Quantcast
Channel: Poreklo
Viewing all 2195 articles
Browse latest View live

Poreklo prezimena, selo Žižavica (Leskovac)

$
0
0

poreklo

Poreklo stanovništva sela Žižavica, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

U nizu sela nizvodno na Tulovskoj Reci nastalo je i selo Žižavica nedaleko od puta Leskovac – Vlasotince sa njegove južne strane.

Tip sela.

Ovo malo selo je po tipu kao i ostala sela – zbijeno, ali ne onako gomilsato kako umeju da budu neka sela ili mahale pojednih sela ove oblasti.

Ime sela.

Žižavica je dobila ime tako što se ovde, na ovom mestu gde se sada nalazi Žižavica, prvi naselio neki Živko – Žika.

Vode.

Tekućica kroz ovo selo je Tulovski Potok, koji je u ovom niskom i ravnom delu Leskovačkog Polja često izlazio iz svog plitkog korita i plavio polje i selo. Sada je Tulovski Potok ograđena bedemom a korito neprestano čisti od nanosa Vodna zajednica iz Vranja s'tim što priobalna naselja učestvuju sa 4% poreza za troškove održavanja brane i čišćenja korita.

Zemlja.

Po veličini atara Žižavica spada u najmanja sela ove  oblasti. Njegova površina iznosi samo 109 hektara, od čega su njive i bašte 91 hektar. Preostalo zemljište zauzimaju druge kulture ili je neplodno. U ovom selu nema šume.

Zemlja nosi ove nazive: Do Selo, Selište, Valoga, Kruške, Kratki Parčiki, Preko Drum i Jezero.

Postanak sela i prošlost.

U Turskom sumarnom popisu sela nahije Dubičica sa početka XVI veka pominju se, između ostalih sela i selo Žrvce (Izrevce) i Žvanj – Ižnik kao timarska naselja. Iako ima neke sličnosti između imena sela Žižavice i navedenih sela koja danas ne postoje – ne može se sa sigurnošći tvrditi da je neko od pomenutih sela današnja Žižavica. Verovatno je Žižavica selo novijeg datuma. Zna se da je pod Turcima bilo gospodarsko selo. U Žižavici ne znaju ime poslednjeg gospodara, ali je vrlo moguće da mi je bio gospodar onaj isti Turčin, koji je potčinio selo Badince, odnosno onaj Alija sa kim je Simonko iz roda Simonovaca imao prijateljske odnose.

Obziron na neposrednu blizinu važnog interregionalnog puta i Leskovca, selo Žižavica ima mnogo uslova da se brzo razvija i raste.

Poreklo stanovništva.

Selo Žižavica je 1878. hodine imalo samo 10 kuća. Po popisu iz 1953. godine u njemu jebilo 26 domaćinstava sa 149 stanovnika a 1971. godine 34 domaćinstva i 151 stanovnik. Porast broja domaćinstava nije veliki ali je konstantan.

U Žižavici danas žive ovi rodovi:

-Karalejci su starosedeoci.

-Krstinci su nepoznatog porekla.

-Stojanović Dušan je iz Razgojne od roda Lebanci.

-Krkilovci su nepoznatog porekla.

-Kumanovci su iz Kumanova.

-Jankovci su došli „iz tursko“ iz okoline Kumanova.

-Obradović Teofil je poreklom iz Bojevaca, živeo je u Beogradu, odatle došao u Leskovac a najzad se doselio u Žižavicu.

-Stanković Jovan je iz Skrapeža.

-Simonovci, Badinčani.

Zanimanje stanovništva.

Osnovno zanimanje Žižovčana je zemljoradnja. Seju pšenicu i kukuruz. Bave se baštovanstvom. Proizvode papriku, paradajz, kupus. Bave se i vinogrdarstvom.

Od stoke imaju oko 50 ovaca, goveda (krave) 2-3 u proseku. Mleko otkupljuje PIK „Toma Kostić“ iz Leskovca. Sir prodaju na leskovačkoj pijaci.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Žižavica (Leskovac) appeared first on Poreklo.


Poreklo prezimena, selo Živkovo (Leskovac)

$
0
0

poreklo

Poreklo stanovništva sela Živkovo, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

U nizu sela nastalih na levoj obali Jablanice u oblasti Leskovačko Polje i Babička Gora nalazi se i selo Živkovo. Korito Jablanice je ovde uza sam brežuljak pa se ovo selo našlo pritešnjeno između reke i brega. Selu se sa istočne strane približio i Midhad-pašin druma u tranbalkanska železnička pruga što je razlog da se selo pruža pored leve reke Jablanice.

Tip sela.

Tako izduženo selo je sastavljeno iz triju mahala: Gornje i Srednje Mahale i Čivl'četa. Sve se one ređaju nizvodno i čine tri grupe kuća, koje su zbijenog tipa.

Ime sela.

Živkovo se do pre tridesetak godina zvalo Dupljane što leksički predstavlja toponim duplja. Međutim, među starijim meštanima vlada mišljenje da je ime sela došlo od velikih dubova koji su u davna vremena ovde rasli. Ovo narodno verovanje upotpunjuje turski sumarni popis sela u nahiji Dubočica početkom XVI veka pominje se selo Dupljan, kasnije preraslo u Dupljane.

Dupljančani su 1946. godine promenili ime svoga sela i dali mu ime Živkovo, po imenu istaknutog organizatora NOP-a u ovom selu – Živka Cekića, streljanog od strane Nemaca sa još petoricom u Dupljanu na dan 24. februara 1944. godine.

Vode.

Glavna tekućica je reka Jablanica. Osim reke, silazeći sa svoj izvorišta u pobrđu, teče potok bez imena, prolazeći kroz centralni deo sela i uliva se u Jablanicu.

Iznad mahale Čivl'če postoji izvor pod imenom Lekoviti Kladenac. Do skora ovaj izvor se smatrao kultnim mestom a njegova voda lekovita pomažući ljudima sa obolelim očima.

Svaka kuća u selu ima bunar, ali se bunarska voda više ne upotrebljava. Selo je u sve tri mahale uvelo tekuću vodu iz izvorišta iznad sela pa svaka kuća ima u svom dvorištu česmu. Pored Kladenca i Lekovitog Kladenčeta iz kojih se koristi voda za vodovaod postoji još jedan jak izvor namestu Todorovo. Ovaj lokalitet se zove i Taskina Korija. Izvor je bio toliko jak da je ispod njega bila vodenica.

Zemlja i šume.

Atar sela Živkova prostire se na 641 hektar, od čega njive i bašte zahvataju površinu od 479, voćnjaci 7, vinogradi 43, livade jedan, pašnjaci 43, šuma 14 dok je neplodno 54 hektara.

Zemlja nosi ove nazive: Selište, Trlište, Ćumurdžijsko, Poljački Breg, Crepuljak, Bilo, Laz, Trševine, Trajkova Korija, Vanos, Medeno Gumno, Paraspurke, Kuka, Vrtače, Goleme Njive, Rupče, Tinjavice, Banura, Belište, Anište, Grobička Strana ili Latinsko Groblje, Kaštavarsko Groblje i Biljevina.

Postanak sela i prošlost.

Svakako da je Dupljane, sadašnje Živkovo, staro srpsko selo nestalo još u vreme srpske srednjovekovne države. Da je Dupljane staro naselje govori lokalitet Selište – gde je po legendi nekada bilo selo Dupljane, koje se kasnije premestilo.

Prvi popis posle oslobođenja od Turaka pominje Dubpljane i čiflik sa 51 kućom. U putopisima se pominje kako je pored reke postojao han sa nekom vrstom senice za odmor.

Nema podataka čiji je bio čiflik današnja mahala Čivl'če ali, imajući u vidu blizinu Pečenjevaca kome su bili gospodari sela imali svoj čiflik Pašagići pa se pretpostavlja da su oni bili i gospodari sela Dupljane.

Dupljančani imaju borbenu tradiciju od oslobodliačkih ratova od Turaka, Prvog i Drugog svetskog rata.

Poreklo stanovništva.

Prema statističkim podacima Živkovo je 1953. godine imalo 147 domaćinstava sa 876 stanovnika a 1971. godine 188 domaćinstava sa 832 stanovnika.

Danas u ovoms selu žive ovi rodovi:

Starosedeoci:

-Zarbatsci, Timini (Ditići), Džikini (Petkovići), Bojićevi (Jankovići), Pašuranci, Dzundzari (Dragurin Dzundzar), Miljkovi i Mijalkovi.

Nepoznatog porekla:

-Mičakovi, Cakini, Popljini (Đokići) srodni Mičkovima, Barbutanci, Bankovci, Gunjkini, Pepećkini, Lambini, Rajkovi – Prdlinci i Lažovci.

-Cekinci su iz Cekavice.

-Milenkovci-Tolini su poreklom iz Svođa.

-Perinci su doseljeni iz Babičkog.

-Radonjičani su doseljeni iz Radonjice.

-Komarci su iz Komarice.

-Paljkini (Mitići) su iz Rafune.

-Janjini (Janjići). Janju je majka dovela iz Brestovca.

-Kapadinci su poreklom Pećanci.

-Tendžeranci su iz okoline Vranja.

-Funtini – Milojini (Živkovići) su iz Rafune.

-Govedarčani (Milutin Stojković – Govedarac).

Zanimanje stanovništva.

-Meštani Živkova se bave zemljoradnjom. Seju pšenicu i kukuruz. Sade krompir. Njihova zemlja je poznata kao „topla“ pa uspeva rano povrće. Bave se povrtarstvom.

Uz zemljoradnju imaju i stoku. Imaju u proseku po dve krave. Počeli su da sade duvan tek 1976. godine. Za sada u manjim količinama.

Omladina ide u školu i na zanate. Po zapošljavanju se iseljavaju iz sela u urbana mesta, otuda smanjenje stanovnika. Domaćinstva su u izvesnoj meri staračka.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Živkovo (Leskovac) appeared first on Poreklo.

Predstavljanje portala Poreklo i Srpskog DNK projekta u Kragujevcu (1. mart 2017)

$
0
0

poreklo

Predsednik Društva srpskih rodoslovaca "Poreklo" Jovica Krtinić gostuje u sredu 1. marta 2017. od 18.00 časova u Gradskoj biblioteci "Vuk Karadžić" u Kragujevcu. Na tribini će biti predstavljen rad portala Poreklo kao i rezultati rada Srpskog DNK projekta.

Društvo je obezbedilo mogućnost da jedan od posetilaca na ovoj tribini dobije besplatno DNK testiranje.

Takođe, posetioci će moći da kupe po povlašćenoj ceni od 500 dinara sledeće dve knjige u izdanju Porekla:

  1. Knjiga o Macurama, autori Dejan Vujanić, Siniša Jerković, Jovica Krtinić i Aleksandar Marinković
  2. Etnologija i genetika, autor dr Ivica Todorović i drugi

Članovi Društva iz Kragujevca Dušan Vučković i Dragiša Živković, profesori srednje muzičke škole "dr Miloje Milojević", organizoali su i prigodan muzički program. Nastupiće:

Stefan Dimitrijević, učenik 1. razreda harmonike SMŠ "dr Miloje Milojević" Kragujevac, klasa: Dušan Vučković
SEMJONOV: Renesansni komadi (I, III i IV stav)

Mihailo Živković, učenik 3. razreda klarineta SMŠ "dr Miloje Milojević" Kragujevac, klasa: Dragiša Živković
Bela KOVAČ: Omaž Manuel de Falja, solo za klarinet

Dobro došli!

The post Predstavljanje portala Poreklo i Srpskog DNK projekta u Kragujevcu (1. mart 2017) appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena Masal

$
0
0

poreklo, logo 2

Poštovani,

pozivamo vas na saradnju.

