoslavcima, Nova godina navodno dolazi posle Božića 7. januara i proslavlja se 14. januara.
Kada se zapravo slavi Nova godina?
Po definiciji, Nova godina je dan kada po solarnom kalendaru počinje sledeći kalendarski datumski ciklus i to je prvi dan u sledećoj godini. Kroz istoriju, dan kada počinje nova godina nije bio ustaljen i različite kulture su smenu godina obeležavale na različite datume, obično u proleće ili jesen.
Dugo vremena je u hrišćanskom svetu nova godina započinjala od prvog septembra, pa se prenela na prvi januar najpre u zapadnoj Evropi, a potom i u Rusiji u vreme Petra Velikog, i u ostale pravoslavne zemlje.
U savremenom svetu ustaljeno je da nova godina počinje 1. januara, ali ne postoji nikakav astronomski ili bilo koji drugi prirodni događaj koji bi ovaj datum određivao kao početak novog kalendarskog ciklusa. Prvi januar kao prvi dan u novoj godini je uzet samo kao rezultat dogovora i nema veze ni sa kakvim novim početkom astronomskog ciklusa, tada samo matematički započinje novi kalendarski ciklus.
Doček i proslava Nove godine nema nikakv religijski značaj, to je komercijalni praznik koji osim što ima za cilj da pospeši prodaju, pruža ljudima priliku da se lepo provedu i zabave.
Doček Nove godine kod nas je počeo da se slavi posle Drugog svetskog rata, do tada kao najvažniji praznik obeležavan je Božić. Nove komunističke vlasti su, da bi potisle proslavu Božića kao najvećeg verskog praznika, podsticale proslavu međunarodne Nove godine.
Dakle, Nova godina se uvek dočekuje 31. decembra i slavi 1. januara, i ne može nikako drugačije jer kalendarska godina počinje da teče od prvog januara.
Ali time nije razrešena dilema kada se dočekuje Nova godina. Zabuna nastaje zbog upotrebe starog julijanskog i novog gregorijanskog kalendara.
Srpska pravoslavna crkva koristi Julijanski kalendar, kog je 46 godina pre rođenja Hrista, odnosno 46. godine pre nove ere uveo Cezar kao zamenu za stari rimski kalendar. Julijanski klendar ne broji vreme od rođenja Isusa Hrista jer je uveden u upotrebu pre Hristovog rođenja, već broji godine od osnivanja Rimskog carstva.
Hrišćanska crkva je na prvom vaseljenskom saboru u Nikeji 325. godine prihvatila julijanski kalendar za svoj zvanični kalendar. Dužina trajanja godine po julijanskom kalendaru iznosi 365,25 dana. Stvarna dužina godine, odnosno perioda za koji Zemlja obiđe oko Sunca iznosi tačno 365,2564 dana. Ova naizgled beznačajna razlika između kalendarske i orbitalne godine od 11 minuta i 14,75 sekundi dovodi do toga da se na svakih 128 godina razlika julijanskog kalendara u odnosu na orbitalnu godinu povećeva za jedan dan.
Tako se od Nikejskog sabora održanog 325. godine pa do XVI veka razlika akumulirala na 10 dana. Astronomi su uvideli grešku julijanskog kalendara i želeli su da izrade novi kalendar koji će biti usaglašen sa orbitalnom godinom. Novi i tačniji kalendar izradio je napuljski astronom i fizičar Alojzije Lili. Novi kalendar, proglasio je 1582. godine papa Grgur XIII, po kome je kalendar dobio ime gregorijanski kalendar. Reformom do tada postojećeg julijanskog kalendara anulirana je greška od 10 dana tako što je odlučeno da posle četvrtka 4. oktobra 1582. godine sledi petak 15. oktobra 1582. godine. Godine po Gregorijanskom kalendaru se broje od godine rođenja Isusa Hrista.
Razlog za reformu kalendara nije imao ni političku ni versku pozadinu, novi kalendar je uveden iz praktičnih razloga jer je bio tačniji od julijanskog.
Nakon što je papa Grgur 1582. godine uveo novi kalendar, on je odmah prihvaćen u nekim zemljama dok je u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca gregorijanski kalendar zvanično prihvaćen tek od 10. januara 1919. godine Zakonom o izjednačavanju starog i novog kalendara. Iako je gregorijanski kalendar zvanično uveden, Srpska pravoslavna crkva nikada nije prihvatila novi kalendar. U međuvremenu, razlika između julijanskog i gregorijanskog kalendara se sa početnih 10 dana uvećavala svakih 128 godina za po jedan dan, tako da danas iznosi 13 dana.
[caption id="attachment_70106" align="aligncenter" width="730"]
Detalj iz crkvenog kalendara za 1892. godinu, jul se naziva ilinski mesec jer se u tom mesecu slavi Sveti Ilija[/caption]
Iako Srpska pravoslavna crkva koristi julijanski kalendar to nikako nije razlog da julijanski kalendar nazivamo pravoslavnim. Niti je Julije Cezar bio pravoslavac, niti sve pravoslavne crkve računaju vreme po julijanskom kalendaru.
Zbog razlike od 13 dana između zvaničnog gregorijanskog kalendara i julijanskog kalendara kog koristi Srpska pravoslavna crkva, u prilici smo da dva puta dočekujemo novu godinu.