Pošaljite nam svoj prilog, sve što znate o ovom prezimenu na osnovu usmenog predanja ili citiranjem navoda iz knjiga (navedite kojih) ili onog što je već objavljeno na ostalim internet sajtovima (napomenite kojim).

Obavezno napišite i koju krsnu slavu slavite i područje u kojem se ovo prezime pojavljuje.

Navedite i ime poznate ličnosti (gde je rođen-a, čime se bavi), koja nosi ovo prezime.

Vaš prilog ostavite u komentaru ili pošaljite na i-mejl:

prezime@poreklo.rs
Pišite nam

The post Poreklo prezimena Masal appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena Pletić

$
0
0

poreklo, logo 2

Poštovani,

pozivamo vas na saradnju.

Pošaljite nam svoj prilog, sve što znate o ovom prezimenu na osnovu usmenog predanja ili citiranjem navoda iz knjiga (navedite kojih) ili onog što je već objavljeno na ostalim internet sajtovima (napomenite kojim).

Obavezno napišite i koju krsnu slavu slavite i područje u kojem se ovo prezime pojavljuje.

Navedite i ime poznate ličnosti (gde je rođen-a, čime se bavi), koja nosi ovo prezime.

Vaš prilog ostavite u komentaru ili pošaljite na i-mejl:

prezime@poreklo.rs
Pišite nam

The post Poreklo prezimena Pletić appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena Šešli

$
0
0

poreklo, logo 2

Poštovani,

pozivamo vas na saradnju.

Pošaljite nam svoj prilog, sve što znate o ovom prezimenu na osnovu usmenog predanja ili citiranjem navoda iz knjiga (navedite kojih) ili onog što je već objavljeno na ostalim internet sajtovima (napomenite kojim).

Obavezno napišite i koju krsnu slavu slavite i područje u kojem se ovo prezime pojavljuje.

Navedite i ime poznate ličnosti (gde je rođen-a, čime se bavi), koja nosi ovo prezime.

Vaš prilog ostavite u komentaru ili pošaljite na i-mejl:

prezime@poreklo.rs
Pišite nam

The post Poreklo prezimena Šešli appeared first on Poreklo.

Predstavljanje portala Poreklo u Kragujevcu 1. marta 2017 (VIDEO)

$
0
0

Predsednik Društva srpskih rodoslovaca „Poreklo“ Jovica Krtinić predstavo je u sredu 1. marta 2017. u kragujevačkoj gradskoj biblioteci aktivnosti Društva, a ponajviše dostignuća iz oblasti genetičke genealogije. Skup su obeležili i sjajni nastupi mladih muzičara Stefana Dimitrijevića, učenika 1. razreda harmonike SMŠ „dr Miloje Milojević“ Kragujevac, (klasa prof. Dušana Vučkovića) i Mihajla Živkovića, učenika 3. razreda […]

The post Predstavljanje portala Poreklo u Kragujevcu 1. marta 2017 (VIDEO) appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena Dizdar

$
0
0

poreklo, logo 2

Poštovani,

pozivamo vas na saradnju.

Pošaljite nam svoj prilog, sve što znate o ovom prezimenu na osnovu usmenog predanja ili citiranjem navoda iz knjiga (navedite kojih) ili onog što je već objavljeno na ostalim internet sajtovima (napomenite kojim).

Obavezno napišite i koju krsnu slavu slavite i područje u kojem se ovo prezime pojavljuje.

Navedite i ime poznate ličnosti (gde je rođen-a, čime se bavi), koja nosi ovo prezime.

Vaš prilog ostavite u komentaru ili pošaljite na i-mejl:

prezime@poreklo.rs
Pišite nam

The post Poreklo prezimena Dizdar appeared first on Poreklo.


Potomstvo raških velikih župana Vukanovića u evropskim vladarskim porodicama

$
0
0

dragutin i katalina

 

PIŠE: dr Duško Lopandić

Svetorodna loza Nemanjića porodica verovatno potiče iz porodice raških velikih župana, koju je osnovao župan Vukan. On je sa bratom Markom negde oko 1080. godine zavladao Srbijom kao vazal dukljanskog kralja Konstantina Bodina.

Prema pretpostavci istoričara Tibora Živkovića (Portreti srpskih vladara, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2006) Vukan je bio otac župana Zavide, odnosno deda Stefana Nemanje, rodonačelnika Nemanjića.

Vukana je oko 1112/1115. godine nasledio njegov sinovac, veliki župan Uroš I čije potomstvo po ženskoj liniji možemo da pratimo sve do danas. Veliki župan Uroš I je imao više sinova i kćeri, koji su svi igrali važnu ulogu ne samo u Srbiji, nego i mnogo šire. Tri Uroševa sina su kasnije postali veliki župani (Uroš II, Desa i Beloš). Beloš je dostigao najviše položaje u Ugarskoj, dok su dve kćerke bile udate za ugarskog kralja (Jelena) i moravskog vojvodu (Marija). Uroševi potomci će vladati Mađarskom, Češkom, Moravskom, Poljskom, ruskim kneževinama, a daljim rodbinskim vezama tih vladara ovaj srpski vladar je postao predak skoro svih vladarskih porodica u Evropi...

Uroš je, naime, svoju kćerku Jelenu udao za budućeg ugarskog kralja Belu II Slepog iz dinastije Arpadovića. Jelena je poznata istorijska ličnost u Ugarskoj. Nakon smrti svoga muža 1141. godine, bila je jedno vreme regent maloletnom sinu, kralju Gezi II. Uz nju je na ugarski dvor iz Raške došao i njen brat, Beloš, koji je postao jedna od prvih ličnosti Ugarske toga doba: duks i palatin Ugarske i ban Hrvatske.

prilog 1_001

 

Za našu dalju priču zanima nas Jelenino  potomstvo. Naime, posredstvom kćerke Jelene, veliki župan Uroš I je postao predak velikog broja vladajućih porodica u Evropi Srednjeg veka. To se, naravno, u prvom redu odnosi na samu Ugarsku, gde su Belini i Jelenini direktni potomci vladali sve do 1395 (dinastije Arpadovića i Anžua). Kraljica Jelena Srpska je imala petoro dece, ali njeno dalje potomstvo potiče samo od jednog od njih - njenog najstarijeg sina, ugarskog kralja Geze II. Zahvaljujući svom centralnom položaju i širokim vezama u Evropi, kao i brojnom ženskom potomstvu, Arpadovići su se u nekoliko narednih generacija orodili sa velikim brojem vladarskih porodica. Tako je Gezina starija kći Elizabeta bila udata za češkog kralja Fridriha Pšemislovića (umro 1189). Potomstvo ovog para nalazimo u nizu najznamenitijih porodica tadašnjeg Nemačkog carstva, uključujući porodice Vitelsbah (Bavarska), Hoenštaufen (Švapska), Habsburg (Austrija) i Kranjska. Tako je Jelenin potomak u 6. generaciji i poslednji predstavnik čuvene carske porodice Hoenštaufen - Konrad V (Konradin), kralj Sicilije, koji je imao samo 16 godina, kada je pogubljen u borbama za nasleđe i o čijoj tragičnoj sudbini je napisano nekoliko klasičnih tragedija (pod nazivom "Konradin").

Potomak velikog župana Uroša I, odnosno Jelene Srpske u šestom pokolenju je i kraljica Katalina Arpadović, koja se oko 1270. godine udala za srpskog kralja Stefana Dragutina. Njihovi portreti se i danas mogu videti na freskama u crkvi Svetog Arhilija u Arilju.

Deca i unuci (muški i ženski potomci) drugog Gezinog sina, ugarskog kralja Bele III, ulaze u vladajuće porodice Bugarske (Asen), Vizantije (Anđeli), Nikeje (Laskaris), Poljske (Pjastović), Galicije (Rjurikoviči), Tiringije, Hesena i druge. Posebno je značajan brak Beline unuke Jolande i velikog aragonskog vladara Jakova (Haime) I Osvajača, iz koga potiču vladarske porodice na Pirinejskom poluostrvu (Aragon, Kastilja i Portugalija). Ferdinand i Izabela, vladari za čiji račun je Kristofer Kolumbo pronašao Ameriku, takođe su potomci velikog župana Uroša I, odnosno njegove kćeri Jelene Srpske.

Jolandina kći Izabela udala se 1262. godine za francuskog kralja Filipa III Kapea. Iz ovog braka vuku poreklo svi dalji francuski vladari (porodice Kape, Valoa, Anžu, Burbon i dr), a preko njih i engleski suvereni iz porodica Plantagenet (od Edvarda III nadalje), Jork, Lankaster, Tjudor, Stjuart...Tako su i svi engleski vladari iz Šekspirovih drama o borbama Crvene i Bele ruže (porodice Lankastr i Jork - Ričard II, Ričard III, Henrih IV, V i VI) takođe daleki potomci velikog župana Uroša I Srpskog.

Veliki župan Uroš I je pored Jelene imao još jednu kći - Mariju, koja se udala u češku vladajuću porodicu Pšemislovića. Marijin sin Konrad II Oto bio je vladar Praga i vojvoda Češke (koja tada još nije postala kraljevstvo). Marijina kći Jelena bila je udata za vladara Poljske Kazimira II Pravednog, iz vladarske porodice Pjastovića.

Najzad, i treće Uroševo dete - ban Beloš, orodio se sa jednom evropskom vladarskom porodicom. Njegova kći nepoznatog imena (ruski rukopisi toga doba je pominju po nadimku "Banovna") udala se oko 1150. godine za ruskog kneza po imenu Vladimir Mstislavič, sina kijevskog velikog kneza Mstislava Velikog. Radi se o prvoj poznatoj vezi između srpske i ruske vladarske dinastije. Vladimir, Belošev zet, na kratko vreme je postao kijevski veliki knez (1173. g). Njegovi potomci su jedno vreme vladali udeonom kneževinom Vladimir-Volinjskom (Dorogobuški kneževi).

U daljim vekovima, mnogobrojne bračne veze i mešanja vladarskih i plemićkih porodica učinile su da danas praktično ne postoji ni jedna porodica sa poznatim rodoslovom za poslednjih nekoliko vekova, za koju se ne može uspostaviti direktna filijacija sa velikim županom Urošem I, preko njegove kćerke Jelene. Pri tome, rođačke veze tokom vekova čine da je moguće uspostaviti na stotine hiljada i više kombinacija između Uroša I, kao pretka i njegovih današnjih potomaka, članova postojećih vladarskih porodica u Evropi.  Tako je na primer, Uroš I predak sadašnjeg holandskog kralja Vilema Aleksandra. Ukupan broj kombinacija - linija od velikog župana Uroša do kralja Vilema (tj. načina da se od Uroša, pretka u XII veku uspostavi veza preko različitih poznatih potomaka do kralja Vilema u XXI veku) iznosi više od jednog miliona !