Nakon što ćemo dočekati Novu godinu koja po gregorijanskom kalendaru započinje 1. januara, mi imamo privilegiju da 13 dana kasnije ponovo dočekujemo Novu godinu po julijanskom kalendaru. Neko će je nazvati Srpska Nova godina, neko Pravoslavna Nova godina a ima i onih koji će je sasvim apsurdno nazvati Stara Nova godina. Pogrešno je nazvati je Srpska Nova godina, jer Srbi nisu jedini narod koji ovog dana proslavlja Novu Godinu, nije ispravno ni nazvati je Pravoslavna Nova godina, jer mnogi narodi pravoslavne veroispovesti tog dana ne slave početak nove godine. Verovatno je ponajviše besmisleno Novu godinu nazvati Starom Novom godinom. Ispravan naziv bi bio Nova godina po julijanskom kalendaru ili nova godina po starom kalendaru, mada stari julijanski kalendar ne treba smatrati zastarelim jer je on i dalje u upotrebi.
Dakle, zabluda je da mi Srbi pravoslavci slavimo Staru Novu godinu 14. januara, već je istina da slavimo Novu godinu po julijanskom kalendaru 1. januara koji pada na 14. januar po gregorijanskom kalendaru.
Proslava dočeka Nove godine je kod nas novijeg datuma ali Božić su Srbi slavili od davnina, pa i u vreme kada su Turci ili komunisti to najstrožije zabranjivali. Većina Srba će reći da slavi Božić sedmog januara. Da li je to tačno?
Svuda u hrišćanskom svetu, i kod pravoslavnih i kod rimokatolika Božić se slavi istog datuma 25. decembra. Iako i mi Srbi pravoslavci i katolici slavimo Božić istog datuma, to nije istog dana. Mi Srbi slavimo Božić 13 dana kasnije od katolika a to je opet posledica razlike julijanskog i gregorijanskog kalendara. I ta razlika nije uvek bila 13 dana, u XIX veku do 1900. godine razlika između starog i novog kalendara bila je 12 dana, pa su naši preci slavili Božić 25. decembra po julijanskom kalendaru, a taj datum je po gregorijanskom kalendaru padao na 6. januar.
Zabluda je da Srbi pravoslavci slave Božić 7. januara, istina je da Božić kao i svi hrišćani slavimo 25. decembra, ali se taj datum gledano po julijanskom kalendaru poklapa sa 7. januarom po gregorijanskom kalendaru. Zbog toga što se Božić slavi u decembru, ovaj mesec se nekada nazivao božićni mesec.
[caption id="attachment_70107" align="aligncenter" width="659"]
Božićni mesec - decembar u crkvenom kalendaru za 1892. godinu[/caption]
Nije na odmet znati i to da će se razlika između julijanskog i gregorijanskog kalendara nakon 2100. godine uvećati na 14 dana, pa će od tada Božić po julijanskom kalendaru padati na 8. januar po gregorijanskom kalendaru.
[caption id="attachment_70108" align="aligncenter" width="671"] Detalj iz crkvenog kalendara za 1892. godinu, Rođenje Isusa Hrista (Božić) 25. decembra po julijanskom ili 6. januara po gregorijanskom kalendaru[/caption]
Nije retko da čujemo da svakom pravom Srbinu prvo dolazi Božić, pa Nova godina. Da li je stvarno tako?
Mi pravoslavni Srbi, proslavićemo uskoro Božić po julijanskom kalendaru 25. decembra 2018. godine, a koji pada na dan 7. januar 2019. gledano po gregorijanskom-novom kalendaru. Novu godinu 2019. dočekaćemo 1. janura po julijanskom-starom kalendaru, koji pada na dan 14. janura 2019. po gregorijanskom-novom kalendaru.
Dakle, ako hoćemo da se držimo julijanskog kalendara, uskoro ćemo proslaviti Božić 2018. godine. Novu 2019. godinu po julijanskom kalendaru dočekaćemo za 6 dana nakon Božića, a Božić 2019. slavićemo tek za nešto više od godinu dana.
I valjda se moramo složiti oko toliko očigledne činjenice da 25. decembar u istoj godini dolazi mnogo posle 1. janura, pa tako debelo greše svi koji kažu da Nova godina dolazi posle Božića.
Dešava se, ne tako retko, da čujemo da državni zvaničnici ili televizijski voditelji na dan 25. decembra po novom gregorijanskom kalendaru čestitaju Božić pripadnicima rimokatoličke crkve i pravoslavcima koji slave Božić po gregorijanskom kalendaru. I to je velika zabluda, ni jedna pravoslavna crkva ne koristi gregorijanski kalendar. Istina je da sve pravoslavne crkve, izuzev Srpske, Jerusalimske, Gruzijske i manastira Svete gore, predvođene Vaseljenskom patrijaršijom koriste novojulijanski kalendar. Novojulijanski, revidirani julijanski ili Meletijin kalendar je kalendar koji je stvorio naš veliki naučnik Milutin Milanković. Gregorijanski i novojulijanski kalendar se mešaju zbog toga što se oni poklapaju. Razlika između ova dva kalendara, za jedan dan, pojaviće se tek 2800. godine.
Pored nedoumica o datumu, ponekad se nećemo složiti ni oko toga u kojoj smo godini. I to ne za malo, nego za čitavih 5.509 godina. Verovatno će se većina složiti da smo još uvek 2018. godini. Ali biće i onih koji će tvrditi da živimo u 7527. godini, po starodrevnom srpskom kalendaru. Najstarijem i najtačnijem kalendaru koji su Srbi stvorili ništa manje nego pre 7.527 godina.