Ovde nije kraj zanimljivostima. Jedan broj američkih predsednika su potomci imigranata koji su imali rođačke veze u plemićkim porodicama. I za takve se može utvrditi veza sa Urošem I, kao dalekim direktnim pretkom. Među njima su na primer i američki predsednici Teodor Ruzvelt i Frenklin Delano Ruzvelt. Pronašli smo takođe da se može uspostaviti i veza između velikog ruskog pisca Lava Tolstoja i srpske županske dinastije - i to posredstvom jednog od predaka Lava Tolstoja, velikog kneza Mihaila Černigovskog "Svetog" (živeo u XIII veku) , kog su pogubili Mongoli 1246. godine:

Lav Tolstoj - potomak kneza Mihaila Černigovskog "Svetog" kao i srpskog velikog župana Uroša I

Ruski pisci koji su poticali iz visokih plemićkih porodica, poput Puškina ili Tolstoja, imali su među precima i velike kneževe Rjurikoviče. Tako je, na primer, pisac "Rata i mira" grof Lav Nikolajevič Tolstoj, preko majke, kneginje Volkonske (Marije Nikolajevne) direktni potomak černigovskih kneževa iz dinastije Rjurikoviča. Naime kneževi Volkonski potiču od Jurija, kneza Taruskog i Obolenskog. Jurij je bio praunuk po muškoj liniji čuvenog černigovskog kneza Mihaila Vsevolodoviča "Svetog". Jurjevi potomci su dobili prezime "Volkonski" po imenu reke Volkone (Volhonke) oko koje su imali posede. U XV veku, porodica se podelila na tri grane (stariju, "drugu" i najmlađu granu). Volkonski su igrali značajnu ulogu u istoriji carske Rusije kao dvorani, vojskovođe i državnici.

Lav Nikolaevič Tolstoj je pripadao 17. kolenu u odnosu na pretka Svetog Mihaila Vsevolodoviča Černigovskog. Tolstoj je bio potomak Rjurikoviča i posredstvom drugih plemićkih porodica koje su se orodile sa grofovima Tolstoj, poput Trubeckih, Gorčakova i dr.

Imajući u vidu da je grof Tolstoj potomak Mihaila Černigovskog, on je time takođe i  potomak srpskog velikog župana Uroša I, posredstvom majke Mihaila Černigovoskog - poljske princeze, odnosno njegovih babe i prababe.

Mihailo Černigovski je u četvrtoj generaciji potomak župana Uroša posredstvom Uroševe kćeri Marije, udate u Moravsku (kneginja Znojma). Marijina kći Jelena bila je udata za poljskog kralja Kazimira Pravednog (umro 1194), a kći ovog vladarskog para (Marija ili Anastazija) bila je udata za černigovskog kneza Vsevoloda Svjatoslaviča (umro 1215) - oca Mihaila Svetog.

PRILOG: V. NIŽE

 

prilog 2_001

 

The post Potomstvo raških velikih župana Vukanovića u evropskim vladarskim porodicama appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena, selo Zagužane (Leskovac)

$
0
0

Poreklo stanovništva sela Zagužane, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Zagužane je podignuto na obalama Tulovske Reke, na blago zatalasanoj diluvijalnoj terasi, kroz koju je Tulovska Reka izmodelirala svoju dolinu. Dolina se širi u pravcu jugoistoka a sužava u suprotnom pravcu, a zemljište se blago spušta ka dolini Južne Morave a penje prema jugozapadu ka planini Kukavici.

Tip sela.

Zagužane je selo zbijenog tipa.

Ime sela.

Ne postoji nikakva legenda i postanku imena ovoga sela. Ako bi se služili leksičkom medotodom i posmatrali etimološku reč Zagužane, moglo bi se reći da je selo dobilo ime sa značenjem: naselje je podignuto pozadi, iza nekog koje postoji ispred. Moguće je da ime sela došlo zbog toga što je podignuto iza nekog luga, dakle Zalužane pa vremenom postalo Zagužane.

Vode.

Glavna tekućica koja protiče kroz selo je Tulovska Reka. Osim ove tekućice, koja je bogatija vodom što se više ide uzvodno, postoje i kladenci: Kladenac i Rosulje. Osim toga svaka kuća ima svoj bunar. Dubina bunara iznosi od 4 do 16 metara.

Zemlje i šume.

Atar sela zagužana prostire se na 335 hektaara, od koje površine njive i bašte zahvataju 175, voćnjaci 4, vinogradi 10, livade 12, pašnjaci 28, šume 92 dok je neplodno 14 hektara.

Zemlja nosi ove nazive: Rupa, Rosulja, Ispod Sela, Rosulja, Jablan, Lojzište, Pred Branište, Poza Branište, Nad Selo, Ograđa, Marinkova Dolina, Krušjar, Presečanska Dolina i Cekina Arnica.

Postanak sela i prošlost.

Zagužana nema u turskom sumarnom popisu timarskih sela u Nahiji Dubočica sa početka XVI veka, pa se može postaviti pitanje njegovog postojanja u to vreme.

Međutim, može se desiti da je u ovom dokumentu zabeleženo pod nekim drugim imenom.Prema kazivanju Dragutina Jovića Kupusara, iz Zagužana, starog pre ko 100 godina, selo Zagužane, posle ukidanja spahijskog sistema 1839 godine, uspelo da izbegne počitlučavanje i da ostane, kao jedno od retkih moravski sela, slobodno selo, pa Zagužančani nisu plaćali agrarni dug posle oslobođenja od Turaka. Turci su pokušavali da potčine Zagužane ali u tome nisu uspeli.

Kao dokaz o tome da je Zagužane staro srpsko naselje služi i crkva na  lokalitetu Rosulje, koja je imala slavu Sv. Presvetu. Ova crkv apodignuta je na temeljima stare pravoslavne bogomolje.

Poreklo stanovništva.

U prvom srpskom popisu odmah po oslobođenju ovih krajeva Zagužane je imalo 41 kuću. Premapopisu iz 1953. godine u ovom selu je bilo 86 domaćinstava i 541 stanovnik dok je 1971. godine imalo 82 domaćinstva sa samo 420 stanovnika.

Danas u Zagužanu žive ovi rodovi:

Starosedeoci:

-Zajci, Begovi, Vampirovi-Deda Nešini, Šturmini, Mitići, Jančići, Cilini-Kiserci, Petkovci, Tunkini, Simonovi - bliski Tunkinima i Zojkini.

Nepoznatog porekla:

-Dinini, Stojilkovi, Menjini, Sirkini (Stojan Sirka), Mitini (Mitići) i Borko Pavlović zvani Pop.

-Denčini su porekom iz Šumadije.

-Bivkini su poreklom iz Šumadije.

-Kupusarovi su iz vlasotinačke Kamenice.

-Svakarovi su iz Presečine.

-Novakovi su iz Oraovice.

Zanimanje stanovnika.

Glavno zanimanje je zemljoradnja. Seju pšenicu i kukuruz. Veliki su odgajivači jagoda. Vinograde ima skoro svaka kuća, proizvode grožđe za sopstvene potrebe. Od voća imaju sitne šljive od kojih peku rakiju. Jabuka imaju za prodaju. Krompir samo za sopstvene potrebe.

Stočarstvo je stajsko. U selu ima oko 50 brava ovaca. Krave čuva svako domaćinstvo – u proseku po dve i to bušu i simentalku. Mleko prodaju PIK Toma Kostić. Ranije su mleko sirili i prodavali ga na leskovačkoj i grdeličkoj pijaci. Svinje samo za kućne potrebe dok prasiće prodaju u Leskovcu i Grdelici. Svaka kuća ima kokoške, guske i ćurke samo jedno domaćinstvo.

U selu ima 15-20 konja. Traktora 10, kombajna dva.

Zagužani su poznati kao ciglari, stalnih ciglarskih radnika ima od 20 do 30. Rade u celoj zemlji a najviše u Leskovcu i Grdelici.

Zagužančani masovno napuštaju svoje selo. Do sada se iselilo oko 50 kuća. Omladina ide u stručne škole – metalsku, medicinsju i tekstilnu. Ima ih na studijama.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Zagužane (Leskovac) appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena, selo Zalužnje (Leskovac)

$
0
0

Poreklo stanovništva sela Zalužnje (po knjizi Zalužnja), Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Zalužnje je podignuto na leevoj obali reke Jablanice, na oko 7 kilometara severno od Leskovca.

Tip sela.

U sredini sela je prazan prostor, kao kod mnogih moravskih sela. Oko tog prostora vode putevi sa svih strana a kuće i dvorišta su uz te puteve i uz unutrašnje puteve maanjeg značaja, često ćorsokake. Selo je zbijenog tipa.

Ime sela.

Ime sela je ovako nastalo, prema legendi: U tursko vreme neki čovek je došao odnekud i naselio se na trnjaku pokraj reke Jablanice. U gustišu na obali Jablanice sagradio je kolibu pa se njegovo prisustvo nije primaćevalo. Jednog dana izašla žena ovog čoveka na reku da pere veš. Primetio je Turčin koji je poljem prolazio, pa je pitao:

-Otkude ti?

Žena mu je ogovorila.

-Mi smo se naselili u lug.

Na to joj je Turčin rekao da reka plavi lug te da se isele na više mesto, iza luga. Žena je ovo kazala svom čoveku, pa su oni svoju kolibu premestii iz luga na pogodnije mesto, koja je bilo iza luga, za lugom. Od ti dveju reči, kada se selo zaselilo postalo je ime naselja. Selo za lugom, Zalužje, Zalužnje.

Vode.

Glavna tekućica je reka Jablanica. Osim Jablanice postoji vododerina Lisičji Potok, kojime se sliva voda sa Plantaže i izvora Jeleni Kladenac. Uataru se nalaze izvori: Dunjarnik, Divlji Govedarnik.

Zemlja.

Zalužnje ima u svome ataru ukupnu površinu zemlje od 633 hektara, od koje njive i bašte zahvataju površinu 385, voćnjaci 7, vinogradi 18, pašnjaci 46, šuma 152 dok je neplodno 25 hektara.

Zemlja nosi ove nazive: Banura, Zaimovo, Toplik, Korija, Peraljište, Progon, Divlji Govedarnik, Ispod Groblje, Više Groblje, Staro Lozje, Sadovi, Potok, Golema Padina, Đorđina Padina, Divlji Govedarnik ispod puta, Trlište, Mala Ilijina Padina, Goleme Ilijine Padine, Jeleni Kladenac, Markova Livada, Mamutova Njiva, Čardakinje, Kriva Dolina, Cerata Padina i Višnjata Padina.

Postanak sela i prošlost.

Po legendi o postanku imena sela proizilazi da je selo nastalo za vreme Turaka. Nesumnjivo je, sudeći po lolaklitetiu Selište i Sadovi, da ovaj kraj u dalekoj prošlosti bio nastanjen. Tokom vremena se selo pomeštalo i ne postoji trag u turskim tefterima o ovom selu u nahiji Dubočice sa početka XVI.

Pod Turcima u XIX veki selo je bilo počitlučeno i izgleda da je imalo dva gospodara. Jedan se zvao Zaim a drugi Osman.

Zaloški gospodar Zaim nije hteo, posle odlaska Turaka, da napusti „svoje selo“ i velika imanja koja je posedovao, već je ostao u Zalužani. On je ugovorio sa Dobričanima da ga čuvaju a on im je ustupio 100 duluma obradive zemlje i 50 duluma šume. Međutim, Dobričani nisu prema njemu pokazivali ikakav obzir. Razočaran, osiroteo i ostareo, umro je na đubrištu. Pre svoje smrti kleo je one koji su mu uzeli imanje, odnosno Dobričane, pa oni „sada ne virajev“.

Poreklo stanovništva.

Selo Zalužnje je odmah po oslobođenju od Turaka imalo 25 domaćinstava. Prema popisu od 1953. godine u njemu je bilo 110 domova i 598 stanovnika a 1971. godine imalo je 127 domaćinstava i 581 stanovika.

Danas u ovom selu žive ovi rodovi:

Starosedeoci:

-Ristićinci, Kostinci-Nešini, Katinci, Kostići, Stojančini, Mile Stanković, Ljupkovi i Dikini.

Nepoznatog porekla.

-Kopiljaci, Gaćurci, Đorđijanci drugi, Slavko Milošević zvani Doktur, nekad najbogatija kuća u selu i Trajko I. Krstić Kantar.

-Jovančini su doseljeni iz Cekavice.

-Vranjanci su došli iz okoline Vranja.