Velika je zabluda da je to srpski kalendar, a još je veća zabluda da je nastao pre 7.527 godina. Zapravo, radi se o relativno mladom kalendaru koji je nastao pre 1.030 godina.
To je kalendar koji se od 988. godine koristio u Istočnom Rimskom carstvu, koje danas nazivamo Vizantija. Taj čudni kalendar je nastao tako što se na tekuću godinu dodaje 5509 godina, jer su „izračunali„ da je svet nastao 1. septembra 5509 godina pre rođenja Hrista.
Za razliku od tvrdnji nekih kvaziistoričara, koji pišu da su Srbi izmislili kalendar pre 7.527 godina, ovaj kalendar ima veze sa Srbima samo utoliko što smo ga koristili u srednjem veku jer smo bili pod uticajem Vizantije.
[caption id="attachment_70109" align="aligncenter" width="837"]
Detalj iz crkvenog kalendara za 1892. godinu[/caption]
The post Istine i zablude o kalendaru appeared first on Poreklo.
Mokri Lug je selo opštine Kneževo (ranije Skender Vakuf), u BiH (Republika Srpska).
Na popisu 1991. godine, Mokri Lug je imao 377 stanovnika, od čega 376 Srba i jednog nepoznatog.
Srpska prezimena
VUKOVIĆ (68) – Sveti Jovan
LAKETIĆ (109) – Sveti Ignjatije
MILANOVIĆ (32) – Sveti Nikola
PRDIĆ (64) – Sveti Jovan
SOLAREVIĆ (104) – Sveti Ignjatije
Priredio: Saradnik portala Poreklo Slobodan Zrnić
The post Poreklo prezimena, selo Mokri Lug (Kneževo/Skender Vakuf) appeared first on Poreklo.
Bregovi su selo opštine Kneževo (ranije Skender Vakuf), u BiH (Republika Srpska).
Na popisu 1991. godine, Bregovi su imali 275 stanovnika i svi su bili Srbi.
Srpska prezimena
ERAK (42) – Sveti Stefan
KALABIĆ (17) – Sveti Stefan
PANIĆ (3) – Sveti Stefan
SIMIĆ (73) – Sveti Stefan
TOMAŠEVIĆ/TOMAŠ (109) – Sveti Nikola
ĆETKOVIĆ (66) – Sveti Stefan
ČAUŠEVIĆ (6) – Sveti Stefan
Priredio: Saradnik portala Poreklo Slobodan Zrnić
The post Poreklo prezimena, selo Bregovi (Kneževo/Skender Vakuf) appeared first on Poreklo.
Čarići su selo opštine Kneževo (ranije Skender Vakuf), u BiH (Republika Srpska).
Na popisu 1991. godine, Čarići su imali 227 stanovnika i svi su bili Srbi.
Srpska prezimena
VERIĆ (69) – ?
GLAMOČIĆ (21) – ?
ĐEKANOVIĆ (36) – Sveti Stefan
RALJIĆ (20) – Sveti Arhangel Mihail, Sveti Dimitrije
SMILJANIĆ (33) – ?
STOKANIĆ (5) – Sveti Arhangel Mihail
ĆETKOVIĆ (6) – Sveti Stefan
FILIPOVIĆ (19) – Sveti Jovan
Priredio: Saradnik portala Poreklo Slobodan Zrnić
The post Poreklo prezimena, selo Čarići (Kneževo/Skender Vakuf) appeared first on Poreklo.
Bilišane je selo u Dalmaciji, istočno od Obrovca. Administrativno pripada gradu Obrovcu (Zadarska županija).
Selo se nalazi južno od reke Zrmanje. Karakterističan je brdovit, kraški reljef.
U Bilišanima Donjim se nalazi pravoslavna crkva Sv. Jovana Krstitelja iz 1734. godine, a u Bilišanima Gornjim pravoslavna crkva Rođenja Presvete Bogorodice iz 1860. godine.
Na popisu 1991. godine, Bilišane je imalo 857 stanovnika, od čega 848 Srba (99%), 4 Hrvata i 5 ostalih.
Prezimena 1948. godine, sa brojem osoba (u zagradi) i krsnom slavom
Srpska prezimena
BALJAK (14) – Sveti Luka (prisutni u 18. veku)
BADŽA (5) – Sveti Nikola
BERBER (59) – Sveti Stefan (prisutni u 18. veku)
VESELINOVIĆ (16) – Sveti Stefan
GNJATOVIĆ (74) – Sveti Nikola (prisutni u 18. veku)
GUGLETA (38) – Sveti Nikola (prisutni u 18. veku)
KALINIĆ (77) – Sveti Georgije (prisutni u 18. veku)
KURIDŽA (57) – Sveti Nikola (prisutni u 18. veku)
MIŠKOVIĆ (40) – Sveti Dimitrije (prisutni u 18. veku)
OBRIĆ (4) – Sveti Arhangel Mihailo
OLUIĆ (330) – Sveti Arhangel Mihailo (prisutni u 18. veku)
PARAVINJA (35) – Sveti Jovan (prisutni u 18. veku)
PUPOVAC (65) – Sveti Georgije (prisutni u 18. veku)
SEKULIĆ (52) – Sveti Nikola (prisutni u 18. veku)
Izvori:
Priredio: Saradnik portala Poreklo Slobodan Zrnić
The post Poreklo prezimena, selo Bilišane (Obrovac) appeared first on Poreklo.
Šolaji su selo opštine Kneževo (ranije Skender Vakuf), u BiH (Republika Srpska).
Na popisu 1991. godine, Šolaji su imali 586 stanovnika, od čega 585 Srba i jednog Hrvata.
Srpska prezimena
BOGOJEVIĆ (22) – Sveti Georgije
BUDIĆ (141) – Sveti Georgije
VUJANČEVIĆ (52) – Sveti Georgije
KNEŽEVIĆ (60) – Sveti Stefan
MALIĆ (30) – Sveti Stefan
MARJANOVIĆ (91) – Sveti Georgije
PETROVIĆ (36) – Sveti Vasilije
POPOVIĆ (46) – ?
REGOJEVIĆ/REGOVIĆ (33) – Sveti Ignjatije
STOJANOVIĆ (71) – Sveti Vasilije
Priredio: Saradnik portala Poreklo Slobodan Zrnić
The post Poreklo prezimena, selo Šolaji (Kneževo/Skender Vakuf) appeared first on Poreklo.
Borak je selo opštine Kneževo (ranije Skender Vakuf), u BiH (Republika Srpska).
Na popisu 1991. godine, Borak je imao 348 stanovnika, od čega 345 Srba, jednog Hrvata i dva nepoznata.
Srpska prezimena
BARIŠIĆ (107) – Sveti Arhangel Mihail, Sveti Stefan
BOJIĆ (52) – Sveti Georgije
VASILJEVIĆ (21) – ?
VRANJEŠ/VRANJEŠEVIĆ (37) – Sveti Arhangel Mihail
VUKOVIĆ (18) – Sveti Arhangel Mihail
MADŽAR/MADŽARIĆ (22) – Sveti Nikola
PANIĆ (5) – Sveti Sefan
SRĐENOVIĆ (4) – ?
STOKANIĆ (28) – Sveti Arhangel Mihail
SUBAŠIĆ (11) – Sveti Simeon
SUKUR (13) – ?
ŠODOLOVIĆ/ŠODALOVIĆ (29) – Sveti Simeon
Priredio: Saradnik portala Poreklo Slobodan Zrnić
The post Poreklo prezimena, selo Borak (Kneževo/Skender Vakuf) appeared first on Poreklo.
Kobilja je selo opštine Kneževo (ranije Skender Vakuf), u BiH (Republika Srpska).
Na popisu 1991. godine, Kobilja je imala 418 stanovnika, od čega 417 Srba i jednog nepoznatog.
Srpska prezimena
GAVRIĆ (43) – ?
ĐUKARIĆ (67) – ?
ĐURANOVIĆ (6) – Sveti Jovan ?
ZLOVARIĆ (25) – Sveti Simeon
KOZIĆ (4) – ?
MILOJEVIĆ (44) – ?
PANIĆ (26) – Sveti Georgije
PARIPOVIĆ (19) – ?
SUKUR (104) – Sveti Arhangel Mihailo
ĆORALIĆ (80) – Sveti Simeon
Priredio: Saradnik portala Poreklo Slobodan Zrnić
The post Poreklo prezimena, selo Kobilja (Kneževo/Skender Vakuf) appeared first on Poreklo.
Polača je selo u Dalmaciji (Ravni Kotari), zapadno od Benkovca. Sedište je istoimene opštine u Zadraskoj županiji.
Na teritoriji sela je kraški reljef, sa brdima i poljima. Najviše tačke su Štrkovača (157 m), Gradina (136 m) i Mutvica (132 m). S druge strane polja su Muvača (120 m) i Grabar (93 m), ispod kojih je izdvojeni zaselak Rasti.
Rimokatolička crkva Sv. Kuzmana i Damjana se nalazi ispod brda Štrkovača, a u njenoj blizini je pravoslavna crkva Sv. Simeona, koja pripada Jagodnji, iako je na granici dva sela.
Na popisu 1991. godine, Polača je imala 1467 stanovnika, od čega 1292 Hrvata (88%), 102 Srbina (7%) i 73 ostala, među kojima su mnogi nepoznati.
Prezimena 1948. godine, sa brojem osoba (u zagradi) i krsnom slavom
Srpska prezimena
PETKOVIĆ (42) – Sveti Georgije (prisutni u 18. veku)
UZELAC (46) – Sveti Nikola (prisutni u 18. veku)
Hrvatska prezimena
BANOVIĆ (11) –
BOBANOVIĆ (212) – (prisutni u 18. veku)
GALAC (6) –
ŽILIĆ (51) – (prisutni u 18. veku)
JURJEVIĆ (9) – (prisutni u 18. veku)
KVARTUČ (10) – (prisutni u 18. veku)
KULAŠ (124) – (prisutni u 18. veku)
MASLARDA (11) – (prisutni u 18. veku)
PERAIĆ (140) – (prisutni u 18. veku)
PRTENJAČA (133) – (prisutni u 18. veku)
RAŽNJEVIĆ (59) – (prisutni u 18. veku)
TOKIĆ (7) –
TUTA (26) – (prisutni u 18. veku)
ČIRJAK (16) – (prisutni u 18. veku)
ŠKARA (27) – (prisutni u 18. veku)
Izvori:
Priredio: Saradnik portala Poreklo Slobodan Zrnić
The post Poreklo prezimena, selo Polača (Zadar) appeared first on Poreklo.