-Đorđinci-Đorđičini, su srodni sa Jovančinima, potiču od istok pretka, doseljeni su iz Cekavice.

-Jorgačevi su srodni sa Jovančinima i Đorđincima.

-Šumadinci su poreklom iz Šumadije.

-Stojilkovci-Kočinci su doseljeni iz Kočana.

-Dzver (Milošević Branko) ili Lebanci su iz okoline Lebana.

-Vasiljkovci su iz Kočana, srodni sa Ristićincima.

-Dobričani su iz Dobriča.

-Mitkarci su iz Priboja od roda Šašićevi.

-Grajevčani su iz Grajevca.

-Komendarci-Komendijini vode poreklo iz Repišta.

-Dudka-Dragi Dimitrijević je iz Navalina.

-Saltirovi-Šopovi su iz Crne Trave.

-Mitrović Nada Šopka je iz Crne Trave.

-Milenković Petar je iz Priboja  - Šašićev rod.

-Stanković Persa Repuljka je iz Priboja.

-Kostić Bora, kovač, je iz Donje Lokošnice.

-Krstić Aca je iz Priboja – od Šašićevih.

-Magini su iz Klisure (Šopluk).

-Stevanović Borko je iz okoline Vranja.

-Stojkovići su iz okoline Vranja.

-Đorđevići su iz Pečenjevaca.

Zanimanje stanovništva. 

Meštani Zalužnja se bave zemljoradnjom. Seju pšenice i kukuruz. Sade i krompir. Baštovani su i dobri su proizvođači kupusa. Sade i papriku. Imaju nešto vinograda za domaću upotrebu.

Od stoke čuvaju krave, prosečno dve po domaćinstvu.

Omladina im se školuje i usmerava ka raznim zanatima. Za poljoprivredu se opredeljuje veoma mali broj.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Zalužnje (Leskovac) appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena, selo Zlokućane (Leskovac)

$
0
0

Poreklo stanovništva sela Zlokućane, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Zlokućane se zaselilo na desnoj obali Janjuške Reke, na najnižoj diluvijalnoj terasi koja se još iznad sela blago spušta u pravcu severozapada ka Južnoj Moravi.

Tip sela.

I ovo malo selo je zbijenog tipa i uglavnom podignuto sa obe strane puta koji vodi iz pravca Bogojevca za Jašunju, a nekada za čuvene Jašunjske manastire.

Ime sela.

Položaj sela ne odgovara njegovom imenu; ima dobru zemlju, planinski potok – Janjušku Reku a blizu je i Južna Morava. Sve je ovde dobro. Kako je došlo do toga da se selo nazove Zlokućane? Može biti da je Zlokućane ka kompozitna reč sadrži nešto iz keltskog jezika, recimo završnicu reči, onao kućane, ili kučane? Na sve to bi bolje obavešteni istraživači tek trebali da daju odgovor.

Vode.

Ma Kusom Ridu, kako se zove onaj breg koji sa južne strane opasuje Zlokućane, nalazi se kladenac sa jakom vrelom zdrave vode, pa su ovaj iskoristili Zlokućančani da za 26 domaćinstava dovedu vodu u svoje domove. Ostale kuće se služe bunarima, čija je dubina od 6 do 10 metara a voda zdrava i pitka.

Zemlje i šume.

Zlokućansi atar sa proteže na 202 hektara. Od ove površine njive i bašte zahvataju 11 hektara, voćnjaci 2, vinogradi 27, livade 5, pašnjaci 19, šume takođe 19 dok je  neplodno 12 hektara.

Zemlja nosi ove nazive: Janjuška Međa, Ćiler, Gradac, Rosulja, Morava ili Do Morave, Rid, Dubočica i Kusi Rid.

Postanak sela i prošlsot.

Selo Zlokućane se našlo u blizini jednog od najznačajnijih praistorijskih nalazišta Gradca i Ćilera, za koji je postojao i još uvek postoji veliki interes naučne javnosti ne samo naše zemlje već i Evrope.

Zlokućane kao slovensko odnosno srpsko naselje je staro selo. Ne postoje podaci o njemu iz srpskog srednjeg veka, ali su ga Turci zabeležili u svom sumarnom popisu sa početka XVI veka kao Zlokućani. Bilo je timarsko leno uz sela Bučje, Gročan i Kokolovac. Ova oblast pod Turcima se protezala čak do sadašnje bugarske granice i mnogo truda i vremena je potrebno sa se izuči svih 300 naselja onog vremena, koliko pomenuti turski izvor pominje.

Posle ukidanja spahijskog sistema, Zlokućane je podvlastio neki Turčin. Zlokućane kao malo selo od desetak kuća imalo samo jednog gospodara.

Poreklo stanovništva.

U prvom srpskom popisu posle oslobađanja Zlokućana je pripadalo janjuškoj opštini i imalo je 10 domaćinstava. U naše vreme, odnosno 1953. godine u njemu je bilo 44 domaćinstava sa 303 stanovnika a 1971. godine 56 domaćinstava sa 270 stanovnika.

U Zlokućanu žive ovi rodovi:

-Ranđelovići su iz Jašunje.

-Đorđevići, srodni Ranđelovićima, su takođe iz Jašunje.

-Mitinci su  iz Darkovca.

-Gadžurce (?).

-Milkinci su nepoznatog porekla.

-Jovanovići su nepoznatog porekla.

-Petrovci,

-Milenkovići su nepoznatog porekla.

-Davini (Stojanovići) su nepoznatog porekla.

-Đokići su iz Jarsenova.

-Krstina Nastić. Pradeda Krstinin došao je iz „Arnautskog Šišinca“.

Zanimanje stanovništva.

Zlokućanci seju na svojim njivama pšenicu i kukuruz, kojima se javlja tržišni višak. Sade i krompir. Duvan sadi oko 10 kuća. Vinograde ima po neka kuća. Proiizvode kupus i industrijsku papriku. Za baštovanstvo imaju izvanredne uslove na lokalitetu Morava. U fabrikama radi oko 30 radnika. Ima ih koji su na radu u inostranstvu.

Od stoke imaju ovce, dve kuće po 20 i jedna 10 brava: Krave imaju od jedne do četiri. Konja u selu ima 12. Svinje gaje samo za spostvene potrebe.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Zlokućane (Leskovac) appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena, selo Zloćudovo (Leskovac)

$
0
0

Poreklo stanovništva sela Zloćudovo, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Zloćudovo se nalazi na levoj obali Tulovske Reke, neposredno iznad njenog ušća u Južnu Moravu, pa se tako našlo između tokova ove dve reke, u ravnici Južne Morave.

Tip sela.

Zloćudovo je selo zbijenog tipa kao i sva ostala sela u leskovačkom Polju.

Ime sela.

U selu postoji legenda da se prvi stanovnika ovog sela zvalo Zloćudko, pa i selo koje je  obrazovano na mastu gde se on prvi zaselio nazvalo Zloćudovo.

Vode.

Kao što je već rečeno, Zloćudovo je na obalama dvaju vodenih tokova; Tulovske Reke i najveće kotlinske reke Južne Morave. Tulovska Reka, iako mala, ponekad leti presušuje ali ume da bude opasna i da plavi nizvodna sela, naročito ona u ravnici u koja spada i Zloćudovo. Od poplava su ova selaz aštićena zemljanim nasipom, koji se redovno održava a korito rečice čisti od nanosa. Sličan, i nešto jači nasip podignut je i uz levu obalu Južne Morave, pa su sela zaštićena od poplava.

Zemlje i šume.

Zloćudovo ima mali atar, svega 127 hektara. Od ove površine njive i bašte zahvataju 81 hektar, voćnjaci i vinogradi po jedan, pašnjaci 34 a neplodno je 20 hektara.

Zemlja nosi ove nazive: Preko Vade, Beli Kamen, Selište ili Kaldrma, Jezava, Zadružno, Zemljoradničke zadruge Dubočica i Paraspur.

Postanak sela i starine.

Zloćudovo je malo selo. Takozvana „turska kaldrma“ na lokalitetu Selište govori da je na tom mestu bilo naselje čija je barem jedna ulica bila kaldrmisana, ili se nalazilo na nekoj važnoj saobraćajnici. Drugi dokaz o pravoslavnim naseljima u vom selu jesu vizantijske tegule na ovom mestu. I, najzad, grobovi na lokalitetu Jezava, koja nisu izučavali sručnjaci, jesu trag ljudskog života na ovom prostoru.

Zloćudovo je, posle Gilhanskog hatišerifa, podvlastio neki Turčin, verovatno njegov dotadašnji spahija.

Poreklo stanovništva.

Posle oslobođenja od Turaka, Zloćudovo je imalo 15 domaćinstava. Prema popisu iz 1953. godine u njemu je bilo 30 domaćinstava i 207 stanovnika a 1971. godine 46 domaćinstava i 242 stanovnika.

U Zloćudovu žive ovi rodovi:

-Mečkarci su starosedeoci.

-Tevdelinski rod su starosedeoci.

-Jankovci su starosedeoci.

-Radini su iz Crvene Jabuke.

-Naćkovci su starosedeoci.

-Maslarci su starosedeoci.

-Jovanovi-Suruntije su starosedeoci.

-Mišini su starosedeoci.

-Lukini su starosedeoci.

-Božidar Stojanović je u srodstvu sa Tevdelijskim rodom, prema tome, starosedelac.

Zanimanje stanovnika.

Zloćudovčani su, kao zemljoradnici, pre svega dobri povrtari. Proizvode papriku, paradajz, kupus, krastavce i drugo povrće. Malo sade i duvan. Krompir samo za svoje potrebe i nešto malo za pijacu. Svoje baštovanske proizvode prodaju na leskovačkoj pijaci  a kupus voze u planinska mesta, kao što je Crna Trava i dr.

Od stoke čuvaju krave i to većinom rase buša, u proseku po dve. Konja ima svako drugo domaćinstvo. U selu ima 15 traktora.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Zloćudovo (Leskovac) appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena, selo Zoljevo (Leskovac)

$
0
0

Poreklo stanovništva sela Zoljevo, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Zoljevo se nalazi u gornjem dela toka Tulovske Reke, na njenoj desnoj obali među blago zaobljenim brežuljcima izvajanim u najnižoj diluvijalnoj terasi. U blagom padu u pravcu severo-istoka i uspona u suprotnom smeru prema planini Kukavici.

Tip sela.

Zoljevo je, kao i  ostala sela uovoj oblasti, zbijenog tipa.

Ime sela.

Ne postoji u selu nikakva legenda o nastanku imena ovoga sela. Osnovu reči čini zolja ili zolje, što ukazije na insekta zolju. Možda je na ovom mestu bilo mnogo osica ili zolja, pa je selo, podignuto u tom kraju, dobilo ime Zoljevo.

Vode.

Pored sela teče Tulovska Reka koja, u ovom delu, ne presušuje a u doba velikih kiša i topljenja snega može da nadođe, da plavi niske terene i zasipa peskom i muljem takoda može da nanese dosta štete naseljeima i u polju. Sada je izgrađena zemljana brana koja štiti selo od ovih nezgoda.

Osim Tulovske Reke, više sela postoji i Slaniški Potok. To je vododerina kojom teče voda i vreme kišnih perioda. U Slaništu je postojao izvor koji se zvao Čabura. Voda iz njega imala je slankast ukus pa je stoka rado dolazila na pojilo. Izvor više ne postoji.

U ataru sela Zoljeva postoje ovi kladenci: Slani Kladenac i U Gornje Jezero. U selu postoje bunari gotovo u svakoj kući a ima i seoski bunar u centru sela. Dubina bunara se kreće od 5 do 12 metara.

Zemlje i šume.