Poreklo stanovništva sela Berivojce, opština Kosovska Kamenica – Kosovskopomoravski okrug. Prema knjizi dr Atanasija Uroševića „Novobrdska Kriva Reka“, izdanje Beograd 1950. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Selo je na ušću Snetojovanskog i Močarskog Potoka u Krivu Reku.
Vode.
Vodu za piće dobija iz bunara koje ima svaka kuća. Zemlje i šume.
Zemlje i šume.
Topografski su nazivi za njive: Duge Njive ili Arat–e-Gata, Mas Kodra (Iza Brda), Šavarine, Mas Kiša (Iza Crkve), Smrdan, Ulica, Glavičica; za šumu: Zabeli Mal (Veliki Zabel), Zabeli Vogelj (Mali Zabel), Lazina, Lokve, Belopač, Dugačka Lazina, Golemi Potok i Mali Potok.
Tip sela.
Selo je zbijenog tipa, samo su muhadžirske kuće izvan sela blizu ruševina Manastira sv. Jovana. Izuzev Muhadžirsku Mahalu selo se deli na pet mahala od kojih se četiri zovu po arbaiaškim rodovima u njima. Peta se mahala na jugu zove Srpska Mahala, u kojoj žive samo Srbi.
Starine u selu.
Na mestu Mas Kiša ima porušena crkva koja je verovatno bila crkva srpskog stanovništva ovog sela.
Poreklo stanovništva.
Pre oko 170 godina u selu su živeli samo Turci dizdarci, koji su se preselili sa Novog Brda. Potom su se u selu opet nastanili Srbi, a nešto docnije i Arbanasi. Godine 1878. na seoskom se hataru nastanjuju i muhadžiri. Posle Prvog svetskog rata su se počeli naseljavati Srbi iz okolnih sela, Pa i iz severne Srbije.
Rodovi:
-Dizdarci (1 k.), Turci. Preseljeni sa Novog Brda pre 170 godina.
Srpski rodovi:
-Kostići (2 k., sv. Arhanđeo). Najdalju starinu znaju u Bostanu; docnije su živeli u Robovcu. Kad su prešli u Berivojce, zatekli su samo Dizdarce.
-Spasići (3 k., sv. Petka); doseljeni pre 110 gocina iz Đurkovice (vranjske) što, kako kažu, nisu imali da plate porez.
-Mialjinci (3 k., sv. Arhanđeo). Starina im se ne zna, jer su živeli po mnogim krivorečkim selima kao čifčije. U Berivojce su doseljeni pre 50 godina iz Močara.
-Miljkovci (1 k., sv. Arhanđeo), isto tako ne znaju starinu, jer su živeli po mnogim okolnim selima kao čifčije. U Berivojcu su nastanjeni pre 55 godina.
-Petković (1 k., sv. Nikola); preseljeni iz Bratilovca 1924. godine na kupljeno imanje.
-Vasići (3 k., sv. Petka); doseljeni 1922. godine iz Drenovca (vranjskog).
-Anđelković (1 k., sv. Nikola); preseljen 1925 godine iz Kostadiica, Od roda Korolejaca.
Poislamljen i poarbanašen srpski rod je:
-Tomančanin (1 k.). Sadašnji domaćin kuće Išljam, koji se ranije zvao Đorće, prešao je u islam oko 1895. godine, nagovoren od Arbanasa, kod kojih je bio sluga. U islam je prešao sam, docnije se oženio Arbanaskinjom. Poreklom je iz Tomanca (Izmornik).
Arbanaški rodovi:
-Laćovit (15 k.), Čeljovit (18 k.), Demovit (7 k.), i Muljok (9 k.), svi iz fisa Gaša. Doseljeni iz Malesije kao „braća“ pre 170 godina.
Arbanasi muhadžiri, doseljeni 1878. godine:
-Borovac (3 k.) od fisa Beriša; doseljeni iz Borovca (Jablanica).
-Šilova (1 k.), od fisa Sopa, iz Šilona (Jablanica).
-Lalinca (1 k.), Od fisa Tsača, na Laliica (vranjskog).
-Lipovica (1 k.), od fisa Hota, iz Lipovice (Jablanica).
-Vlasa (1 k.), od fisa Beriša, iz Vlasa (leskovačkog).
IZVOR: Prema knjizi dr Atanasija Uroševića „Novobrdska Kriva Reka“, izdanje Beograd 1950. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
The post Poreklo prezimena, selo Berivojce (Kosovska Kamenica) appeared first on Poreklo.
Poreklo stanovništva naselja Kosovska Kamenica (po knjizi Kamenica), opština Kosovska Kamenica – Kosovskopomoravski okrug. Prema knjizi dr Atanasija Uroševića „Novobrdska Kriva Reka“, izdanje Beograd 1950. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj naselja.
Glavni deo sela je na Krivoj Reci, na obema njenim stranama. Ostali delovi su na Gogolovačkoj Reci, na Kućištu i na Robovačnoj Reci.
Vode.
Glavni deo sela dobija vodu za piće iz bunara, a ostali delovi iz izvora i bunara.
Zemlje i šume.