Zoljevski atar je prostran 484 hektara od čega njive i bašte zahvataju prostor od 180, voćnjaci 9, vinogradi 10, livade 9, pašnjaci 14, šuma 243 dok je nepolodno 19 hektara.

Zemlja nosi ove nazive: Dubrava, Kosanovac, Bostanište, Slaniška Dolina, Obršina, Stamenka Dolina, Kukino Trnje, Paloća Padina, Lepod Drvo, Marinkova Dolina, Markova Arnica, Dugačka Arnica, Lojzište, Ržište, Staro Selo, Kod Kruške ili Golemo Drvo, Vitište, Pažar, Goleme Livade, Piskavica, Vuče Njive, Skoruše, Dedin Dol, Lazarov Arnica, Vršnjak, Avdina Njiva i Avdino Bostanište.

Postanak sela i prošlost.

Zoljevi je staro srpsko selo naseljeno u doba stare srpke države. Pominje ga turski tefter s početka XVI veka kao timarsko selo pod imenom Gornje Zolovo što  ukazuje da je postojalo i Donje Zolovo ili Zoljevo.

Posle reforme turskog carstva Zoljevo je podvlastio neki Turčin, čije ime se ne pamti ali, obzirom na lokalitet Avdina Njiva, moguće jeda je taj Avda bio gospodar sela. U Zoljevu je gospodar sela imao svoj konak i svoju vodenicu. Osim toga imao je i veliko imanje. Neki meštanin je 1877 godine prevezao stvari ovog zoljevskog gospodara do mesta Uši. Tu je ostavio kola i bivole a Turčin mu je dao za trud, kola i bivole tapiju za zemlju i vodenicu. Potomci ovog meštanina i danas koriste ovu zemlju ali ne i vodenicu, koja još uvek, zapuštena, postoji i nalazi se na Tulovskoj Reci. Osim toga Turčin je izvesnoj Baba Stanki, koja je bila otresita i uticajna žena, koja je iskopala seoski bunar i bila u dobrim odnosima sa njim, gospodarom Zoljeva, pa je i njoj poklonio veliko imanje.

Poreklo stanovništva.

Zoljevo je odmah po oslobođenju od Turaka imalo 20 kuća i pripadalo je Grabovičkoj opštini. Prema popisu iz 1953. godine u njemu je bilo 67 domaćinstava i 295 stanovnika, a 1971. godine 84 domova i 406 žitelja.

Danas u Zoljevu žive ovi rodovi:

Starosedeoci:

-Tomini (Milenkovići), Baba-Stankini, Krstići, Petrovići treći, Stojilkovići, Cvetkovići, Čukarci.

Nepoznatog porekla:

-Milčini, Đorđijani (Aubići), Jankovići i Mančići (koji potiču od Ciganina Manče).

-Gavrilovi su poreklom iz Lebeta.

-Arizanov Aleksa je iz „Šopsko“, prizećen u rodu Kostadinovi.

-Petrovići su iz Nakrivnja.

-Petrovići drugi su iz Zagužana.

-B'ćkini (Jovanovići) su iz Zagužana.

U selu ima i dve kuće Roma.

Zanimanje stanovništva.

Zoljevčani se bave zemljoradnjom i stajskim stočarstvom. Seju pšenicu i kukuruz. Imaju nešto voća i vinograda. U manjoj meru sade duvan. Proizvođači su jagoda vrste zenga – zengana.

Od stoke čuvaju krave, prosečno po dve u domaćinstvu.

Poznati su kao ciglari. Kao takvi idu po celoj zemlji, pa se sele iz svog zavičajnog sela. Ima ih i u Leskovcu. Poznati su po vrednoći i poštenju. Ima ih u Banatu i Švajcarskoj.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Zoljevo (Leskovac) appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena, selo Jarsenovo (Leskovac)

$
0
0

Poreklo stanovništva sela Jarsenovo, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Jarsenovo je planinsko selo na istočnom obodu oblasti Leskovačko Polje i Babička Gora, koja se ovde poklapa sa obodom Leskovačke Kotline..

Tip sela.

Glavni deo sela, osim nekoliko kuća, je zgusnut. Selo je, inače, podignuto gotovo na gomilu na blagoj iskosini pravca jugozapad – severoistok, dakle, u prisoju, pa je izloženo suncu i toplim vetrovima a zaštićeno od hladnih vetrova.

Ime sela.

Zvanični naziv sela je Jarsenovo. Pod tim imenom su ga opisali srpski istraživači ovih prostora. Zanimljivo je zabeležiti da je na ulaznoj strani crkve u Jarsenovu, postavljenoj 1902. godine, povodom njenog osvećenja, napisano: „Hram ovaj posvećen Sv. Ocu Nikolaju podignut je trudom građana sela Ersenova...“. Isto tako poznato je da nekoliko uglednih porodicca u Leskovcu nosi nadimak „Ersenovski“. Kako god, ime selo je došlo od imena Ersen ili Jarsen.

Vode.

Kroz selo protoče Jarsenovačka Reka čije se izvorište nalazi na lokalitetu Lanište na jugozapadnim padinama Babiče Gore, udaljenom od sela blizi 9 kilometara. U ovu reku se uliva potok Umnik, a između Jarsenova i Gornje Kupinovice teče potok pod imenom Čajkina Dolina. Izvorište mu je ispod lokaliteta Ovčarevo na padinama babičke Gore. Ona se uliva u Jarsenovačku Reku ispod rida Orlovac.

U ataru ovog sela ima dosta kladenaca, od kojih su najznačajniji Ajdučki Kladenac na kome su se sastajali hajduci. Osim toga ima i česma ispod sela sa desne strane puta i jedan, zapušteni, kod crkve.

Osim dve kuće, celo selo je vodovodom dovelo pijaću vodu iz Laništa ili Jovanove Padine. U selu ima i bunara ali se meštani ne služe bunarskom vodom.

Zemlje i šume.

Atar ovog sela je veličine 1407 hektara od koje površine na njive i bašte spada 632 dok voćanjci zahvataju 13, vinogradi 44, livade 80, pašnjaci 191, šume 445 a neplodno je 102 hektara.

Zemlja nosi ove nazive: Luke, Polje, Rid, Kamenica, Staro Lojze, Đurina Bara, Kitka, Milovac, Orlovac, Crkveni Rid, Dubrava, Umnik, Sipova Strana, Madžakova Bara, Šopa, Jovina Padina i Jankov Grob.

Postanak sela i prošlost.

U turskom sumarnom popisu seoskih naselja i palanki s početka XVI veka ne pominje se ni jedno selo pod imenom Jarsenovo ili Ersenovo, mada je malo verovatno da u to vreme nije postojalo. Međutim, ovo selo je bilo dosta veliko pred kraj turske vlasti, imalo je 56 kuća.

Zna se da je posle reforme turskog carstva počitlučeno. Prema legendi, deo meštana je bilo da se selo počitluči dok su drugi bili protiv. Po nagovoru Turčina oni stupe u borbu. Pobedili si oni koje je nagovarao Turčin obećavajući im razne privilegije, dok su ostali rodovi morali da napuste Jarsenovo, pa su krenuli za Srbiju. Među njima bio je i osnivač roda Sušinih, koji e zvao Suša. On jeizvesno vreme proveo u emigraciji pa se povratio u selo.

Prema drugoj legendi, jarsenovčani su ubili nekog značajnijeg Turčina, izgleda gospodara sela. Posle toga veći deo Jarsenovčana se odselio iz sela. Došavši u slobodnu Srbiju oni se podele u dve grupe, jedna krene u Bosnu, druga u Banat. Ovi u Banatu osnuju selo kome nadenu ime Jasenovo kod Bele Crkve.

Selo Jarsenovo ima na lepom mestu crkvu posvećeni Sv. Nikoli. Ima oblik lađe, dugačka je 13 a široka 5 metara. Kroz crkveno dvorište vodi akvadukt od keramičkih cevi.

Kroz Jarsenovo postoje i na drugim mestima tragovi antičkog vodovoda, po dvorištima, voćnjacima išao je „rimski vodovod“ iz koga i danas teče voda.

Po kazivanju meštana, kada su se Turci povlačili 1877 godine, na Umičkoj Reci su ih sačekali srpski ustanici – hajduci i potukli a novac, koji su za sobom nosili oteli.

Posle oslobođenja od Turaka Jarsenovčani su plaćali agrarni dug. Na početku Drugog svetskog rata u Jarsenovu i okolnim selima stvorena je jaka partizanska jedinica, koja je bila smeštena u crkvenom konaku.

Poreklo stanovništva.

Kao štgo je rečeno, posle oslobođenja od Turaka u Jarsenovcu je bilo 56 kuća. Prema popisu iz 1953. godine u selu je bilo 157 kuća i 951 stanovnik a 1971. godine 183 kuće i 769 žitelja.

Danas u Jarsenovu žive ovi rodovi:

Starosedeoci:

-Nikolinci, Filipovići, Stamenkovići, Miloševići, Milošajci, Jankovci, Sekirčiki, Lukarci, Markovići , Vatovci, Nikolići, Jovići-Dolmarci, Đulini (Stojkovići), Zlatkovci (Zlatanovići) i Ilići.

-Đokići – Turci. Nadimak su dobili po tome što je jedna od devojaka iz tog roda, po imenu Persa ili Anđa, otišla za Turčina, starosedeoci.

Nepoznatog porekla:

-Kovačevci, Stambolci i Rom Sević Čedomir.

-Ilići su doseljeni iz Ruplja.

Zanimanje stanovnika.

Jarsenovčani se bave zemljoradnjom. Seju pšenicu, kukuriz i ovas. Najveći su proizvođači duvana u oblasti Leskovačko Polje i Babička Gora. Bave se vinogradarstvom, mada grožđe, zbog visine, kasnije sazreva. Od voća imaju šljive, breskve, kruške, jabuke što iznose na pijac ili peku rakiju.

Jarsenovo ima dobre uslove za stočarstvo. U selu ima oko 200 ovaca, krave – u proseku po dve, svinje za sopstvene potrebe, živinu isto tako.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Jarsenovo (Leskovac) appeared first on Poreklo.


Poreklo prezimena, selo Jašunja (Leskovac)

$
0
0

Poreklo stanovništva sela Jašunja, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Jašunja se nalazi na obalama Jašunjske Reke, na istočnom obodu najniže jezerske terase koja blago pada prema zapadu ka Južnoj Moravi i ka jugu – Jašunjskoj Reci.

Tip sela.

Na takvom prostoru, Jašunja, iako tipski spada u zbijena seoska naselja, nije onako zgusnuta, kao što je Donja Lokošnica ili Razgojna. Prazan prostor u sredini sela je veliki kao ni u jednom od moravskih sela.

Ime sela.

U narodu i njegovom životu nijedan naziv nije slučajan ili neosmišljen. Ni jedno selo nije dobilo ime bez ikakvog osnova i razloga. Za ime Jašunja ne postoji nikakva legenda. Samo selo asocira na glagol jahati. Iz ove konstatacije nemoguće je izvlačiti bilo kakve zaključke tako da je ime ovog sela ostala neodgonetnuta enigma.

Vode.

Kroz Jašunju protiče Jšunjska Reka. Izvorišni deo ove reke čine dva vodotoka – Crna Reka – čije se izvorište nalazi ispod Terzijine Gorice i Bela Reka čije je izvorište ispod visa Kriva Buka. Ove dve reke sastaju se ispod manatira Sv. Bogorodica odakle teče Jašunjska Reka.

U gornjem delu atara sela Jašunje postoji kladenac, više manastira Sv. Jovan, a zove se Česmica. Sa ovog kladenca verovatno su se služili kaluđeri i kaluđerice oba pomenuta manastira.