Topografski su nazivi za njive: Bezisten, Beli Breg, Orlovište, Morozvez, Pojatište, Donjo Polje, Gornjo Polje, Vrtača; za šumu: Ravnište, Grkovnca, Lokva, Kulina ili Gradište.
Tip naselja.
Glavni deo sela (44 kuće) je zbijenog tipa. Ukupno uzev sa ostala tri dela, koja imaju po četiri kuće, selo treba računati u razbijeni tip. Udaljenje između mahala i glavnog dela sela je oko 15 minuta hoda. Glavni deo sela se deli na dve mahale koje deli Kriva Reka. Stanovništvo jedne mahale naziva drugu mahalu „preko reku". Od 1946 naselje je sresko mesto.
Starine u naselju.
Na brdu Kulina ili Gradište još stoje zidine nekog grada u oronulom stanju. Priča se da su ovaj grad zidali Srbi i da se kamen donosio sa domorovačkog Brega „od ruke na ruke“. Na putu za Močare jedno se mesto zove Bezisten. Po predanju tu se skupljao pazar na saboru manastira Rćavca kod Močara.
Postanak naselja.
Starost sadašnjeg sela se može pratiti do u 16 vek, jer se po narodnom predanju, kad su Turci otimali zemlju Srbima u Kamenici, išlo u Vučitrn na veći sud no što je bio na Novom Brdu. U to vreme Kamenica je bila na Robovačnoj Reci gde je i sad jedan deo sela. Srbi su docnije pre oko 220 godina, kad su im Turci oduzeli zemlju i na njoj nastanili čifčnje, iskrčili lug na mestu sadašnjeg glavnog dela sela i stvorili novo naselje. U selu su se docnije nastanili i Turci, ali su se oko sredine prošlog veka iselili u Gnjilane (rod Imer Spahijinik u Gnjilanu), jer nisu mogli da trpe veselje srpskog stanovništva o praznicima.
Selo je raslo priraštajem i doseljavanjem. U selu sada žive Srbi sa jednom arbanaškom muhadžirskom kućom.
Poreklo stanovništva.
Rodovi:
-Ćurčinci (4 k., sv. Nikola). Starinom su od Prilepa, odakle su doseljeni pre 250 i više godina kada u Krivoj Reci nije bilo Arbanasa. Kuće su im bile na Robovačnoj Reci, a pošto su im Turci Dizdarci oteli zemlju, premestili su se na mesto sadašnjeg sela gde tada nije bilo naselja.
-Kmetovci (1 k., sv. Arhanđeo): preseljeni iz Kmetovca (Gornja Morava) posle Ćurčinaca.
-Kužljovci (4 k., sv. Arhanđeo); preseljeni pre 120 godina iz Berivojca pobegavši od arbanaškog zuluma.
-Mečkarci (3 k., sv. Nikola); preseljeni iz Daždinca bežeći od arbanaškog zuluma kad i Kužljovci. Staro prezime im je Negosavn.
-Goverdarkići (2 k., sv. Nikola); doseljeni iz Prilepa pre 170 godina.
-Anđelkoci (7 k., sv. Arhanđeo), preseljeni iz Berivojca pre 120 godina.
-Koprivničani (Z k., sv. Nikola); su preseljeni od arbanaškog zuluma iz Koprivnice pre 80 godina.
-Pešini (2 k., sv. Arhanđeo); preseljeni iz Koprivnice kao i rod Koprivničani.
-Koretinci (5 k., sv. Nikola); preseljeni iz Koretina pre 120 godina.
-Kostići (2 i., sv. Arhanđeo). Starinom su iz Koretnna, potom su živeli u Berivojcu, a pre 70 godina preseljeni u Kamenicu.
-Štrbanci (3 k., Vavedenje); preseljeni iz Berivojca pre 80 godina.
-Popovići (3 k., sv. Arhanđeo); doseljeni iz Šilova (Gornja Morava) pre 140 godina zbog parohije kao sveštenička porodica. Dalja starina im je u Vindu (Kumanovo).
-Kolarci (3 k., sv. Petka); doseljeni na kupljenu zemlju pre 100 godina iz Robovca.
-Srbijanci (2 k., Mitrovdan); doseljeni pre 80 godina iz Gornjeg Kusca (Gornja Morava), od roda Čorbića. Dalja starina im je u Bugarskoj kao kod Čorbića u Gornjem Kuscu. Srbijancima su nazvani što su oko 30 godina živeli u severnoj Srbiji. Vratili su se posle oslobođenja.
-Marići (1 k., sv. Nikola); preseljeni iz Bratilovca pre 100 godina.
-Maljokići (1 k., sv. Nikola); preseljeni iz Građenika pre 100 godina.
-Finici (2 k., sv. Arhanđeo); pre 80 godina doseljeni kao bakali iz Vranja.
-Pešići (1 k., sv. Nikola); starinom su iz Grizima. Oko 1890. godine su se iselili u Srbiju i do 1913 g. živeli u Rujkovcu (Jablanica). Doseljeni su na kupljeno imanje.
-Džalići (1 k., sv. Arhanđeo); ovi su iz Grizima iseljeni sa Pešićima i živeli u Rujkovcu. Godine 1914. su došli na kupljeno imanje. Dalja starina im je kao kod Džalinada u Grizimu.
-Žujanci (1 k., sv. Arhanđeo); preseljeni 1911 g. iz Firićeja. Dalja starina im je u Žuji.