Bunare ima gotovo svaka kuća a njihova dubina iznosi 6 do 10 metara.

Zemlje i šume.

Jašunja ima atar koji se proteže na 1253 hektara. Od ove površine oranice i bašte zahvataju prostor od 604 hektara, voćnjaci 4, vinogradi 48, livade 24, pašnjaci 101, šuma 420 dok je neplodno 52 hektara.

Zemlja nosi ove nazive; Nerezine, Drenje, Zmijarniče, Trševina, Čuka, Del, Orlovac, Orlovo Gnezdo, Dugačka Arnica, Utrina, Bilina Njiva, Mečkine Naćve, Rid, Sevdin Grib, Jeremijina Kruška, Selište, Krst Kamen i Crkvište.

Postanak sela i prošlost.

Jašunja je staro srpsko selo nastalo u doba srpske srednjovekovne države a možda i pre toga, pre nego  što je Nemanja proširio svoju vlast i na Dubočicu. Turski izvori iz 1516 godine pominju selo Jašunju kao kao has sandžakbega sandžaka Aladža Hisar. Verovatno se u to vreme selo Jašunja nalazila na lokalitetu Selište i imalo je samo 10 kuća. Lokalitet Selište je bliže manastiru Sv. Jovana od današnjeg sela Jašunje, koje se nalazi nizvodno 6 kilometara. Verovatno je zbog toga u turskom tefteru iz 1516. godine zabeleženo je da se manastir nalazi u selu Jašunja.

Posle reforme turskog carstva 1839. godine i ukidanja spahijskog sistema Jašunja se nije očuvala kao slobodno selo, već je počitlučeno. U narodu nije sačuvano sećanje na poslednjeg gospodara ovog sela. Međutim, mnogi su isticali da je gospodar sela Jašunja bio beg i veoma moćan čovek. Prema nekim istaraživačima gospodar sela Jašunja bio Ismail-pašin sin Dalver Beg, čiji je gospodarluk bio i u seli Vučje.

Jašunjčani su posle oslobođenja od Turaka plaćali agrarni dug.

Poreklo stanovništva.

Jašunja je odmah po oslobođenju od Turaka, zajedno sa čiflikom u Donjoj Kupinovici imala samo 39 kuća. Njen geografski položaj doprineo je da selo bude određeno za sedište opštine što je doprinelo razvoju ovog sela.

Prema popisu iz 1953. godine u njoj je bilo 164 domaćinstava sa 886 stanovnika a 1971. godine 172 domaćinstva sa 773 stanovnika.

U Jašunji žive danas ovi rodovi:

Starosedeoci:

-Rumbaškovi (sišli sa Selišta), Trnini-Mladenovci, Vilipovi (Stojanovići), Cakini-srodni Vilipovcima, Nisini, Kopčijni-Gorčini, Stojkovići, Buzdani-Tošini, Cekini-Dunđerovi, Kostini, Sidžiminkini, Šiljkovi (Petrovići), Jovančini, Ristini-Petkovci, Trtoljkini, Karaviljkini, Conini, Turci (Mitići), Markini i Medžini-Karakondže.

Ostali rodovi:

-Ilijini-Mačkini su iz Jarsenova.

-Stamenkovci su iz Crkovnice.

-Novkovi-Stanimirovi su iz okoline Vranja.

-Jančini su preklom iz Crkovnice.

-Anđelkovi su iz Krčimira.

-Miljković Mirko je iz Štrbovca.

-Petrović Boža je iz Štrbovca.

-Mančići su iz Goleme Njive.

-Ljubomir Milčin (Stojanović) su iz Crkovncie.

Romi – Cigani

-Osmanovići su nepoznatog porekla.

-Zekići su nepoznatog porekla.

Zanimanje stanovništva.

Jašunjčani se bave zemljoradnjom. Seju pšenicu i kukuruz. Bave se baštovanstvom. Proizvode papriku za jelo i prodaju je u Leskovcu i drugim mestima. Gaje i industrijsku papriku, neki je i melju i prodaju u Leskovcu i okolini. Duvan gaje u manjim količinama. Poznati su proizvođači krompira i crnog luka.

Bave se stajskim stočarstvom. Krave čuvaju, u proseku, po dve. U celom selu ima 20-30 konja. Svinje gaje za domaće potrebe. Prasce prodaju na pijaci u Leskovcu. Od šljiva peku rakiju sa sopstvene potrebe.

Omladina se malo opredeljuje za poljoprivredu, uče školu i razne zanate. Zapošljavaju se u Leskovcu i drugim gradovima pa i u inostranstvu.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Jašunja (Leskovac) appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena, selo Jelašnica (Leskovac)

$
0
0

Poreklo stanovništva sela Jelašnica, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Jelašnica se nalazi na obema obalama Jelašničke Reke, iznad samog ušća u Južnu Moravu. Neke njene kuće leže u aluvijalnoj ravni Jelašničke Reke ali većina ih je podignuto na zapadnoj ivici najniže diluvijalne ravni koja ovde dopire do desne obale Južne Morave.Od Leskovca je udaljeno 8 kilometara.

Tip sela.

Jelašnica je selo zbijeno tipa. Deli se na dve mahale, odkojih je jedna Selo a drugo, uzvodno, Novo Selo.

Ime sela.

Ne postoje nikakva objašnjenja o imeno sela Jelašnice, čiji osnovicu čini Jela ili jela, dakle ili lično ime neke žene ili, pak, četinartskog drveta jele.

Vode.

Osim Južne Morave i Jelešničke Reke koja nastaje spajanjem iznad sela, Kupinovačke ili Jarsenovačke ili Goljačke Reke drugih tekućica nema.

U ataru jelašničkom nalazi se sada zapušten kladenac Kod Novoselci. Bio je česma koja je sada zapuštena. Izdan je svuda prisutna i Jelašničani imaju bunare duboke od 8 do 15 metara sa dobrom vodom.

Osim bunara u Jelašnici postoje tri vodovoda. Grupa domaćinstava, njih 12, dovela je vodu sa lokaliteta Dolina; druga grupa od 8 kuća sa lokaliteta Kocina Dolina a treća grupa od 15 kuća sa lokaliteta Kriva Dolina iznad mahale Novoselci.

Zemlje i šume.

Atar sela Jelašnica se prostire na 469 hektara i oivičen je atarima ovih sela: Kumareva, Grajevca, Donje Kupinovice, Orašca i Velike Biljanice. Od navedene površine njegovog atara njive i bešte zahvataju prostor od 231 hektar, voćnjaci 8, vinogradi 12, pašnjaci 79, šuma 73 dok je neplodno 52 hektara.

Zemlja nosi ove nazive: Crkvište, Rosulja, Spasina Arnica, Pešni Breg, Selište, Golemo Drvo, Širine, Govedarca Arnica, Beli Breg, Staro Branište, Žežnište, Čuka, Baba-Ruškin Rid, Ploča, Moravište i Kod Grajevačko Groblje.

Postanak sela i prošlost.

Na desnoj ovali Južne Morave gotovo da nema sela na čitoj teritoriji u praistoriji nije bilo ljudskog naselja. Tako je i sa Jelašnicom, čija je terirorija brižljivo israživana. Pronađeno je jedno malo kameno dleto iz neolitskog doba.

Današnja crkva Golema Sveta Nedelja, podignuta i nezavršena, podignuta je na temeljima stare vizantijske crkve. Kod ove crkve, kažu, bilo je Latinsko Groblje.

Selo Jelašnica potiče svakako sa početka stare srpske države, Turski sumarni popis naselja u nahiji Dubočica sa početka XVI veka pominje kao timarsko selo Gornju Jelašnicu. Prema ovome morala je da postoji i neka Donja Jelašnica, koje nema u ovom popisu. Isti izvor pominje Kozlovce kod sela Gornja i Donja Jelašnica. Znamo tačno položaj sela Vranovca – i Gornjeg i Donjeg danas – pa, ako bi se držalo turskih izvora, onda bi ispalo da je Vranovce isto što i Gornja Jelašnica. Gde je onda Donja Jelašnica? Sva je prilika da je ona bila na mestu današnje Jelašnice.

Kad su ovi predeli oslobođeni od Turaka Jelašnica je imala 15 kuća, dakle bila je malo selo, što nije dokaz da je mlado seosko naselje.

Poreklo stanovništva.

Prema popisu iz 1953 godine selo jeimalo 90 kuća i 594 stanovnika a 1971 godine u njemu je bilo 97 kuća sa 476 stanovnika.

U Jelašnici žive ovi rodovi:

U mahalo Selo:

-Cvetkovci su doseljeni iz Stupnice.

-Kostinci su iz Stupnice.

-Kocini su iz Crvene Jabuke.

-Miličevci su nepoznatog porekla.

-Đikinci su iz Kumareva.

-Mladen Todorović je iz Crvene Jabuke.

-Pešaci su iz Stupnice. Potiču od istok pretka od koga su i rodovi Cvetkovci i Kostinci.

-Cakinski rod je iz Crvene Jabuke.

-Krstovski rod je iz Crvene Jabuke.

-Vrtorepci su iz Guberevca.

-Šopčiki su iz Dobrog Polja.

-Milenkovci, srodni Vrtorepcima, su iz Guberevca.

-Kurjaci (Toma Petković) su iz Crvene Jabuke. Nadimak su dobili što se tuđe od ljudi, vole samoću, kao vuk.

-Dikini su iz Crvene Jabuke.

-Ristinci su iz Stupnice. Ubili su popa pa pobegli.

U mahali Novo Selo žive dva roda:

-Jankovići su iz Semče.

-Đurići su iz Semče.

Zanimanje stanovništva.

Jelašničani se bave zemljoradnjom i na svojoj zemlji proizvode pšenicu, kukuruz, pasulj. Sade i bostan. Dobri su baštovani. Proizvode papriku, kupus, luk, praziluk, beli i crni (kromit). Duvan sade u manjim količinama. Proizvođači su grožđa i vina za domaće porebe. Višak grožđa prodaju na leskovačkoj pijaci. Od voća imaju šljivu od koje peku rakiju.

Ranije su bili dobri ciglari. Sada se mnogi bave zidarstvom.

Od stoke čuvaju krave – u proseku po dve, Proizvode sir i prodaju ga na pijaci u Leskovcu.

U celom selu ima 60-70 brava ovaca. Imaju ih samo četiri kuće.

U selu ima oko 60 domaćinstava konje za oranje i prevoz robe, naročito povrtarskih proizvda na pijacu u Leskovcu. U selu ima 7 traktora i dva kombajna.

Omladina se malo opredeljuje za zemljoradnju. Idu u razne škole; metalsku, trgovačku, ugostiteljsku. U fabrikama u Leskovcu radi ooko 50 radnika u tekstilnoj i drvnoj industriji.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Jelašnica (Leskovac) appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena, selo Kaštavar (Leskovac)

$
0
0

Poreklo stanovništva sela Kaštavar, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Kaštavar se nalazi na levoj obali reke Šaranice, na  oko tri kilometra uzvodno od Pečenjevaca. Sa zapadne strane sela postoji makadamski put Pečenjevce – Podrimce, pa se selo našlo između reke i puta, na blago nagnutoj kosi koja pada sa zapada ka istoku.

Tip sela.

Kaštavar je selo zbijenog tipa.

Ime sela.

Selo  je dobilo ime po tome što je u Dobroj Glavi za vreme Turaka bilo hajduka koji su napadali putnike i pljačkali ih. Kako se na turskom jeziku hajduk zove kačak, mesto na kome su se često viđali oni kačaci, kada je nastalo, selo je nazvano Kaštavar.

Vode.

Od tekućica, istočno od sela, po dnu svoje doline, teče sa svog izvorišzta u ataru sela Dušanova, mala reke Šaranica. Reka je dobila ime po mrešćenju šarana, koji dolaze iz Južne Morave.

Šaranica je mala reka, ali kad nadođe, ima veliku rušilačku snagu.Ona je ispod Pečenjevaca, do skora, primala vode Čekminskog Potoka, pa tekla duž zapadne strane železničkog nasipa. Uliva se u Južnu Moravu kod sela Brestovca. Pečenjevčani su skratili njen tok, sprovodeći je u Jablanicu iznad železničkog mosta na ovoj reci. Kod izvođenja ovih radova izgubili su iz vida da Šaranica nije uvek mala reka, pa su, sprovodeći je ispod Midhat-pašinog druma, njenu vodu propustili kroz dve betonske cevi prečnika oko jednog metra što je bilo sasvim dovoljno kod njenog redovnog vodostaja. Ali, u proleće 1978. godine, usled obilnih kiša Šaranica je nadošla, betonske cevi nisu mogle da propuste veliku količini vode. Nalet vode je bio toliko snažan da je odneo deo nasipa i Midhat-pašin drum je bio prekinut.

Kladenci: Kapavac je ispod istoimenog brega, na desnoj obali Šaranice. Ploča je izvor iznad majdana. I jesen i zimu, na ovim mestima se pojavljuje voda koja ima za stoku primamljiv ukus.

Bunari: Gotovo savaka kuća ima bunar. Ima i zajedničkih bunara.

Vodovod: U poslednje vreme selo je sagradilo dva vodovoda za pojedine grupe domaćinstava. Prvi vodovod koristi izvorište pod Kapavcem i iz njega gotovo svaka kuća ima vodu u svome dvorištu. Drugi vodovod koristi izvor Biljevina. Ovaj izvor je jači i njega koristi 9-10 domaćinstava.

Zemlje i šume.

Atar sela Kaštavara se graniči sa ovim selima: Pečenjevca, Priboja i Podrimca. Prostire se na 505 hektara od čega na njive i bašte spada 211, voćnjaci 2, vinogradi 7, livade 9, pašnjaci 2, šume 251 dok je neplodno 23 hektara.

Zemlja nosi ove nazive: Beli Kamen, Dobra Glava, Crkvište, Bunari, Poza Lojze, Selište, Kapavac, Ramin Del, Jezero, Biljevina, Donje Polje, Carsko, Široka Arnicdža, Ašanke, Bugarsko Groblje, Crkvište i Manastirište.

Postanak sela i prošlsot.

Kaštavar je staro srpsko selo. Nastao je u vreme stvaranja prvih seoskih naselja Moravana. Turci ga beleže u svom popisu sela nahije Dubočice s početka XVI veka. O rimskom naselju postoji predanje u selu. Bilo je zidina od zgrada toga rimskog naselja. Nađene su nožice (makaze) za strižu ovaca u kamenu na gomili, koga je bilo je bilo dosta. Na lokalitetu Selište nađen je keramički sudić koji je dat hroničaru ovog sela. Temelji crkve ispod Kapavca nesumnjivo su dokaz nekog ranovizantijskog naselja na ovom prostoru. Nije isključeno da su ovde pre Rimljana ovde živeli Dardanci.

Kaštavar su potčinili moćni Pašagići. Gospdoar ovog sela bio istovremeno gospodar susednih sela Pečenjevaca i Čekmina. Kažu da se gospodar zvao Mehmed paša Agić. Kod njega je bio sluga Đela, osnivač roda Đelini.

Poreklo stanovništva.

Kaštavar je prilikom oslobođenja od Turaka imao samo 11 kuća. Prema popisu iz 1953. godine u njemu je bilo 39 domaćinstava i 253 stanovnika a 1971. godine – 41 domaćinstava i samo 174 žitelja.

U selu danas žive ovi rodovi:

-Đelini vode poreklo od Bošnjaka.

-Sokolovci, doseljeni iz Dejana – mahala Mankićeva.

-Paninci su iz Razgojne, gde im je voda u toku prvog svetskog rata odnela plac, pa se preselili u Kaštavar.

-Stanojkovići su doseljeni iz Buvca.

-Veljkovići su iz Pertata se ovde naselili posle odlaska Turaka.

-Stanojevići su iz Kruševice – Vlasotince.

-Jovinci su došli iz Cekavice za vreme Turaka.

-Krstićevi su iz Kruševice.

-Kačaci su iz Buvca.

-Mihajlovići su iz Kruševice.

-Zdravkovići su iz Prekopčelice.

-Dinići (Daka) su iz Prekopčelice.

-Marinkovićevi su iz Šumana, doseljeni za vreme Turaka.

-Mitići su doseljeni iz okoline Lebana.

Zanimanje stanovništva.

Kaštavarčani seju pšenicu i kukuruz. Gajili su i suncokret. Gaje povrće za svoje potrebe.

Od stoke čuvaju kravu, u proseku po dve.

Omladina nije orjentisana na zemljoradnju, već škole i zanate. Osnovnu školu završavaju u Pečenjevcima.

U selu nemaju perspektivu pa se sele iz svog rodnog sela, te naglo opada populacija. Tako, naprimer, iz roda Krstićevi, ima iseljenika u Leskovcu, Beogradu i Železniku – oko 10 domaćinstava dok u selu ima svega 3. Iz roda Sokolovci ima iseljenih u Batajnici, Ugrinovcima i Pečenjevcu.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Kaštavar (Leskovac) appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena, selo Kočane (Doljevac)

$
0
0

Poreklo stanovništva sela Kočane (obuhvata Gornji Ribnjak i Donji Ribnjak),  opština Doljevac – Nišavski okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Selo Kočane se zaselilo na istočnim padinama Kočanske reke ili „Golog rida“ delimično, a delom u aluvijalnoj ravni Južne Morave, na severnom delu oblasti. Njegovi severni delovi se dodiruju sa južnim delovima Novog Doljevca, sa kojim čini naseobinsku simbiozu.

Tip sela

Kočane je selo zijenog tipa.

Ime sela.

U narodu je živa legenda koju je nekadašnji upravitelj kočanske i pukovačke crkve Nikola Spirić, sveštenik iz Leskovca, zabeležio u Letopisu crkve pukovačke. Po legendi, selo je dobilo ime po nekom Turčinu Kočanliji, čije se mesto rođenja u Turskoj, odakle  je došao, zvalo sličnim imenom, pa na uspomenu na svoje zavičajno selo, taj Turčin je selu, čiji je spahija postao, nazvao Kočanom. Istorijska je, međutim, činjenica da se Kočane nalazi i u sumarnom turskom popisu sela nahije Dubočica iz početka XVI veka kao Kočan, pa je najverovatnije ovo ime imalo i pre dolaska Turaka u ove krajeve. Od imena Kočan, lako je postalo Kočane.

Vode.I pored toga što kroz njegov atar protiču reke Leskovačke Kotline: Južna Morava, Pusta Reka i Toplica, Kočane ne dodiruje ni jedna od ovih tekućica, već sve teku ispod njega; Južna Morava i Pusta Reka na istoku a Toplica sa severne strane. Postoji još jedna povremena tekućica. To je Jocin Potok, koji sprovodi atmosfersku vodu u Pustu Reku. Na teritoriji Kočana nema kladenaca. Selo se za svoje potrebe služi bunarskom vodom. Dubina bunara iznosi od 6 do 12 metara. Oko 30% domaćinstava se služe hidroforima i tako su uvela vodu u svoje kuće.

Zemlje i šume.

Kočane ima atar prostran 818 hektara. Od ove površine njive i bašte zahvataju 613 hektara, voćnjaci 18, vinogradi 39, livade 27, pašnjaci 9, šuma 3 i neplodno je 110 hektara.

Zemlja nosi ove nazive: Pavlov Vir ili Pavlova Rupa, Goli Rid, Rujnik, Potok, Vrbak, Lađište, Kuka, Selište, Slanište, Paraspur, Gornje Dupljane, Donje Dupljane, Pašina Livada, Musun Bres, Perkin Jaz, Dimčino Dupčalo, Čečanke, Durmišovica, Sitno Trnje, Kalarovica, Krivo Bresje, Šonjska Korija, Jankovo Vrbče i Vučkova Ćuprija.

Postanak sela i prošlost.

Kočane je staro srpsko selo zaseljeno verovatno u vreme kada su se naši daleki slovenski preci počeli stalno naseljavati na ovim prostranstvima…

Prvi pismeni pomen Kočana nalazi se u turskom defteru sa početka XVI veka. U njemu je zabeleženo, pored drugih timarskih sela, i selo Kočane.

Kao što kazuje gornji turski izvor, Kočane je ušlo u spahijski leno odmah od organizovanja turske vlasti u ovim krajevima. Međutim, u narodu se pominju dve ličnosti kao gospodari sela Kočana. Jedan je bio neki beg po imenu Kočanlija ili prozvan po imenu sela tim imenom. Poslednji gospodar sela Kočana zvao Selim Beg. Živeo je u Nišu kao penzionisani turski general. U Kočanu je imao u direktnom vlasništvu zemlju „Pašina livada“ a koristio je i potes „Paraspur“. Njegov pomoćnik se zvao Musa, o kome se očuvao trag u nazivu potesa „Musin Bres“. Selim Beg je imao svoj čardak u selu. Pored čardaka je bila i gospodarska kula. Ovde je bio i gospodarski jar za konje, krave, bivolice i ovce. Tu su bile i druge zgrade za smeštaj ubrane letine, to jest za smeštaj „gospodarskog desetka“ i žetve ubrane sa „paraspurske njive“. U ovom svom čardaku je Selim Beg planirao obradu zemlje.

Posle oslobođenja Kočana od Turaka u čardaku je bila prva osnovna škola i popov stan. Taj pop se zvao Pop-Spira. Verovatno je bio i prvi učitelj kočanske dece.

Čardak je bio na spratu. Porušen je 1914 ili 1915 godine.

Gospodar je zaveo običaj da, kad bi dolazio iz Niša u Kočane, svaka kuća po redu sprema jelo gospodaru. Sem toga, ta kuća je uveče imala da pošalje jedno žensko čeljade – devojku da služi gospodaru kod večere i da ostane sa njim u postelji.

Selo je pod Turcima imalo neku vrstu seoske samouprave i svog kmeta. Jedno vreme je bio na tom položaju neki Rista, koji se zvao Kodža Rista. I njegova je kuća bila dužna, kada na nju dođe red, da sprema gospodaru ručak i večeru i da pošalje devojku da dvori gospodara i provede noć sa njim. Kada je došao red na Kodža Ristu, njegovi su odneli gospodaru jelo i za ručak i za večeru, ali Rista nije dopustio da njegova kćer ide Turčinu. Sam Rista dođe u Konak umesto kćeri i iz pištolja ubije Turčina, pa iste noći sa svojima napusti Kočane, pregazi Moravu i naseli se u selu Rusni. Kodža Rista je bio iz roda Đorgovci.

Ostalo je nerazjašnjeno da li je Kodža Rista ubio poslednjeg gospodara sela Kočana ili nekog drugog Turčina.

Kočane i rid iznad ovog sela bili su pozornica dveju bitki od odsudnog značaja za naš kraj. Najpre, bila je tu borba za oslobođenje od Turaka 1877. godine. U tome ratu, za vreme opsade Niša, važno je bilo za srpsku vojsku da preseče put za pristizanje pomoći opkoljenom Nišu iz pravca Leskovca, Vranja i Skoplja. To se moglo učiniti zauzimanjem mosta na Moravi kod Čečina. Početak borbe za ovaj most je bio zauzimanje od strane Srba Kočanskog visa. Sa ovog položaja, srpski vojnici su krenuli u pravcu kočanskog mosta 8/20 decembra 1877. godine i sukobili se oko 13 časova sa turskom vojskom. Iako malobrojniji (Čečinski most je branio turski odred od 400 vojnika i dva topa), Srbi su na juriš zauzeli most i rasterali turski odred, koji se odavde povukao delimično ka Leskovcu, a delom ka Nišu. Može se smatrati da je zauzimanjem Kočanskog visa, Kočana i mosta kod Čečine bio početak oslobođenja Leskovca i cele okoline.