-Kololečići (2 k., sv. Nikola); preseljeni iz Kololeča pre 70 godina.
Arbanaški muhadžirski rod je:
-Vranovc (1 k.), od fisa Beriša; doseljen 1878 g. iz Vranovpa (Jablanica).
Od Srba pre 50 godina u Severnu Srbiju iselila se jedna kuća od Marinkovih, jedna kuća od Radića i tri kuće od Kolaraca.
U Tursku su se 1922 g. iselile dve arbanaške kuće.
IZVOR: Prema knjizi dr Atanasija Uroševića „Novobrdska Kriva Reka“, izdanje Beograd 1950. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
The post Poreklo prezimena, naselje Kosovska Kamenica appeared first on Poreklo.
Poreklo stanovništva sela Grizime, opština Kosovska Kamenica – Kosovskopomoravski okrug. Prema knjizi dr Atanasija Uroševića „Novobrdska Kriva Reka“, izdanje Beograd 1950. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Selo je na Grizimskom Potoku.
Vode.
Vodu za piće dobija iz bunara i jednog kladenca.
Zemlje i šume.
Topografski su nazivi za njive: Golemi Zabeja, Porazovi, Groblje, Šutolovica, Smrdan.
Tip sela.
Selo je razbijenog tipa. Deli se u dve mahale: Gornju i Donju. Udaljenje između mahala je oko 200 m. Kuće u mahalama su grupisane. Dve muhadžirske kuće, koje su izvan sela, ubrajaju se u Gornju Mahalu.
Postanak sela.
Pre 140 godina kada su došli prvi doseljenici stanovništva onoga sela zemlje je za obrađivanje bilo malo i nju su obrađivali Arbanasi sela Koretina. Ostala je zemlja bila pod šumom. Selo nije postojalo. Ne zna se da li je pre toga bilo kakvo naselje na ovom mestu. Selo je potom raslo doseljavanjem i priraštajem.
Poreklo stanovništva.
U selu sada žive Srbi sa 2 arbanaške muhadžirske kuće.
Rodovi:
-Džalinci (4 k., sv. Arhanđeo); doseljeni pre 140 godina na Sirinića i naseljeni kao čifčije.
-Ćirkovci (7 k., sv. Arhanđeo); doseljeni uskoro za Džaliicima, ali se ne zna odakle.
-Mosinci (3 k., sv. Arhanđeo); doseljeni pre 110 godina iz Berivojca kao čifčije.
-Babinci ili Mladenovci (2 k., sv. Nikola), nepoznatog porekla.
-Kukurekovci ili Čavkići (3 k., sv. Nikola); doseljeni iz Kamenice pre 110 godina.
-Kužljovci (2 k., sv. Arhanđeo); preseljeni pre 90 godina iz Kamenice. Iz istoimenog roda kao čifči je. Dalja starina kao kod Kužljovaca u Kamenici.
-Kerci (2 k., sv. Jovan); preseljeni pre 120 godina iz istoimenog roda u Tirincu. Dalja starina kao kod roda Kerci u Tirincu.
-Moračani (1 k., Đurđic); preseljeni kao čifčije iz Močara pre 50 godina. Dalja starina im je nepoznata, jer su kao čifčije živeli po mnogim krivorečkim selima.
-Petrićevi (1 k., sv. Nikola); preseljeni pre 100 godina na Klobukara, od roda Barimci. Dalja starina im je kao kod Barnmaca u Klobukaru.
-Trskanci (2 k., sv. Arhanđeo); preseljeni iz Turske (Berivojce) pre 40 godina kao čifčije.
Arbanaški muhadžirski rod:
-Ćerimovi (2 k.), od fisa Tsača; doseljeni iz Kapita (Jablanica) 1878. godine.
IZVOR: Prema knjizi dr Atanasija Uroševića „Novobrdska Kriva Reka“, izdanje Beograd 1950. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
The post Poreklo prezimena, selo Grizime (Kosovska Kamenica) appeared first on Poreklo.
Poreklo stanovništva sela Strelica, opština Kosovska Kamenica – Kosovskopomoravski okrug. Prema knjizi dr Atanasija Uroševića „Novobrdska Kriva Reka“, izdanje Beograd 1950. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Selo je u ravnici na Streličkom Potoku.
Vode.
Vodu za piće dobija iz bunara.
Zemlje i šume.
Topografski su nazivi za njive: Rđevac, Krstić ,Rid, Selište; seoska šuma je na mestu Rćavac.
Tip sela.
Selo je zbijenog tipa. Deli se na Gornju Mahalu u kojoj živi rod Ćorpetrovcn i donju Mahalu u kojoj živi rod Baltićn.
Starine u selu.
Na mestu Selište je bilo neko starije naselje.
Poreklo stanovništva.
U sadašnjem selu nema starinaca. Ne zna se da li su preci starijih doseljeničkih rodova zatekli selo. Starost sadašnjeg sela iznosi oko 170 godina .Selo je raslo doseljavanjem i priraštajem. Ime ovog sela neki izgovaraju kao Staralica. U selu žive sada samo Srbi.
Rodovi:
-Baltići (8 k., sv. Arhanđeo); doseljeni pre 170 godina, samo se ne zna odakle.
-Ćorpetrovci (3 k., sv. Lazar); preseljeni pre 140 godina iz Koprivnice. Dalja starina im je kao kod Čolaka ili Ćorpetrovaca u Močaru.