Drugi važan događaj se desio na kraju Prvog svetskog rata opet na Kočanskoj kosi – Rujniku.

Posle gubitka Leskovca, nemačka vojska u povlačenju je nameravala da zaustavi brzo srpsko napredovanje na liniji Pasjača – Seličevica. Na ovim položajima Nemci su bili koncentrisali velike snage. Prema njima je stajala Prva srpska armija, čiji je štab bio smešten u Leskovcu. I ovog puta su Srbi bili brojčano i po naoružanju slabiji ali moralno jači od Nemaca. Bitka je počela 9 oktobra 1918. godine na Rujniku, koji su Nemci bili zaposeli jakim snagama. Srpska artiljerija je bila smeštena na Dobroj Glavi i odatle obasipala neprijatelja ubitačnom vatrom. Pošla je pešadija u napad. Rujnik su Srbi zauzimali i gubili u više navrata toga dana dok ga nisu konačno osvojili i primorali Nemce na povlačenje prema levoj obali Toplice. Nemačke vojnike u povlačenju, srpski vojnici su, zaklonjeni železničkim nasipom, kosili iz mitraljeza. Kada se završio ovaj deo bitke, na polju između Rujnika i Toplice nađen je veliki broj leševa nemačkih vojnika. U borbi za Kočanski Vis su pali i mnogi srpski vojnici u jurišanju. U stvari, ovaj okršaj je bio najteži u toku bitke za osvajanje prolaza koji su Nemci napustili posle veštog manevra srpske vojske preko vrha slabo posednute Seličevice i prodora Nemcima iza leđa. Ovom bitkom rešena je i sudbina Niša koji su Nemci evakuisali bez borbe.

Poreklo stanovništva.

Kočane spada u veća seooska naselja ove oblasti. Prema popisu stanovništva iz 1953. godine unjemu je bilo 280 kuća i 1547 stanovnika a 1971. godine u njemu je popisano 394 domaćinstava i 1594 stanovnika. Za ovaj period od 18 godina broj domova se uvećao sa 114 a broj stanovnika samo za 47, što znači da Kočane učestvuje u migracijama selo-grad

Dosta Kočančana se preselilo u susedni Doljevac koji poprima oblik urbanog naselja.

U Kočanu žive ovi rodovi:

  1. Devinci, ss doseljeni iz Starog Sela 6k,
  2. Momirčiki – Momirovci, iz Barbeša 30k,
  3. Šonjci, iz Pasi Poljane 30k,
  4. Parelinci, iz Dubova 15k,
  5. Velojci, iz Granice (Pusta Reka) 13k,
  6. Grgurci, iz Voljčinca (Toplički kraj) 20k,
  7. Mirčinci, iz Crna Trave 30k,
  8. Kaplarci starosedeoci 5k,
  9. Đorgovci starinci 20k,
  10. Mestanjci, starosedeoci 15k,
  11. Jovčinci starosedeoci 20k,
  12. Petkovički, starosedeoci 25k,
  13. Pavlovci, starosedeoci 50k,

Romi:

  1. Osmanovići, doseljeni za vreme Turaka iz Vranjske Banje 15k,
  2. Ramići, iz Kosaničke Rače, 20k,
  3. Mahmutovići, čergari, zvani „Burgijaši“, kovači i svirači, taj posao i sada obavljaju 2k.

Zanimanje stanovništva.

Zemljoradnja je osnovno zanimanje. Seju pšenicu i kukuruz. Gaje povrće ali se ne ističu kao povrtari. Imaju vinograde za sopstvene potrebe. Sade bostan za prodaju. Bave se proizvodnjom duvana ali znatno manje od susednog Pukovca. Od voća gaje šljive i jabuke, naročito po dvorištima. Neki se bave pčelarstvom. Viškove svojih poljoprivrednih proizvoda plasiraju u Nišu i susednoj pukovačkoj pijaci.

Od stoke čuvaju krave za mleko i vuču, mada su se mehanizovali, oru traktorima i vršaj obavljaju kombajnima.

Kočančani su oduvek kao dopunsko zanimanje imali po nekog radnika na železnici, gde su bivali zaposleni kao pružni radnici a i na drugim poslovima. Neki su od toga stekli penzije.

Omladina danas, posle školovanja usmerava svoj život van poljoprivrede, ili stiču visoko obrazovanje ili izučava razne zanate i zapošljavaju se, najčešće u Nišu.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Kočane (Doljevac) appeared first on Poreklo.

Poreklo prezimena, selo Kumarevo (Leskovac)

$
0
0

Poreklo stanovništva sela Kumarevo, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Selo Kumarevo se nalazi na oko 4 kilometra istočno od Leskovca, u aluvijalnoj ravnici Južne Morave. Kao i druga sela u Leskovačkom Polju i Kumarevo ima gotovo u sredini sela prostran prazan prostor oblika četvorougla na čijem je severnom kraju je betonom ograđen kultni hrast, pod kojim je bio krst a neposredno do ovog kultnog mesta nalazi se prostrano dvorište kumarevske osnovne škole.

Tip sela.

Kuće su pređane oko ovog praznog prostora i niz nekoliko seoskih sokaka, a najviše uz put iz Leskovca, koji ide sredinom Kumareva, i nastavlja dalje za Jelašnicu. Po tipu Kumarevo spada u sela zbijenog tipa.

Ime sela.

Po legendi, Kumarevo je dobilo svoje ime po tome što su ljudi donosili svoju novorođenčad u kumarevsku crkvu na krštavanje iz udaljenih sela, i to često bez kuma, pa bi, po savetu sveštenika koji je obavljao čin krštavanja, uzimali nekog iz sela da bude kum njihovoj bebi. Tako je Kumarevo postalo selo kumova, pa je tako selo dobilo ime Kumovo selo – Kumarevo. Kako je kumarevska crkva mađeg datuma, sagrađena krajem XVIII, preseljena u Kumarevo iz Gornje Slatine tako da prethodno objašnjenje nema istorijsko utemeljenje.  Teško je objasniti ime sela na tako jednostavan način, kako se to čini navedenom legendom. Ime sela Kumareva krije u sebi neku duboku tajnu iz života i verovanja našeg naroda iz njegove daleke prošlosti.

Vode.

Kumarevo leži u sredini aluvijalne ravni koju je Južna Morava izmodelirala, ali je njeno korito od sela dosta udaljeno na istoku. Južna Morava je ostavila svoj trag u severoistočnom delu Kumareva, u Crnom Viru, koji jednim delom pripada susednom selu Maloj Biljanici. Iz tog vira otiče tanak mlaz vode. Nekada je to bila duboka voda puna šarana, a bilo je i jegulja, koje su, radi mresta, izlazile iz vira i odlazile koritom Južne Morave daleko radi oplođivanja. Osim Crnog Vira, u blizini crkve kumarevske, izvire voda koja se pretvara u baru koja protiče pored severnih ivica ograde crkve. Zemlja je ovde veoma niska i podvodna, a livade oko ove bare donose maksimalni prinos sena. U okviru ove bare postoji jedna dubok izvor odakle voda izbija kao gejzir.

U selu su česti bunari čija je dubina od 2 do 4 metra, što ukazuje na veoma plitku izdan koji je posledica pritiska Južne Morave.

Zemlja.

Atar sela Kumareva se graniči sa selima Male Biljanice, Jelašnice, Guberevca, Bobišta, Navalina, Bratmilovca i Manolojvca. Prostran je na 294 hektara. Od ove provršine njive i bašte zahvataju 226 hektara, voćnjaci 1, livade 21, pašnjaci 34 dok je neplodno 12 hektara. Kumarevo nema vinograde i šume.

Zemlja nosi ove nazive: Sastanci, Kulište, Trševine, Zapis, Jaruge, Crni Vir,  Begovina, Gornje Polje, Zabarje i Toplik.

Postanak sela i prošlost.

Kada je nastalo selo Kumarevo ne može se sa sigurnošću reći. Teren na kome se selo nalazi je najniža terasa Južne Morave a na njenoj severoistočnoj strani i danas su bare u kojima vode na presušuje.

Prema kazivanju jednog od starijih meštana stanovništvo sela Kumareva potiče iz Gornje Slatine, odakle je preseljen manastir gornjoslatinski. Moguće je da je Kumarevo nastalo u doba Kočine Krajine, kada je spaljen manastir u Gornjoj Slatini a njegovi kaluđeri povešani od strane turske vojske, koja je nadirala prema pobunjenoj Srbiji. Mora de je ista sudbina snašla i selo Gornju Slatinu, čiji su se ljudi raselili i našli utočište na levoj obali Morave, daleko od saobraćajnica kojima je turska vojska krećući se iz Carigrada i obratno. Prem toj pretpostvci selo Kumarevo je posatalo negde u drugoj polovini XVIII veka.

Kumarevo je prema putopiscu Fon Han-u 1858 godine imalo 20 kuća.

Posle reforme turskog carstva i ukidanja spasijskog sistema Kumarevo se nije održalo kao slobodno selo. Imalo je dva gospodara, od kojih se jedan zvao Šaban dok drugom nije poznato ime. Obojica su imala u svom delu sela svoje kule. Jedna je bila na loklitetu Kulište a druga na sadašnjem placu roda Šopci.

Kada je Leskovac oslobođen od Turaka, u Kumarevu je bilo 25 kuća. Selo je pripadalo opštini bogojevačkoj i postalo je jedan od četiri školska centra za osnovno obrazovanje u Leskovačkom Polju i Babičkoj Gori.

Poreklo stanovništva.

Prema rezultatima statističkih popisa stanovništva iz 1953. godine u Kumarevu je te godine bilo112 kuća sa 611 stanovnikom a 1971. godine 179 kuća i 759 stanovnika. Selo je u stalnom porastu zahvaljujući blizini Leskovca.

U seli žive ovi rodovi:

Nepoznatog porekla:

-Papadici (Petkovići) „stari su im bili popovi“, Pešići drugi, Mazuljci (Ilići i Mičići), Antinci, Božanci (Mitićevi), Janjići, Đokići, Zajčevi, Pešići treći, Ignjatovići, Ibrikovci-Jovčini, Čavrdici, Stojilkovci, Lazini i Tričekičovi (Stojanovići).

-Pešići su iz Gornje Slatine. Doselio se Peša osnivač roda, deda Dušana Pešića starog 80 godina.

-Šopčiki su iz Crne Trave.

Zanimanje stanovništva.

Zemljoradnja je glavno zanimanje sela Kumareva. Seju pšenicu i kukuruz. Proizvođači su krompira. Bave se baštovanstvom, proizvode; paradajz, papriku, kupus i drugo povrće i iznose na leskovačku pijacu. Bave se proizvodnjom duvana u znatnim količinama.

Od stoke čuvaju krave za mleko i sir – što prodaju u Leskovcu.

Omladina je orjentisana na zanate i zapošljava se po raznim preduzećima u Leskovcu. Za zemljoradnju se opredeljuje manji broj.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

The post Poreklo prezimena, selo Kumarevo (Leskovac) appeared first on Poreklo.

Viewing all 2195 articles
Browse latest View live


<script src="https://jsc.adskeeper.com/r/s/rssing.com.1596347.js" async> </script>