-Krstići (3 k., sv. Nikola). Starinom su iz Velike Hoče (prizrenske), odakle su pre 170 golina doseljeni u Golemo Ropotovo (Izmornik). U Strelicu su preseljeni pre 120 godina da izbegnu neku krvnu osvetu.
-Bratilovčani (1 k., sv. Nikola); preseljeni 1925. godine iz Bratilovca, od roda Danića, na kupljeno imanje.
Godine 1926. se u Tursku iselila jedna arbanaška muhadžirska kuća.
IZVOR: Prema knjizi dr Atanasija Uroševića „Novobrdska Kriva Reka“, izdanje Beograd 1950. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
The post Poreklo prezimena, selo Strelica (Kosovska Kamenica) appeared first on Poreklo.
Poreklo stanovništva sela Močare, opština Kosovska Kamenica – Kosovskopomoravski okrug. Prema knjizi dr Atanasija Uroševića „Novobrdska Kriva Reka“, izdanje Beograd 1950. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Selo je na Firićejskom Potoku, a pruža se skoro od sela Strelice pa do ušća potoka u Krivu Reku.
Vode.
Vodu za piće dobija iz bunara.
Zemlje i šume.
Topografski su nazivi za njive i šumu: Rćavac, Orašje, Reka i Sastanci.
Tip sela.
Selo je razbijenog tipa. Deli se u tri mahale: Čolačku, Dennnu i Ivkovu. Nazivi mahala su po najjačim rodovima u njima. Udaljenja od mahala su 1- 3 km. Kuće usmahalama su grupisane.
Starine u selu.
U ataru sela je u ruševinama manastir Rđanac*. Neki zidovu su mu još zdravi. Po slabim ostacima fresaka vidi se da je bio pravoslavni manastir. Oko dvorišta se poznaju ruševine ekonimskih zgrada i manastirskih konaka i ostaci zidova. U severnom zidu su bile ćelije od po 2 i. širine. Na severozapadnom uglu zida stoje zidovi pekariice. Na jugozapadnom uglu stoje zidovi dvospratne kule. Između pekarnice i kule na zapadnom zidu vide se dubine podruma. Narod ne zna kome je svecu bio posvećen ovaj manastir. Po nekima bio je posvećen sv. Savi, a po drugima sv. Janićiju. Priča se da ga je zidala sestra kralja Dečanskog. Po toj priči se za njegova zidanja kamen nosio „od ruke na ruke“ čak iz Koprivnice. Kad je bio gotov, sestra je pozvala brata da joj vidi zadužbinu. Brat joj je došao, razgledao i rekao da je lep i da „adet“ nije da bude lepši, ali je rđavac, jer nema tekuće vode za piće, nego bunar. Otuda mu kažu ostalo ime Rđavap. A na mestu Sastanci priča se da je skrivena „železna bukva“ s novcem. Pri kraju 18 veka manastir je bio pust. Možda je u njegovoj blizini postojalo i neko naselje, jer se oko manastira raspoznaje staro groblje.
Poreklo stanovništva.
U to vreme, pre 140 -150 g, podiglo se sadašnje selo i otada raslo doseljavanjem i priraštajem. U selu žive Srbi sa četiri arbanaške i muhadžirske kuće.
Rodovi:
-Čolaci ili Ćorpetrovci (4 k., sv. Lazar); preseljeni iz Koprivnice pre 140 godina za vreme „Sadrazemova tarafa". Dalja starina im je u solunskom kraju, odakle su doseljeni kad u Krivoj Reci još nije bilo Arbanasa. U to su vreme oni bili prvi rod koji je slavio sv. Lazara.
-Barimci (3 k., sv. Nikola). Kao čifčije su živeli u Firićeju, pa u Mešini, odakle su doseljeni oko 200 godina ranije. Dalja starina im je kao kod Barimaca u Klobukaru.
-Denini (6 k., sv. Arhanđeo) i:
-Ivkovi (6 k., sv. Nikola), najraniji doseljenici od pre 160 godina, ali se ne zna odakle.
-Čarakovlija (1 k., sv. Nikola). Pre 70 godina preseljen iz Čarakovca u Kamenicu, a oko 1905 g. u Močare.
-Firićejac (1 k., sv. Nikola); preseljen 1914 g. na kupljeno imanje iz Firićeja.
Arbanaški muhadžirski rodovi, doseljeni 1878. godine:
-Bajre (2 k.), od fisa Hota; doseni iz Barja (leskovačkog). U Barje su bili doseljeni iz Malesije pre 150 godina (5 pojaseva).
-Marovc (1 k.), od fisa Beriša, iz Marovca (Jablanica).
-Miovc (1 k.), od fisa Hota, iz Miovca (vranjskog).
Od Arbanasa mukadžira se 1927 g. iselila jedna kuća u Tursku, jedna kuća u Gnjilane i jedna kuća u Donji Livoč (Gornja Morava).
*U delu teksta o manastiru jedan deo je prekriven nekakvom flekom od tuša ili mastila – te sam bio prinuđen da svojom fikcijom taj deo uobličim, op Milodan.
IZVOR: Prema knjizi dr Atanasija Uroševića „Novobrdska Kriva Reka“, izdanje Beograd 1950. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
The post Poreklo stanovništva, selo Močare (Kosovska Kamenica) appeared first on Poreklo.